| dbo:abstract
|
- Febronianismus byl osvícenstvím inspirovaný reformní proud v katolické církvi, který získal v 18. až 19. století silnou pozici v Německu a na území Habsburské monarchie. Papež byl podle něj podřízen koncilu a neměl prakticky žádnou moc nad ostatními biskupy, jejichž úřad a jeho vykonávání má pocházet přímo od Boha, nezávisle na Svatém stolci. Jednotlivé jsou podle febroniánského konceptu autonomní až nezávislé. Základním ideologickým dílem febrnianismu je spis De statu ecclesiae et legitima potestate Romani Pontificis, který v roce 1763 vydal pod pseudonymem Justinus Febronius (odtud jméno) Johann Nikolaus von Hontheim, pomocný biskup trevírské arcidiecéze. Papež Klement XIII. v roce 1764 nauku odsoudil a zakázal Febroniovo dílo šířit, nicméně řada biskupů ho neuposlechla. Febronianismus ale i přesto postupně ztrácel v Německu své pozice, v 19. století už měl skutečně významné postavení pouze na území Habsburské monarchie, kde měli císaři právo vybírat biskupy a upřednostňovali právě febronianistické kandidáty. Definitivní konec febronianismu jakožto byť i jen lokálně významného proudu v katolické církvi znamenal první vatikánský koncil, který vyhlásil dogma o papežské neomylnosti (1870). (cs)
- Febronianismus bezeichnet eine aufklärerisch orientierte innerkatholische Reformbewegung der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts. (de)
- Febronianism was a powerful movement within the Roman Catholic Church in Germany, in the latter part of the 18th century, directed towards the nationalizing of Catholicism, the restriction of the power of the papacy in favor of that of the episcopate, and the reunion of the dissident Churches with Catholic Christendom. It was thus, in its main tendencies, the equivalent of what in France is known as Gallicanism. Friedrich Lauchert describes Febronianism, in the Catholic Encyclopedia, as a politico-ecclesiastical system with an ostensible purpose to facilitate the reconciliation of the Protestant bodies with the Catholic Church by diminishing the power of the Holy See. (en)
- Febronianismoa bere De praesenti statu Ecclesiae deque legitima potestate Romani Pontificis liber singularis obran (1763) ezagutzera eman zuen dotrina da. Klemente XIII.ak kondenatu zuen 1764. urtean. Febronianismoaren arabera, oso autonomia handia behar dute elizako apezpikuek bere egitekoetan eta kontzilioa da, Aita Santu eta apezpiku guztien gainetik, huts egiten ez duen erakunde maila bakarra. Alemanian eta Austrian nabarmendu ziren, batez ere febronianismoaren jarraitzaileak. Bere frantziar baliokidea galikanismo izan zen. (eu)
- El febronianismo fue una doctrina y un poderoso movimiento cristiano establecido por el canónigo alemán de la ciudad de Tréveris (Trier) Johann Nikolaus von Hontheim (quien usaba el pseudónimo ) en el siglo XVIII, que pretendía disminuir la autoridad y los derechos del Papa y aumentar los de los obispos, con el argumento de que la institución que había hecho Jesucristo de la Iglesia no era monárquica. Febronio perseguía así la reunificación del catolicismo con el resto de las ramas del cristianismo y una nacionalización de las iglesias (por lo que su escuela puede ser considerada un equivalente del galicanismo francés). Fue condenado como cismático por la Iglesia católica. La piedra que echó a rodar la controversia fue su obra Justini Febronii Juris consulti de Stata Ecclesiæ et legitimâ potestate Romani Pontificis Liber singularis ad reuniendos dissidentes in religione christianos compositus (Bullioni apud Guillelmum Evrardi, 1763), condenada de inmediato por Roma el 5 de febrero de 1764. Luego, en un documento del 21 de mayo, el papa Clemente XIII ordenó su supresión a todos los obispos de Alemania. (es)
- Le fébronianisme est un système politico-ecclésiastique qui a eu une très grande influence dans le dernier tiers du XVIIIe siècle. Il a été exposé par Johann Nikolaus von Hontheim, évêque auxiliaire de Trèves, sous le pseudonyme Justinus Febronius, dans son travail intitulé : Justini Febronii Juris consulti de Statu Ecclesiæ et legitima potestate Romani Pontificis Liber singularis ad reuniendos dissidentes in religione christianos compositus, Bullioni apud Guillelmum Evrard, 1763, publié par Esslinger à Francfort-sur-le-Main. Prenant comme base les principes gallicans qu'il avait appris auprès du canoniste Van Espen pendant qu’il poursuivait ses études à l'université de Louvain, Hontheim s'en éloigna pour aboutir à un radicalisme qui laissa loin derrière lui le gallicanisme traditionnel. Il développa ainsi une théorie de l’organisation ecclésiastique fondée sur la négation de la constitution monarchique de l'Église. Il prétendait ainsi faciliter la réconciliation des autorités protestantes avec l'Église en limitant le pouvoir du Saint-Siège. (fr)
- Il febronianesimo (o febronianismo) è un sistema politico-ecclesiastico che ebbe una grande influenza nella seconda metà del XVIII secolo. Suo rappresentante principale fu Johann Nikolaus von Hontheim (conosciuto col nome di Febronio), vescovo ausiliare di Treviri, nell'attuale Germania, che nel 1763 scrisse la sua opera fondamentale, dal titolo: De statu ecclesiae et legittima potestate romani pontificis liber singularis ad reuniendos dissidentes in religione christianos compositus. Partendo dai principi del Gallicanesimo, che aveva appreso a Lovanio seguendo le lezioni del canonista , Hontheim prosegue sulla medesima via, ma raggiungendo un radicalismo acceso che lasciava alle spalle il Gallicanesimo tradizionale per sviluppare una teoria sulla organizzazione ecclesiastica fondata sulla negazione della costituzione monarchica della Chiesa. Il suo intento era di riconciliare le posizioni della Chiesa protestante con quella cattolica, diminuendo il potere e l'autorità del papa. Si tratta di una forma di Conciliarismo. (it)
- Het febronianisme (ook soms febronisme) is de naam gegeven aan de leerstellingen van Justinus Febronius (1701 - 1796).Het febronianisme werd door de Kerk veroordeeld in 1764 en 1789. (nl)
- Febronianizm – doktryna głosząca m.in. wyższość episkopatów nad zwierzchnictwem papieża w Kościele katolickim, pomimo potępienia w 1764 r. przez Klemensa XIII wywarła wpływ na starokatolicyzm w Niemczech i józefinizm w monarchii austro-węgierskiej. Tezy febronianizmu opracował niemiecki prałat Johann Nikolaus von Hontheim (1701-1790), biskup pomocniczy Trewiru, który posługiwał się pseudonimem Justinus Febronius, gdy w 1763 r. opublikował dzieło De statu Ecclesiae et legittima potestate romani pontificis („O obecnym stanie Kościoła i o prawowitej władzy biskupa Rzymu”). Sprzyjając jedności chrześcijan, Febronius utrzymywał, że władza w Kościele należy do episkopatu. Najwyższą jej formą jest sobór, papieżowi przysługuje tylko honorowe, a nie rzeczywiste przewodnictwo w Kościele. 27 lutego 1764 r. Stolica Apostolska umieściła dzieło Febroniusa na indeksie ksiąg zakazanych. Ciągle jednak trwały dyskusje i polemiki, ponieważ przedstawione przez niego poglądy podzielało wielu członków Kościoła. W 1786 r. biskupi Trewiru, Kolonii, Salzburga i Moguncji przyjęli poglądy febroniańskie dla niemieckiego Kościoła narodowego, wraz z większą niezależnością od Rzymu, w myśl wskazań cezaropapizmu i józefinizmu, ingerującego w administrację kościelną oraz w życie wewnętrzne Kościoła. (pl)
- O febronianismo foi um poderoso movimento dentro da Igreja Católica na Alemanha, na última parte do século XVIII, direcionada para a nacionalização do catolicismo, a limitação do poder do papado, em favor do episcopado, e da reunião das igrejas católicas dissidentes com a cristandade. Foi assim, nas suas principais tendências, o equivalente do que na França é conhecido como galicanismo. O febronianismo foi estabelecido na cidade alemã de Trier por Johann Nikolaus von Hontheim (que usava o pseudônimo de Julius Febronius) no século XVIII, que pretendia diminuir a autoridade e os direitos do papa e aumentar o dos bispos, alegando que a instituição que Jesus havia feito da Igreja não era uma monarquia. Febrônio foi condenado como cismático da Igreja Católica. A controvérsia surgiu em sua obra Justini Febronii Juris consulti de Stata Ecclesiæ et legitimâ potestate Romani Pontificis Liber singularis ad reuniendos dissidentes in religione christianos compositus (Bullioni apud Guillelmum Evrardi, 1763), imediatamente condenada por Roma em 5 de fevereiro de 1764. Então, em um documento de 21 de maio, o Papa Clemente XIII ordenou a sua remoção para todos os bispos da Alemanha. (pt)
- Febronianism var en romersk-katolsk kyrkorättslig uppfattning i Tyskland under 1700-talets senare hälft. Febronianismen är uppkallad efter Justinus Febronius, en pseudonym som användes av den katolske hjälpbiskopen av Trier, Johann Nikolaus von Hontheim. von Hontheim utgav 1763 skriften De statu ecclesiae et legitima potestate Romani pontificis, som förespråkar en tysk nationalkyrka oavhängig av påven. Febronianismen är i mångt och mycket en tysk motsvarighet till den franska gallikanismen. (sv)
- Феброниани́зм (лат. febronianismus, нем. Febronianism) — в науке церковного права направление последователей учения, созданного Иоганном Николаем фон Гонтгеймом и изложенного в книге «О состоянии церкви и о законной власти римского епископа» (лат. «De statu ecclesiae et legitima potestate romani pontifici»), вышедшей во Франкфурте в 1763 году. Гонтгейм издал свою книгу под псевдонимом «Иустин Феброний» (лат. «Justinus Febronius»), по имени этого псевдонима фебронианизм и получил своё название. Фебронианизм явился в Германии запоздалым отголоском епископальной теории и идей естественного права. Сущность фебронианизма заключается в особом воззрении на власть и права римского первосвященника. Автор, опираясь на воззрения епископалистов конца средних веков и галиканских богословов, с целью, как он писал, содействовать воссоединению протестантов с Католической церковью, поставил себе задачею проследить исторически в своём сочинении, какие права принадлежали римскому епископу во все эпохи христианства. Примат, по мнению Феброния, есть необходимый для церкви институт, которого желал и Христос, но учредил не Христос, а апостол Петр. Поэтому примат — не учреждение божественное, а продукт истории и во всякое время может быть перенесен на другого епископа вместо Римского Папы. Между правами последнего одни вытекают из самой идеи примата, другие явились плодом исторических случайностей и даже злоупотреблений. Из идеи примата вытекают: 1) первенствующее положение Римского Папы на вселенском соборе, но без какой-либо принудительной власти и без права постановлять решения на основании собственного лишь убеждения; 2) наблюдение за исполнением церковных канонов; 3) право установления временных церковных законов впредь до созвания вселенского собора; 4) право иметь легатов для высшего надзора в разных христианских странах, но без вторжения в юрисдикцию ординарных церковных органов; 5) высшая судебная власть в том объеме, в каком она предоставлена Папе Сардикским собором. Эти права осуществлялись римскими епископами в течение первых восьми веков; все остальные — плод исторических случайностей, злоупотреблений и лжеисидоровой фальсификации. В 1764 году Климент XIII осудил труд епископа Гонтгейма, в котором содержалась критика верховенства римского епископа. Фебронианизм была новая версия старой доктрины конциляризма. Фебронианизм завоевал много сторонников в Германской империи и в Австрии. В церковной жизни фебронианизм — впрочем, без всяких практических результатов, — отразился в так называемой (нем. Emser Punktation). В науке фебронианизм также не удержался; его противники указывали на произвольное установление им существенных и несущественных прав примата и на совершенное игнорирование им действительной церковной истории первых восьми веков. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Febronianismus bezeichnet eine aufklärerisch orientierte innerkatholische Reformbewegung der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts. (de)
- Febronianism was a powerful movement within the Roman Catholic Church in Germany, in the latter part of the 18th century, directed towards the nationalizing of Catholicism, the restriction of the power of the papacy in favor of that of the episcopate, and the reunion of the dissident Churches with Catholic Christendom. It was thus, in its main tendencies, the equivalent of what in France is known as Gallicanism. Friedrich Lauchert describes Febronianism, in the Catholic Encyclopedia, as a politico-ecclesiastical system with an ostensible purpose to facilitate the reconciliation of the Protestant bodies with the Catholic Church by diminishing the power of the Holy See. (en)
- Febronianismoa bere De praesenti statu Ecclesiae deque legitima potestate Romani Pontificis liber singularis obran (1763) ezagutzera eman zuen dotrina da. Klemente XIII.ak kondenatu zuen 1764. urtean. Febronianismoaren arabera, oso autonomia handia behar dute elizako apezpikuek bere egitekoetan eta kontzilioa da, Aita Santu eta apezpiku guztien gainetik, huts egiten ez duen erakunde maila bakarra. Alemanian eta Austrian nabarmendu ziren, batez ere febronianismoaren jarraitzaileak. Bere frantziar baliokidea galikanismo izan zen. (eu)
- Het febronianisme (ook soms febronisme) is de naam gegeven aan de leerstellingen van Justinus Febronius (1701 - 1796).Het febronianisme werd door de Kerk veroordeeld in 1764 en 1789. (nl)
- Febronianism var en romersk-katolsk kyrkorättslig uppfattning i Tyskland under 1700-talets senare hälft. Febronianismen är uppkallad efter Justinus Febronius, en pseudonym som användes av den katolske hjälpbiskopen av Trier, Johann Nikolaus von Hontheim. von Hontheim utgav 1763 skriften De statu ecclesiae et legitima potestate Romani pontificis, som förespråkar en tysk nationalkyrka oavhängig av påven. Febronianismen är i mångt och mycket en tysk motsvarighet till den franska gallikanismen. (sv)
- Febronianismus byl osvícenstvím inspirovaný reformní proud v katolické církvi, který získal v 18. až 19. století silnou pozici v Německu a na území Habsburské monarchie. Papež byl podle něj podřízen koncilu a neměl prakticky žádnou moc nad ostatními biskupy, jejichž úřad a jeho vykonávání má pocházet přímo od Boha, nezávisle na Svatém stolci. Jednotlivé jsou podle febroniánského konceptu autonomní až nezávislé. (cs)
- El febronianismo fue una doctrina y un poderoso movimiento cristiano establecido por el canónigo alemán de la ciudad de Tréveris (Trier) Johann Nikolaus von Hontheim (quien usaba el pseudónimo ) en el siglo XVIII, que pretendía disminuir la autoridad y los derechos del Papa y aumentar los de los obispos, con el argumento de que la institución que había hecho Jesucristo de la Iglesia no era monárquica. (es)
- Le fébronianisme est un système politico-ecclésiastique qui a eu une très grande influence dans le dernier tiers du XVIIIe siècle. Il a été exposé par Johann Nikolaus von Hontheim, évêque auxiliaire de Trèves, sous le pseudonyme Justinus Febronius, dans son travail intitulé : Justini Febronii Juris consulti de Statu Ecclesiæ et legitima potestate Romani Pontificis Liber singularis ad reuniendos dissidentes in religione christianos compositus, Bullioni apud Guillelmum Evrard, 1763, publié par Esslinger à Francfort-sur-le-Main. (fr)
- Il febronianesimo (o febronianismo) è un sistema politico-ecclesiastico che ebbe una grande influenza nella seconda metà del XVIII secolo. Suo rappresentante principale fu Johann Nikolaus von Hontheim (conosciuto col nome di Febronio), vescovo ausiliare di Treviri, nell'attuale Germania, che nel 1763 scrisse la sua opera fondamentale, dal titolo: De statu ecclesiae et legittima potestate romani pontificis liber singularis ad reuniendos dissidentes in religione christianos compositus. Partendo dai principi del Gallicanesimo, che aveva appreso a Lovanio seguendo le lezioni del canonista , Hontheim prosegue sulla medesima via, ma raggiungendo un radicalismo acceso che lasciava alle spalle il Gallicanesimo tradizionale per sviluppare una teoria sulla organizzazione ecclesiastica fondata sulla (it)
- Febronianizm – doktryna głosząca m.in. wyższość episkopatów nad zwierzchnictwem papieża w Kościele katolickim, pomimo potępienia w 1764 r. przez Klemensa XIII wywarła wpływ na starokatolicyzm w Niemczech i józefinizm w monarchii austro-węgierskiej. 27 lutego 1764 r. Stolica Apostolska umieściła dzieło Febroniusa na indeksie ksiąg zakazanych. Ciągle jednak trwały dyskusje i polemiki, ponieważ przedstawione przez niego poglądy podzielało wielu członków Kościoła. (pl)
- O febronianismo foi um poderoso movimento dentro da Igreja Católica na Alemanha, na última parte do século XVIII, direcionada para a nacionalização do catolicismo, a limitação do poder do papado, em favor do episcopado, e da reunião das igrejas católicas dissidentes com a cristandade. Foi assim, nas suas principais tendências, o equivalente do que na França é conhecido como galicanismo. (pt)
- Феброниани́зм (лат. febronianismus, нем. Febronianism) — в науке церковного права направление последователей учения, созданного Иоганном Николаем фон Гонтгеймом и изложенного в книге «О состоянии церкви и о законной власти римского епископа» (лат. «De statu ecclesiae et legitima potestate romani pontifici»), вышедшей во Франкфурте в 1763 году. (ru)
|
