| dbo:abstract
|
- Der Begriff Performanz wurde ausgehend von John L. Austin (1955) in den 1960er Jahren entwickelt und bezieht sich auf das Gelingen von Sprechakten. „Im Gegensatz zur ‚konstativen Beschreibung‘ von Zuständen, welche entweder wahr oder falsch sind, verändern ‚performative Äußerungen‘ durch die Tatsache, dass sie geäußert wurden, Zustände in der sozialen Welt.“ Als Beispiel für eine performative Äußerung wird das Ja-Wort bei der Eheschließung genannt, das die soziale Realität der an dem Sprechakt Beteiligten verändert, aber nicht als falsch oder wahr beurteilt werden kann. Der Sprechakt hat hier die Funktion, eine symbolische Handlung durchzuführen. (de)
- The term linguistic performance was used by Noam Chomsky in 1960 to describe "the actual use of language in concrete situations". It is used to describe both the production, sometimes called parole, as well as the comprehension of language. Performance is defined in opposition to "competence"; the latter describes the mental knowledge that a speaker or listener has of language. Part of the motivation for the distinction between performance and competence comes from speech errors: despite having a perfect understanding of the correct forms, a speaker of a language may unintentionally produce incorrect forms. This is because performance occurs in real situations, and so is subject to many non-linguistic influences. For example, distractions or memory limitations can affect lexical retrieval (Chomsky 1965:3), and give rise to errors in both production and perception. Such non-linguistic factors are completely independent of the actual knowledge of language, and establish that speakers' knowledge of language (their competence) is distinct from their actual use of language (their performance). (en)
- Performancja językowa, wykonanie językowe (ang. linguistic performance) – przejawy językowe konkretyzowane przez użytkowników języka, tj. odbicie posiadanej kompetencji językowej. Pod pojęciem tym rozumie się konkretną działalność mowną oraz jej produkty: wypowiedzenia, teksty, w opozycji do kompetencji, która oznacza znajomość systemu języka. Termin ten może obejmować zarówno produkcję, jak i rozumienie języka. Teoria performancyjna zajmuje się warunkami i okolicznościami wpływającymi na operowanie mową, pominiętymi przy opisie kompetencji. Zwraca się tu uwagę m.in. na ograniczenia pamięci ludzkiej, stan zdrowotny i stan psychiczny w momencie mówienia, a także na całą problematykę percepcji mowy. Okoliczności te wyjaśniają doraźne uchybienia popełniane w praktyce mownej przez użytkowników kompetentnych, znających zasady systemu językowego. W teorii performancji językowej uwagę skupia się przede wszystkim na aspektach indywidualizujących użytkowników języka, a także na prawach interakcji i komunikacji. Dychotomia między kompetencją a performancją w pewnym stopniu odzwierciedla rozróżnienie między langue a parole wypracowane przez Ferdinanda de Saussure’a. Istnieją jednak dwie zasadnicze różnice: Saussure’owską koncepcję pojmuje się statycznie, natomiast kompetencja i performancja są raczej rozumiane dynamicznie; ponadto de Saussure ujmował langue (system językowy) jako kolektywny fakt społeczny, kompetencja w ujęciu Chomsky’ego jest zaś zjawiskem psychologicznym. (pl)
|
| rdfs:comment
|
- Der Begriff Performanz wurde ausgehend von John L. Austin (1955) in den 1960er Jahren entwickelt und bezieht sich auf das Gelingen von Sprechakten. „Im Gegensatz zur ‚konstativen Beschreibung‘ von Zuständen, welche entweder wahr oder falsch sind, verändern ‚performative Äußerungen‘ durch die Tatsache, dass sie geäußert wurden, Zustände in der sozialen Welt.“ Als Beispiel für eine performative Äußerung wird das Ja-Wort bei der Eheschließung genannt, das die soziale Realität der an dem Sprechakt Beteiligten verändert, aber nicht als falsch oder wahr beurteilt werden kann. Der Sprechakt hat hier die Funktion, eine symbolische Handlung durchzuführen. (de)
- The term linguistic performance was used by Noam Chomsky in 1960 to describe "the actual use of language in concrete situations". It is used to describe both the production, sometimes called parole, as well as the comprehension of language. Performance is defined in opposition to "competence"; the latter describes the mental knowledge that a speaker or listener has of language. (en)
- Performancja językowa, wykonanie językowe (ang. linguistic performance) – przejawy językowe konkretyzowane przez użytkowników języka, tj. odbicie posiadanej kompetencji językowej. Pod pojęciem tym rozumie się konkretną działalność mowną oraz jej produkty: wypowiedzenia, teksty, w opozycji do kompetencji, która oznacza znajomość systemu języka. Termin ten może obejmować zarówno produkcję, jak i rozumienie języka. (pl)
|
