| dbo:abstract
|
- تاريخ اليهود في بولندا يعود إلى أكثر من 800 سنة. لعدة قرون، ;كانت بولندا موطنا لأكبر وأهم تجمع للبيت اليهودي في العالم. كانت بولندا مركزا للثقافة اليهودية وذلك بفضل فترة طويلة من التسامح الديني التشريعي و الحكم الذاتي الاجتماعي.انتهت هذه مع تقاسم بولندا والذي بدأفي عام 1772، على وجه الخصوص، مع التمييز وإضهاد اليهود في الإمبراطورية الروسية. خلال الحرب العالمية الثانية كان هناك إبادة جماعية شبه كاملة أدت إلى تدمير المجتمع اليهودي البولندي في ألمانيا النازية، خلال الاحتلال الألمانى لبولندا 1939-1945 والتي تلت المحرقة. منذ سقوط الشيوعية كان هناك التاريخ اليهودي الإحياء اليهودى في بولندا 1989 إلى الوقت الحاضر، والتي تميزت بمهرجان الثقافة اليهودي السنوي، وبرامج الدراسة الجديدة في المدارس الثانوية والجامعات البولندية، والعمل من المعابد مثل كنيس نوزايك، ومتحف تاريخ اليهود البولنديين. منذ تأسيس مملكة بولندا (1025-1385) في 1025 وحتى السنوات الأولى من الكومنولث البولندي اللتواني أنشئت في 1569، كانت بولندا البلد الأكثر تسامحا في أوروبا. مع ضعف الكومنولث وتنامى الصراع الديني (بسبب الإصلاح البروتستانتي و الكاثوليكية مكافحة الإصلاح)، تعصب ديني تقلبدى في بولندا e بدأت في طريقها إلى الزوال من القرن ال17 وما بعده. بعد تقسيم بولندا في عام 1795 وتدمير بولندا باعتبارها دولة ذات سيادة، كان اليهود البولنديين يخضعون لقوانين قوى التقسيم، والمعادية للسامية على نحو متزايد في الإمبراطورية الروسية, طالما كانت المجر النمساوية و مملكة بروسيا (في وقت لاحق جزءا من الإمبراطورية الألمانية). إستمرتا إلى وقت لاحق حتى استعادة بولندا استقلالها في أعقاب الحرب العالمية الأولى، وكانت مركز العالم اليهودي الأوروبي مع واحدة من أكبر الجاليات اليهودية في العالم لأكثر من 3 ملايين نسمة. معاداة السامية مع ذلك، ظلت في كل من المؤسسة السياسية ومن عموم السكان، خطرا شائعا في جميع أنحاء أوروبا، وكانت مشكلة متزايدة. . في بداية الحرب العالمية الثانية، تم تقسيم بولندا بين ألمانيا النازية والاتحاد السوفيتي (انظر الاتفاق الألماني السوفييتي). أسفرت الحرب عن مقتل خمس السكان البولنديين، مع 90٪ أو حوالي 3 ملايين يهودى بولندى قتلوا مع ما يقرب من 3 ملايين من البولنديين غير اليهودوعلى الرغم من أن المحرقة قد حدثت إلى حد كبير في بولندا الألمانية المحتلة، فقد كان هناك تعاون كبير مع النازيين من قبل مواطنيها. وقد وصف التعاون من قبل البولنديين أنه كان فرديا كما كان أصغر مما كان عليه في البلدان المحتلة الأخرى. إحصاءات لجنة جرائم الحرب الإسرائيلية تشير إلى أن أقل من 0.1٪ من غير اليهود البولنديين قد تعاونوا مع النازيين. أمثلة من مواقف غير اليهود البولنديين تجاه الفظائع الألمانية تختلف على نطاق واسع، من إنقاذ اليهود البولنديين خلال المحرقة، والرفض السلبي للإبلاغ عنها.مما أدى إلى اللامبالاة والابتزاز، وفي الحالات القصوى، والمشاركة في مذابح مثل مذبحة جدوابن. مرتبة حسب الجنسية وقد كان البولنديين يمثلون أكبر عدد من الأشخاص الذين تم بواسطتهم إنقاذ اليهود خلال المحرقة. (ar)
- Die Geschichte der Juden in Polen beginnt im späten 10. Jahrhundert und reicht von einer langen Periode religiöser Toleranz sowie relativen Wohlstands bis zur fast vollständigen Vernichtung der jüdischen Bevölkerung während der deutschen Besetzung Polens. Seit seiner Konsolidierung ab 960 galt das Königreich Polen als einer der religiös tolerantesten Staaten Europas. Mit dem 1264 von Herzog Bolesław dem Frommen (1224–1279) erlassenen Statut von Kalisz und der 1334 erfolgten Ergänzung durch König Kasimir den Großen (1310–1370) im Statut von Wiślica, erhielt die jüdische Bevölkerung weitgehende Rechte zugestanden, und Polen wurde zur Heimat für eine der größten und vitalsten jüdischen Gemeinden der Welt. Die Schwächung der polnisch-litauischen Union durch feindliche Invasionen sowie interne soziokulturelle Veränderungen, die protestantische Reformation und die katholische Gegenreformation, beeinträchtigen jedoch die Lage der jüdischen Bevölkerung Polens ab dem 17. Jahrhundert. Nach den Teilungen und der Auflösung Polens als souveränem Staat 1795 wurden die polnischen Juden Untertanen der Teilungsmächte Russland, Österreich und Preußen. Dank der Wiedererlangung der Unabhängigkeit 1918 in Folge des Ersten Weltkrieges, entstand in Polen erneut eine der größten jüdischen Gemeinden der Welt, deren Platz in der polnischen Gesellschaft allerdings durch wachsenden Nationalismus belastet wurde. 1939 lebten vor Ausbruch des Zweiten Weltkrieges in Polen schätzungsweise 3.480.000 Juden, etwa 10 Prozent der damaligen Gesamtbevölkerung. Rund 90 Prozent von ihnen wurden während der Besetzung des Landes von den deutschen Nationalsozialisten ermordet, weiteren gelang die Flucht ins Ausland. Viele Polen riskierten das Leben ihrer gesamten Familie, um Juden vor der Vernichtung durch die deutschen Nationalsozialisten zu retten. Der im katholisch geprägten Polen existierende Antisemitismus führte jedoch auch dazu, dass sich einige Polen trotz antideutscher Haltung an der Verfolgung und Ermordung von Juden beteiligten, wie etwa im Massaker von Jedwabne. Nach dem Zweiten Weltkrieg kam es im zunächst unter bürgerkriegsähnlichen Zuständen leidenden und anschließend kommunistisch dominierten Nachkriegspolen wiederholt zu Ausschreitungen gegen Juden, wie etwa 1946 im Pogrom von Kielce. Die meisten der bis zu 240.000 polnischen Juden, die den Holocaust überlebt hatten, wanderten schließlich in Folge der ab 1968 staatlich geförderten antisemitischen Kampagne der Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei aus der Volksrepublik Polen aus, viele von ihnen in den neu gegründeten Staat Israel. Die heutige jüdische Gemeinde in Polen zählt etwa 8.000 bis 12.000 Mitglieder, wobei die tatsächliche Zahl der polnischen Juden höher sein dürfte. (de)
- The history of the Jews in Poland dates back at least 1,000 years. For centuries, Poland was home to the largest and most significant Ashkenazi Jewish community in the world. Poland was a principal center of Jewish culture, because of the long period of statutory religious tolerance and social autonomy which ended after the Partitions of Poland in the 18th century. During World War II there was a nearly complete genocidal destruction of the Polish Jewish community by Nazi Germany and its collaborators of various nationalities, during the German occupation of Poland between 1939 and 1945, called the Holocaust. Since the fall of communism in Poland, there has been a renewed interest in Jewish culture, featuring an annual Jewish Culture Festival, new study programs at Polish secondary schools and universities, and the opening of Warsaw's Museum of the History of Polish Jews. From the founding of the Kingdom of Poland in 1025 until the early years of the Polish–Lithuanian Commonwealth created in 1569, Poland was the most tolerant country in Europe. Historians have used the label paradisus iudaeorum (Latin for "Paradise of the Jews"). Poland became a shelter for Jews persecuted and expelled from various European countries and the home to the world's largest Jewish community of the time. According to some sources, about three-quarters of the world's Jews lived in Poland by the middle of the 16th century. With the weakening of the Commonwealth and growing religious strife (due to the Protestant Reformation and Catholic Counter-Reformation), Poland's traditional tolerance began to wane from the 17th century. After the Partitions of Poland in 1795 and the destruction of Poland as a sovereign state, Polish Jews became subject to the laws of the partitioning powers, including the increasingly antisemitic Russian Empire, as well as Austria-Hungary and Kingdom of Prussia (later a part of the German Empire). Still, as Poland regained independence in the aftermath of World War I, it was the center of the European Jewish world with one of the world's largest Jewish communities of over 3 million. Antisemitism was a growing problem throughout Europe in those years, from both the political establishment and the general population. Throughout the interwar period, Poland supported Jewish emigration from Poland and, on the international arena, the creation of a Jewish state in Palestine. The Polish state also supported Jewish paramilitary groups such as the Haganah, Betar, and Irgun, providing them with weapons and training. In 1939 at the start of World War II, Poland was partitioned between Nazi Germany and the Soviet Union (see Molotov–Ribbentrop Pact). One-fifth of the Polish population perished during World War II; the 3,000,000 Polish Jews murdered in The Holocaust, who constituted 90% of Polish Jewry, made up half of all Poles killed during the war. Although the Holocaust occurred largely in German-occupied Poland, there was little collaboration with the Nazis by its citizens. Collaboration by individual Poles has been described as smaller than in other occupied countries. Examples of Polish attitudes to German atrocities varied widely, from actively risking death in order to save Jewish lives, and passive refusal to inform on them, to indifference, blackmail, and in extreme cases, participation in pogroms such as the Jedwabne pogrom. In the post-war period, many of the approximately 200,000 Jewish survivors registered at Central Committee of Polish Jews or CKŻP (of whom 136,000 arrived from the Soviet Union) left the Polish People’s Republic for the nascent State of Israel, North America or South America. Their departure was hastened by the destruction of Jewish institutions, post-war violence and the hostility of the Communist Party to both religion and private enterprise, but also because in 1946–1947 Poland was the only Eastern Bloc country to allow free Jewish aliyah to Israel, without visas or exit permits. Most of the remaining Jews left Poland in late 1968 as the result of the "anti-Zionist" campaign. After the fall of the Communist regime in 1989, the situation of Polish Jews became normalized and those who were Polish citizens before World War II were allowed to renew Polish citizenship. The contemporary Polish Jewish community is estimated to have between 10,000 and 20,000 members. The number of people with Jewish heritage of any sort may be several times larger. (en)
- L’histoire des Juifs en Pologne a commencé il y a plus de mille ans. Elle comprend une longue période de tolérance religieuse et de prospérité de la communauté juive polonaise. À partir du XVIIe siècle, les Juifs sont victimes des nombreux conflits dus à l'absence d'un pouvoir fort en Pologne. Durant l'entre-deux-guerres, l'antisémitisme redouble. La communauté juive est presque entièrement détruite par les Allemands durant l’occupation allemande de la Pologne (1939-1945), lors de la Shoah . Depuis la fondation du Royaume de Pologne au Xe siècle, puis dans la République des Deux Nations (l’union du Royaume de Pologne et du grand-duché de Lituanie, en 1569), la Pologne est l'un des pays les plus tolérants en Europe à l'égard des Juifs, ce qui favorise l’afflux des Juifs chassés ou persécutés dans l’Europe occidentale. La communauté juive en Pologne est en effet une des plus grandes et des plus actives au monde. Au XVIIe siècle, cette tolérance commence à faiblir, tout comme la force de la République des Deux Nations, assiégée par des voisins expansionnistes et exposée au chaos politique et aux idées de la Contre-Réforme. En 1795, la Pologne est annexée par ses voisins et elle disparaît de la carte de l’Europe. Les Juifs polonais deviennent les sujets des puissances qui dominent alors la zone, surtout de la Russie de plus en plus antisémite, mais aussi de la Prusse et de l’Autriche-Hongrie. À la fin du XVIIIe siècle, la situation des Juifs dans les anciens territoires polonais commence à ressembler à celle d’autres régions d’Europe. Quand la Pologne redevient indépendante en 1918, elle compte parmi ses citoyens environ 3 500 000 Juifs, soit 10 % de sa population dans ses frontières de 1921. Néanmoins, l'antisémitisme est l'un des problèmes politiques du pays en construction. Environ 90 % de cette communauté périssent sous l'occupation allemande pendant la Seconde Guerre mondiale, dans les massacres et les centres d'extermination nazis. Entre 350 000 et 500 000 juifs polonais y survivent, ce chiffre comprenant non seulement les 240 000 citoyens juifs polonais recensés en Pologne à l'été 1946, mais également ceux qui se trouvent ailleurs, principalement dans les camps en Allemagne ou encore non rapatriés d'URSS. La situation des Juifs, les pogroms en Pologne juste après-guerre, ainsi que les campagnes antisémites du gouvernement communiste en 1956 et 1968, conduisent la majorité des survivants à quitter la Pologne. Selon certaines sources, la communauté juive en Pologne ne compterait plus au XXIe siècle que 4 500 à 13 000 membres, selon d'autres entre 20 000 et 25 000 seraient d'origine juive. Toutes les estimations sont peu fiables. Après la chute du communisme en 1989, un renouveau de la culture juive est perceptible, soutenu non seulement par les communautés juives reconstituées, mais également par une partie de la société polonaise. (fr)
- La historia de los judíos en Polonia abarca prácticamente un milenio. Comenzó con un largo periodo de tolerancia religiosa y prosperidad para la comunidad judía del país y acabó dramáticamente con la aniquilación de la práctica totalidad de la comunidad en el siglo XX durante la ocupación nazi de Polonia y el Holocausto. (es)
- Yahudi Polandia adalah sebuah komunitas Yahudi yang terletak di Polandia. Selama berabad-abad, Polandia adalah rumah bagi komunitas Yahudi terbesar dan paling signifikan di dunia. Polandia adalah pusat kebudayaan Yahudi berkat toleransi beragama jangka panjang dan otonomi hukum sosial. Hal ini berakhir dengan Partisi dari Polandia yang dimulai pada tahun 1772, khususnya, dengan diskriminasi dan penganiayaan terhadap orang-orang Yahudi di Kekaisaran Rusia. Selama Perang Dunia II ada perusakan genosida yang hampir lengkap dari komunitas Yahudi Polandia oleh Nazi Jerman, selama 1939-1945 pendudukan Jerman atas Polandia dan berikutnya Holocaust. Sejak jatuhnya komunisme telah terjadi kebangkitan Yahudi di Polandia, ditandai dengan Festival Budaya tahunan Yahudi, program studi baru di sekolah tinggi dan universitas Polandia, pekerjaan rumah-rumah ibadat seperti Nozyk, dan Museum Sejarah Yahudi Polandia. Dari berdirinya Kerajaan Polandia pada 1025 hingga tahun-tahun awal Persemakmuran Polandia-Lithuania diciptakan pada 1569, Polandia adalah negara yang paling toleran di Eropa. Dikenal sebagai paradisus Iudaeorum (Latin untuk "Surga bagi orang-orang Yahudi" ), menjadi tempat penampungan untuk komunitas Yahudi Eropa yang dianiaya dan diusir, dan rumah bagi komunitas Yahudi terbesar di dunia saat itu. Menurut beberapa sumber, sekitar tiga-perempat dari semua orang Yahudi tinggal di Polandia pada pertengahan abad ke-16. Dengan melemahnya Commonwealth dan perselisihan agama tumbuh (karena Reformasi Protestan dan Katolik Kontra-Reformasi), toleransi tradisional Polandia mulai memudar dari abad ke-17 dan seterusnya. Setelah partisi dari Polandia pada tahun 1795 dan penghancuran Polandia sebagai negara yang berdaulat, Yahudi Polandia tunduk pada hukum dari partisi kekuasaan, Kekaisaran Rusia semakin antisemitik, juga dari Austro-Hungaria dan Kerajaan Prusia (kemudian bagian dari Kekaisaran Jerman). Namun, setelah Polandia kembali pada masa kemerdekaannya setelah Perang Dunia I, itu menjadi pusat dunia Yahudi Eropa dengan salah satu komunitas Yahudi terbesar di dunia lebih dari 3 juta. Bagaimanapun, antisemitisme, baik dari pendirian politik dan dari populasi umum, umum di seluruh Eropa, adalah masalah yang berkembang. Pada awal Perang Dunia II, Polandia dipartisi antara Nazi Jerman dan Uni Soviet (lihat Molotov - Ribbentrop Pact ). Perang mengakibatkan kematian dari seperlima dari penduduk Polandia, dengan 90 % atau sekitar 3 juta dari Yahudi Polandia tewas bersama dengan sekitar 3 juta Polandia non-Yahudi. Meskipun Holocaust terjadi sebagian besar di Jerman ketika menduduki Polandia ada sedikit orang yang bekerja sama dengan Nazi dari warga Polandia. Kolaborasi dengan individu Polandia telah digambarkan sebagai jumlah yang lebih kecil daripada di negara-negara lainnya yang diduduki Nazi. Statistik Komisi Kejahatan Perang Israel menunjukkan bahwa kurang dari 0,1 % dari orang non-Yahudi Polandia berkolaborasi dengan Nazi. Contoh sikap non-Yahudi Polandia menentang kekejaman Jerman bervariasi, dari aktif mempertaruhkan kematian dalam rangka untuk menyelamatkan nyawa Yahudi, dan penolakan pasif untuk menginformasikan pada mereka, untuk sikap ketidakpedulian, pemerasan, dan dalam kasus yang ekstrem, partisipasi dalam program seperti pembantaian Jedwabne. Dikelompokkan berdasarkan kebangsaan, Polandia merupakan jumlah terbesar dari orang-orang yang menyelamatkan orang-orang Yahudi selama Holocaust. Pada periode pasca perang, banyak dari sekitar 200.000 korban Yahudi yang terdaftar di CKŻP ( di antaranya 136,000 tiba dari Uni Soviet ) meninggalkan Republik Rakyat Komunis Polandia untuk Negara Israel atau Amerika Utara dan Amerika Selatan. kepergian mereka dipercepat oleh penghancuran lembaga-lembaga Yahudi, kekerasan pasca-perang dan permusuhan dari Partai Komunis untuk kedua agama dan perusahaan swasta, tetapi juga karena pada tahun 1946-1947 Polandia adalah satu-satunya negara Blok Timur untuk memungkinkan Yahudi aliyah secara bebas ke Israel, tanpa visa atau izin keluar. Inggris menuntut dari Polandia untuk menghentikan eksodus, tetapi tekanan mereka sebagian besar tidak berhasil. Sebagian besar dari orang-orang Yahudi yang tersisa meninggalkan Polandia pada akhir tahun 1968 sebagai hasil dari Soviet yang disponsori kampanye " anti-Zionis ". Setelah jatuhnya rezim komunis pada tahun 1989, situasi Yahudi Polandia menjadi normal dan mereka yang adalah warga negara Polandia sebelum Perang Dunia II diizinkan untuk memperbaharui kewarganegaraan Polandia. Lembaga keagamaan yang dihidupkan kembali, terutama melalui kegiatan yayasan Yahudi dari Amerika Serikat. Komunitas Yahudi Polandia kontemporer diperkirakan memiliki sekitar 20.000 anggota, meskipun jumlah sebenarnya orang-orang Yahudi, termasuk mereka yang tidak aktif terhubung ke Yudaisme atau budaya Yahudi, mungkin beberapa kali lebih besar. (in)
- La storia degli ebrei in Polonia ha avuto inizio più di un millennio fa. Per secoli, la Polonia ha ospitato la più vasta comunità di ebrei nel mondo; il Paese ha rappresentato il principale centro di cultura ebraica, grazie a un lungo periodo di tolleranza religiosa e di protezione delle autonomie. Tale condizione ha avuto fine con la spartizione della Polonia, a partire dal 1772, quando cominciarono discriminazioni e persecuzioni in quello che diventò per la prima volta territorio russo con una vasta popolazione di origine ebraica. Durante la seconda guerra mondiale, a seguito dell'occupazione tedesca in Polonia, l'Olocausto progettato dalla Germania nazista ha quasi completamente distrutto la comunità ebraica polacca. Dopo la caduta del comunismo il Paese ha visto un lento ritorno della cultura ebraica, con istituzioni come il Museo della storia degli ebrei polacchi di Varsavia, eventi come il Festival della Cultura Ebraica di Cracovia e nuovi programmi educativi nelle scuole e nelle università. (it)
- De geschiedenis van de Joden in Polen omspant ongeveer 1000 jaar. Polen was ooit thuishaven voor de grootste Joodse gemeenschap in Europa en was een centrum van Joodse cultuur. De geschiedenis loopt van een lange periode van religieuze tolerantie en welvaart onder de Joodse bevolking tot een bijna complete vernietiging door nazi-Duitsland in de twintigste eeuw tijdens de Duitse bezetting van Polen en de Holocaust. Van de oprichting van het Koninkrijk Polen (1025) tot aan de vroege jaren van het Pools-Litouws Gemenebest (opgericht in 1569) was Polen een van de meest tolerante landen van Europa, wat betreft andere godsdiensten. Het land stond bekend als paradisus Iudaeorum (Latijn voor Joods paradijs) en was een unieke schuilplaats voor Europese Joden die vervolgd en verbannen werden uit andere landen. Het middeleeuwse Koninkrijk Polen dient men niet te vereenzelvigen met het huidige. De Oekraïne, en Wit-Rusland en Litouwen behoorden ook bij dat middeleeuwse Polen, maar de huidige westelijke en noordelijke delen van het huidige Polen weer niet. Tegen het midden van de 16de eeuw woonde 80% van de Joden in de wereld in dit Koninkrijk Polen. Na de verzwakking van het koninkrijk en de bestrijding van de protestante reformatie door de katholieke contrareformatie begon de traditionele Poolse tolerantie vanaf de 17de eeuw af te nemen. Na de Poolse Delingen en de opheffing van Polen als onafhankelijke staat aan het einde van de 18de eeuw werd Polen in drie delen door de nabuurstaten geannexeerd. De Poolse Joden stonden nu onder het gezag van het antisemitische Russische Keizerrijk, het keizerrijk Oostenrijk-Hongarije en het Koninkrijk Pruisen (later Duitse Keizerrijk). In de laatste twee rijken zouden Joden in de loop van de 19de eeuw staatsburgerlijke gelijkberechtiging krijgen. Nadat Polen opnieuw onafhankelijk werd na het einde van de Eerste Wereldoorlog, in 1919, was het nog steeds een centrum voor de Europese Joodse wereld met een van de grootste gemeenschappen van de wereld, 3 miljoen. De nieuwe Poolse republiek wist het antisemitisme niet onder controle te krijgen of maakte er gebruik van om de nationale eenheid te versterken, en discrimineerde Joden zelf in overheidsdiensten en vrije, vooral academische beroepen, ondanks hun formele staatsburgerlijke gelijkheid. In nationalistische kring werd openlijk gesproken over de mogelijkheden tot hun verwijdering. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog werd Polen, volgens het Ribbentrop-Molotovpact verdeeld tussen nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie. Daarna volgde alsnog de Duitse bezetting van geheel Polen. Onmiddellijk werden de Joden in het Duits-bezette deel in getto's geïsoleerd. In het Sovjet-bezette deel bleven ze daarvoor gespaard maar hier achtten de autoriteiten het raadzaam om te beginnen met een gedwongen verplaatsing naar oostelijker delen van de Sovjet-Unie, niet om ze te beschermen maar omdat ze werden gewantrouwd als Poolse staatsburgers. In 1941 verklaarde Duitsland de oorlog aan de Sovjet-Unie en de gettoïsering werd onmiddellijk ingevoerd, gevolgd door massa-executies. In 1942 begon het 'afvoeren' van de gettobewoners naar vernietigingskampen. In deze periode vond de genocide plaats die 90% van alle Joden vernietigde. Drie miljoen Poolse Joden vonden de dood tijdens de Holocaust en nog eens drie miljoen niet-Poolse Joden waaronder twee miljoen uit Litouwen en de Oekraïne, die in historische zin ook 'Poolse Joden' genoemd zouden kunnen worden. De Tweede Wereldoorlog eiste het leven van één vijfde van de totale Poolse bevolking. Na de oorlog kwamen 200.000 Joden terug uit de kampen en uit de Sovjet-Unie. De helft koos ervoor niet te blijven maar te emigreren voornamelijk naar de nieuwe staat Israël, die in 1948 uitgeroepen werd, of naar de Verenigde Staten of Zuid-Amerika. Hun vertrek werd bespoedigd door de vernieling van de meeste Joodse instituten, de weigering van Polen om de door hen ingenomen Joodse huizen en andere bezittingen terug te geven en de gewelddadige agressie in pogroms die na de oorlog (bijvoorbeeld in Kielce) plaatsvonden en vele tientallen Joden het leven kostte. In de jaren vijftig leidde de vijandigheid van de communistische partij ertoe dat het restant van de nog overgebleven Joden Polen verliet. Het antizionisme was een reactie van het opkomend Pools-nationalistische communisme dat ontstond na de dood van Stalin. De Pools nationalistische communisten kwamen tegenover de meer Sovjet-georiënteerde communisten te staan, waaronder vanouds veel Joden die in het communisme altijd een bondgenoot hadden gezien in de strijd tegen nationalisme en nazisme. De Sovjet-Unie greep niet in omdat zij het Poolse communisme niet van zich wilde vervreemden en wist dat het nationalisme diep verankerd is in de mentaliteit van de Polen. Deze mentaliteit erkent de bijzondere positie van de Joden als nazi-slachtoffers niet en ziet alleen Poolse slachtoffers, waaronder eventueel de Joden stilzwijgend kunnen worden inbegrepen. Voor 1990 was in het als museum ingerichte vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau nauwelijks sprake van vermoordde en omgekomen Joden. De slachtoffers werden volgens nationale criteria aangeduid als Polen en daarna als Sovjet- dan wel andere staatsburgers. Impliciet werd daarmee niet erkend dat het criterium voor hun opsluiting en vernietiging juist hun etnische afkomst als Jood was. Hoewel anti-semitistische incidenten na 1945 regelmatig bleven voorkomen, werd na de val van het communistische regime in 1989 de situatie voor de overgebleven Poolse Joden dezelfde als andere Poolse burgers. De buiten Polen woonachtige Joden die Pools staatsburger waren voor de Tweede Wereldoorlog mochten opnieuw Pools staatsburger worden. Weinigen maakten daarvan gebruik. Religieuze instituten konden worden heropgericht, voornamelijk met geld van Joodse fondsen uit de Verenigde Staten. Zij hebben vaak meer een cultureel historisch karakter dan een religieus karakter. De Katholieke kerk wordt bijvoorbeeld in Polen als officiële godsdienst van de Polen erkend en als onderdeel van het patriottisme beschouwd (in 2016 werd Jezus symbolisch door de Poolse regering gekroond als koning van Polen). Joden worden in dit kader nog immer als buitenstaanders behandeld. De huidige Joodse bevolking in Polen wordt geschat tussen 8.000 en 12.000 (0,3% van het vooroorlogs aantal), hoewel het effectieve aantal mensen met Joodse voorouders, inbegrepen hen die tegenwoordig niet actief verbonden zijn aan het jodendom of de joodse cultuur, hoger ligt. Dat komt doordat een deel van de Polen met Joodse wortels in de communistische periode hun nageslacht nooit heeft verteld over hun afkomst om antisemitisme te voorkomen. Ook bleek, bijvoorbeeld in de Joodse gemeenschap van Wroclaw(Breslau), dat Joden niet als zodanig in hun lokale omgeving herkend wilden worden ter voorkoming van tegen hen gericht antisemitisme.Het antisemitisme in Polen richt zich niet naar het conflict tussen Israël en de Arabische wereld (zoals dat in veel westerse landen het geval is) maar naar de slachtofferrol van Polen en de vermeend buitensporige compensatie van de Joden door Duitsland en Amerika in ten opzichte van de Polen, naast het in dit deel van Europa traditionele antisemitisme. De niet te miskennen resultaten van recent onderzoek naar de rol van Polen in massa-executies van hun Joodse medeburgers in 1941 (zie Jedwabne) en in het verraad van ondergedoken Joden door Polen aan de Nazi-autoriteiten in de jaren na 1941, werd als leugen en belediging van de Poolse nationale waardigheid afgewezen. Deze afwijzing, welke door de recente nationalistische regering gesteund, en zelfs als belediging van de Poolse eer en goede naam bestempeld en onder strafrechterlijke bepalingen gesteld wordt, uit zich in hernieuwd antisemitisme. (nl)
- Historia Żydów na ziemiach polskich rozpoczęła się około 1000 lat temu, od kupców poszukujących na tych terenach głównie niewolników, sprzedawanych później w krajach muzułmańskich. Pierwsze, niewielkie, wspólnoty żydowskie istniały w Polsce w XIII wieku, później powiększyły się, przyjmując wypędzonych Żydów z całej Europy, w tym z Niemiec (1346), Węgier (1349–1526 i 1686–1740), Francji (1394), Austrii (1420), Hiszpanii (1492), Portugalii (1497), Kijowa (1886), Moskwy (1891). Król Kazimierz III Wielki jest uznawany za protektora Żydów w Polsce. W 1334 Kazimierz Wielki wyłączył Żydów spod jurysdykcji prawa niemieckiego, od tego czasu gminy żydowskie zaczęły bezpośrednio podlegać sądom królewskim. Po decyzji Kazimierza Wielkiego chroniącej bezpieczeństwo i interesy Żydów Królestwo Polskie stało się bezpieczną przystanią dla Żydów wypędzanych z innych państw w Europie. Od czasów powstania Królestwa Polskiego, poprzez utworzoną w 1569 roku Rzeczpospolitą Obojga Narodów, aż do okresu klęsk wojennych powstania Chmielnickiego i potopu szwedzkiego, w XVII w. Polska była jednym z najbardziej tolerancyjnych państw Europy i stała się domem dla dużej społeczności żydowskiej. Nazywano (Samuel Adalberg) ówczesną Polskę rajem dla Żydów (łac. paradisus Iudaeorum), a szesnastowieczny rabin krakowski Mojżesz ben Israel Isserles podkreślał, że jeśliby Bóg nie dał Żydom Polski jako schronienia, los Izraela byłby rzeczywiście nie do zniesienia. Jednakże kiedy unia polsko-litewska zaczęła słabnąć z powodu wojen oraz konfliktów religijnych (pomiędzy protestantami a katolicką kontrreformacją i między prawosławiem a unią brzeską), zanikała również tradycja polskiej tolerancji. W konsekwencji od 2. połowy XVII wieku pogorszyła się sytuacja Żydów polskich. Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Żydzi ją zamieszkujący, podobnie jak ludność chrześcijańska, stali się poddanymi państw zaborczych. Warunki życia społeczności żydowskich różniły się w zależności od zaboru. Sytuacja Żydów była jednak szczególnie trudna w Imperium Rosyjskim, w którym wzmagał się antysemityzm, a ludności żydowskiej wyznaczono ograniczoną strefę osiedlenia. W XIX wieku nastąpiły duże zmiany – nasilała się migracja Żydów do dużych miast, gdzie powstawał żydowski proletariat, oraz emigracja poza Europę. Pojawiły się zorganizowane tendencje asymilacji i reformy religijnej judaizmu, w latach 1812 (w Prusach) i 1822 (w Rosji) przyznano Żydom prawa obywatelskie. Powstawały żydowskie ugrupowania polityczne – konserwatywne, socjalistyczne i syjonistyczne, część żydowskiego proletariatu wspierała komunizm. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zamieszkiwały ją ponad 3 miliony Żydów, co stanowiło jedną z największych diaspor na świecie. Poważny problem stanowił umacniający się antysemityzm. Wkrótce po inwazji nazistowskich Niemiec na Polskę Niemcy rozpoczęli zorganizowaną akcję eksterminacji ludności żydowskiej Europy i Polski, znaną jako Holocaust. W wyniku tego ludobójstwa zginęło ponad 90% polskich Żydów. Wielu Żydów walczyło i zginęło jako oficerowie i żołnierze Wojska Polskiego w kampanii 1939 roku i w innych bitwach (np. o Monte Cassino) czy jako ofiary zbrodni katyńskiej. Zostali pochowani na wspólnych cmentarzach z polskimi chrześcijanami i muzułmanami. Po wojnie wielu z ok. 180–240 tys. ocalonych zdecydowało się na emigrację z rządzonej przez komunistów Polski do nowo powstałego państwa Izrael, USA lub Ameryki Południowej. Większość tych, którzy pozostali, zmuszono do emigracji w późnych latach 60., w wyniku inspirowanej przez PZPR antysemickiej kampanii (czerwiec 1967, marzec 1968). Po upadku komunizmu w Polsce w 1989 roku sytuacja Żydów uległa normalizacji, a ci, którzy byli polskimi obywatelami przed II wojną światową lub utracili obywatelstwo w latach komunizmu, uzyskali możliwość jego odzyskania. Ocenia się, że polska społeczność żydowska liczy obecnie od 8 do 12 tys. członków, choć liczba osób mających żydowskie korzenie, ale niezwiązanych z judaizmem czy kulturą żydowską, może być kilkakrotnie większa. (pl)
- История евреев на польских землях (ивр. יהדות פולין, польск. Polscy Żydzi) насчитывает более тысячи лет. В ней были и долгие периоды религиозной толерантности, но и также практически полное уничтожение, произведённое нацистским немецким государством во время оккупации Польши. Первые небольшие еврейские общины существовали в Польше уже к XIII веку, а затем польское еврейское население значительно увеличилось, приняв евреев, изгнанных из других стран Европы, в том числе из Германии (1346), Австрии (1420), Испании (1492), Португалии (1497), Франции (1394), Венгрии (1349—1526 и 1686—1740). Король Казимир III Великий считается покровителем евреев в Польше. В 1334 году Казимир Великий вывел евреев из-под юрисдикции немецкого права и с того времени еврейские общины напрямую находились под юрисдикцией королевского суда. После решения Казимира Великого обеспечивающего безопасность и интересы евреев, Польское Королевство стало пристанищем семитского народа, изгнанного из всей остальной Европы. Со времён основания Польского Королевства, через весь период существования созданной в 1569 году Республики Обоих Народов, и до периода военных поражений восстания Хмельницкого и Потопа в XVII веке, Польша была единственным толерантным к евреям государством Европы, став домом для одной из крупнейших и динамично развивающихся еврейских общин. Неслучайно современники называли тогдашнюю Польшу «Еврейским раем» (лат. paradisus Iudaeorum). Это название происходит из выражения: «Польша была небом для шляхты, чистилищем для мещан, пеклом для холопов и раем для евреев (польск. Polska była niebem dla szlachty, czyśćcem dla mieszczan, piekłem dla chłopów, a rajem dla Żydów)», происходящего с начала XVII века. Согласно Станиславу Коту, фраза впервые появляется в пасквиле 1606 года анонимного автора, называющемся Paskwiliusze na królewskim weselu podrzucone. Автор этого текста, по видимому мещанин или католический священник, критикует привилегии шляхты и экономически с ней связанных евреев. Краковский раввин XVI века Моисей Иссерлес подчёркивал, что если бы Бог не дал евреям Польши как убежища, судьба израильского народа была бы, по видимому, уничтожение. Однако, когда польско-литовская уния стала ослабевать по причине войн и религиозных конфликтов (между протестантами и , а также между православными и грекокатоликами), исчезла также и традиционная польская толерантность. Со второй половины XVII века положение польских евреев ухудшилось. После III раздела Польши в 1795 годы, населявшие её евреи, также как и остальное население, стали подданными Российской империи, Австро-Венгрии, королевства Пруссии. Условия жизни еврейских общин отличались в зависимости от страны проживания. В Российской империи для проживания евреев была установлена черта оседлости. В XIX веке произошли большие изменения — усилилась миграция евреев в города, где появился еврейский пролетариат, а также миграция за пределы Европы. Появились организационные тенденции ассимиляции и религиозной реформы иудаизма, в 1812 году (в Пруссии) и 1822 (в России) евреям даны гражданские и политические права. Появились еврейские политические организации — консервативной, социалистической и сионистской направленостей, большая часть еврейского пролетариата поддержала коммунизм. После , в ней проживало более 3 миллионов евреев, что являлось одной из наибольших еврейских популяций в мире. Большой проблемой являлся усиливающийся антисемитизм. Вскоре после нападения нацистской Германии на Польшу, немцы начали организованную акцию уничтожения еврейского населения Европы и Польши, известную как Холокост. В результате этого геноцида погибло более 90 % польских евреев. Множество евреев воевали в Войске Польском в сентябрьской войне 1939 года. После войны большинство из 180—240 тысяч спасшихся приняли решение об эмиграции из Польши в воссозданное Государство Израиль, США или в Южную Америку. Большую роль в этом решении сыграли еврейские погромы 1945—1946 года, например Погром в Кельце. Те, кто остался, были вынуждены эмигрировать в конце 60-х годов, под давлением антисемитской кампании. После падения коммунизма в Польше в 1989 году те, кто были польскими гражданами перед второй мировой войной или потеряли гражданство в период коммунизма, получили возможность его восстановить. Польская еврейская община оценивается в размере от 8 до 12 тысяч человек, хотя численность граждан Польши, имеющих еврейские корни, но не связанных с иудаизмом или еврейской культурой, значительно больше, и оценивается от 100 до 300 тысяч человек. В Израиле живёт примерно 1,25 миллиона человек, имеющих право на восстановление польского гражданства. Значительное количество польских евреев и их потомков живут в США. Некоторое количество автохтонного еврейского населения сохранилось и на Восточных Кресах. (ru)
- Історія євреїв на польських землях налічує близько 800 років. Протягом цього часу були довгі періоди релігійної толерантності з боку держави та сприятливих обставин для польської єврейської спільноти, але було і майже цілковите винищення (Голокост), яке проводилось нацистською Німеччиною під час окупації. (uk)
- 波兰犹太人的历史长达一个千禧年，既经历过漫长的时期，该国的犹太人群体繁荣昌盛；也在20世纪纳粹德国占领波兰期间，经历了犹太人大屠杀，整个群体几乎遭受了彻底的种族灭绝。 自从10世纪创建，以及1569年成立波兰立陶宛联邦以来，波兰是欧洲最宽容的国家之一（包含外來移民及宗教信仰）。它拥有世界最大、最活跃的犹太人群体之一。波兰立陶宛联邦由于外部侵略和内部文化变迁而逐漸衰落下来，新教的宗教改革和天主教的反宗教改革，使波兰宽容的传统开始。1795年瓜分波兰以后，波兰被列强瓜分而亡國。 波兰在第一次世界大战後復國，至第二次世界大战前夕，波兰仍拥有活跃的犹太人群体，總人數超过300万。但在犹太人大屠杀期间，超过90%的波兰犹太人被纳粹德国杀害。 纳粹德国在第二次世界大战中对犹太人犯下了滔天罪行，波兰犹太人只有1/12得以逃生。战后，共產黨統治下的波蘭政府将猶太人的土地、房屋等财产分给了波兰人。为避免让已属于自己的财物“物还其主”，一些波兰人便对刚刚逃离战火、满怀希望返回家园的犹太人举起了屠刀。从纳粹淫威下“十二死一生”侥幸存活下来的犹太人早已失去了反抗能力，他们或远走他乡，或逃到深山野外隐居起来。 从1940年代后期到1950年代中期，“排外”的阴霾一直盘旋在战火乍熄的波兰大地上。“一部分别有用心的波兰人，将第三帝国对犹太人的暴行裹上民主的斗篷承接过来。” 1945-1946年，克拉科夫等地曾发生了至少50次谋杀犹太人的案件，被谋杀者都是大屠杀中的幸存者，谋杀者施暴的目的是阻止那些犹太人重返家园。这一切促成了1945-1947年和1956-1957年两次波兰犹太人向海外移民的浪潮。有人认为，波兰犹太人历史研究所，实际上是在波兰几乎没有犹太人的情况下建立起来的。 1968年波兰又爆发了新一轮反犹浪潮，波兰犹太人口剧减，大部分犹太人都逃离了波兰。1989年，共产党政权在波兰走入尾聲時，波兰犹太人的处境已经正常化了。 今天在波兰，反犹太主义的水平可与其它欧洲国家诸如意大利、西班牙和德国相比。当代的波兰犹太人社區估计有大约8千到1萬2千名成員。 (zh)
|
.jpg?width=300)
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
