| dbo:abstract
|
- Un vilancet (denominat sovint, de manera inexacta, villancet) és una cançó de caràcter popular, basada en la forma poètica del mateix nom. Va ser un tipus de composició que gaudí d'una gran popularitat durant el Renaixement a tota la península Ibèrica. El terme ja apareix en català en les composicions poètiques de Pere Serafí, derivat de villano (en llatí villanus) per denominar el seu caràcter popular. En castellà s'anomena villancico i va ser aquesta denominació castellanitzada la que en el català dels segles xvii i XVIII va acabant substituint la pròpia fins a fer-la desaparèixer. En portuguès s'anomena vilancete o vilancico. La forma bàsica del vilancet, primer en poesia i després en música, consta de dos elements: una tornada i diverses cobles. No s'ha de confondre el vilancet amb les cançons que tradicionalment es canten per Nadal, que en català s'anomenen nadales i en castellà villancicos. Pel que fa a la temàtica, la majoria tracten temes profans, però també n'hi ha de caràcter religiós. La font musical més important de vilancets del Renaixement és sens dubte el Cançoner del duc de Calàbria, recopilat a València per Ferran d'Aragó, duc de Calàbria, i posteriorment editat a Venècia el 1556 sota el títol de "Villancicos de diversos Autores, a dos, y a tres, y a cuatro, y a cinco vozes,...", i que recull un total de 54 vilancets a 2, 3, 4 i 5 veus, en català i castellà. Juan del Encina, Juan Vásquez, Bartomeu Càrceres i Mateu Fletxa el Vell són alguns dels compositors que van dedicar una atenció especial a aquesta forma musical. Al segle xvii el vilancet es convertí en un tipus de cantata de caràcter religiós per a veus amb acompanyament instrumental, i va mantenir la popularitat fins a finals del barroc. Alguns compositors destacats de vilancets barrocs foren Joan Baptista Comes, Joan Cererols, Pere Rabassa i el portuguès Francisco Barca. A principis del segle xx, els compositors i musicòlegs del període modernista varen cercar una denominació catalana del castellà villancico sense tenir coneixement de l'ús en el català del segle xv i XVI del mot vilancet, per això varen inventar la catalanització villancet que ha estat usada en els sectors musicals i de poetes durant tot el segle xx, però que no correspon a la denominació catalana de l'època. Un exemple ben conegut apareix en el títol de la composició vocal El rústec villancet amb text de Josep Carner i Lluís M. Millet. (ca)
- Villancico ist die spanische Bezeichnung für eine bestimmte Art von Gesang. Im alltäglichen Sprachgebrauch bezeichnet der Begriff heute folkloristische Weihnachtslieder.Ursprünglich, im 13. Jahrhundert, handelte es sich jedoch allgemein um Lieder, die zu bestimmten Festen gesungen wurden. Erst später engte sich die Bedeutung des Wortes auf das Weihnachtslied ein. Die Vorform der Villancicos waren mittelalterliche weltliche Tanzlieder, die vom einfachen Volk (den villanos „Landmänner, Bauern“) gesungen wurden. Als die Kirche begann, Einfluss auf die Volksbräuche zu nehmen, adaptierte sie auch solche Lieder. Später entstanden dann neue geistliche Villancicos. Die wichtigste Sammlung erschien 1582 unter dem Titel „Piae cantiones“ auf Latein. Viele der darin enthaltenen Gesänge wurden übersetzt und erlangten auf diesem Weg Popularität. Bedeutende Komponisten von Villancicos des 15. bis 17. Jahrhunderts waren Juan del Encina, Pedro de Escobar, Francisco Guerrero und Juan Gutiérrez de Padilla, der später nach Mexiko auswanderte. Villancicos wurden zur Zeit der Renaissance meist für drei oder vier Stimmen komponiert, wobei die stilisierten Stücke (etwa für Vihuela oder Gitarre) die einfache Struktur des Volksliedes beibehielten, oder, vor allem im 16. Jahrhundert, für den volkstümlichen weltlichen oder geistlichen Gesang zur Vihuela. (de)
- Villancico [bijansIko] estas muzika kaj poezia formo en kastilia aŭ portugala, tradicia de Hispanio, Latinameriko kaj Portugalio. Tiuj komponaĵoj estis tre popularaj inter la 15a kaj 18a jarcentoj. La villancicos estis origine nereligiaj kantoj kun refreno, de popola deveno kaj harmoniigitaj diversvoĉe. Poste ili ekestis kantitaj en preĝejoj kaj asociitaj ĉefe al la festoj de Kristnasko. Elstaraj komponistoj de villancicos estis, inter aliaj, Juan del Encina, , Francisco Guerrero, kaj Juan Gutiérrez de Padilla. Aktuale, post la eksmodiĝo de tiu antikva formo villancico, la termino ekreferencis simple al ĝenro de kanto kies vortumado aludas al Kristnasko kantata tradicie dum tiu epoko. La strukturo de la mezepoka villancico estas refreno de 3 aŭ 4 versoj, post kelkaj versoj kun la enhavo de la poemo kies lasta verso antaŭanoncas la rimon de la venonta apero de la refreno. Riu, riu, chiu,La guarda ribera,Dios guardó el lobode nuestra cordera.El lobo rabiosoLa quiso morder,Mas Dios poderosoLa supo defender,Quizole hazer queNo pudiesse pecar,Ni aun originalEsta virgen no tuviera.Riu, riu, chiu,La guarda ribera,Dios guarde el lobode nuestra cordera. (eo)
- Un villancico est une composition poétique et musicale du Moyen Âge et de la Renaissance ibérique, que l'on retrouve dans les littératures espagnole (villancico) et portugaise (vilancete), proche des noëls français. C'est un chant qui est donné à la période de Noël. (fr)
- El villancico es una forma musical y poética en castellano y portugués tradicional de España, muy popular entre los siglos XV y XVIII. Los villancicos eran originariamente canciones profanas con estribillo, de origen popular y a varias voces. Posteriormente comenzaron a cantarse en las iglesias y a asociarse específicamente con la Navidad. Compositores notables de villancicos fueron, entre otros, Juan del Encina, Pedro de Escobar, Francisco Guerrero, Gaspar Fernandes, Juan Gutiérrez de Padilla y (1688-1719). Actualmente, tras el declive de la antigua forma del villancico, el término se conoce más como un género de canción cuya letra hace referencia a la Navidad y que se canta tradicionalmente en esas fechas. (es)
- The villancico (Spanish, pronounced [biʎanˈθiko]) or vilancete (Portuguese, pronounced [vilɐ̃ˈset(ɨ)]) was a common poetic and musical form of the Iberian Peninsula and Latin America popular from the late 15th to 18th centuries. With the decline in popularity of the villancicos in the 20th century, the term became reduced to mean merely "Christmas carol". Important composers of villancicos were Juan del Encina, Pedro de Escobar, Francisco Guerrero, Manuel de Zumaya, Juana Inés de la Cruz, Gaspar Fernandes, and Juan Gutiérrez de Padilla. (en)
- Een villancico is een lied waarvan de tekst verwijst naar Kerstmis. Villancico’s worden traditioneel gezongen in de periode voor en na Kerstmis. De traditie van de "villancicos de Navidad" gaat terug tot de dertiende eeuw, ofschoon de villancico's oorspronkelijk gewone liederen waren, die gezongen werden bij de vieringen, dus ook met Kerstmis. Pas later werden de villancico's in de kerken gezongen en specifiek met Kerstmis geassocieerd. De eerste "canciones" die zo kunnen worden genoemd, waren eigenlijk middeleeuwse hofdansen. Ze stonden aanvankelijk niet met religie in verband, maar geleidelijk beteugelde de kerk het volksgebruik en eigende ze zich de villancico's voor eigen doeleinden toe. In Spanje heeft het woord villancico niet enkel betrekking op het volkse kerstlied, maar wordt onder dezelfde benaming gerefereerd aan een soort muziekstuk dat zijn oorsprong vindt in melodieën die gezongen werden door de villano‘s. Het villancico heeft gewoonlijk een prefatoir refrein en herhaalde verzen, meest in ABA vorm. Een vilhançico of villancico is in de 16e eeuw een muziekstuk geschreven in (meestal) het Spaans. In de Renaissance (15de eeuw en 16de eeuw) onderging het villancico een gedaantewisseling naar eenstemmige liederen met begeleiding van vihuela of drie- of vierstemmige met volkse wortels. Vanaf ca. 1620 was het gewoonlijk een stuk met geestelijke inhoud: de villancico's werden een uitdrukking van vreugde ter wille van de geboorte van God. Hun wereldlijke evenbeeld werd tono humano of gewoon tono (deun) genoemd. In Spanje, Portugal (dat tot 1640 Spaans was) en de koloniën waren de villancico's veel belangrijker geworden dan het motet. De catalogus van de muziekverzameling van koning João IV van Portugal bijvoorbeeld vermeldt er niet minder dan 2309. Zij werden gebruikt voor religieuze feestelijkheden die grote menigten aantrokken. Zelfs de Portugese componisten schreven ze meestal in het Spaans en dat is mogelijk de reden waarom zij door João V in 1723 verboden werden. (nl)
- Il villancico è un genere musicale sorto in Spagna e Portogallo alla fine del XV secolo che fu in auge durante il Rinascimento e il primo barocco, oltre che nella Penisola Iberica, anche nelle colonie del Nuovo Mondo. Il significato odierno del termine in lingua castigliana equivale a canto popolare natalizio. (it)
- Вильянси́ко (исп. villancico, от исп. villano — деревенский, от исп. villa — деревня, село) – песенно-танцевальный жанр, популярный в Испании в XV–XVII веках. По тому, как поэтический текст сочетался с музыкой, испанское вильянсико очень близко итальянской баллате и французскому виреле. Из Испании вильянсико распространилось у других народов Иберийского полуострова, позже — в Латинской Америке. (ru)
- Vilancete, vilancico ou vilhancico (em catalão: Villancet) era uma forma poética comum na Península Ibérica, na época da Renascença. Os vilancetes podiam também ser adaptados para música: muitos compositores ibéricos dos séculos XV e XVI, como Juan del Encina ou o português Pedro de Escobar compuseram vilancetes musicais.Em Portugal vilancete aparece pela primeira vez no Cancioneiro Geral, antologia poética de Garcia de Resende (1516).Este tipo de poema tem um mote - o início do poema que, na música, funciona como refrão - seguido de uma ou mais estrofes - as voltas, coplas ou glosas - cada uma com 7 versos. A diferença entre o vilancete e a cantiga depende do número de versos no mote: se houver 2 ou 3 é um vilancete, se houver 4 ou mais é uma cantiga. Cada verso de um vilancete está normalmente dividido em cinco ou sete sílabas métricas ("medida velha"). Se o último verso do mote se repetir no fim da estrofe, diz-se que o vilancete é perfeito. Eis um exemplo de um vilancete, escrito por Luís de Camões: (Mote:) Enforquei minha Esperança;Mas Amor foi tão madraço,Que lhe cortou o baraço. (Volta:) Foi a Esperança julgadaPor setença da VenturaQue, pois me teve à pendura,Que fosse dependurada:Vem Cupido com a espada,Corta-lhe cerce o baraço.Cupido, foste madraço. Como se pode ver, o esquema rimático é: lllb,bbc, que era o mais comum. O tema dos vilancetes era normalmente a saudade, o campo e os pastores, a 'mulher perfeita' e amor não-correspondido e consequente sofrimento. Os poetas ibéricos foram fortemente influenciados por Francesco Petrarca, um poeta italiano. (pt)
|
| rdfs:comment
|
- Un villancico est une composition poétique et musicale du Moyen Âge et de la Renaissance ibérique, que l'on retrouve dans les littératures espagnole (villancico) et portugaise (vilancete), proche des noëls français. C'est un chant qui est donné à la période de Noël. (fr)
- The villancico (Spanish, pronounced [biʎanˈθiko]) or vilancete (Portuguese, pronounced [vilɐ̃ˈset(ɨ)]) was a common poetic and musical form of the Iberian Peninsula and Latin America popular from the late 15th to 18th centuries. With the decline in popularity of the villancicos in the 20th century, the term became reduced to mean merely "Christmas carol". Important composers of villancicos were Juan del Encina, Pedro de Escobar, Francisco Guerrero, Manuel de Zumaya, Juana Inés de la Cruz, Gaspar Fernandes, and Juan Gutiérrez de Padilla. (en)
- Il villancico è un genere musicale sorto in Spagna e Portogallo alla fine del XV secolo che fu in auge durante il Rinascimento e il primo barocco, oltre che nella Penisola Iberica, anche nelle colonie del Nuovo Mondo. Il significato odierno del termine in lingua castigliana equivale a canto popolare natalizio. (it)
- Вильянси́ко (исп. villancico, от исп. villano — деревенский, от исп. villa — деревня, село) – песенно-танцевальный жанр, популярный в Испании в XV–XVII веках. По тому, как поэтический текст сочетался с музыкой, испанское вильянсико очень близко итальянской баллате и французскому виреле. Из Испании вильянсико распространилось у других народов Иберийского полуострова, позже — в Латинской Америке. (ru)
- Un vilancet (denominat sovint, de manera inexacta, villancet) és una cançó de caràcter popular, basada en la forma poètica del mateix nom. Va ser un tipus de composició que gaudí d'una gran popularitat durant el Renaixement a tota la península Ibèrica. El terme ja apareix en català en les composicions poètiques de Pere Serafí, derivat de villano (en llatí villanus) per denominar el seu caràcter popular. En castellà s'anomena villancico i va ser aquesta denominació castellanitzada la que en el català dels segles xvii i XVIII va acabant substituint la pròpia fins a fer-la desaparèixer. En portuguès s'anomena vilancete o vilancico. La forma bàsica del vilancet, primer en poesia i després en música, consta de dos elements: una tornada i diverses cobles. No s'ha de confondre el vilancet amb les (ca)
- Villancico [bijansIko] estas muzika kaj poezia formo en kastilia aŭ portugala, tradicia de Hispanio, Latinameriko kaj Portugalio. Tiuj komponaĵoj estis tre popularaj inter la 15a kaj 18a jarcentoj. La villancicos estis origine nereligiaj kantoj kun refreno, de popola deveno kaj harmoniigitaj diversvoĉe. Poste ili ekestis kantitaj en preĝejoj kaj asociitaj ĉefe al la festoj de Kristnasko. Elstaraj komponistoj de villancicos estis, inter aliaj, Juan del Encina, , Francisco Guerrero, kaj Juan Gutiérrez de Padilla. (eo)
- Villancico ist die spanische Bezeichnung für eine bestimmte Art von Gesang. Im alltäglichen Sprachgebrauch bezeichnet der Begriff heute folkloristische Weihnachtslieder.Ursprünglich, im 13. Jahrhundert, handelte es sich jedoch allgemein um Lieder, die zu bestimmten Festen gesungen wurden. Erst später engte sich die Bedeutung des Wortes auf das Weihnachtslied ein. Bedeutende Komponisten von Villancicos des 15. bis 17. Jahrhunderts waren Juan del Encina, Pedro de Escobar, Francisco Guerrero und Juan Gutiérrez de Padilla, der später nach Mexiko auswanderte. (de)
- El villancico es una forma musical y poética en castellano y portugués tradicional de España, muy popular entre los siglos XV y XVIII. Los villancicos eran originariamente canciones profanas con estribillo, de origen popular y a varias voces. Posteriormente comenzaron a cantarse en las iglesias y a asociarse específicamente con la Navidad. Compositores notables de villancicos fueron, entre otros, Juan del Encina, Pedro de Escobar, Francisco Guerrero, Gaspar Fernandes, Juan Gutiérrez de Padilla y (1688-1719). (es)
- Vilancete, vilancico ou vilhancico (em catalão: Villancet) era uma forma poética comum na Península Ibérica, na época da Renascença. Os vilancetes podiam também ser adaptados para música: muitos compositores ibéricos dos séculos XV e XVI, como Juan del Encina ou o português Pedro de Escobar compuseram vilancetes musicais.Em Portugal vilancete aparece pela primeira vez no Cancioneiro Geral, antologia poética de Garcia de Resende (1516).Este tipo de poema tem um mote - o início do poema que, na música, funciona como refrão - seguido de uma ou mais estrofes - as voltas, coplas ou glosas - cada uma com 7 versos. A diferença entre o vilancete e a cantiga depende do número de versos no mote: se houver 2 ou 3 é um vilancete, se houver 4 ou mais é uma cantiga. (pt)
- Een villancico is een lied waarvan de tekst verwijst naar Kerstmis. Villancico’s worden traditioneel gezongen in de periode voor en na Kerstmis. De traditie van de "villancicos de Navidad" gaat terug tot de dertiende eeuw, ofschoon de villancico's oorspronkelijk gewone liederen waren, die gezongen werden bij de vieringen, dus ook met Kerstmis. Pas later werden de villancico's in de kerken gezongen en specifiek met Kerstmis geassocieerd. De eerste "canciones" die zo kunnen worden genoemd, waren eigenlijk middeleeuwse hofdansen. Ze stonden aanvankelijk niet met religie in verband, maar geleidelijk beteugelde de kerk het volksgebruik en eigende ze zich de villancico's voor eigen doeleinden toe. (nl)
|
