| dbo:abstract
|
- A Treatise on Poetry (Polish: Traktat poetycki) is book-length poem in Polish by Nobel Prize-winning poet Czesław Miłosz on Polish literature, poetry and history from 1900 to 1949. Written in 1955 and 1956, it was first published in book form in 1957 and won that year's literary prize from Kultura. The Treatise is considered one of Miłosz's greatest works. (en)
- Traktat poetycki – poemat Czesława Miłosza wydany w 1957 w Paryżu przez Instytut Literacki jako 19. tom Biblioteki „Kultury”. Utwór wcześniej ukazał się na łamach paryskiej „Kultury” (1956, nr 6, 1957, nr 1-2). W 1957 książka została uhonorowana nagrodą paryskiej „Kultury”. W przedmowie (2001) autor wyjaśnia: „Traktat poetycki” zacząłem pisać w grudniu 1955 roku w podparyskim miasteczku Brie-Comte-Robert, a ukończyłem wiosną w Montgeron, również w okolicach Paryża. Treścią jego są dzieje poezji polskiej w dwudziestym wieku, a raczej refleksja nad jej miejscem wśród wydarzeń historycznych tego stulecia. (…) Są też inne elementy autobiograficzne. Chodziło wtedy, zaraz po wojnie, o odpowiedź na pytanie, jakie są obowiązki poety polskiego wobec jego języka oraz wobec kraju poddanego narzuconej z zewnątrz przemianie. Traktat, będący połączeniem gawędy, rozprawy filozoficznej i eseju – naszpikowany tytułami, cytatami, aluzjami i nazwiskami pisarzy – jest próbą ukazania historii poezji polskiej (języka, kultury, mentalności) od czasów Młodej Polski (Stanisław Wyspiański), poprzez dwudziestolecie międzywojenne (poeci Skamandra i grupy Żagary), lata wojny i okupacji (m.in. Krzysztof Kamil Baczyński), aż do okresu powojennego. W opinii Miłosza poezja polska XX w. nie stanęła na wysokości zadania, nie sprostała dziejowym kataklizmom. Zawiniła tu obca metafizyce tradycja warszawska, mazowiecka – przeciwstawiona przez poetę nurtowi „litewskiemu”, reprezentowanemu przez Mickiewicza. Konsekwencją tego jest wizja historii traktowanej jako konieczność, zdeterminowanej przez demonicznego Ducha Dziejów. Właściwym zadaniem poezji jest wydobycie ze zmienności, ruchu, „stawania się” i względności tego, co wieczne, trwałe i pewne („z ruchu podjąć moment wieczny”). Traktat poetycki uważany jest za najbardziej „polski” utwór Miłosza, bez odpowiedniego klucza mało czytelny dla odbiorcy spoza naszego kręgu kulturowego. Mimo to został przełożony na angielski, czeski, rosyjski i szwedzki. Do wydania amerykańskiego (Nowy Jork 2001) poeta napisał obszerny komentarz w formie rozbudowanych przypisów, zawierających elementy autobiograficzne i rozważania filozoficzne. (pl)
|
