| dbo:abstract
|
- Kultura war die wichtigste Zeitschrift der polnischen Emigration, der Polonia, nach dem Zweiten Weltkrieg. Sie hatte einen prägenden Einfluss auf das geistige und politische Leben Polens. Kultura erschien in den Jahren 1947 bis 2000 und war maßgeblich verbunden mit der Person des Redakteurs Jerzy Giedroyc (1906–2000). Er hatte 1946 in Rom den Verlag Instytut Literacki gegründet, der sich mit der Förderung polnischer Literatur im Ausland beschäftigen sollte. Hier erschien im Juni 1947 auch die erste Nummer der Kultura. Zweiter verantwortlicher Leiter des ersten Heftes war der Schriftsteller Gustaw Herling-Grudziński. Bereits einen Monat später zog die gesamte Equipe in die Nähe von Paris in den Ort Maisons-Laffitte um, wo die Zeitschrift ab dem Herbst 1947 bis zu ihrem Ende monatlich erschien. Neben Giedroyc wirkten an ihr die Schriftsteller Józef Czapski, und mit. Schon bald zeichnete sich ab, dass sich um die charismatische Figur Giedroyc, der für die Traditionen eines liberalen und demokratischen Polens und ein gutes Verhältnis zu den Nachbarn in West und Ost stand, führende Vertreter des kulturellen Lebens der Polen in der Emigration sammeln sollten. Einer der engsten Mitarbeiter nach seiner Flucht war der spätere Literaturnobelpreisträger Czesław Miłosz. Zu denjenigen, die in den Folgejahren so entschieden vom „Kultura“-Milieu profitierten, waren weltbekannte Schriftsteller wie Witold Gombrowicz oder Marek Hłasko, aber auch für den polnischen Kontext wichtige Autoren wie Andrzej Bobkowski, Jerzy Stempowski oder der Publizist .Seit 1953 erschien parallel auch eine Buchreihe, die Biblioteka Kultury, und seit 1962 die historische Fachzeitschrift Zeszyty Historyczne. Als wegweisend für die Entwicklung nach 1989 wurden die besonderen Themenausgaben der „Kultura“, die sich u. a. mit dem polnisch-deutschen, dem polnisch-russischen, vor allem aber mit dem polnisch-ukrainischen Verhältnis beschäftigten. Die polnisch-ukrainische Aussöhnung nach dem Fall des Kommunismus, besonders aber nach der orangefarbenen Revolution von 2004 wäre ohne die geistige Vorbereitung durch die Kultura nicht möglich gewesen. Gleiches gilt für das Verhältnis Polens zu Litauen. Giedroyc wurde für seine Verdienste um die Annäherung der beiden Länder im Jahre 1997 zum Ehrenbürger Litauens ernannt.Giedroyc’ Tod am 14. September 2000 bedeutete auch das Ende für die Zeitschrift. (de)
- Kultura- (fr. La Culture, esp. La Kulturo) la semajna revuo eldonata en Parizo de polaj elmigrintoj dum jaroj 1947-2000. La ĉefa koncepto kaj inicio devenas de Jerzy Giedroyc, la ĉefa redaktoro. Post la decidoj de Josif Stalin, Franklin Delano Roosevelt kaj Winston Churchill pri Pollando multaj inteligenculoj de tiu lando antaŭvidis kio fariĝos kun ĝi poste. La komenco de tiranio komunisma en Pollando kreis problemojn de cenzuro kaj mallibereco de la pola nacio. Jerzy Giedroyc kunlaborante kun la pola armeo de Władysław Anders ekvolis krei la revuon per kiu li povus esprimi verajn faktojn pri Pollando ekster ĝi. La unua numero de "Kultura" estis eldonita en Romo en 1947. Unue Giedroyc mem estis redaktoro tamen poste li koncentris la grandan grupon de elmigrintaj Pollandanoj kiuj ekvolis rakonti pri Pollando. Giedroyc komencis eldoni "Kulturon" en Parizo. Tie li kreis Instituton Literatan. Kiam li kreis fortan opozicion kontraŭ-komunisman li komencis aranĝi siajn famajn kunlaborantojn (kiel Czesław Miłosz, Witold Gombrowicz) en sektetajn misiojn. La kunlaborantoj de "Kultura" komencis kontrabandi eldonaĵojn de ĝi al la "lando" (Pollando). Dum multaj jaroj la kunlaborantoj de "Kultura" estis:
* Andrzej Bobkowski (1913-1961) - verkisto, ĵurnalisto.
* (1935-1989) - ĵurnalisto. De 1959 estis elmigrinta unue en Vieno, poste en Munkeno.
* Maria Czapska (1894-1981) - eseistino kaj tradukistino.
* Józef Czapski (1896-1993) - pentristo kaj eseisto.
* (1907-2003) - en "Kultura" li kreadis la rubrikon pri "Landaj novaĵoj eldonaĵaj".
* (naskiĝis la 1922) - frato de Jerzy Giedroyc.
* Witold Gombrowicz (1904-1969) - verkisto, eseisto. Unu el plej grandaj verkistoj de la monda literaturo.
* Michał Heller (n. 1936) - pola astronomo, fizikisto kaj teologo.
* Gustaw Herling-Grudziński (1919-2000) - verkisto, eseisto. Kunkreinto de la Instituto Literata.
* (1911-2003) - tradukistino. Kunlaboradon kun Jerzy Giedroyc ŝi komencis en 1943.
* (1908-1979) - edzo de . Direktoro de administracio.
* (1906-1999) - , ĵurnalisto.
* (1922-1987) - eseisto, publikisto kaj tradukisto.
* (naskiĝis la 1940) - publikisto kaj verkisto de ekonomio kaj sociologio. Redaktoro de BBC, nuntempe li estas ĉefa redaktoro de interreta paĝo Racionalista.pl Arkivigite je 2008-01-31 per la retarkivo Wayback Machine.
* (1906-1976) - la ĉefa publikisto de "Kultura". La londona korespondanto de ĝi.
* Czesław Miłosz (1911-2004) - poeto, eseisto, nobel-premiita de literaturo en 1980.
* (naskiĝis la 1920) - ĵurnalisto kaj eseisto de Ukraino. Profesoro de la moderna historio de Eŭropo. En "Kultura" li ĉefe okupiĝis pri rilatoj inter Poloj kaj Ukrainoj.
* Wojciech Skalmowski [pseŭdonimo Maciej Broński] (naskiĝis la 1933) - prelegisto de universitato en Leuven (Belgio). Li estis kritikisto de la "landa" kaj emigracia literaturo.
* [pseŭdonimo Paweł Hostowiec] (1893-1969) - ĵurnalisto, eseisto.
* (naskiĝis la 1922) - ĵurnalisto, publikisto. Li komentis eksterlandajn aferojn en "Le Soir" kaj "Gazeta Wyborcza". Krom ili en "Kultura" skribis:
* Anna Aĥmatova
* Władysław Anders
*
* Raymond Aron
* Stanisław Barańczak
* Zygmunt Bauman
*
*
*
*
*
*
*
* Heinrich Böll
*
*
*
*
* Zbigniew Brzeziński
*
*
* Albert Camus
*
*
*
*
*
* Emile Cioran
*
*
*
*
*
* Thomas Stearns Eliot
*
* Józef Garliński
*
*
*
*
*
*
* Zbigniew Herbert
* Jeanne Hersch
* Marek Hłasko
*
*
*
*
*
*
*
*
* Arthur Koestler
* Leszek Kołakowski
*
*
*
* Jacek Kuroń
*
*
*
* Józef Mackiewicz
*
*
* André Malraux
* Osip Mandelŝtam
* Adam Michnik
*
*
*
* Sławomir Mrożek
* Zdzisław Najder
* Jan Nowak-Jeziorański
*
*
* Włodzimierz Odojewski
*
* George Orwell
* Boris Pasternak
* Władysław Pobóg-Malinowski
*
*
*
* Edward Raczyński
*
*
* Jarosław Marek Rymkiewicz
* Andrej Saĥarov
*
*
* Ignazio Silone
*
*
* Aleksandr Solĵenicin
*
*
*
* Stanisław Swianiewicz
*
*
* Jerzy Targalski
*
*
*
* Leopold Tyrmand
* Andrzej Vincenz
*
*
* Melchior Wańkowicz
*
* Simone Weil
*
* Kazimierz Wierzyński
*
*
*
*
*
* Adam Zagajewski
* Jerzy Zagórski
*
*
*
*
*
* (eo)
- Kultura (Polish pronunciation: [kulˈtura], Culture)—sometimes referred to as Kultura Paryska ("Paris-based Culture")—was a leading Polish-émigré literary-political magazine, published from 1947 to 2000 by Instytut Literacki (the Literary Institute), initially in Rome and then in Paris. It was edited and produced by Jerzy Giedroyc and ceased publication upon his death. Giedroyc was one of the main reasons why Kultura enjoyed an unwavering prestige and a constant stream of esteemed contributors that enabled it to play a prominent role in Polish literary life. Kultura published polemics and articles, including those by Nobel Prize for Literature laureates Czesław Miłosz and Wisława Szymborska, as well as works by numerous other authors. Literary critics such as Maria Janion, Wojciech Karpiński, Jan Kott, and also contributed. Kultura was and continues to be essential reading for students of Polish literature. Over the years it printed, and popularised the names of, many leading Polish writers and posts living under Communism and as anti-communist political refugees throughout the Polish diaspora, such as Gustaw Herling-Grudziński, Witold Gombrowicz, Marek Hłasko, Juliusz Mieroszewski, Józef Czapski, Konstanty Jeleński, and Bogdan Czaykowski. Kultura also played a major role in Poland's reconciliation with Ukraine, Belarus and Lithuania, as the first independent Polish intellectual circle to openly advocate, in the 1950s, recognizing Poland's postwar eastern borders. This involved renouncing Poland's claims to Lwów to a future independent Ukraine, and to Wilno to a future independent Lithuania. Kultura furthermore had a major role in Ukrainian literature publishing through the major work The Executed Renaissance, published by Ukrainian writer Yurii Lavrinenko with the support of Giedroyc. This book featured work by prominent Ukrainian writers and poets from the early period of Soviet Ukraine who were later arrested and executed in the 1930s. The concept of supporting the independence of Poland's eastern neighbors, elaborated by Juliusz Mieroszewski and known as ULB ("Ukraine, Lithuania, Belarus")—and inspired by Józef Piłsudski's Interbellum Prometheist policy—has had a major influence on Poland's foreign policies since 1989. (en)
- Kultura es la más importante revista literaria y política de la disidencia polaca tras la Segunda Guerra Mundial. Fundada en 1946 por un grupo de emigrados políticos polacos y dirigida por Jerzy Giedroyc desde 1947 a 2000, el Instituto Literario Kultura fue en primer término una editorial, aunque con el tiempo se convirtió en un centro intelectual que combatió todos los totalitarismos y defendió la escritura, la literatura y la producción y difusión de nuevas ideas. Establecido en Roma en 1946, el Instituto se trasladó un año más tarde a Maisons-Laffitte, en la región parisiense. (es)
- Kultura (en français, La Culture) est la plus importante revue littéraire et politique de la dissidence polonaise après la Seconde Guerre mondiale. Fondée en 1946 par un groupe d'émigrés politiques polonais et dirigée par Jerzy Giedroyc de 1947 à 2000, l'Institut littéraire Kultura est d’abord une maison d'édition avant de devenir aussi un centre intellectuel qui a pour ambition de combattre le totalitarisme par l'écriture, la littérature, la production et la diffusion d’idées nouvelles. Établi à Rome en 1946, l’Institut est transféré un an plus tard à Maisons-Laffitte, dans la région parisienne. (fr)
- Kultura – polski emigracyjny miesięcznik wydawany w latach 1947–2000, początkowo w Rzymie, od 1948 w Paryżu przez Instytut Literacki, stanowiący centrum kulturalno-polityczne dla emigracji polskiej po II wojnie wywierając wpływ na Polskę Ludową. (pl)
- Kultura — польский ежемесячный литературно-политический журнал, издававшийся польскими эмигрантами в 1947—2000 гг. (ru)
- Kultura — польський літературно-політичний часопис, який виходив з 1947 по 2000 рік спочатку в Римі, а потім в Парижі. Засновником та головним редактором журналу був Єжи Ґедройць. Часопис відігравав важливу роль у польському літературному житті. Часопис публікував полемічні статті Нобелівських лауреатів Чеслава Мілоша та Віслави Шимборської, а також інших польських інтелектуалів таких, як Вітольд Ґомбрович, Марек Гласко, Юзеф Чапський, Анджей Бобковський, Анджей Хцюк та ін.З українських еміграційних діячів з «Культурою» співпрацювали Богдан Осадчук, Юрій Лавріненко, Юрій Шевельов, Іван Лисяк-Рудницький, Борис Левицький, Іван Кедрин, Іван Кошелівець та ін.Часопис відіграв важливу роль у примиренні поляків з українцями, білорусами та литовцями тим, що був першим польським інтелектуальним колом, яке в 1950-ті роки захищало ідею визнання повоєнних східних кордонів Польщі. Концепція підтримки незалежності східних сусідів Польщі, вироблена Юліушем Мєрошевським, мала великий вплив на зовнішню політику Польщі після 1989 року.Журнал припинив існування після смерті Ґедройця згідно з його останньою волею. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Kultura es la más importante revista literaria y política de la disidencia polaca tras la Segunda Guerra Mundial. Fundada en 1946 por un grupo de emigrados políticos polacos y dirigida por Jerzy Giedroyc desde 1947 a 2000, el Instituto Literario Kultura fue en primer término una editorial, aunque con el tiempo se convirtió en un centro intelectual que combatió todos los totalitarismos y defendió la escritura, la literatura y la producción y difusión de nuevas ideas. Establecido en Roma en 1946, el Instituto se trasladó un año más tarde a Maisons-Laffitte, en la región parisiense. (es)
- Kultura (en français, La Culture) est la plus importante revue littéraire et politique de la dissidence polonaise après la Seconde Guerre mondiale. Fondée en 1946 par un groupe d'émigrés politiques polonais et dirigée par Jerzy Giedroyc de 1947 à 2000, l'Institut littéraire Kultura est d’abord une maison d'édition avant de devenir aussi un centre intellectuel qui a pour ambition de combattre le totalitarisme par l'écriture, la littérature, la production et la diffusion d’idées nouvelles. Établi à Rome en 1946, l’Institut est transféré un an plus tard à Maisons-Laffitte, dans la région parisienne. (fr)
- Kultura – polski emigracyjny miesięcznik wydawany w latach 1947–2000, początkowo w Rzymie, od 1948 w Paryżu przez Instytut Literacki, stanowiący centrum kulturalno-polityczne dla emigracji polskiej po II wojnie wywierając wpływ na Polskę Ludową. (pl)
- Kultura — польский ежемесячный литературно-политический журнал, издававшийся польскими эмигрантами в 1947—2000 гг. (ru)
- Kultura war die wichtigste Zeitschrift der polnischen Emigration, der Polonia, nach dem Zweiten Weltkrieg. Sie hatte einen prägenden Einfluss auf das geistige und politische Leben Polens. Kultura erschien in den Jahren 1947 bis 2000 und war maßgeblich verbunden mit der Person des Redakteurs Jerzy Giedroyc (1906–2000). Er hatte 1946 in Rom den Verlag Instytut Literacki gegründet, der sich mit der Förderung polnischer Literatur im Ausland beschäftigen sollte. Hier erschien im Juni 1947 auch die erste Nummer der Kultura. Zweiter verantwortlicher Leiter des ersten Heftes war der Schriftsteller Gustaw Herling-Grudziński. Bereits einen Monat später zog die gesamte Equipe in die Nähe von Paris in den Ort Maisons-Laffitte um, wo die Zeitschrift ab dem Herbst 1947 bis zu ihrem Ende monatlich erschi (de)
- Kultura- (fr. La Culture, esp. La Kulturo) la semajna revuo eldonata en Parizo de polaj elmigrintoj dum jaroj 1947-2000. La ĉefa koncepto kaj inicio devenas de Jerzy Giedroyc, la ĉefa redaktoro. Post la decidoj de Josif Stalin, Franklin Delano Roosevelt kaj Winston Churchill pri Pollando multaj inteligenculoj de tiu lando antaŭvidis kio fariĝos kun ĝi poste. La komenco de tiranio komunisma en Pollando kreis problemojn de cenzuro kaj mallibereco de la pola nacio. Jerzy Giedroyc kunlaborante kun la pola armeo de Władysław Anders ekvolis krei la revuon per kiu li povus esprimi verajn faktojn pri Pollando ekster ĝi. La unua numero de "Kultura" estis eldonita en Romo en 1947. Unue Giedroyc mem estis redaktoro tamen poste li koncentris la grandan grupon de elmigrintaj Pollandanoj kiuj ekvolis ra (eo)
- Kultura (Polish pronunciation: [kulˈtura], Culture)—sometimes referred to as Kultura Paryska ("Paris-based Culture")—was a leading Polish-émigré literary-political magazine, published from 1947 to 2000 by Instytut Literacki (the Literary Institute), initially in Rome and then in Paris. It was edited and produced by Jerzy Giedroyc and ceased publication upon his death. (en)
- Kultura — польський літературно-політичний часопис, який виходив з 1947 по 2000 рік спочатку в Римі, а потім в Парижі. Засновником та головним редактором журналу був Єжи Ґедройць. Часопис відігравав важливу роль у польському літературному житті. Часопис публікував полемічні статті Нобелівських лауреатів Чеслава Мілоша та Віслави Шимборської, а також інших польських інтелектуалів таких, як Вітольд Ґомбрович, Марек Гласко, Юзеф Чапський, Анджей Бобковський, Анджей Хцюк та ін.З українських еміграційних діячів з «Культурою» співпрацювали Богдан Осадчук, Юрій Лавріненко, Юрій Шевельов, Іван Лисяк-Рудницький, Борис Левицький, Іван Кедрин, Іван Кошелівець та ін.Часопис відіграв важливу роль у примиренні поляків з українцями, білорусами та литовцями тим, що був першим польським інтелектуальним ко (uk)
|
