| dbo:abstract
|
- Artag en georgià: არტაგ (també Artoces), fou un rei d'Ibèria del Caucas que va governar des del 81 aC al 65 aC (o 78 a l3 aC segons Tumanoff). Se l'esmenta (com Artoces) en els relats de la Tercera Guerra Mitridatica d'Apià, Dió Cassi, Eutropi, Festus i Orosi. La identificació d'Artaces amb Artag és discutida i alguns autors l'identifiquen amb l' o Aderc (არიკ ადერკ) de les cròniques medievals georgianes, que diuen que fou el fill i successor d'Artàxies I d'Ibèria i que el país fou devastat pels perses, però les fonts llatines només parlen de la seva participació en la guerra contra Roma al costat de Mitridates VI del Pont i de Tigranes II d'Armènia. El 65 aC els romans dirigits per Pompeu van entrar al país. Artag alarmat per l'ocupació romana de la veïna Albània del Caucas, i sabedor que no podria resistir, va demanar la pau i es van iniciar converses, però Pompeu, sospitant que el rei tractava de perdre temps per reforçar les fortaleses i sabent que s'estava armant en secret per caure sobre els romans en la seva marxa per les muntanyes caucàsiques, va interrompre les negociacions i va marxar directe cap al centre del país, sense continuar la cerca del fugitiu Mitridates del Pont, atacant la fortalesa d'Armazi (Harmozica) que va ser presa, igual que la de Sausamora (Tsitsamuri, prop de Mtskheta). Artag es va escapar a l'altre costat del riu Mtkvari, i va cremar el pont perquè no l'empaitessin. Al sud del riu el país va quedar ocupat pels romans. Artag va fer ofertes de pau però Pompeu no les va escoltar. Pompeu després d'ocupar les fortaleses, va travessar el riu, i va pujar per la vall de l'Aragvi, però es va trobar amb una ferotge resistència per part de l'exèrcit d'Ibèria, al que finalment Pompeu va derrotar. 9000 georgians van morir en aquesta batalla, on les dones van combatre al costat dels homes i 10.000 van ser fets presoners. Quan Artoces va veure que Pompeu també creuava el Pelorus (Aragvi), va tornar a demanar la pau i va enviar a Pompeu ofrenes (inclòs un tron, una taula d'or i un llit) i els seus fills com a ostatges, i els romans van decidir acceptar. Pompeu va exigir l'abdicació d'Artag, i va posar al tron a un nou rei, Parnavaz II, fill d'Artag, que va ser coronat; encara que Artag va perdre la corona, la institució en va sortir intacta, si bé el nou rei va haver de ser amic-client dels romans. En els anys successius de fet, la influència romana desapareixerà. (ca)
- Artoces was a king of Iberia (modern-day Georgia) from 78 to 63 BC. He features in the Classical accounts of the Third Mithridatic War (Appian, Bell. Mithr. 103, 117; Cassius Dio 37.1-2; Eutropius 6.14 [Artaces]; Festus 16; Orosius 6.4.8) and is identified with the Artag (Georgian: არტაგ), Arik (არიკ), Rok (როკ), or Aderk (ადერკ), of the medieval Georgian annals. According to the Georgian historic tradition, he was the son and successor of Artaxias I of the Artaxiads. The medieval Georgian account of his reign is brief and focuses on the devastation of his kingdom at the hands of Iranians while the Classical sources much closer to the period in question contain a detailed description of Artoces's war with Rome on the side of Mithridates VI of Pontus and Tigranes of Armenia. Alarmed by the Roman occupation of the neighboring Albania, Artoces promised peace and friendship; but the Roman commander Pompey, informed that he was secretly arming so as to fall upon the Romans on their march in the passes of the Caucasus, advanced in March 65 BC, before resuming the pursuit of Mithridates, to the Iberian strongholds of Harmozica and Seusamora. Artoces, caught by surprise, hastily burnt the bridge over the Cyrus and retreated further in his forested country. Pompey occupied the fortresses and crossed the river, but met a fierce resistance by the Iberian army. In the end, the Romans prevailed, and, when Artoces saw the Pelorus, apparently the modern Aragvi, also crossed by Pompey, he surrendered, and sent his children as hostages. (en)
- Artag rey de Iberia gobernó el reino de Iberia (caucásica) desde el 81 a. C. hasta el 63 a. C. Murió en el año 63 a. C. En 65 a. C. los romanos dirigidos por Pompeyo entraron al país. Artag sabedor de que no podía resistir, pidió la paz y se iniciaron conversaciones, pero Pompeyo, sospechando que el rey trataba de perder tiempo para reforzar las fortalezas, interrumpió las negociaciones y marchó directo hacia el centro del país, atacando la fortaleza de Armaz, que apresó. Artag se escapó al otro lado del río Mtkvari (Kurá), y quemó el puente para que no lo siguieran. Al sur del río el país quedó ocupado por los romanos. Artag hizo ofertas de paz pero Pompeyo no las escuchó. Cruzó el río y subió por el valle del río Aragvi, derrotando a las fuerzas georgianas. En esa batalla, donde las mujeres combatieron al lado de los hombres, 9000 georgianos murieron y 10 000 fueron hechos prisioneros. Aun entonces Artag volvió a ofrecer la paz y envió a Pompeyo nuevas ofrendas (incluso un trono, una mesa de oro y una cama), que finalmente los romanos aceptaron. Un nuevo rey, Parnavaz II, hijo de Artag, fue coronado pero la institución salió intacta, aunque se tubo que declarar amiga de los romanos. En los años sucesivos de hecho, la influencia romana desaparecerá.
* Datos: Q3216009 (es)
- Artag Iberiakoa, Iberiako errege izan zen K.a. 81etik K.a. 63 arte. Azken urte honetan hil zen. K.a. 65ean, Ponpeiok zuzendutako erromatarrak herrialdean sartu ziren. Artagek, erromatarren eraso bati aurre egiteko gai ez zela zekielarik, bakea eskatu zuen, eta elkarrizketak hasi ziren, baina Ponpeiok, erregeak, gotorlekuak sendotzeko denbora galtzen saiatzen ari zela susmatuz, negoziaketak eten eta zuzen joan zen herrialdearen erdialdera, Armazeko gotorlekua erasoz, preso hartua izan zena. Artagek, Mtkvari ibaiaren beste aldera ihes egin zuen, eta zubia erre zuen jarrai ez zezaten. Ibaiaren hegoaldean, herrialdea, erromatarren mende geratu zen. Artagek, bake eskaintzak egin zituen, baina Ponpeiok ez zien kasurik egin. Ibaia zeharkatu eta Aragviko haranetik igo zen, Georgiar armada garaituz. 9000 georgiar hil ziren gudu honetan, non, emakumeek, gizonekin batera borrokatu zuten. 10.000 preso hartuak izan ziren. Egoera honetan ere, Artagek bakea eskaini zuen, eta Ponpeiori ofrendak bidali zizkion (baita tronu bat, urrezko mahai bat eta ohe bat ere), eta, azkenik, erromatarrek, onartu egin zuten. Errege berri bat, Pharnavaz II.a Iberiakoa, koroatua izan zen, baina instituzioa kalterik gabe irten zen, erromatarren laguna zela aldarrikatu behar izan zuen arren. Hurrengo urteetan, izan ere, erromatar eragina desagertu egingo zen.
* Datuak: Q3216009 (eu)
- Artocès ou Artag est un roi d'Ibérie du Ier siècle av. J.-C., de la dynastie artaxiade. Il règne de 78 à 63 av. J.-C. selon la chronologie de Cyrille Toumanoff. (fr)
- Artoce (in greco: ; in latino: Artoces; in georgiano: არტაგ, Artag; ... – ...; fl. I secolo a.C.) è stato un re di Iberia che regnò dal 78 a.C. al 63 a.C. e fu un membro della dinastia degli Artassidi. (it)
- Artoces foi um rei da Ibéria entre 78−64 a.C. Apresentado nos registros clássicos da Terceira Guerra Mitridática (Apiano, Bell. Mithr. 103, 117; Dião Cássio 37.1-2; Eutrópio [Artaces]; Festo 16; Paulo Orósio 6.4.8), é identificado com Artag (em georgiano: არტაგ), Arik (არიკ), Rok (როკ) ou Aderk (ადერკ) das crônicas georgianas medievais. (pt)
- Артак (груз. არტაგ) — цар кавказької Іберії. У класичній античній історіографії період його правління пов'язують із третьою Мітрідатовою війною та називають Артаг (груз. არტაგ), Арік (არიკ), Рок (როკ), або Адерк (ადერკ). Відповідно до грузинської історичної традиції він був сином царя Аршака I з династії Арташесідів. Середньовічні джерела характеризують його правління коротким, а також вказують на те, що Іберія в той час страждала від набігів парфян. Натомість класичні джерела містять більш докладний опис війни Артака з Римом на боці Мітрідата Евпатора й Тиграна Вірменського. Занепокоєний римською окупацією Албанії, Артак погодився на мир і дружбу з Римом. Проте римський полководець Помпей 65 до н. е. захопив іберійські твердині Армазі та Ціцамурі. Артак, спійманий зненацька, поспіхом спалив переправу через річку Кура та відступив до лісів. Помпей захопив фортеці й переправився через Куру, проте зустрів запеклий опір з боку іберійського війська. Зрештою Артак, побачивши значну перевагу в силах противника, здався та відрядив своїх дітей як заручників до Помпея. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Artocès ou Artag est un roi d'Ibérie du Ier siècle av. J.-C., de la dynastie artaxiade. Il règne de 78 à 63 av. J.-C. selon la chronologie de Cyrille Toumanoff. (fr)
- Artoce (in greco: ; in latino: Artoces; in georgiano: არტაგ, Artag; ... – ...; fl. I secolo a.C.) è stato un re di Iberia che regnò dal 78 a.C. al 63 a.C. e fu un membro della dinastia degli Artassidi. (it)
- Artoces foi um rei da Ibéria entre 78−64 a.C. Apresentado nos registros clássicos da Terceira Guerra Mitridática (Apiano, Bell. Mithr. 103, 117; Dião Cássio 37.1-2; Eutrópio [Artaces]; Festo 16; Paulo Orósio 6.4.8), é identificado com Artag (em georgiano: არტაგ), Arik (არიკ), Rok (როკ) ou Aderk (ადერკ) das crônicas georgianas medievais. (pt)
- Artag en georgià: არტაგ (també Artoces), fou un rei d'Ibèria del Caucas que va governar des del 81 aC al 65 aC (o 78 a l3 aC segons Tumanoff). Se l'esmenta (com Artoces) en els relats de la Tercera Guerra Mitridatica d'Apià, Dió Cassi, Eutropi, Festus i Orosi. La identificació d'Artaces amb Artag és discutida i alguns autors l'identifiquen amb l' o Aderc (არიკ ადერკ) de les cròniques medievals georgianes, que diuen que fou el fill i successor d'Artàxies I d'Ibèria i que el país fou devastat pels perses, però les fonts llatines només parlen de la seva participació en la guerra contra Roma al costat de Mitridates VI del Pont i de Tigranes II d'Armènia. (ca)
- Artoces was a king of Iberia (modern-day Georgia) from 78 to 63 BC. He features in the Classical accounts of the Third Mithridatic War (Appian, Bell. Mithr. 103, 117; Cassius Dio 37.1-2; Eutropius 6.14 [Artaces]; Festus 16; Orosius 6.4.8) and is identified with the Artag (Georgian: არტაგ), Arik (არიკ), Rok (როკ), or Aderk (ადერკ), of the medieval Georgian annals. (en)
- Artag Iberiakoa, Iberiako errege izan zen K.a. 81etik K.a. 63 arte. Azken urte honetan hil zen. K.a. 65ean, Ponpeiok zuzendutako erromatarrak herrialdean sartu ziren. Artagek, erromatarren eraso bati aurre egiteko gai ez zela zekielarik, bakea eskatu zuen, eta elkarrizketak hasi ziren, baina Ponpeiok, erregeak, gotorlekuak sendotzeko denbora galtzen saiatzen ari zela susmatuz, negoziaketak eten eta zuzen joan zen herrialdearen erdialdera, Armazeko gotorlekua erasoz, preso hartua izan zena. Artagek, Mtkvari ibaiaren beste aldera ihes egin zuen, eta zubia erre zuen jarrai ez zezaten. Ibaiaren hegoaldean, herrialdea, erromatarren mende geratu zen. Artagek, bake eskaintzak egin zituen, baina Ponpeiok ez zien kasurik egin. Ibaia zeharkatu eta Aragviko haranetik igo zen, Georgiar armada garaituz (eu)
- Artag rey de Iberia gobernó el reino de Iberia (caucásica) desde el 81 a. C. hasta el 63 a. C. Murió en el año 63 a. C. En 65 a. C. los romanos dirigidos por Pompeyo entraron al país. Artag sabedor de que no podía resistir, pidió la paz y se iniciaron conversaciones, pero Pompeyo, sospechando que el rey trataba de perder tiempo para reforzar las fortalezas, interrumpió las negociaciones y marchó directo hacia el centro del país, atacando la fortaleza de Armaz, que apresó. Artag se escapó al otro lado del río Mtkvari (Kurá), y quemó el puente para que no lo siguieran. Al sur del río el país quedó ocupado por los romanos. Artag hizo ofertas de paz pero Pompeyo no las escuchó. Cruzó el río y subió por el valle del río Aragvi, derrotando a las fuerzas georgianas. En esa batalla, donde las muje (es)
- Артак (груз. არტაგ) — цар кавказької Іберії. У класичній античній історіографії період його правління пов'язують із третьою Мітрідатовою війною та називають Артаг (груз. არტაგ), Арік (არიკ), Рок (როკ), або Адерк (ადერკ). Відповідно до грузинської історичної традиції він був сином царя Аршака I з династії Арташесідів. Середньовічні джерела характеризують його правління коротким, а також вказують на те, що Іберія в той час страждала від набігів парфян. Натомість класичні джерела містять більш докладний опис війни Артака з Римом на боці Мітрідата Евпатора й Тиграна Вірменського. (uk)
|
