| dbo:abstract
|
- L'espineta és un instrument musical de corda pinçada dotat de teclat. En aquest sentit és semblant al clavicèmbal i al virginal. Segons la classificació de Hornbostel-Sachs és un cordòfon tipus cítara de taula, accionat per mitjà d'un teclat. Hi ha dos tipus diferents d'espinetes: les poligonals i les travesseres. El primer tipus presenta una forma de la taula harmònica i de la caixa de ressonància de tipus poligonal irregular (d'aquí el seu nom), més aviat pentagonal; en alguns casos podia tenir una forma rectangular, fet que l'apropava al virginal i al . Les cordes discorren paral·leles al teclat i té els dos ponts sobre la taula harmònica; aquesta està travessada pels saltadors (les peces que contenen el plectre que pinça la corda per tal que entri en vibració, i que es desplacen en sentit vertical). Aquest tipus d'instruments eren molt lleugers i dotats d'un sol registre. Era instrument típicament italià, amb d'un timbre més fosc que el clavicèmbal. La seva extensió era de quatre octaves o poc més. El seu ús va ser especialment ampli als segles xvi i xvii; posteriorment, va ser l'altre tipus d'espineta el més emprat. Durant una certa època va ser un instrument utilitzat a les llars i tocat especialment per les dones. L'espineta travessera pot ser considerada com un clavicèmbal de dimensions reduïdes. També té un sol registre de 8', però les cordes determinen un angle agut en relació a la línia del teclat. Es coneix, també, com a épinette à la française, i els alemanys en deien d'ala d'ocell, per la forma vist des de sobre. Els constructors principals d'aquesta tipologia van ser francesos i flamencs. Igual com succeeix en el cas del clavicèmbal, un dels ponts se situa damunt de la taula de ressonància i l'altre a sobre del claviller. El seu timbre és més metàl·lic que no pas el del clavicèmbal i que el del primer tipus d'espineta. Encara que sigui una diferència potser menor, aquest tipus d'espineta posterior, ja sempre tenia potes pròpies, mentre que la poligonal era un instrument de sobretaula; això mostra un canvi en els hàbits i en el tipus d'ús de l'un i de l'altre: la forma de fer música al voltant d'una taula damunt de la qual es podia posar l'espineta era més pròpia del segle xvi i primera meitat del XVII que no pas de temps posteriors. Està força acceptat que el mot prové del fet que el plectre que pinça la corda s'assembla a una espina; aquest origen es remunta a Giulio Cesare Scaligero (1484–1558). De totes maneres, Adriano Banchieri ho atribuïa al fet que a començaments del segle xvi, va viure al Vèneto un constructor de clavicèmbals de cognom Spinetti; Banchieri hauria vist un instrument fabricat per ell de forma rectangular. A diferència del clavicèmbal i fins i tot del virginal, els compositors no li van dedicar un repertori propi; més aviat va fer seves moltes transcripcions i arranjaments de música per a clavicèmbal, especialment de danses i de cançons; a més, va ser un acompanyant idoni per a la veu, tot i que la seva popularitat en aquesta funció mai no va arribar, ni de bon tros, a la del llaüt. (ca)
- Das Spinett (entweder von it. spina, „Dorn“ oder nach dem venezianischen Instrumentenbauer Giovanni Spinetti (um 1500)) ist eine drei- bis fünfeckige kleine Bauform des Cembalos. Es gehört also zu den Kielinstrumenten, bei denen die Saiten von einem Kiel (Plektrum) über eine von der Klaviatur bedienten Zupfmechanik gezupft werden. (de)
- Klaviceneto aŭ spineto (aŭ de la itala spina = "dorno" aŭ laŭ la venecia instrumentkonstruisto Giovanni Spinetto/15-a jarcento) estas konstruformo de klaviceno. Karakteriza por klaviceneto estas, ke la kordoj pasas oblikve-flanke al la klavaro, kio ebligis placoŝparan konstrumanieron. Male al la "klavicenego" klaviceneto estis ĉefe privatdoma instrumento. Ĝi do kutime disponas nur pri unu registro en 8'-pozicio. (eo)
- Espineta, pultsatutako harizko musika tresna bat da, (gitarra bezala, eta ez kolpatutakoa, klabikordio eta pianoaren kasuan bezala), teklatua duena. Klabizenbaloaren antzerakoa da, baina txikiagoa, eta, batzuetan, hegazti hego forma duena. Klabizenbaloan bezala, ordena edo tekla bakoitzari, hari bakar bat dagokio. Bere mekanismoak, plektruz hornitutako palanka bertikal batzuetan zetzan, palanka hauek, hariak jotzen zituztelarik hatzekin teklak jo ondoren. Hariak laburrak dira, eta erresonantzia kaxaren barnean diagonalean jarrita daude. Espinetak, bere sortzailea izan zen izena darama, Venezian bizi zena 1400eko bigarren erdian, eta musika tresna honen lehen fabrikatzaileetako bat izan zena (Italian, 1300 inguruan, antzeko musika tresnak ezagutzen baitira). Bere unerik gorena, 1500 eta 1600 bitartean dago. Bi teklatuko espinetak daude, bata, bestearen azpitik irtenaz jartzen direnak, bezala. Giuseppe Verdi konposatzaileak, musikan hasi zenean erabili zuen musika tresna da. (eu)
- L'épinette (autrefois : espinette), est un instrument de musique à cordes pincées et à clavier de la famille des clavecins ; dans cette famille d'instruments, les cordes sont pincées par des sautereaux actionnés par les touches. L'épinette est en fait un clavecin dont les cordes sont plus ou moins obliques par rapport au clavier. (fr)
- La espineta es un instrumento de tecla de la familia del clavecín, en el cual las cuerdas se pulsan mediante plectros. Por su parte el piano se parece al clavicordio, en el cual las cuerdas se percuten mediante martilletes. A diferencia del clavecín, en la espineta a cada sonido asociado a una tecla, le corresponde una sola cuerda. Su mecanismo consiste en una serie de palancas verticales provistas de plectros o puntas de pluma, las cuales pulsan las cuerdas al presionar las teclas con los dedos. Las cuerdas son cortas y dispuestas en diagonal dentro de la caja. Existen espinetas de dos teclados, que se colocan uno sobresaliendo por debajo del otro como en el órgano. Este instrumento tomó su nombre del constructor italiano , que residía en Venecia durante la segunda mitad del siglo XIII y que fue uno de los primeros fabricantes (ya que se conocen instrumentos parecidos en Italia en el siglo XI). El máximo esplendor de la espineta se sitúa en los siglos XVI y XVII. La espineta tiene las teclas sostenidas blancas y las otras negras. Tiene mucha similitud con el piano. (es)
- Gléas ceoil le atá cosúil le cruitchorda, ach le sraith amháin sreang ag rith go trasnánach i leith an mhéarchláir. An-choitianta sa 17ú céad. (ga)
- A spinet is a smaller type of harpsichord or other keyboard instrument, such as a piano or organ. (en)
- スピネット（英: spinet、仏: epinette、伊: spinetta、西: espineta）は小型のチェンバロである。 スピネットという用語は主にベントサイド・スピネットのことを指すが、イタリアに見られる多角形のヴァージナルもスピネットと呼ばれる。 ベントサイド・スピネットは三角形に近い外形をもち、弦は鍵盤に対し斜めに張られる。一般的に一段鍵盤、弦は8'が1列のみであり、時にバフストップが付いていることもある。 (ja)
- Een spinet is een snaarinstrument dat behoort tot de klavecimbels. Het wordt op dezelfde wijze bespeeld als een klavecimbel, maar onderscheidt zich door de plaatsing van de snaren: ze liggen niet in het verlengde van de toetsen, maar maken er een hoek mee. Hetzelfde geldt ook voor het virginaal, waarbij de snaren rechtop staan; bij een spinet liggen de snaren nog wel in het platte vlak, maar is de vorm opvallend: een spinet is meestal driehoekig of vleugelvormig. Waar het gewone klavecimbel meerdere registers heeft, heeft het kleinere spinet er meestal slechts een. Het spinet werd en wordt vooral in huiselijke kring gebruikt. Het ontleent zijn naam aan , die naar verluidt in 1503 in Venetië het eerste spinet bouwde. (nl)
- La spinetta appartiene alla famiglia degli strumenti a tastiera con corde pizzicate, assieme al clavicembalo e al virginale. A differenza del clavicembalo, è di dimensioni contenute, cosa che ne permette un facile trasporto; per questo motivo, godette di una certa popolarità fino al XVIII secolo. La praticità ne permetteva l'uso in ambiente domestico. (it)
- Szpinet (spinet, oktawka) – instrument muzyczny strunowo-klawiszowy, popularny w XVII wieku, odmiana klawesynu. Szpinet stoi na 3 nogach, ma trójkątne lub czworokątne, czasem pięciokątne pudło rezonansowe i skalę do 5 oktaw (najczęściej 3-4). W przeciwieństwie do klawesynu ma tylko pojedynczy naciąg strun (8' - rejestr ośmiostopowy, nietransponujący - patrz klawesyn). Oznacza to, że skoczki zaopatrzone w piórka po uderzeniu klawisza szarpią tylko jedną strunę, której wysokość dokładnie odpowiada wysokości dźwięku zapisanej w nutach. Wiąże się to ze znacznie mniejszym wolumenem tego instrumentu w porównaniu z klawesynem. Szpinet był wykorzystywany w XVII i XVIII wieku jako instrument gabinetowy, głównie do użytku domowego. (pl)
- Espineta é um instrumento musical de cordas beliscadas, dotado de teclado, da família dos cravos. As cordas são beliscadas com uma pena de ave. Seu uso foi muito difundido na Europa, paralelamente ao do cravo, desde o final do século XV até o século XVIII. Cravo e espineta eram praticamente sinônimos, na França. Na região de Flandres, no século XVII, um virginal era chamado "espineta". (pt)
- En spinett är ett lådformat enmanualigt klaverinstrument med klaviaturen placerat på resonanslådans långsida och med strängarna i spetsig vinkel mot klaviaturen vilket ger lådan dess vanligen ving- eller triangulära form. Det är nära släkt med virginalen, och båda delar tonbildningssätt med cembalon. Spinetten var vanligt förekommande under 1500- och 1600-talen. Spinetten, liksom cembalon, knäpper på strängarna till skillnad mot piano och flygel som slår på strängarna. Därför kan spinetten endast spelas med en och samma ljudstyrka. Eftersom spinetten, till skillnad mot ex. flygel saknar stålram tappar den lätt i stämning och måste således ofta stämmas. Klaveret är dock kortare än hos en flygel och det är endast en sträng per ton vilket gör att det går ganska fort. (sv)
- Спінет (лат. spina — шип, колючка) — струнний щипковий інструмент, різновид клавесину. Має невеликий крилоподібний або трапецієподібний корпус, 1 мануал, струни для забезпечення діапазону від 2 до 4 октав. Іншими словами це невеликий клавесин з щипковими струнами. Спінет був дуже популярним у XVIII столітті. Зовні цей інструмент трохи схожий на рояль. Він має корпус, який стоїть на чотирьох підставках. У спінета одна клавіатура і один ряд струн. На відміну від інших різновидів клавесина струни спінета натягнуті по діагоналі зліва направо. Головною частиною корпусу спінета є клавіатура. Зверху розташовується кришка, піднявши яку можна побачити струни, конфігураційні кілки і штеги. Тональний діапазон інструмента досить великий — приблизно чотири октави. Це дозволяє виконувати на спінеті не тільки програмні класичні твори, а й різні імпровізації. Для виготовлення спінета використовується мідь і дерево. Корпус інструмента дерев'яний, а струни робляться з міді. Спінет не займає багато місця, адже вважається «домашнім» інструментом. Висота інструмента може досягати вісімдесяти сантиметрів, а ширина — не більше півтора метра. Цікавий факт назви інструмента. Є версія, що слово «спінет» є похідним від латинського «spina», що означає «шип». У Франції в XVII ст. цим словом називали всі щипкові інструменти. На сьогодні спінет, швидше, музейний експонат, ніж музичний інструмент. Однак його ще можна зустріти у складі деяких оркестрів. (uk)
- Спине́т (англ. spinet, фр. epinette, итал. spinetta, от итал. spina — «колючка») — небольшой домашний клавишный струнный музыкальный инструмент, разновидность клавесина. Имеет один мануал и один ряд струн. В отличие от других разновидностей клавесина струны спинета натянуты по диагонали слева направо. Самые ранние сохранившиеся спинеты происходят из Италии и относятся к началу XVII века. Среди них немало инструментов 5- или 6- угольной формы (с клавиатурой на самой длинной стороне). В Италии были изобретены и крыловидные спинеты того типа, который пользовался особой популярностью в Англии, вытеснив к концу XVII века прямоугольный вёрджинел в качестве самого распространенного инструмента для домашнего музицирования. Мастером А. Пасси в Модене в Италии был изготовлен самый ранний из сохранившихся образцов. Второй спинет, датированый 1493 годом, также итальянской работы, хранится в Кёльне и 2 инструмента 1565 и 1593 годов, находятся в Государственном центральном музее музыкальной культуры им. М. И. Глинки в Москве. Спинеты довольно часто изготавливались в виде шкатулок для рукоделия, книжек и украшались позолотой, резьбой, инкрустацией, это были миниатюрные инструменты, настроенные октавой выше нотной записи. В конце 17 века среди русской аристократии такие спинеты пользовались популярностью, называвшиеся "охтавками".
* Клавесин
* Вёрджинел
* Мюзелар
* Теорба-клавесин (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Das Spinett (entweder von it. spina, „Dorn“ oder nach dem venezianischen Instrumentenbauer Giovanni Spinetti (um 1500)) ist eine drei- bis fünfeckige kleine Bauform des Cembalos. Es gehört also zu den Kielinstrumenten, bei denen die Saiten von einem Kiel (Plektrum) über eine von der Klaviatur bedienten Zupfmechanik gezupft werden. (de)
- Klaviceneto aŭ spineto (aŭ de la itala spina = "dorno" aŭ laŭ la venecia instrumentkonstruisto Giovanni Spinetto/15-a jarcento) estas konstruformo de klaviceno. Karakteriza por klaviceneto estas, ke la kordoj pasas oblikve-flanke al la klavaro, kio ebligis placoŝparan konstrumanieron. Male al la "klavicenego" klaviceneto estis ĉefe privatdoma instrumento. Ĝi do kutime disponas nur pri unu registro en 8'-pozicio. (eo)
- L'épinette (autrefois : espinette), est un instrument de musique à cordes pincées et à clavier de la famille des clavecins ; dans cette famille d'instruments, les cordes sont pincées par des sautereaux actionnés par les touches. L'épinette est en fait un clavecin dont les cordes sont plus ou moins obliques par rapport au clavier. (fr)
- Gléas ceoil le atá cosúil le cruitchorda, ach le sraith amháin sreang ag rith go trasnánach i leith an mhéarchláir. An-choitianta sa 17ú céad. (ga)
- A spinet is a smaller type of harpsichord or other keyboard instrument, such as a piano or organ. (en)
- スピネット（英: spinet、仏: epinette、伊: spinetta、西: espineta）は小型のチェンバロである。 スピネットという用語は主にベントサイド・スピネットのことを指すが、イタリアに見られる多角形のヴァージナルもスピネットと呼ばれる。 ベントサイド・スピネットは三角形に近い外形をもち、弦は鍵盤に対し斜めに張られる。一般的に一段鍵盤、弦は8'が1列のみであり、時にバフストップが付いていることもある。 (ja)
- La spinetta appartiene alla famiglia degli strumenti a tastiera con corde pizzicate, assieme al clavicembalo e al virginale. A differenza del clavicembalo, è di dimensioni contenute, cosa che ne permette un facile trasporto; per questo motivo, godette di una certa popolarità fino al XVIII secolo. La praticità ne permetteva l'uso in ambiente domestico. (it)
- Szpinet (spinet, oktawka) – instrument muzyczny strunowo-klawiszowy, popularny w XVII wieku, odmiana klawesynu. Szpinet stoi na 3 nogach, ma trójkątne lub czworokątne, czasem pięciokątne pudło rezonansowe i skalę do 5 oktaw (najczęściej 3-4). W przeciwieństwie do klawesynu ma tylko pojedynczy naciąg strun (8' - rejestr ośmiostopowy, nietransponujący - patrz klawesyn). Oznacza to, że skoczki zaopatrzone w piórka po uderzeniu klawisza szarpią tylko jedną strunę, której wysokość dokładnie odpowiada wysokości dźwięku zapisanej w nutach. Wiąże się to ze znacznie mniejszym wolumenem tego instrumentu w porównaniu z klawesynem. Szpinet był wykorzystywany w XVII i XVIII wieku jako instrument gabinetowy, głównie do użytku domowego. (pl)
- Espineta é um instrumento musical de cordas beliscadas, dotado de teclado, da família dos cravos. As cordas são beliscadas com uma pena de ave. Seu uso foi muito difundido na Europa, paralelamente ao do cravo, desde o final do século XV até o século XVIII. Cravo e espineta eram praticamente sinônimos, na França. Na região de Flandres, no século XVII, um virginal era chamado "espineta". (pt)
- L'espineta és un instrument musical de corda pinçada dotat de teclat. En aquest sentit és semblant al clavicèmbal i al virginal. Segons la classificació de Hornbostel-Sachs és un cordòfon tipus cítara de taula, accionat per mitjà d'un teclat. (ca)
- Espineta, pultsatutako harizko musika tresna bat da, (gitarra bezala, eta ez kolpatutakoa, klabikordio eta pianoaren kasuan bezala), teklatua duena. Klabizenbaloaren antzerakoa da, baina txikiagoa, eta, batzuetan, hegazti hego forma duena. Klabizenbaloan bezala, ordena edo tekla bakoitzari, hari bakar bat dagokio. Bere mekanismoak, plektruz hornitutako palanka bertikal batzuetan zetzan, palanka hauek, hariak jotzen zituztelarik hatzekin teklak jo ondoren. Hariak laburrak dira, eta erresonantzia kaxaren barnean diagonalean jarrita daude. (eu)
- La espineta es un instrumento de tecla de la familia del clavecín, en el cual las cuerdas se pulsan mediante plectros. Por su parte el piano se parece al clavicordio, en el cual las cuerdas se percuten mediante martilletes. A diferencia del clavecín, en la espineta a cada sonido asociado a una tecla, le corresponde una sola cuerda. Su mecanismo consiste en una serie de palancas verticales provistas de plectros o puntas de pluma, las cuales pulsan las cuerdas al presionar las teclas con los dedos. Las cuerdas son cortas y dispuestas en diagonal dentro de la caja. Existen espinetas de dos teclados, que se colocan uno sobresaliendo por debajo del otro como en el órgano. (es)
- Een spinet is een snaarinstrument dat behoort tot de klavecimbels. Het wordt op dezelfde wijze bespeeld als een klavecimbel, maar onderscheidt zich door de plaatsing van de snaren: ze liggen niet in het verlengde van de toetsen, maar maken er een hoek mee. Hetzelfde geldt ook voor het virginaal, waarbij de snaren rechtop staan; bij een spinet liggen de snaren nog wel in het platte vlak, maar is de vorm opvallend: een spinet is meestal driehoekig of vleugelvormig. Waar het gewone klavecimbel meerdere registers heeft, heeft het kleinere spinet er meestal slechts een. (nl)
- En spinett är ett lådformat enmanualigt klaverinstrument med klaviaturen placerat på resonanslådans långsida och med strängarna i spetsig vinkel mot klaviaturen vilket ger lådan dess vanligen ving- eller triangulära form. Det är nära släkt med virginalen, och båda delar tonbildningssätt med cembalon. Spinetten var vanligt förekommande under 1500- och 1600-talen. (sv)
- Спінет (лат. spina — шип, колючка) — струнний щипковий інструмент, різновид клавесину. Має невеликий крилоподібний або трапецієподібний корпус, 1 мануал, струни для забезпечення діапазону від 2 до 4 октав. Тональний діапазон інструмента досить великий — приблизно чотири октави. Це дозволяє виконувати на спінеті не тільки програмні класичні твори, а й різні імпровізації. Цікавий факт назви інструмента. Є версія, що слово «спінет» є похідним від латинського «spina», що означає «шип». У Франції в XVII ст. цим словом називали всі щипкові інструменти. (uk)
- Спине́т (англ. spinet, фр. epinette, итал. spinetta, от итал. spina — «колючка») — небольшой домашний клавишный струнный музыкальный инструмент, разновидность клавесина. Имеет один мануал и один ряд струн. В отличие от других разновидностей клавесина струны спинета натянуты по диагонали слева направо.
* Клавесин
* Вёрджинел
* Мюзелар
* Теорба-клавесин (ru)
|
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
