| dbo:abstract
|
- Bastarda je typ gotického písma, který se objevil ve 14. století a stal se vedle textury do 15. století nejběžnějším typem gotického písma. Je oproti starší textuře poněkud zběžnější (název bastarda vychází z toho, že toto písmo vzniklo míšením textury a kurzivních prvků). Písmo se prosadilo jako knižní i jako kancelářské, po vzniku knihtisku se stalo také podkladem prvních . Geograficky se bastarda používala v Německu a ve Francii; vznikla také česká bastarda, kterou byla tištěna například Kronika trojánská. Vedle této nejzákladnější definice s sebou nese bastarda v tradiční paleografické terminologii problém, protože se zejména ve starší literatuře pod tímto slovem rozumí zcela odlišná novověká písma, španělské humanistické kancelářské písmo, podobně i francouzská varianta kancelářského písma (écriture bâtarde). (cs)
- Die Bastarda ist eine spätmittelalterliche gebrochene Schrift, die als Buchschrift in Handschriften gebräuchlich war und auch in Kanzleien verwendet wurde. Sie gehört zur Gruppe der gotischen Schriften und ist die häufigste aller mittelalterlichen Schriftarten. Ihren von dem Begriff Bastard abgeleiteten Namen hat sie erhalten, weil sie eine „unechte“ Buchschrift ist, die auch Merkmale einer Geschäftsschrift aufweist. Von manchen Paläographen wird sie Hybrida genannt. Als Mischform ist sie gleichsam die Frucht einer Kreuzung verschiedener Arten: Sie verbindet die Kursivität der Geschäftsschrift mit Elementen der nichtkursiven, kalligraphisch gestalteten Buchschrift Textura (Textualis). Im Lauf des 14. Jahrhunderts wurde die Bastarda als Kanzleischrift (Kanzleibastarda) entwickelt. Sie entstand aus dem Bedürfnis nach einer einerseits flüssig schreibbaren, andererseits aber auch ästhetischen Ansprüchen genügenden Schrift für Dokumente. Im späten 14. Jahrhundert drang sie in die Handschriftenproduktion ein und setzte sich dort schnell durch. Als Buchschrift (Buchbastarda) und Geschäftsschrift fand sie in einer Vielzahl von teils regional gehäuft auftretenden, teils auf einzelne Zentren beschränkten Ausprägungen weiteste Verbreitung. Im 15. Jahrhundert dominierte sie das gesamte Schriftwesen. Nach der Einführung des Buchdrucks bildete sie auch die Vorlage für Drucktypen. Wegen der Vielfalt ihrer Erscheinungsformen wird oft der Plural verwendet; man spricht von „den Bastarden“. Aus der Kanzleibastarda entwickelte sich im frühen 16. Jahrhundert die deutsche Kurrentschrift. (de)
- Bastarda (or bastard) was a blackletter script used in France, the Burgundian Netherlands and Germany during the 14th and 15th centuries. The Burgundian variant of script can be seen as the court script of the Dukes of Burgundy and was used to produce some of the most magnificent manuscripts of the 15th century. The early printers produced regional versions in type which were used especially to print texts in the vernacular languages, more rarely for Latin texts. The earliest bastarda type was produced by the German Gutenberg in 1454–55. The main variety was the one used in France, which was also found in Geneva, Antwerp and London. Another local variety was found in the Netherlands; Caxton's first types were a rather poor copy of this. The French lettre bâtarde passed out of use by the mid-16th century, but the German variety developed into the national Fraktur type, which remained in use until the mid-twentieth century. British typeface designer Jonathan Barnbrook has designed a contemporary interpretation titled Bastard. (en)
- La bastarda fue un estilo de escritura gótica utilizada en Francia, los Países Bajos borgoñones y Alemania durante los siglos XIV y XV. Su variante borgoñona puede verse como la escritura de corte de los duques de Borgoña y se utilizó para producir algunos de los manuscritos más espléndidos del siglo XV. Los primeros impresores produjeron versiones regionales en tipos de letras que se utilizaron especialmente para imprimir textos en las lenguas vernáculas, más raramente para textos latinos. El primer tipo de bastarda fue producido por el alemán Gutenberg en 1454-1455. La principal variedad fue la utilizada en Francia, que también se encontra en Ginebra, Amberes y Londres. Otra variedad local se encontró en los Países Bajos, tipo imitado por Caxton. La lettre bâtarde francesa dejó de utilizarse a mediados del siglo XVI, pero la variedad alemana evolucionó y acabó convirtiéndose en el tipo Fraktur, que se mantuvo en uso hasta mediados del siglo XX. (es)
- Bâtarde désigne plusieurs formes d’écriture généralement issues d’un compromis entre deux types d’écriture, l’un plus ou moins rigide et formel, l’autre étant plus fluide et relâché, très souvent une cursive. On ajoute donc au terme de bâtarde un adjectif de nationalité ou d’origine qui sert à en préciser le sens : bâtarde anglaise, bâtarde flamande, bâtarde française… (fr)
- バスタルダ体 (ドイツ語: Bastarda、フランス語: lettre bâtarde、英語: Bastard) は15世紀から16世紀にかけてフランスやドイツで使用されたゴシック体の書体である。バスタルダ体は国家の公式文書などではなく、重要度の低い書物や文書を写本する際の簡略化した文字として開発された。 初期の印刷家は在住する地方の日常言語による印刷をすることが多く、共通語としてのラテン文字を印刷することは稀であった。初期のバスタルダ体はドイツのグーテンベルクにより1454年から1455年にかけて制作された。バスタルダ体のうち主流となったのは主にフランスで使用された書体であり、ジュネーブやアントウェルペン、ロンドンでも使用された。また、主流ではないもののキャクストンが生み出した書体も劣化版としてオランダで流通していた。フランスのバスタルダ体は16世紀中頃まで使用されたが、ドイツでは20世紀半ばまで使用されることになるフラクトゥールが主流となり、使用頻度は下がっていった。 1990年に、イギリスの書体デザイナージョナサン・バーンブルックはバスタルダ体に現代的な改良を加えた書体としてを生み出した。 (ja)
- Bastarda (of bâtarde) of bastaardschrift was een benaming die in de 14de en 15de eeuw gebruikt werd voor een schriftsoort die een tussentype was van de littera textualis en de littera cursiva. Sedert de nomenclatuur van Lieftinck wordt gebruikt spreekt men van littera hybrida. Toen B. Kruitwagen een poging deed om schriftsoorten terug te benoemen met hun middeleeuwse namen, gebruikte hij de naam ‘bastarda’ voor het kleinste van de drie schriftsoorten die in gebruik waren bij de boekproductie in de kloosters van de Broeders van het Gemene Leven. Maar zijn nomenclatuur kon geen stand houden. Het ‘bastarda’ type werd over gans Europa gebruikt maar was het meest populair in de Bourgondische Nederlanden en Frankrijk. De typische kenmerken van dit schrift waren
* de gesloten a
* geen lussen aan lange letters
* de f en de lange s steken uit onder de regels. Op het moment dat de drukkers de fakkel overnamen van de kopiisten werd de ‘bastarda’ dikwijls gebruikt als model voor drukletters. Een gekend voorbeeld hiervan is de ‘Schwabacher’ die in Duitsland afgeleid werd van een Duitse bastarda schrijfletter en gebruikt werd tussen 1483 en 1540. De Duitse versie van de bekende Kroniek van Neurenberg werd in Schwabacher gedrukt. In Brugge werd door Colard Mansion een Franse vertaling van de vertaling van de ‘De consolatione philiosphiae’ van Boethius uitgegeven in een lettertype gebaseerd op de ‘bâtarde bourguignone’. Gutenberg daarentegen koos voor zijn Bijbel een textura of littera textualis. (nl)
- La scrittura bastarda ebbe un notevole successo nel XVI secolo. È un'evoluzione della Textura; utilizza caratteri con una forma corsiva, ricercando tuttavia un'eleganza ed una compostezza che la rendono facilmente leggibile. (it)
- Bastarda – pismo będące syntezą północnoeuropejskiej tekstury i pism minuskulnych używanych w krajach Europy południowej. Bastarda powstała, gdy w XIV i XV stuleciu pojawiła się tendencja do łagodzenia i zaokrąglania ostrych kątów tekstury, do rozjaśniania kolumny tekstu przez wprowadzenie światła – rozsunięcie liter, powiększenie odstępów między wyrazami i rozszerzenie interlinii. Silne są również wpływy kursywy. Cechami charakterystycznymi bastardy, różniącymi ją od tekstury, są (oprócz wskazanych wyżej):
* poszerzenie liter,
* wydłużenie trzonków pionowych liter wysokich,
* brak romboidalnych zakończeń łamiących linie pionowe. Badacze wskazują kilka odmian pisma bastardowego, tj. oprócz bastardy właściwej, gotyko-antykwę oraz szwabachę. (pl)
|
| dbo:thumbnail
| |
| dbo:wikiPageExternalLink
| |
| dbo:wikiPageID
| |
| dbo:wikiPageLength
|
- 2640 (xsd:nonNegativeInteger)
|
| dbo:wikiPageRevisionID
| |
| dbo:wikiPageWikiLink
| |
| dbp:date
| |
| dbp:reason
| |
| dbp:wikiPageUsesTemplate
| |
| dcterms:subject
| |
| rdf:type
| |
| rdfs:comment
|
- Bâtarde désigne plusieurs formes d’écriture généralement issues d’un compromis entre deux types d’écriture, l’un plus ou moins rigide et formel, l’autre étant plus fluide et relâché, très souvent une cursive. On ajoute donc au terme de bâtarde un adjectif de nationalité ou d’origine qui sert à en préciser le sens : bâtarde anglaise, bâtarde flamande, bâtarde française… (fr)
- バスタルダ体 (ドイツ語: Bastarda、フランス語: lettre bâtarde、英語: Bastard) は15世紀から16世紀にかけてフランスやドイツで使用されたゴシック体の書体である。バスタルダ体は国家の公式文書などではなく、重要度の低い書物や文書を写本する際の簡略化した文字として開発された。 初期の印刷家は在住する地方の日常言語による印刷をすることが多く、共通語としてのラテン文字を印刷することは稀であった。初期のバスタルダ体はドイツのグーテンベルクにより1454年から1455年にかけて制作された。バスタルダ体のうち主流となったのは主にフランスで使用された書体であり、ジュネーブやアントウェルペン、ロンドンでも使用された。また、主流ではないもののキャクストンが生み出した書体も劣化版としてオランダで流通していた。フランスのバスタルダ体は16世紀中頃まで使用されたが、ドイツでは20世紀半ばまで使用されることになるフラクトゥールが主流となり、使用頻度は下がっていった。 1990年に、イギリスの書体デザイナージョナサン・バーンブルックはバスタルダ体に現代的な改良を加えた書体としてを生み出した。 (ja)
- La scrittura bastarda ebbe un notevole successo nel XVI secolo. È un'evoluzione della Textura; utilizza caratteri con una forma corsiva, ricercando tuttavia un'eleganza ed una compostezza che la rendono facilmente leggibile. (it)
- Bastarda je typ gotického písma, který se objevil ve 14. století a stal se vedle textury do 15. století nejběžnějším typem gotického písma. Je oproti starší textuře poněkud zběžnější (název bastarda vychází z toho, že toto písmo vzniklo míšením textury a kurzivních prvků). Písmo se prosadilo jako knižní i jako kancelářské, po vzniku knihtisku se stalo také podkladem prvních . Geograficky se bastarda používala v Německu a ve Francii; vznikla také česká bastarda, kterou byla tištěna například Kronika trojánská. (cs)
- Bastarda (or bastard) was a blackletter script used in France, the Burgundian Netherlands and Germany during the 14th and 15th centuries. The Burgundian variant of script can be seen as the court script of the Dukes of Burgundy and was used to produce some of the most magnificent manuscripts of the 15th century. British typeface designer Jonathan Barnbrook has designed a contemporary interpretation titled Bastard. (en)
- Die Bastarda ist eine spätmittelalterliche gebrochene Schrift, die als Buchschrift in Handschriften gebräuchlich war und auch in Kanzleien verwendet wurde. Sie gehört zur Gruppe der gotischen Schriften und ist die häufigste aller mittelalterlichen Schriftarten. Ihren von dem Begriff Bastard abgeleiteten Namen hat sie erhalten, weil sie eine „unechte“ Buchschrift ist, die auch Merkmale einer Geschäftsschrift aufweist. Von manchen Paläographen wird sie Hybrida genannt. Als Mischform ist sie gleichsam die Frucht einer Kreuzung verschiedener Arten: Sie verbindet die Kursivität der Geschäftsschrift mit Elementen der nichtkursiven, kalligraphisch gestalteten Buchschrift Textura (Textualis). (de)
- La bastarda fue un estilo de escritura gótica utilizada en Francia, los Países Bajos borgoñones y Alemania durante los siglos XIV y XV. Su variante borgoñona puede verse como la escritura de corte de los duques de Borgoña y se utilizó para producir algunos de los manuscritos más espléndidos del siglo XV. La lettre bâtarde francesa dejó de utilizarse a mediados del siglo XVI, pero la variedad alemana evolucionó y acabó convirtiéndose en el tipo Fraktur, que se mantuvo en uso hasta mediados del siglo XX. (es)
- Bastarda (of bâtarde) of bastaardschrift was een benaming die in de 14de en 15de eeuw gebruikt werd voor een schriftsoort die een tussentype was van de littera textualis en de littera cursiva. Sedert de nomenclatuur van Lieftinck wordt gebruikt spreekt men van littera hybrida. Toen B. Kruitwagen een poging deed om schriftsoorten terug te benoemen met hun middeleeuwse namen, gebruikte hij de naam ‘bastarda’ voor het kleinste van de drie schriftsoorten die in gebruik waren bij de boekproductie in de kloosters van de Broeders van het Gemene Leven. Maar zijn nomenclatuur kon geen stand houden. (nl)
- Bastarda – pismo będące syntezą północnoeuropejskiej tekstury i pism minuskulnych używanych w krajach Europy południowej. Bastarda powstała, gdy w XIV i XV stuleciu pojawiła się tendencja do łagodzenia i zaokrąglania ostrych kątów tekstury, do rozjaśniania kolumny tekstu przez wprowadzenie światła – rozsunięcie liter, powiększenie odstępów między wyrazami i rozszerzenie interlinii. Silne są również wpływy kursywy. Cechami charakterystycznymi bastardy, różniącymi ją od tekstury, są (oprócz wskazanych wyżej): (pl)
|
| rdfs:label
|
- Bastarda (cs)
- Bastarda (de)
- Bastarda (en)
- Bastarda (es)
- Écriture bâtarde (fr)
- Scrittura bastarda (it)
- バスタルダ体 (ja)
- Bastarda (pl)
- Bastarda (nl)
|
| owl:sameAs
| |
| prov:wasDerivedFrom
| |
| foaf:depiction
| |
| foaf:isPrimaryTopicOf
| |
| is dbo:wikiPageDisambiguates
of | |
| is dbo:wikiPageRedirects
of | |
| is dbo:wikiPageWikiLink
of | |
| is dbp:script
of | |
| is foaf:primaryTopic
of | |
