| dbo:abstract
|
- Zeami Motokiyo (japonès: 世阿弥 元清), també conegut com Kanze Motokiyo (japonès: 観世 元清) va ser un actor i escriptor dramàtic del Japó al segle xiv. Juntament amb el seu pare va compliar les regles bàsiques del Noh, un estil teatral que combina la i els jocs de paraules. El Noh ha triomfat durant anys entre els japonesos, que li atribueixen qualitats místiques a part de les estètiques. (ca)
- كان زيمي موتوكيو (بين 1363 - 1443)، المعروف أيضا باسم كانزي موتوكيو، خبير تجميل وممثل وكاتب مسرحي ياباني. قدم له والده، كانامي كيوجي ، مسرح نوح في سن مبكرة، ووجد أنه كان ممثلا ماهرا، كما كان كانامي ماهرا أيضا في التمثيل وشكل فرقة مسرحية عائلية؛ ومع ازدياد شعبيتها أتيحت لزيمي فرصة الأداء أمام شوغون ، أشيكاغا يوشيميتسو . وقد أعجب شوغون بالممثل الشاب وبدأ في تكوين علاقة غرامية معه. كما تم تقديم زيمي إلى بلاط يوشيميتسو وتلقى تعليما في الأدب الكلاسيكي والفلسفة مع مواصلته العمل، وفي عام 1374 ، حصل زيمي على رعاية وجعل التمثيل مهنته. وبعد وفاة والده عام 1385 ، قاد فرقة العائلة ، وهو الدور الذي حقق فيه نجاحا أكبر. مزج زيمي مجموعة متنوعة من الموضوعات الكلاسيكية والحديثة في كتاباته ، واستخدم التقاليد اليابانية والصينية، كما قام بدمج العديد من موضوعات زين البوذية في أعماله وناقش المعلقون اللاحقون مدى اهتمامه الشخصي بـ زين. أما العدد الدقيق للمسرحيات التي كتبها غير معروف ، ولكن من المرجح أن يكون بين 30 و 50 مسرحية، وكتب العديد من الرسائل حول مسرح نوح يناقش فيها فلسفة الأداء، وهذه الرسائل هي أقدم الأعمال المعروفة عن فلسفة الدراما في الأدب الياباني ، لكنها لم تشهد انتشارا شعبيا حتى القرن العشرين. وبعد وفاة يوشيميتسو ، كان خليفته أشيكاغا يوشيموتشي أقل تفضيلا لدراما زيمي، ولكن نجح زيمي في السعي وراء رعاية التجار الأثرياء واستمر في مسيرته المهنية تحت دعمهم حتى أصبح معروفا ومحترما في المجتمع الياباني. أصبح أشيكاغا يوشينوري معاديا لزيمي بعد أن أصبح شوغون عام 1429. كان يوشينوري يحظى باحترام كبير لابن أخت زيمي أونامي ، ولم يوافق على رفض زيمي إعلان أن أونامي خليفته قائدا لفرقته؛ ربما بسبب هذا الخلاف ، على الرغم من تقديم مجموعة متنوعة من النظريات المتنافسة ، أرسل يوشينوري زيمي إلى المنفى إلى جزيرة سادو . وبعد وفاة يوشينوري عام 1441 ، عاد زيمي إلى اليابان حيث توفي عام 1443. (ar)
- Zeami Motokijo (japonsky 世阿弥 元清), také zvaný Kanze Motokijo (japonsky 観世 元清), (cca 1363 – cca 1443) byl japonský estetik, herec a dramatik. Kromě brilantních her a své přední teoretické práce, Fúši kaden (風姿花伝), Zeami napsal také instruktáž pro herce a ustavil divadlo Nó jako respektovanou divadelní formu. Jeho knihy nejsou pouhými návody, ale také statěmi založenými na duchovní kultuře Japonska. Zeami byl vychován otcem, který byl rovněž hercem. Společně pracovali na vybudování divadla Nó. Zeami napsal přes padesát her. (cs)
- Zeami Motokiyo (jap. 世阿弥 元清, * 1363; † 1443) war eine wichtige Person des japanischen Nō-Theaters. Als Dramatiker, Theoretiker und Schauspieler des Nō trat er bereits als Jugendlicher vor dem Shōgun Yoshimitsu auf. Dieser förderte verschiedene Kunstformen im Japan der Muromachi-Zeit. Gemeinsam mit seinem Vater Kan’ami schuf er zahlreiche heute noch geschätzte Nō-Stücke. Er entwickelte das rituelle Kultspiel hin zum Unterhaltungsspiel der aristokratischen Kriegerkaste. Spätere Shōgune belegten Zeami Motokiyo mit Auftrittsverbot. Sein Werk (風姿花伝), auch Kadensho (花伝書) genannt, galt über Jahrhunderte als das Lehrbuch des Nō. (de)
- ZEAMI Motokiyo, (naskiĝis ĉirkaŭ 1363, mortis ĉirkaŭ 1443), ankaŭ nomita Kanze Motokiyo (観世 元清), estis Japana estetikano, aktoro kaj dramisto. Li skribis brilegajn teatraĵojn, gravan teorian libron [Fūshi kaden (風姿花伝)], kaj praktikajn instrukciojn por aktoroj. Li establis la No-teatron kiel grava artformo. Liaj libroj ne estas nur instrukcioj sed ankaŭ estetikaj traktatoj surbaze de la spirita kulturo de Japanio.Zeami estis edukita per lia patro, Kan'ami, kiu estis ankaŭ aktoro. Ĉi tiu patro/filo teamo establis la No-teatron. Kiam la kompanio de Kan'ami prezentis dramon por , la Ŝoguno de Japanio, li petis, ke Zeami havu kortedukon en la artoj. Post Zeami sekvis lian patron, li daŭradis prezenti kaj adapti lian stilon en tion, kion estas la nuna epoko No-teatro. Miksaĵo de pantomimo kaj voĉakrobataĵo, ĉi tiu stilo fascinigis japananoj dum centoj da jaroj.Erudiciuloj imputas preskaŭ 50 dramoj al Zeami. Inter ili estas la ĉefverkoj Izutsu kaj Takasago, tiu ĉi lasta enhavanta la frazo senshūraku, "plezuroj de mil aŭtunoj," konata al sumoo fervoruloj kiel la nomo de la fina tago de profesia turniro. "Izutsu" kaj "Takasago" estas ankaŭ la nomoj de sumoo heya. No signifas talenton aŭ kapablo. (eo)
- Zeami Motokiyo (japonieraz: 世阿弥 元清) (c. 1363 – c. 1443), baita Kanze Motokiyo (japonieraz: 観世 元清) ere, antzerkiko aktore eta idazle japoniarra izan zen, bere aitarekin batera Nō antzerkia sortu zuena. (eu)
- Zeami Motokiyo (世阿弥 元清 Zeami Motokiyo? 1363-1443), también llamado Kanze Motokiyo (観世 元清 Kanze Motokiyo?), fue un actor y dramaturgo japonés. Además de escribir una gran cantidad de obras, Zeami escribió manuales de teoría teatral, publicados en 1910, y estableció el teatro nō como una forma seria de arte. Sus libros no son sólo instrucciones, sino también, tratados estéticos basados en la cultura espiritual del Japón. Los más célebres son "El libro de la transmisión de la flor y el estilo", Füshi kaden (風姿花伝), escrito en 1423 y el conjunto de tratados "Las tradiciones secretas del nō", las que fueron encontradas en 1909 y publicados en 1960. (es)
- Ba aisteoir, drámadóir agus teoiriceoir drámaíochta Seapánach é Zeami Motokiyo (世阿弥 as Seapáinis) nó Kanze Motokiyo (c.1363 - c.1443). Ba mhac leis an aisteoir taistil Kanami é. Ba é an shogun Ashikaga Yoshimitsu a chéad mhór-phátrún. D'athraigh a chuid cinniúna le athruithe polaitiúla agus é ní ba shine, ag caitheamh dhá bhliain mar dheoraí ar oileán agus 70 bliain slánaithe aige. Scríobh sé beagnach 90 saothar don amharclann agus ba é an teoiriceoir a chuir tús le amharclann nō (能), ceann de stíleanna traidisiúnta na h-amharclainne Seapánaigh. (ga)
- Zeami Motokiyo (世阿弥 元清) juga dipanggil Kanze Motokiyo (観世 元清、1363 - 1443) merupakan aktor dan dramawan Jepang. Ia menulis apa yang harus dilakukan aktor Noh, dan membuat dandanan teater Noh sebagai bentuk seni. Noh merupakan jenis drama musik Jepang. Buku-buku Zeami tak hanya mengatakan bagaimana aktor memainkan perannya, tetapi juga menulis tentang sejarah dan filsafat, berdasar pada budaya spiritual Jepang. Ayah Zeami, (観阿弥), was juga aktor dan dramawan. Kan'ami memiliki teater sendiri dan berkeliling dengan anggotanya. Ia mengajari Zeami kemampuannya. Ayah dan anak ini merupakan orang penting dalam teater Noh, dan mereka membuat Noh seperti sekarang. Saat usaha Kan'ami mengadakan pertunjukan untuk Shogun Jepang, Ashikaga Yoshimitsu, sang Shogun menawari Zeami pendidikan lapangan untuk itu. Zeami merupakan lelaki ganteng dengan suara bagus, dan Yoshimitsu menyukai ketampanan dan bakatnya. Setelah menggantikan ayahnya, dan menjadi pemimpin teater, Zeami terus mempertunjukkan dan mengadaptasi gayanya menjadi Noh seperti sekarang. Campuran teknik pantomim dan suara, telah menarik Jepang selama ratusan tahun.
* l
* b
* s (in)
- Zeami (世阿弥, 1363-1443), de son nom complet Zeami Motokiyo, aussi appelé Kanze Motokiyo (観世 元清) du nom de l' qu'il a créée avec son père, est un acteur et dramaturge japonais, ainsi que le théoricien du nô et l'un des grands dramaturges de l'histoire du théâtre japonais. (fr)
- Zeami Motokiyo (世阿弥 元清) (c. 1363 – c. 1443), also called Kanze Motokiyo (観世 元清), was a Japanese aesthetician, actor, and playwright. His father, Kan'ami Kiyotsugu, introduced him to Noh theater performance at a young age, and found that he was a skilled actor. Kan'ami was also skilled in acting and formed a family theater ensemble. As it grew in popularity, Zeami had the opportunity to perform in front of the Shōgun, Ashikaga Yoshimitsu. The Shōgun was impressed by the young actor and began to compose a love affair with him. Zeami was introduced to Yoshimitsu's court and was provided with an education in classical literature and philosophy while continuing to act. In 1374, Zeami received patronage and made acting his career. After the death of his father in 1385, he led the family troupe, a role in which he found greater success. Zeami mixed a variety of Classical and Modern themes in his writing, and made use of Japanese and Chinese traditions. He incorporated numerous themes of Zen Buddhism into his works and later commentators have debated the extent of his personal interest in Zen. The exact number of plays that he wrote is unknown, but is likely to be between 30 and 50. He wrote many treatises about Noh, discussing the philosophy of performance. These treatises are the oldest known works on the philosophy of drama in Japanese literature, but did not see popular circulation until the 20th-century. After the death of Yoshimitsu, his successor Ashikaga Yoshimochi was less favorable to Zeami's drama. Zeami successfully sought out patronage from wealthy merchants and continued his career under their support. He became well-known and well-respected in Japanese society. Ashikaga Yoshinori became hostile toward Zeami after becoming Shōgun in 1429. Yoshinori held Zeami's nephew Onnami in high regard, and disagreed with Zeami's refusal to declare Onnami his successor as leader of his troupe. Possibly due to this disagreement, though a variety of competing theories have been advanced, Yoshinori sent Zeami into exile to Sado Island. After Yoshinori's death in 1441, Zeami returned to mainland Japan, where he died in 1443. (en)
- Zeami Motokiyo (世阿弥 元清, ca. 1363 - 1443) is een belangrijke naam binnen de wereld van nōgaku. Naast de vele stukken die hij schreef, waarvan een groot aantal nog steeds opgevoerd worden, is hij ook belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de kunstvorm op zich. Hij verfijnde nōgaku en verankerde deze in vastgelegde conventies door het schrijven van secundaire literatuur. Naast aanwijzingen wat betreft het acteerwerk ging hij in op de opvoeding van een acteur vanop een jonge leeftijd en het schrijven van nō-stukken. (nl)
- 제아미(일본어: 世阿弥, 1363년 경~1443년 경)는 일본의 전통 가무극인 노를 완성한 예능인으로 수많은 작품을 남기는 다작가이자 23부집에 이르는 예론서의 저자이다. 또한 동시에 흥행을 하고 스스로가 수많은 귀인 관중의 총애를 받던 연기자이기도 하다. 무로마치 시대의 통치자였던 아시카가 요시미쓰의 후원 속에서 왕성한 활동을 하였으나 요시미쓰의 사후 그의 아들인 요시노리로 정권이 바뀌자 사도가섬으로 귀양을 가는 등 만년에는 비극적인 운명을 살다가 귀양지에서 사망하였다. (ko)
- 世阿弥（ぜあみ、世阿彌陀佛、正平18年/貞治2年（1363年）? - 嘉吉3年8月8日（1443年9月1日）?）は、日本の室町時代初期の大和猿楽結崎座の猿楽師。父の観阿弥（觀阿彌陀佛）とともに猿楽を大成し、多くの書を残す。観阿弥、世阿弥の能は観世流として現代に受け継がれている。 幼名は鬼夜叉（おにやしゃ）、そして二条良基から藤若の名を賜る。通称は三郎。実名は元清。父の死後、観世大夫を継ぐ。40代以降に時宗の法名（時宗の男の法名〈戒名〉は阿弥陀仏〈阿彌陀佛〉号。ちなみに世は観世に由来）である世阿弥陀仏が略されて世阿弥と称されるようになった。世の字の発音が濁るのは、足利義満の指示によるもの。正しくは「世阿彌」。 (ja)
- Motokiyo Zeami (世阿弥 元清 Zeami Motokiyo?), conosciuto anche col nome di Kanze Motokiyo (観世 元清?) (Nagoya, 1363 circa – 1443 circa) è stato un attore e drammaturgo giapponese. Assieme al padre, , è considerato il fondatore del teatro Nō. Le sue opere sono caratterizzate da una varietà di temi classici e moderni provenienti da tradizioni giapponesi e cinesi, e da numerosi riferimenti al Buddhismo Zen. (it)
- Дзэами Мотокиё (яп. 世阿弥 元清, ок. 1363 — ок. 1443) — японский актёр и драматург, автор учения об актёрском искусстве. (ru)
- Motokiyo Zeami (jap. 世阿弥 元清 Zeami Motokiyo; ur. 1363 lub 1364 – zm. 1443 lub 1444, znany także jako Motokiyo Kanze) – japoński dramaturg, aktor i teoretyk teatru. Jeden z twórców klasycznego teatru japońskiego nō, którego zasady skodyfikował w traktatach dotyczących teorii teatru i estetyki. Spod jego pióra wyszło wiele, granych do dziś, najważniejszych sztuk w teatrze japońskim. Zeami jest imieniem artystycznym, które przyjął dopiero w 1402 roku. W dzieciństwie nosił wiele imion, gdy dorósł otrzymał imię Motokiyo. Po śmierci ojca w 1384 roku przejął kierowanie zespołem teatralnym Yūzaki-za, przemianowanym następnie na Kanze-za. Przypuszcza się, że występował z zespołem głównie w Kioto i okolicy. Jego możnym patronem był siogun Yoshimitsu Ashikaga. Pozwoliło to Zeamiemu na odejście od form schlebiających niewybrednym gustom szerokiej publiczności i stworzenie doskonalszej formy zwanej sarugaku-nō, która zapoczątkowała dojrzały teatr nō, wyrafinowany i wyrażający w japońskiej estetyce ważne pojęcie yūgen. Słowo to oznacza subtelny urok, elegancję, wdzięk i wytworność gry aktorskiej oraz nawiązanie do walorów estetycznych tradycji dworskiej okresu Heian, ale także coś tajemniczego, trudnego do opisu słowami. Na początku XV wieku Zeami napisał około dwudziestu traktatów. Najważniejszym z nich był Fūshikaden (Księga o przekazywaniu kwiatu, kształtu i stylu, 1400), gdzie spisał reguły podyktowane mu przez jego ojca, Kan’ami, dotyczące istoty teatru nō. Główna zasada, zapewniająca doskonałość przedstawieniu, polega na zgodności pomiędzy aktorem a publicznością, co zakłada, że aktor musi dobrze znać samego siebie, własne ograniczenia, technikę gry, a także trafnie ocenić publiczność, którą ma przed sobą. Spełnienie tych warunków gwarantuje rozwinięcie się hana, „kwiatu” oznaczającego wyjątkową i atrakcyjną grę aktora. Metafora, koncepcja „kwiatu” jest niezwykle niejednoznaczna. Fizyczne i psychiczne przekraczanie granic w wykonaniu nō umożliwia emocjonalne zaangażowanie widowni w dramatycznej przestrzeni, realizując jej utajone pragnienia i marzenia na scenie, estetyczny moment postrzegany przez widzów jako „kwiat”. (pl)
- Zeami Motokiyo (japanska: 世阿弥 元清), född cirka 1363, död cirka 1443, även känd som Kanze Motokiyo (japanska: 観世 元清), var en japansk estetiker, skådespelare och manusförfattare. (sv)
- Zeami Motokiyo (世阿弥 元清; c.1363–c.1443), também chamado Kanze Motokiyo (観世 元清) (Motokiyo era seu nome de infância), foi ator, compositor, diretor, dançarino e o mais importante dramaturgo e teórico do teatro japonês e oriental. Nascido na era Namboku-cho era o filho mais velho de Kannami. No final de sua vida tornou-se um monge Zen. Escreveu cerca de cem peças teatrais enre elas Izutsu, Hagoromo (O Manto de Penas), Koi no Omoni (A Carga do Amor) and Takasago. (風姿花伝), seu grande trabalho teórico, - também conhecido por Kadensho (花伝書), o tratado de Transmissão da Flor da Intepretação, contém instruções práticas para atores sobre o teatro Noh. Este tratado, seguindo a tradição Zen, é um exemplo da cultura espiritual japonesa, ultrapassando seus marcos e discutindo estética e filosofia. Estabeleceu o teatro noh como uma forma artística em todos os níveis da sociedade japonesa, uma arte da pantomima e do canto. Seu ideal para a arte e as peças noh em particular são expressos na palavra yûgen. Yû significa escuro, profundo, quieto, Gen é profundo ou escuro e do outro mundo. A beleza Yûgen não pode ser apreendida intelectualmente nem materialmente, existe apenas de maneira subjetiva, não é visível como a flor (hana), outro dos paradigmas do teatro de Zeami. Os grandes renovadores do teatro no século XX utilizaram ou se inspiraram na arte de Zeami, Gordon Graig, Meyerhold, , , Brecht, Dullin, , , Barba, . e Villar, importantes diretores do teatro francês, liam os tratados de Zeami para seus atores em seus ensaios. (pt)
- Дзеа́мі Мотокі́йо (яп. 世阿弥元清; 1363—1443) — японський актор і драматург. Вчені нараховують близько 50 п'єс, написаних Дзеамі. Його творчість — невіддільна частина театру Но, для якого Дзеамі писав свої п'єси та розробив теорію театрального мистецтва. (uk)
- 世阿彌（平假名：ぜあみ；1363年－1443年9月1日），或作世阿彌陀佛、世阿彌 元清、觀世 元清等，是日本室町時代初期的大和猿樂結崎座的猿樂藝師。他與父親觀阿彌 清次一同從事於猿樂相關事業。 他的父親在他年輕時將他引介於能劇舞台演出，並發現他是一位技藝精湛的演員。他的父親擅長表演，並組建了家庭式戲劇伴奏樂團。隨著演出受到歡迎，世阿彌獲得在幕府將軍足利義滿面前表演的機會；足利義滿對他的演出印象深刻，並和他逐漸發展出愛戀關係。 他的代表著作有戲劇理論作品《風姿花傳》等。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Zeami Motokiyo (japonès: 世阿弥 元清), també conegut com Kanze Motokiyo (japonès: 観世 元清) va ser un actor i escriptor dramàtic del Japó al segle xiv. Juntament amb el seu pare va compliar les regles bàsiques del Noh, un estil teatral que combina la i els jocs de paraules. El Noh ha triomfat durant anys entre els japonesos, que li atribueixen qualitats místiques a part de les estètiques. (ca)
- Zeami Motokijo (japonsky 世阿弥 元清), také zvaný Kanze Motokijo (japonsky 観世 元清), (cca 1363 – cca 1443) byl japonský estetik, herec a dramatik. Kromě brilantních her a své přední teoretické práce, Fúši kaden (風姿花伝), Zeami napsal také instruktáž pro herce a ustavil divadlo Nó jako respektovanou divadelní formu. Jeho knihy nejsou pouhými návody, ale také statěmi založenými na duchovní kultuře Japonska. Zeami byl vychován otcem, který byl rovněž hercem. Společně pracovali na vybudování divadla Nó. Zeami napsal přes padesát her. (cs)
- Zeami Motokiyo (japonieraz: 世阿弥 元清) (c. 1363 – c. 1443), baita Kanze Motokiyo (japonieraz: 観世 元清) ere, antzerkiko aktore eta idazle japoniarra izan zen, bere aitarekin batera Nō antzerkia sortu zuena. (eu)
- Zeami Motokiyo (世阿弥 元清 Zeami Motokiyo? 1363-1443), también llamado Kanze Motokiyo (観世 元清 Kanze Motokiyo?), fue un actor y dramaturgo japonés. Además de escribir una gran cantidad de obras, Zeami escribió manuales de teoría teatral, publicados en 1910, y estableció el teatro nō como una forma seria de arte. Sus libros no son sólo instrucciones, sino también, tratados estéticos basados en la cultura espiritual del Japón. Los más célebres son "El libro de la transmisión de la flor y el estilo", Füshi kaden (風姿花伝), escrito en 1423 y el conjunto de tratados "Las tradiciones secretas del nō", las que fueron encontradas en 1909 y publicados en 1960. (es)
- Ba aisteoir, drámadóir agus teoiriceoir drámaíochta Seapánach é Zeami Motokiyo (世阿弥 as Seapáinis) nó Kanze Motokiyo (c.1363 - c.1443). Ba mhac leis an aisteoir taistil Kanami é. Ba é an shogun Ashikaga Yoshimitsu a chéad mhór-phátrún. D'athraigh a chuid cinniúna le athruithe polaitiúla agus é ní ba shine, ag caitheamh dhá bhliain mar dheoraí ar oileán agus 70 bliain slánaithe aige. Scríobh sé beagnach 90 saothar don amharclann agus ba é an teoiriceoir a chuir tús le amharclann nō (能), ceann de stíleanna traidisiúnta na h-amharclainne Seapánaigh. (ga)
- Zeami (世阿弥, 1363-1443), de son nom complet Zeami Motokiyo, aussi appelé Kanze Motokiyo (観世 元清) du nom de l' qu'il a créée avec son père, est un acteur et dramaturge japonais, ainsi que le théoricien du nô et l'un des grands dramaturges de l'histoire du théâtre japonais. (fr)
- Zeami Motokiyo (世阿弥 元清, ca. 1363 - 1443) is een belangrijke naam binnen de wereld van nōgaku. Naast de vele stukken die hij schreef, waarvan een groot aantal nog steeds opgevoerd worden, is hij ook belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de kunstvorm op zich. Hij verfijnde nōgaku en verankerde deze in vastgelegde conventies door het schrijven van secundaire literatuur. Naast aanwijzingen wat betreft het acteerwerk ging hij in op de opvoeding van een acteur vanop een jonge leeftijd en het schrijven van nō-stukken. (nl)
- 제아미(일본어: 世阿弥, 1363년 경~1443년 경)는 일본의 전통 가무극인 노를 완성한 예능인으로 수많은 작품을 남기는 다작가이자 23부집에 이르는 예론서의 저자이다. 또한 동시에 흥행을 하고 스스로가 수많은 귀인 관중의 총애를 받던 연기자이기도 하다. 무로마치 시대의 통치자였던 아시카가 요시미쓰의 후원 속에서 왕성한 활동을 하였으나 요시미쓰의 사후 그의 아들인 요시노리로 정권이 바뀌자 사도가섬으로 귀양을 가는 등 만년에는 비극적인 운명을 살다가 귀양지에서 사망하였다. (ko)
- 世阿弥（ぜあみ、世阿彌陀佛、正平18年/貞治2年（1363年）? - 嘉吉3年8月8日（1443年9月1日）?）は、日本の室町時代初期の大和猿楽結崎座の猿楽師。父の観阿弥（觀阿彌陀佛）とともに猿楽を大成し、多くの書を残す。観阿弥、世阿弥の能は観世流として現代に受け継がれている。 幼名は鬼夜叉（おにやしゃ）、そして二条良基から藤若の名を賜る。通称は三郎。実名は元清。父の死後、観世大夫を継ぐ。40代以降に時宗の法名（時宗の男の法名〈戒名〉は阿弥陀仏〈阿彌陀佛〉号。ちなみに世は観世に由来）である世阿弥陀仏が略されて世阿弥と称されるようになった。世の字の発音が濁るのは、足利義満の指示によるもの。正しくは「世阿彌」。 (ja)
- Motokiyo Zeami (世阿弥 元清 Zeami Motokiyo?), conosciuto anche col nome di Kanze Motokiyo (観世 元清?) (Nagoya, 1363 circa – 1443 circa) è stato un attore e drammaturgo giapponese. Assieme al padre, , è considerato il fondatore del teatro Nō. Le sue opere sono caratterizzate da una varietà di temi classici e moderni provenienti da tradizioni giapponesi e cinesi, e da numerosi riferimenti al Buddhismo Zen. (it)
- Дзэами Мотокиё (яп. 世阿弥 元清, ок. 1363 — ок. 1443) — японский актёр и драматург, автор учения об актёрском искусстве. (ru)
- Zeami Motokiyo (japanska: 世阿弥 元清), född cirka 1363, död cirka 1443, även känd som Kanze Motokiyo (japanska: 観世 元清), var en japansk estetiker, skådespelare och manusförfattare. (sv)
- Дзеа́мі Мотокі́йо (яп. 世阿弥元清; 1363—1443) — японський актор і драматург. Вчені нараховують близько 50 п'єс, написаних Дзеамі. Його творчість — невіддільна частина театру Но, для якого Дзеамі писав свої п'єси та розробив теорію театрального мистецтва. (uk)
- 世阿彌（平假名：ぜあみ；1363年－1443年9月1日），或作世阿彌陀佛、世阿彌 元清、觀世 元清等，是日本室町時代初期的大和猿樂結崎座的猿樂藝師。他與父親觀阿彌 清次一同從事於猿樂相關事業。 他的父親在他年輕時將他引介於能劇舞台演出，並發現他是一位技藝精湛的演員。他的父親擅長表演，並組建了家庭式戲劇伴奏樂團。隨著演出受到歡迎，世阿彌獲得在幕府將軍足利義滿面前表演的機會；足利義滿對他的演出印象深刻，並和他逐漸發展出愛戀關係。 他的代表著作有戲劇理論作品《風姿花傳》等。 (zh)
- كان زيمي موتوكيو (بين 1363 - 1443)، المعروف أيضا باسم كانزي موتوكيو، خبير تجميل وممثل وكاتب مسرحي ياباني. قدم له والده، كانامي كيوجي ، مسرح نوح في سن مبكرة، ووجد أنه كان ممثلا ماهرا، كما كان كانامي ماهرا أيضا في التمثيل وشكل فرقة مسرحية عائلية؛ ومع ازدياد شعبيتها أتيحت لزيمي فرصة الأداء أمام شوغون ، أشيكاغا يوشيميتسو . وقد أعجب شوغون بالممثل الشاب وبدأ في تكوين علاقة غرامية معه. كما تم تقديم زيمي إلى بلاط يوشيميتسو وتلقى تعليما في الأدب الكلاسيكي والفلسفة مع مواصلته العمل، وفي عام 1374 ، حصل زيمي على رعاية وجعل التمثيل مهنته. وبعد وفاة والده عام 1385 ، قاد فرقة العائلة ، وهو الدور الذي حقق فيه نجاحا أكبر. مزج زيمي مجموعة متنوعة من الموضوعات الكلاسيكية والحديثة في كتاباته ، واستخدم التقاليد اليابانية والصينية، كما قام بدمج العديد من موضوعات زين البوذية في أعماله وناقش المعلقون اللاحقون مدى (ar)
- ZEAMI Motokiyo, (naskiĝis ĉirkaŭ 1363, mortis ĉirkaŭ 1443), ankaŭ nomita Kanze Motokiyo (観世 元清), estis Japana estetikano, aktoro kaj dramisto. Li skribis brilegajn teatraĵojn, gravan teorian libron [Fūshi kaden (風姿花伝)], kaj praktikajn instrukciojn por aktoroj. Li establis la No-teatron kiel grava artformo. Liaj libroj ne estas nur instrukcioj sed ankaŭ estetikaj traktatoj surbaze de la spirita kulturo de Japanio.Zeami estis edukita per lia patro, Kan'ami, kiu estis ankaŭ aktoro. Ĉi tiu patro/filo teamo establis la No-teatron. Kiam la kompanio de Kan'ami prezentis dramon por , la Ŝoguno de Japanio, li petis, ke Zeami havu kortedukon en la artoj. Post Zeami sekvis lian patron, li daŭradis prezenti kaj adapti lian stilon en tion, kion estas la nuna epoko No-teatro. Miksaĵo de pantomimo kaj vo (eo)
- Zeami Motokiyo (jap. 世阿弥 元清, * 1363; † 1443) war eine wichtige Person des japanischen Nō-Theaters. Als Dramatiker, Theoretiker und Schauspieler des Nō trat er bereits als Jugendlicher vor dem Shōgun Yoshimitsu auf. Dieser förderte verschiedene Kunstformen im Japan der Muromachi-Zeit. Gemeinsam mit seinem Vater Kan’ami schuf er zahlreiche heute noch geschätzte Nō-Stücke. Er entwickelte das rituelle Kultspiel hin zum Unterhaltungsspiel der aristokratischen Kriegerkaste. Spätere Shōgune belegten Zeami Motokiyo mit Auftrittsverbot. (de)
- Zeami Motokiyo (世阿弥 元清) juga dipanggil Kanze Motokiyo (観世 元清、1363 - 1443) merupakan aktor dan dramawan Jepang. Ia menulis apa yang harus dilakukan aktor Noh, dan membuat dandanan teater Noh sebagai bentuk seni. Noh merupakan jenis drama musik Jepang. Buku-buku Zeami tak hanya mengatakan bagaimana aktor memainkan perannya, tetapi juga menulis tentang sejarah dan filsafat, berdasar pada budaya spiritual Jepang.
* l
* b
* s (in)
- Zeami Motokiyo (世阿弥 元清) (c. 1363 – c. 1443), also called Kanze Motokiyo (観世 元清), was a Japanese aesthetician, actor, and playwright. His father, Kan'ami Kiyotsugu, introduced him to Noh theater performance at a young age, and found that he was a skilled actor. Kan'ami was also skilled in acting and formed a family theater ensemble. As it grew in popularity, Zeami had the opportunity to perform in front of the Shōgun, Ashikaga Yoshimitsu. The Shōgun was impressed by the young actor and began to compose a love affair with him. Zeami was introduced to Yoshimitsu's court and was provided with an education in classical literature and philosophy while continuing to act. In 1374, Zeami received patronage and made acting his career. After the death of his father in 1385, he led the family troupe, (en)
- Motokiyo Zeami (jap. 世阿弥 元清 Zeami Motokiyo; ur. 1363 lub 1364 – zm. 1443 lub 1444, znany także jako Motokiyo Kanze) – japoński dramaturg, aktor i teoretyk teatru. Jeden z twórców klasycznego teatru japońskiego nō, którego zasady skodyfikował w traktatach dotyczących teorii teatru i estetyki. Spod jego pióra wyszło wiele, granych do dziś, najważniejszych sztuk w teatrze japońskim. Zeami jest imieniem artystycznym, które przyjął dopiero w 1402 roku. W dzieciństwie nosił wiele imion, gdy dorósł otrzymał imię Motokiyo. (pl)
- Zeami Motokiyo (世阿弥 元清; c.1363–c.1443), também chamado Kanze Motokiyo (観世 元清) (Motokiyo era seu nome de infância), foi ator, compositor, diretor, dançarino e o mais importante dramaturgo e teórico do teatro japonês e oriental. Nascido na era Namboku-cho era o filho mais velho de Kannami. No final de sua vida tornou-se um monge Zen. Os grandes renovadores do teatro no século XX utilizaram ou se inspiraram na arte de Zeami, Gordon Graig, Meyerhold, , , Brecht, Dullin, , , Barba, . e Villar, importantes diretores do teatro francês, liam os tratados de Zeami para seus atores em seus ensaios. (pt)
|
