| dbo:abstract
|
- Wang Čchung (čínsky pchin-jinem Wáng Chōng, znaky 王充; 27, Šao-sing – 107, Šao-sing) byl čínský filozof, který do čínské filozofie vnášel materialistické prvky. Byl konfuciánem, ale byl v něm reprezentantem skeptického, kritického a ateistického proudu, který oponoval návratu mytických a náboženských tendencí do konfucianismu, k němuž v 1. století začalo docházet. Narodil se v chudé rodině a už v dětství osiřel. Po většinu života byl učitelem ve svém rodném městě. Jeho nejvýznamnějším dílem je kniha Lun-cheng (Kritická pojednání). Svou filozofii stavěl na soudobé astronomii a lékařství. Wang učil, že základem všeho je hmotná substance, kterou nazýval juan-ťi (někdy překládáno jako „prvotní éter“). Věci se od sebe liší mírou zhuštění této substance. Wang učil, že existuje i duše, která je z velmi jemné substance, ale je vázána plně na tělo a je od ní neoddělitelná: zaniká spolu s tělem. V člověku podle Wanga nemůže být žádné poznání, které nezískal vnímáním, pozorováním či přemýšlením. Popíral existenci Nebeského vladaře (oblíbená postava čínského lidového náboženství), existenci duchů či odplatu vyšších sfér za dobré, nebo naopak zlé skutky. Naopak propagoval „cestu tao“. (cs)
- Wang Chong (xinès tradicional: 王充, xinès simplificat: 王充, pinyin: 'Wáng Chōng', Wade-Giles: Wang Ch'ung, Wade-Giles Wang Ch'ung) (27-100) va ser un filòsof xinès del materialisme antic. Va rebutjar les creences tradicionals de la seva època, que incloïen la presència d'esperits i forces ocultes, per basar la seva doctrina en el racionalisme i el mecanicisme, insistint que tot té una causa explicable i que solament després de descartar-les totes es pot atribuir un fenomen a la divinitat. El seu treball principal va ser el (論衡, "Assaigs crítics"). Per intentar explicar alguns fets que el seu poble atribuïa a llegendes, va estudiar meteorologia i astronomia, fent aportacions d'interès per explicar el cicle hidrològic. Les seves idees van ser rebudes amb una forta polèmica pels seus coetanis i, decebut, va optar per un exili parcial. (ca)
- Wang Chong (chinesisch 王充, Pinyin Wáng Chōng, W.-G. Wang Ch'ung, * 27; † um 97) war ein chinesischer Philosoph während der Zeit der Han-Dynastie, der materialistische und rationalistische Lehren entwickelte. Sein einziges erhaltenes Werk ist das (chinesisch 論衡, „Theorienabwägung“). (de)
- Vang Ĉong aŭ Wang Chong (en ĉina: 王充; pinĝina: Wáng Chōng; Wade–Giles: Wang Ch'ung; 27 – ĉ. 100 p.K.), laŭ socia nomo Zhongren (仲任), estis ĉina meteologo, astronomiisto, kaj filozofo aktiva dum la Han Dinastio. Li disvolvigis racian, nereligian, naturalisman kaj mekanismecan priskribon de la mondo kaj de la homaj estaĵoj kaj havigis materialisman klarigon de la origino de la universo. Lia ĉefa verko estis Lunheng (論衡, "Kritikaj eseoj"). Tiu libro enhavas multajn teoriojn pri la komencoj de la sciencoj astronomio kaj meteologio, kaj Vang Ĉong estis eĉ la unua en la ĉina historio kiu menciis la uzadon de la ĉenpumpilo de kvadrata tabulo, kiu iĝis poste ofta en irigacio kaj en publikaj voroj en Ĉinio. Wang akurate priskribis ankaŭ la procezon de la akvociklo. Malkiel ĉe plej el la ĉinaj filozofoj de sia periodo, Vang Ĉong pasigis multon de sia vivo en malriĉo. Oni diris, ke li estis studinta stare ĉe librobudoj, kaj havis rimarkindan memoron, kiu ebligis iĝi fakulo en ĉinaj klasikuloj. Li finfine atingis la rangon de Distrikta Sekretario, posteno kiun li tuj perdis kiel rezulto de sia luktema kaj kontraŭ-aŭtoritata naturo. (eo)
- Wang Chong (en chino tradicional, 王充; en chino simplificado, 王充; pinyin, Wáng Chōng; Wade-Giles, Wang Ch'ung), nombre de cortesía Zhongren (仲任), fue un astrónomo, meteorólogo, naturalista, filósofo y escritor chino de la dinastía Han. Desarrolló una explicación racional, secular, naturalista y mecanicista del mundo y de los seres humanos y dio una explicación materialista del origen del universo. Su obra principal fue el (論衡, "Ensayos críticos"). Este libro contenía muchas teorías relacionadas con las primeras ciencias de la astronomía y la meteorología, y Wang Chong fue incluso el primero en la historia de China en mencionar el uso de la bomba de cadena de paletas cuadradas, que se volvió común en riego y obras públicas en China a partir de entonces. Wang también describió con precisión el proceso del ciclo del agua. A diferencia de la mayoría de los filósofos chinos de su época, Wang pasó gran parte de su vida en la pobreza no autoinfligida. Se dice que estudió de pie en los puestos de libros y tenía una memoria excelente, lo que le permitió llegar a ser muy versado en los clásicos chinos. Con el tiempo alcanzó el rango de Secretario Distrital, cargo que pronto perdió como consecuencia de su carácter combativo y antiautoritario. (es)
- Wang Chong (27 - 97?, en chinois : 王充, pinyin Wáng Chōng, Wade-Giles Wang Ch'ung) est un penseur chinois de la dynastie Han. Sa pensée est pour l'essentiel proche du confucianisme, et notamment de celle du penseur Xunzi. L'esprit critique, presque scientifique, de Wang Chong, et sa quête inlassable de la vérité en font cependant un auteur à part dans la tradition chinoise, très proche à certains égards de l'esprit des modernes. L'œuvre majeure de Wang Chong est le Lunheng 論衡 (Discussions critiques), en 85 chapitres, qui nous est parvenu sous une forme presque complète. Dans le Lunheng, Wang Chong se donne pour tâche de "lutter contre l'erreur" : il réfute toutes sortes de croyances courantes à son époque, et propose des explications rationnelles à nombre de phénomènes considérés comme "surnaturels" par ses contemporains. Un intérêt majeur de l'œuvre est sa nature encyclopédique : comme Wang Chong prend soin de rapporter ou de résumer les idées qu'il réfute, le Lunheng peut se lire comme une somme sur les coutumes, croyances, superstitions, de la dynastie Han. Si le Lunheng fut beaucoup lu et cité en Chine ancienne, et si Wang Chong fut parfois loué pour sa pensée, il fut cependant critiqué par l'orthodoxie confucianiste en raison de son non-conformisme et de quelques critiques qu'il fit à Confucius. On accusa aussi Wang Chong de manquer de piété filiale, parce que dans sa biographie il brossa un tableau assez sévère de ses ancêtres et de sa famille. Wang Chong fut considéré par les historiens marxistes de la pensée chinoise comme un penseur progressiste, matérialiste et athée. Après les Classiques du confucianisme (Classiques chinois), le Lunheng a été l'une des premières œuvres de la pensée chinoise à avoir été traduite intégralement dans une langue occidentale, par le sinologue Alfred Forke entre 1907 et 1911. (fr)
- Wang Chong (Hanzi: 王充; Pinyin: Wáng Chōng; Wade–Giles: Wang Ch'ung; 27 – skt. 100 M), nama kehormatan Zhongren (仲任), merupakan seorang meteorolog, astronom, dan filsuf dari Tiongkok kuno, yang aktif selama era Dinasti Han. (in)
- Wang Chong (Chinese: 王充; pinyin: Wáng Chōng; Wade–Giles: Wang Ch'ung; 27 – c. 97 AD), courtesy name Zhongren (仲任), was a Chinese astronomer, meteorologist, naturalist, philosopher, and writer active during the Han Dynasty. He developed a rational, secular, naturalistic and mechanistic account of the world and of human beings and gave a materialistic explanation of the origin of the universe. His main work was the Lunheng (論衡, "Critical Essays"). This book contained many theories involving early sciences of astronomy and meteorology, and Wang Chong was even the first in Chinese history to mention the use of the square-pallet chain pump, which became common in irrigation and public works in China thereafter. Wang also accurately described the process of the water cycle. Unlike most of the Chinese philosophers of his period, Wang spent much of his life in non-self-inflicted poverty. He was said to have studied by standing at bookstalls, and had a superb memory, which allowed him to become very well-versed in the Chinese classics. He eventually reached the rank of District Secretary, a post he soon lost as a result of his combative and anti-authoritarian nature. (en)
- 왕충(王充, 27년 ~ ?)은 중국 후한 초기의 사상가로, 자는 중임(仲任)이며 회계군 상우현(오늘날 저장성 사오싱시 상위구) 사람이다. (ko)
- Wang Chong (Chinees: 王充) (Shaoxing, 27 – ca. 97 n.Chr.) was een Chinees filosoof uit de Han-dynastie. Hij ontwikkelde een skeptisch materialisme, dat ook als naturalistisch en rationalistisch wordt getypeerd. Hij wilde komaf maken met dogma's en bijgeloof. (nl)
- 王 充（おう じゅう、建武3年（27年） - 永元9年（97年）頃）は、後漢の文人・思想家。字は仲任。会稽郡上虞県の人。讖緯説や旧伝などの非合理を批判し合理的なものを追求した『論衡』を著す。その著書において儒教に対しても厳しい批判を行なっていることから、北宋以降は異端視されて省みられることがなかった。逆に1970年代の中華人民共和国での儒教批判運動の中では、孔子批判の先駆者として評価されたりもした。 王充は、幼時から周りの子がする遊びを好まず、父から奇特だとされた。六歳で学習を開始し、「礼」と「敬」が身について、両親や地元の人々から責められる事がなかった。八歳で書館に通い、そこでも失敗すらなかった。班固の父の班彪に師事し、その生涯のほとんどを地方の一小官吏として過ごしたが、晩年は家に戻り著述に専念した。 (ja)
- Wang Chong (förenklade kinesiska tecken: 王充, traditionella kinesiska tecken: 王充, pinyin: Wáng Chōng, Wade–Giles: Wang Ch'ung, född 27 e.Kr., död 97 e.Kr., var en kinesisk filosof under Handynastin som utvecklade ett rationellt, sekulariserat, naturalistiskt, och mekanistiskt beaktande av världen och av människor. Hans främsta verk var Lùnhéng (论衡, "Kritiska uppsatser"). Denna bok finns många teorier relaterad till tidig astronomi och meteorologi. Wang Chong var den första som beskrev en typ av som därefter blev vanlig inom kinesisk bevattningteknik. Wang beskrev också noggrant processen för vattnets kretslopp. (sv)
- Wang Chong (ur. 27, zm. ok. 97–100) – chiński filozof, racjonalista. Sprzeciwiał się metafizycznym i ezoterycznym doktrynom ówczesnego konfucjanizmu i dowodził, że wszystkie uznawane za nadprzyrodzone zjawiska są w istocie pochodzenia naturalnego, a nie zsyłane przez Niebiosa, jak wówczas sądzono. Pochodził z ubogiej rodziny mieszkającej w Guiji (dzisiejsze ) w prowincji Zhejiang. Młodość spędził z Luoyangu, gdzie odbywał studia. Zgodnie z przekazami był zbyt ubogi, by kupować książki, czytał je więc na straganach. Po zakończeniu studiów około 54 roku powrócił do rodzinnej miejscowości, gdzie zajmował stanowiska urzędnicze w lokalnej administracji, poświęcając się równocześnie pracy naukowej. Wang Chong pozostawił po sobie napisany około piętnaście lat przed śmiercią traktat Rozprawy krytyczne (論衡, Lùnhéng), utrzymany w duchu radykalnego racjonalizmu, zawierający ostrą krytykę przesądów i wierzeń z jego epoki. Dzieło to zawierało szerokie rozważania dotyczące podstaw astronomii i meteorologii. (pl)
- Ван Чун (кит. 王充, пиньинь Wáng Chōng, ок.27 — 104), взрослое имя Чжунжэнь (仲任) — китайский философ-энциклопедист времён империи Хань. (ru)
- Wang Chong (em chinês tradicional: 王充; em chinês simplificado: 王充; em pinyin: Wáng Chōng; em Wade-Giles: Wang Ch'ung, de nome cortês Zhongren (仲任), viveu em torno de 27 d.C.-100 d.C.), foi um filósofo chinês da dinastia Han que desenvolveu um pensamento racional, temporal, naturalístico, e mecânico do mundo e doa seres humanos. Seu trabalho principal era Lùn Héng (論衡, “ensaios críticos”). Este livro conteve muitas teorias que envolviam ciências da astronomia e da meteorologia, e Wang Chong foi o primeiro na história chinesa a mencionar o uso da bomba da corrente da água, que se tornou comum na irrigação e nas obras públicas da China posteriormente. Ao contrário da maioria dos filósofos chineses de seu período, Wang passou muita de sua vida na pobreza não-auto-imposta. Diz-se ter estudado em quiosques de livros, dotado de uma memória magnífica. (pt)
- Ван Чун (кит. 王充, піньїнь: Wáng Chōng; 27 — бл. 98), ввічливе ім'я Ван Чжунжень (王仲任, Wáng Zhòngrèn) — китайський філософ династії Хань. Видатний представник інтелектуальної опозиції конфуціанству. До нас дійшов тільки один твір (論衡, Lùn héng, «Критичні думки (есеї)») і численні посилання на нього в працях інших філософів. Однією з особливостей учення Ван Чуна є полемічний стиль викладу, де положенням конфуціанства відповідає його власна думка. (uk)
- 王充（27年－约97年），字仲任，會稽上虞人，东汉哲學家。著有《》、《》、《論衡》、《》等書。但只有《論衡》保存下來。近人黃暉撰《論衡校釋》30卷，是較為通行的版本。後漢三賢之一（與王符、仲長統齊名）。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Wang Chong (chinesisch 王充, Pinyin Wáng Chōng, W.-G. Wang Ch'ung, * 27; † um 97) war ein chinesischer Philosoph während der Zeit der Han-Dynastie, der materialistische und rationalistische Lehren entwickelte. Sein einziges erhaltenes Werk ist das (chinesisch 論衡, „Theorienabwägung“). (de)
- Wang Chong (Hanzi: 王充; Pinyin: Wáng Chōng; Wade–Giles: Wang Ch'ung; 27 – skt. 100 M), nama kehormatan Zhongren (仲任), merupakan seorang meteorolog, astronom, dan filsuf dari Tiongkok kuno, yang aktif selama era Dinasti Han. (in)
- 왕충(王充, 27년 ~ ?)은 중국 후한 초기의 사상가로, 자는 중임(仲任)이며 회계군 상우현(오늘날 저장성 사오싱시 상위구) 사람이다. (ko)
- Wang Chong (Chinees: 王充) (Shaoxing, 27 – ca. 97 n.Chr.) was een Chinees filosoof uit de Han-dynastie. Hij ontwikkelde een skeptisch materialisme, dat ook als naturalistisch en rationalistisch wordt getypeerd. Hij wilde komaf maken met dogma's en bijgeloof. (nl)
- 王 充（おう じゅう、建武3年（27年） - 永元9年（97年）頃）は、後漢の文人・思想家。字は仲任。会稽郡上虞県の人。讖緯説や旧伝などの非合理を批判し合理的なものを追求した『論衡』を著す。その著書において儒教に対しても厳しい批判を行なっていることから、北宋以降は異端視されて省みられることがなかった。逆に1970年代の中華人民共和国での儒教批判運動の中では、孔子批判の先駆者として評価されたりもした。 王充は、幼時から周りの子がする遊びを好まず、父から奇特だとされた。六歳で学習を開始し、「礼」と「敬」が身について、両親や地元の人々から責められる事がなかった。八歳で書館に通い、そこでも失敗すらなかった。班固の父の班彪に師事し、その生涯のほとんどを地方の一小官吏として過ごしたが、晩年は家に戻り著述に専念した。 (ja)
- Ван Чун (кит. 王充, пиньинь Wáng Chōng, ок.27 — 104), взрослое имя Чжунжэнь (仲任) — китайский философ-энциклопедист времён империи Хань. (ru)
- Ван Чун (кит. 王充, піньїнь: Wáng Chōng; 27 — бл. 98), ввічливе ім'я Ван Чжунжень (王仲任, Wáng Zhòngrèn) — китайський філософ династії Хань. Видатний представник інтелектуальної опозиції конфуціанству. До нас дійшов тільки один твір (論衡, Lùn héng, «Критичні думки (есеї)») і численні посилання на нього в працях інших філософів. Однією з особливостей учення Ван Чуна є полемічний стиль викладу, де положенням конфуціанства відповідає його власна думка. (uk)
- 王充（27年－约97年），字仲任，會稽上虞人，东汉哲學家。著有《》、《》、《論衡》、《》等書。但只有《論衡》保存下來。近人黃暉撰《論衡校釋》30卷，是較為通行的版本。後漢三賢之一（與王符、仲長統齊名）。 (zh)
- Wang Chong (xinès tradicional: 王充, xinès simplificat: 王充, pinyin: 'Wáng Chōng', Wade-Giles: Wang Ch'ung, Wade-Giles Wang Ch'ung) (27-100) va ser un filòsof xinès del materialisme antic. Va rebutjar les creences tradicionals de la seva època, que incloïen la presència d'esperits i forces ocultes, per basar la seva doctrina en el racionalisme i el mecanicisme, insistint que tot té una causa explicable i que solament després de descartar-les totes es pot atribuir un fenomen a la divinitat. El seu treball principal va ser el (論衡, "Assaigs crítics"). Per intentar explicar alguns fets que el seu poble atribuïa a llegendes, va estudiar meteorologia i astronomia, fent aportacions d'interès per explicar el cicle hidrològic. Les seves idees van ser rebudes amb una forta polèmica pels seus coetanis (ca)
- Wang Čchung (čínsky pchin-jinem Wáng Chōng, znaky 王充; 27, Šao-sing – 107, Šao-sing) byl čínský filozof, který do čínské filozofie vnášel materialistické prvky. Byl konfuciánem, ale byl v něm reprezentantem skeptického, kritického a ateistického proudu, který oponoval návratu mytických a náboženských tendencí do konfucianismu, k němuž v 1. století začalo docházet. Narodil se v chudé rodině a už v dětství osiřel. Po většinu života byl učitelem ve svém rodném městě. (cs)
- Vang Ĉong aŭ Wang Chong (en ĉina: 王充; pinĝina: Wáng Chōng; Wade–Giles: Wang Ch'ung; 27 – ĉ. 100 p.K.), laŭ socia nomo Zhongren (仲任), estis ĉina meteologo, astronomiisto, kaj filozofo aktiva dum la Han Dinastio. Li disvolvigis racian, nereligian, naturalisman kaj mekanismecan priskribon de la mondo kaj de la homaj estaĵoj kaj havigis materialisman klarigon de la origino de la universo. Lia ĉefa verko estis Lunheng (論衡, "Kritikaj eseoj"). Tiu libro enhavas multajn teoriojn pri la komencoj de la sciencoj astronomio kaj meteologio, kaj Vang Ĉong estis eĉ la unua en la ĉina historio kiu menciis la uzadon de la ĉenpumpilo de kvadrata tabulo, kiu iĝis poste ofta en irigacio kaj en publikaj voroj en Ĉinio. Wang akurate priskribis ankaŭ la procezon de la akvociklo. (eo)
- Wang Chong (en chino tradicional, 王充; en chino simplificado, 王充; pinyin, Wáng Chōng; Wade-Giles, Wang Ch'ung), nombre de cortesía Zhongren (仲任), fue un astrónomo, meteorólogo, naturalista, filósofo y escritor chino de la dinastía Han. Desarrolló una explicación racional, secular, naturalista y mecanicista del mundo y de los seres humanos y dio una explicación materialista del origen del universo. Su obra principal fue el (論衡, "Ensayos críticos"). Este libro contenía muchas teorías relacionadas con las primeras ciencias de la astronomía y la meteorología, y Wang Chong fue incluso el primero en la historia de China en mencionar el uso de la bomba de cadena de paletas cuadradas, que se volvió común en riego y obras públicas en China a partir de entonces. Wang también describió con precisi (es)
- Wang Chong (27 - 97?, en chinois : 王充, pinyin Wáng Chōng, Wade-Giles Wang Ch'ung) est un penseur chinois de la dynastie Han. Sa pensée est pour l'essentiel proche du confucianisme, et notamment de celle du penseur Xunzi. L'esprit critique, presque scientifique, de Wang Chong, et sa quête inlassable de la vérité en font cependant un auteur à part dans la tradition chinoise, très proche à certains égards de l'esprit des modernes. (fr)
- Wang Chong (Chinese: 王充; pinyin: Wáng Chōng; Wade–Giles: Wang Ch'ung; 27 – c. 97 AD), courtesy name Zhongren (仲任), was a Chinese astronomer, meteorologist, naturalist, philosopher, and writer active during the Han Dynasty. He developed a rational, secular, naturalistic and mechanistic account of the world and of human beings and gave a materialistic explanation of the origin of the universe. His main work was the Lunheng (論衡, "Critical Essays"). This book contained many theories involving early sciences of astronomy and meteorology, and Wang Chong was even the first in Chinese history to mention the use of the square-pallet chain pump, which became common in irrigation and public works in China thereafter. Wang also accurately described the process of the water cycle. (en)
- Wang Chong (ur. 27, zm. ok. 97–100) – chiński filozof, racjonalista. Sprzeciwiał się metafizycznym i ezoterycznym doktrynom ówczesnego konfucjanizmu i dowodził, że wszystkie uznawane za nadprzyrodzone zjawiska są w istocie pochodzenia naturalnego, a nie zsyłane przez Niebiosa, jak wówczas sądzono. (pl)
- Wang Chong (em chinês tradicional: 王充; em chinês simplificado: 王充; em pinyin: Wáng Chōng; em Wade-Giles: Wang Ch'ung, de nome cortês Zhongren (仲任), viveu em torno de 27 d.C.-100 d.C.), foi um filósofo chinês da dinastia Han que desenvolveu um pensamento racional, temporal, naturalístico, e mecânico do mundo e doa seres humanos. Seu trabalho principal era Lùn Héng (論衡, “ensaios críticos”). Este livro conteve muitas teorias que envolviam ciências da astronomia e da meteorologia, e Wang Chong foi o primeiro na história chinesa a mencionar o uso da bomba da corrente da água, que se tornou comum na irrigação e nas obras públicas da China posteriormente. (pt)
- Wang Chong (förenklade kinesiska tecken: 王充, traditionella kinesiska tecken: 王充, pinyin: Wáng Chōng, Wade–Giles: Wang Ch'ung, född 27 e.Kr., död 97 e.Kr., var en kinesisk filosof under Handynastin som utvecklade ett rationellt, sekulariserat, naturalistiskt, och mekanistiskt beaktande av världen och av människor. (sv)
|
