| dbo:abstract
|
- اسم التفضيل في اللغة العربية هو وصف مشتق من المصدر على وزن: أَفْعَل، ليدل -غالبًا- على أن شيئين قد اشتركا في صفة، وزاد أحدهما على الآخر فيها في تلك الصفة، مثل: أقبح، أغلى، أفضل، أقصر. فالغرض من صوغ اسم التفضيل إذن هو المفاضلة بين شيئين في معنى من المعاني، وبيان زيادة أحدهما فيه على الآخر، فإذا قلت: العلم أنفع من المال؛ فقد أفاد لفظ: أَنْفع (= أَفْعل) أن العلم والمال قد اشتركا في صفة هي: النفع، ولكن العلم قد زاد في هذه الصفة على المال. فكلمة «أنفع» اسم تفضيل، والعلم مُفضَّل، والمال مُفضَّل عليه. وقد يكون التفضيل بين شيئين في صفتين مختلفتين، فيراد في هذه الحالة بيان أن أحد الشيئين قد زاد في صفة نفسه على الآخر في صفته، مثل: الصيف أَحَرُّ من الشتاء، أي أن الصيف زائد في حرِّه على الشتاء في برده. وقد لا يُراد باسم التفضيل المفاضلة، وإنما يراد به معنى اسم الفاعل أو الصفة المشبهة، كما في قوله تعالى: {وهو الذي يبدأ الخلق ثم يعيده وهو أهون عليه} الروم:27، فأهون في الآية بمعنى: هَيِّن؛ لأنه -سبحانه- ليس لديه هين وأهون بل كل شيء هين عليه، وإذا أُضيف اسم التفضيل إلى اسم معرّف ب«ال» فإنه لا يكتسب التعريف، وفقاً لقول الشاعر «ملكٌ أضلعُ البريّةِ ما يُوجد فيها لما لديه كفاء»، فكلمة أضلع هي إضافة لفظية لم تكتسب التعريف مع كلمة «البريّة». (ar)
- Der Elativ (von lateinisch efferre „herausholen, herausheben“) ist eine Steigerungsform des Adjektivs. Er ist im Deutschen entweder formal mit dem Superlativ identisch oder wird mittels Vorsilben oder einer dem Adjektiv vorangestellten Gradpartikel gebildet. Mit dem auch absoluter Superlativ genannten Elativ wird außerhalb eines Vergleichs ein sehr hoher Grad angezeigt, während der relative Superlativ das Beschriebene im Vergleich zu anderen heraushebt.
* Relativer Superlativ oder Superlativ im engen Sinne: „Wir arbeiten mit den modernsten Maschinen ihrer Art.“ (vergleichend)
* Absoluter Superlativ oder Elativ: „Wir arbeiten mit modernsten Maschinen.“ (Unabhängig von anderen Maschinen sind die Maschinen herausragend.)
* Elativ (Partikel): „Wir arbeiten mit extrem modernen Maschinen.“
* Elativ (Präfix): „Wir arbeiten mit hochmodernen Maschinen.“ Oft erscheinen bei den beiden letzten Formen lokalen Dialekten oder Soziolekten entsprungene Wörter. Präfixe wie erz-, schwer-, super-, mega-, ur-, end-, ober- werden zur Bildung von beispielsweise erzkonservativ, schwerreich, superschnell, megavoll, urkomisch, endgeil und oberfaul herangezogen. Entsprechende Intensivpartikeln sind sehr, konkret, voll, fett, krass, übel, derbe, hammer, übertrieben, arg. Auch Superlativformen ohne Endungen wie höchst, herzlichst gelten als Elative, dürfen aber nicht mit dem Hyperlativ verwechselt werden. Beispiele für Elative sind: beim besten Willen, beim leisesten Anzeichen, gütigst, in tiefster Trauer, mit freundlichsten Grüßen, zu unserer vollsten Zufriedenheit. Hingegen ist in keinster Weise streng genommen kein Elativ, da das Wort kein kein Adjektiv, sondern ein Indefinitpronomen ist; kein ist daher nicht steigerbar. Diese eher umgangssprachliche Floskel ist daher umstritten. Laut der Sprachkolumne Zwiebelfisch sei eine Steigerung von kein logisch gedacht nicht möglich, stilistisch aber doch, da der Elativ außer Konkurrenz verwendet werde, also ohne einen wirklichen Vergleich anzustellen. Der Elativ ist auch im Arabischen geläufig. Es werden mit seiner Hilfe Komparativ und Superlativ ausgedrückt. (de)
- In Semitic linguistics, the elative (Arabic: اِسْمُ تَفْضِيل ismu tafḍīl, literally meaning "noun of preference") is a stage of gradation that can be used to express comparatives or superlatives. The Arabic elative has a special inflection similar to that of colour and defect adjectives but differs in the details. To form an elative, the consonants of the adjective's root are placed in the transfix ’aCCaC (or ’aCaCC if the second and third root consonants are the same), which generally inflects for case but not for gender or number. Furthermore, elatives belong to the diptote declension. E.g. صغير ṣaghīr 'small' derives the elative أصغر ’aṣghar 'smaller', جديد jadīd 'new' derives أجد ’ajadd 'newer', غني ghanī 'rich' (root gh-n-y) derives أغنى ’aghnā 'richer'. However, there are several words that have particular feminine and plural forms when the elative is prefixed with the definite article, although the agreement is not always observed in modern usage. The feminine singular in such cases takes the transfix CuCCā, the masculine plural takes ’aCCaCūna or ’aCāCiC, and the feminine plural takes CuCCayāt or CuCaC. These feminine and plural forms had much more extensive use in ancient poetry. E.g. The adjective كبير kabīr 'big' changes to أكبر ’akbar in the default elative, and then كبرى kubrā in the feminine singular, أكابر ’akābir in the masculine plural and كبريات kubrayāt in the feminine plural. The adjectives آخر ’āḫar 'other' and أول ’awwal 'first' also take elative forms even though they do not have comparative meaning. (en)
- De elatief is in de Semitische taalkunde een gradatie van adjectieven (met name in het Arabisch), die zowel voor de comparatief als voor de superlatief wordt gebruikt. De Arabische elatief heeft een speciale verbuiging, gelijkaardig maar niet gelijk aan die van kleuren en defecte adjectieven. Om de elatief te vormen, worden de medeklinkers van medeklinkerwortel fa`īl in de context ʾaCCaC gezet, of ʾaCaCC als de eerste en tweede medeklinker dezelfde zijn. Meestal wordt een adjectief in de elatief verbogen naar naamval, maar niet naar geslacht of getal. Bovendien zijn elatieven diptoten. Bijvoeglijke naamwoorden met een ander patroon kunnen een elatief krijgen door er akthar (meer) voor of achter te zetten. Er zijn enkele woorden die een specifieke vrouwelijke of meervoudsvorm hebben als het bepaald lidwoord aan de elatief is toegevoegd. Het vrouwelijke enkelvoud neemt dan de context CuCCā aan, het mannelijke meervoud ʾaCāCiC of ʾaCCaCūna, en het vrouwelijke meervoud CuCCayāt of CuCaC. Het gebruik van deze vrouwelijke en meervoudsvormen was uitgebreider in de klassieke dichtkunst. Zo wordt het adjectief kabīr كبير 'groot' veranderd in ʾakbar أكبر, en wanneer het bepaald lidwoord voorafgaat in kubrā كبرى in het vrouwelijke enkelvoud, akābir أكابر in het mannelijke meervoud en kubrayāt كبريات in het vrouwelijke meervoud. (nl)
- Elativ används även som namn på en komparationsgrad av adjektiv som saknas som morfologiskt markerad kategori i svensk adjektivböjning. Den innebär att någonting är sin egenskap i för hög grad, och motsvaras i svenskan således av att för eller alltför ställs framför adjektivet. Denna dubbla betydelse av ordet är olycklig med tanke på att adjektiv ofta kasusböjs, men torde bero på att betydelserna inte "kolliderar" i något enskilt språk. Det mest berömda exemplet är takbir inom islam. Frasen, Allahu Akbar (الله أكبر) är i elativ komparation men översätts regelmässigt till "Gud är större" (komparativ), "Gud är störst" (superlativ) och ibland (felaktigt) till "Gud är stor". En alternativ översättning skulle lyda "Gud är den större", alltså komparativ form, men med antydan om att den berörda kvaliteten (storleken) är större än allt annat (dvs "störst"). Den närmaste bokstavliga översättningen torde vara "Gud är alltför stor", vilket emellertid riskerar en värdeböjning av satsen ("Gud är för stor" eller "Gud är så stor att jag är obekväm med hans storhet"). (sv)
|
| rdfs:comment
|
- اسم التفضيل في اللغة العربية هو وصف مشتق من المصدر على وزن: أَفْعَل، ليدل -غالبًا- على أن شيئين قد اشتركا في صفة، وزاد أحدهما على الآخر فيها في تلك الصفة، مثل: أقبح، أغلى، أفضل، أقصر. فالغرض من صوغ اسم التفضيل إذن هو المفاضلة بين شيئين في معنى من المعاني، وبيان زيادة أحدهما فيه على الآخر، فإذا قلت: العلم أنفع من المال؛ فقد أفاد لفظ: أَنْفع (= أَفْعل) أن العلم والمال قد اشتركا في صفة هي: النفع، ولكن العلم قد زاد في هذه الصفة على المال. فكلمة «أنفع» اسم تفضيل، والعلم مُفضَّل، والمال مُفضَّل عليه. (ar)
- Der Elativ (von lateinisch efferre „herausholen, herausheben“) ist eine Steigerungsform des Adjektivs. Er ist im Deutschen entweder formal mit dem Superlativ identisch oder wird mittels Vorsilben oder einer dem Adjektiv vorangestellten Gradpartikel gebildet. Mit dem auch absoluter Superlativ genannten Elativ wird außerhalb eines Vergleichs ein sehr hoher Grad angezeigt, während der relative Superlativ das Beschriebene im Vergleich zu anderen heraushebt. Auch Superlativformen ohne Endungen wie höchst, herzlichst gelten als Elative, dürfen aber nicht mit dem Hyperlativ verwechselt werden. (de)
- In Semitic linguistics, the elative (Arabic: اِسْمُ تَفْضِيل ismu tafḍīl, literally meaning "noun of preference") is a stage of gradation that can be used to express comparatives or superlatives. The Arabic elative has a special inflection similar to that of colour and defect adjectives but differs in the details. To form an elative, the consonants of the adjective's root are placed in the transfix ’aCCaC (or ’aCaCC if the second and third root consonants are the same), which generally inflects for case but not for gender or number. Furthermore, elatives belong to the diptote declension. E.g. صغير ṣaghīr 'small' derives the elative أصغر ’aṣghar 'smaller', جديد jadīd 'new' derives أجد ’ajadd 'newer', غني ghanī 'rich' (root gh-n-y) derives أغنى ’aghnā 'richer'. (en)
- De elatief is in de Semitische taalkunde een gradatie van adjectieven (met name in het Arabisch), die zowel voor de comparatief als voor de superlatief wordt gebruikt. De Arabische elatief heeft een speciale verbuiging, gelijkaardig maar niet gelijk aan die van kleuren en defecte adjectieven. Om de elatief te vormen, worden de medeklinkers van medeklinkerwortel fa`īl in de context ʾaCCaC gezet, of ʾaCaCC als de eerste en tweede medeklinker dezelfde zijn. Meestal wordt een adjectief in de elatief verbogen naar naamval, maar niet naar geslacht of getal. Bovendien zijn elatieven diptoten. (nl)
- Elativ används även som namn på en komparationsgrad av adjektiv som saknas som morfologiskt markerad kategori i svensk adjektivböjning. Den innebär att någonting är sin egenskap i för hög grad, och motsvaras i svenskan således av att för eller alltför ställs framför adjektivet. Denna dubbla betydelse av ordet är olycklig med tanke på att adjektiv ofta kasusböjs, men torde bero på att betydelserna inte "kolliderar" i något enskilt språk. (sv)
|
