| dbo:abstract
|
- Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd (en hongarès: Kempelen Farkas, en eslovac: Ján Vlk Kempelen) (Bratislava, 23 de gener de 1734 - Viena, 26 de març de 1804) va ser un escriptor, inventor, i jugador d'escacs hongarès. Va ser conseller de la cort de Viena i jugador d'escacs aficionat, que acostumava a jugar amb l'emperadriu d'Àustria Maria Teresa. (ca)
- Johann Wolfgang von Kempelen, maďarsky Kempelen Farkas, slovensky Ján Vlk Kempelen (23. leden 1734, Preßburg, dnešní Bratislava – 26. března 1804, Vídeň) byl rakouský a maďarský úředník, umělec, konstruktér a vynálezce. Za svého života věnoval hodně úsilí sestrojení přístroje napodobujícího lidský hlas, ovšem největší proslulost si získal jeho stroj zvaný Turek. Kempelen ho vydával za šachový automat, ve skutečnosti se však uvnitř skrývala lidská obsluha. (cs)
- Wolfgang von KEMPELEN, hungare KEMPELEN Farkas (23-an de januaro 1734, Pozono – 26-an de marto 1804, Vieno) estis internacie konata mekanika inventisto, unu pioniro de la fonetiko. Li estis tre multflanka persono, lingva kapablulo, sed li eĉ verkis, tradukis teatraĵojn, kiujn la viena teatro prezentis. Li verkis krom tio bonegajn desegnaĵojn kaj kuprajn gravuraĵojn. Li venis el irlanda familio, kiu setlis en Hungara reĝlando, en Pozono (konata ankaŭ Pressburg) dum regado de Leopoldo la 1-a (1657–1705). Li studis en Pozono, Győr, Vieno kaj Romo, kie studis filozofion kaj juron. Li estis ĉe la reĝa kamero jur-skribisto (ekde 1755), poste sekretario (ekde 1757), kontrolisto de la hungariaj salminejoj (ekde 1758), pli poste ties direktoro (ekde 1766). Li estis ekde 1767 registara komisiito pri la setligoj en Bánság, konsilisto de la unuiĝinta transsilvania kaj hungara kancelario (ekde 1786). (eo)
- Wolfgang von Kempelen (ungarisch Kempelen Farkas, slowakisch Ján Vlk Kempelen; * 23. Januar 1734 in Pressburg; † 26. März 1804 in der Alservorstadt, heute Wien) war ein Erfinder, Architekt und Staatsbeamter im Königreich Ungarn bzw. im Erzherzogtum Österreich. (de)
- Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd (en húngaro: Kempelen Farkas; en eslovaco: Ján Vlk Kempelen; Bratislava, 23 de enero de 1734 – Viena, 26 de marzo de 1804) fue un escritor e inventor húngaro. Fue consejero de la corte de Viena y excelente ajedrecista, que acostumbraba a jugar con la emperatriz de Austria María Teresa. (es)
- Johann Wolfgang von Kempelen (en hongrois Kempelen Farkas, en slovaque Ján Vlk Kempelen ; né le 23 janvier 1734 à Presbourg (Bratislava) et mort le 26 mars 1804 à Vienne) est un écrivain et inventeur hongrois plus connu sous son nom allemand Wolfgang von Kempelen. (fr)
- Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd (23 Januari 1734 – 26 Maret 1804) adalah seorang penulis dan penemu, dikenal karena pemain catur "automatom" palsu Turk buatannya dan buatannya. Von Kempelen lahir di Pressburg, bagian dari Kerajaan Hungaria dengan Kekaisaran Habsburg, dalam keluarga yang berbicara dalam bahasa Jerman; ayahnya adalah Engelbert Kempelen (1680–1761), ibunya adalah Ágnes Mohai. (in)
- Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd (Hungarian: Kempelen Farkas; 23 January 1734 – 26 March 1804) was a Hungarian author and inventor, known for his chess-playing "automaton" hoax The Turk and for his speaking machine. (en)
- Wolfgang von Kempelen (Pressburg, 23 gennaio 1734 – Vienna, 26 marzo 1804) è stato un inventore ungherese creatore di un finto automa che giocava a scacchi, noto come Il turco, e di una macchina parlante. Il turco, ovvero l'automa giocatore di scacchi (it)
- ヴォルフガング・フォン・ケンペレン（ドイツ語: Wolfgang von Kempelen, Johann Wolfgang de:Franz von Paola de:Johannes der Almosengeber (Ritter) von Kempelen, Barón de Pázmánd, ハンガリー語: Kempelen Farkas, pázmándi báró Kempelen lovag Farkas János （スロバキア語: Ján Vlk Kempelen）; 1734年1月23日, ポジョニ（プレスブルク, 現スロバキア語: ブラチスラヴァ） – 1804年3月26日, （現在とヨーゼフシュタットの一部）、ウィーン）は、ハンガリーの著述家ならびに発明家。ケンペレンが有名になったのは、「トルコ人」というチェスを指すオートマタ（自動人形）の発明によってだったが、後にこれは悪戯（中に人間が入って動作させていた）と判明した。一方、手動で操作するSpeaking Machine（話す機械、音声合成機）は試験的な音声学の先駆けの一歩としてまぎれもない本物だった。 (ja)
- Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd (Pressburg, 23 januari 1734 - 26 maart 1804) was een Hongaarse auteur en uitvinder. Hij was bekend om zijn schaakmachine de Turk en om zijn geluidsmachine. Von Kempelen studeerde rechten en filosofie in Bratislava en volgde de Academie in Győr, Wenen en Rome, maar ook wiskunde en natuurkunde interesseerden hem. Naast Duits sprak hij Hongaars, Latijn, Frans, Italiaans en later een beetje Engels en Roemeens, die hij leerde tijdens zijn reizen in Engeland en opdrachten in Banaat. (nl)
- Johann Wolfgang von Kempelen (ungerska Kempelen Farkas, slovakiska Ján Vlk Kempelen), född 23 januari 1734 i Pozsony (Pressburg, nuv. Bratislava), död 26 mars 1804 i Wien var en österrikisk-ungersk ämbetsman och som även bidrog till vetenskapen om talet. Han var i tjänst hos Maria Theresia av Österrike och hade bl.a. uppdrag relaterade till säkerheten i saltgruvor samt ansvar för återbebyggelsen av Banatet, som hade ödelagts av krig. (sv)
- Wolfgang von Kempelen (ur. 23 stycznia 1734, zm. 26 marca 1804) – baron węgierski, inżynier, fizyk, radca dworu cesarzowej Marii Teresy. Opracował m.in. system fontann w parku pałacu Schönbrunn, projekt kanału łączącego Dunaj z Adriatykiem, skonstruował przyrząd do pisania dla niewidomych, lalkę potrafiącą wymawiać słowa i zdania. Sławę uzyskał jako twórca Mechanicznego Turka. Był poliglotą i autorem publikacji z 1791 Mechanizm ludzkiej mowy. (pl)
- Wolfgang von Kempelen foi um inventor da Hungria que viveu no século dezoito, "inventor da máquina de xadrez" O Turco, que na época acreditava se que era a primeira máquina que conseguia pensar e derrotar seus adversários em partidas de xadrez, enganou a nobreza europeia do século XVIII, e deu origem ao romance, "A Máquina de Xadrez", escrito por . Mais tarde desconfiaram que ela era controlada por um anão, mas essa teoria já foi ultrapassada. (pt)
- 沃爾夫岡·馮·肯佩倫（德語：Wolfgang von Kempelen，1734年1月23日－1804年3月26日）是一個作家及发明家，知名於其自動下棋裝置土耳其行棋傀儡及說話機器。 (zh)
- Во́льфганг фон Ке́мпелен (нем. Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd, словацк. Ján Vlk Kempelen, венг. Kempelen Farkas 23 января 1734, Братислава — 26 марта 1804, Вена) — австрийский и венгерский (по происхождению словак, семья, возможно, имела ирландские корни) изобретатель автоматических машин, написавший трактат «Механизм человеческой речи». Изучал философию и право в Братиславе, Дьёре, Вене и Риме, знал семь языков. Перевёл свод законов Марии Терезии с латинского на немецкий язык, чем привлёк внимание двора и стал дворным советником. В возрасте 25 лет Мария Терезия назначила его управляющим соляными шахтами во всей венгерской части империи и Кемпелен значительно модернизировал соляной промысел в империи. В 1770 году стал рыцарем, в 1775 — наследственным бароном де Пазманд. В 1786 году стал председателем Венгерско-Трансильванской придворной канцелярии. Кемпелену поручали многие технические задания. Он первым начал выращивать лён в Банате, построил там суконную фабрику. Руководил реконструкцией будапештских укреплений. В 1777 году руководил переносом университета из Трнавы в Будапешт. Позднее Кемпелен спроектировал и построил водопровод для Братиславского Града, построил в Братиславе понтонный мост, а на Житном острове ирригацию. В 1788 году Кемпелен создал говорящую машину, которая состояла из четырёхугольного деревянного ящика, длиной около 1 м и шириной в 0,5 м, снабженного мехами и сложной системой клапанов, штифтиков и т. п.; машина эта воспроизводила голос ребёнка 3-4 лет. Около 1828 года эту машину усовершенствовал механик Пош в Берлине. Ещё больше внимания привлек к себе так называемый шахматный автоматон Кемпелена, который, как впоследствии обнаружилось, был основан на иллюзионе. Автоматон имел вид комода, на котором была расположена шахматная доска. За доской находилась механическая фигура, одетая турком, искусно игравшая в шахматы. В конце XVIII века и в первых двух десятилетиях XIX века машина служила поводом к спорам многих учёных, пытавшихся объяснить это чудо механики. Теперь достоверно известно, что в ящике его, под шахматной доской, постоянно скрывался достаточно сильный шахматный игрок. Автомат сгорел 5 июля 1854 года в Филадельфии. Известно, что «автомат» победил в шахматы Фридриха II, а в 1809 году Наполеона, существует запись партии, которая соотносится с данным событием. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd (en hongarès: Kempelen Farkas, en eslovac: Ján Vlk Kempelen) (Bratislava, 23 de gener de 1734 - Viena, 26 de març de 1804) va ser un escriptor, inventor, i jugador d'escacs hongarès. Va ser conseller de la cort de Viena i jugador d'escacs aficionat, que acostumava a jugar amb l'emperadriu d'Àustria Maria Teresa. (ca)
- Johann Wolfgang von Kempelen, maďarsky Kempelen Farkas, slovensky Ján Vlk Kempelen (23. leden 1734, Preßburg, dnešní Bratislava – 26. března 1804, Vídeň) byl rakouský a maďarský úředník, umělec, konstruktér a vynálezce. Za svého života věnoval hodně úsilí sestrojení přístroje napodobujícího lidský hlas, ovšem největší proslulost si získal jeho stroj zvaný Turek. Kempelen ho vydával za šachový automat, ve skutečnosti se však uvnitř skrývala lidská obsluha. (cs)
- Wolfgang von Kempelen (ungarisch Kempelen Farkas, slowakisch Ján Vlk Kempelen; * 23. Januar 1734 in Pressburg; † 26. März 1804 in der Alservorstadt, heute Wien) war ein Erfinder, Architekt und Staatsbeamter im Königreich Ungarn bzw. im Erzherzogtum Österreich. (de)
- Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd (en húngaro: Kempelen Farkas; en eslovaco: Ján Vlk Kempelen; Bratislava, 23 de enero de 1734 – Viena, 26 de marzo de 1804) fue un escritor e inventor húngaro. Fue consejero de la corte de Viena y excelente ajedrecista, que acostumbraba a jugar con la emperatriz de Austria María Teresa. (es)
- Johann Wolfgang von Kempelen (en hongrois Kempelen Farkas, en slovaque Ján Vlk Kempelen ; né le 23 janvier 1734 à Presbourg (Bratislava) et mort le 26 mars 1804 à Vienne) est un écrivain et inventeur hongrois plus connu sous son nom allemand Wolfgang von Kempelen. (fr)
- Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd (23 Januari 1734 – 26 Maret 1804) adalah seorang penulis dan penemu, dikenal karena pemain catur "automatom" palsu Turk buatannya dan buatannya. Von Kempelen lahir di Pressburg, bagian dari Kerajaan Hungaria dengan Kekaisaran Habsburg, dalam keluarga yang berbicara dalam bahasa Jerman; ayahnya adalah Engelbert Kempelen (1680–1761), ibunya adalah Ágnes Mohai. (in)
- Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd (Hungarian: Kempelen Farkas; 23 January 1734 – 26 March 1804) was a Hungarian author and inventor, known for his chess-playing "automaton" hoax The Turk and for his speaking machine. (en)
- Wolfgang von Kempelen (Pressburg, 23 gennaio 1734 – Vienna, 26 marzo 1804) è stato un inventore ungherese creatore di un finto automa che giocava a scacchi, noto come Il turco, e di una macchina parlante. Il turco, ovvero l'automa giocatore di scacchi (it)
- ヴォルフガング・フォン・ケンペレン（ドイツ語: Wolfgang von Kempelen, Johann Wolfgang de:Franz von Paola de:Johannes der Almosengeber (Ritter) von Kempelen, Barón de Pázmánd, ハンガリー語: Kempelen Farkas, pázmándi báró Kempelen lovag Farkas János （スロバキア語: Ján Vlk Kempelen）; 1734年1月23日, ポジョニ（プレスブルク, 現スロバキア語: ブラチスラヴァ） – 1804年3月26日, （現在とヨーゼフシュタットの一部）、ウィーン）は、ハンガリーの著述家ならびに発明家。ケンペレンが有名になったのは、「トルコ人」というチェスを指すオートマタ（自動人形）の発明によってだったが、後にこれは悪戯（中に人間が入って動作させていた）と判明した。一方、手動で操作するSpeaking Machine（話す機械、音声合成機）は試験的な音声学の先駆けの一歩としてまぎれもない本物だった。 (ja)
- Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd (Pressburg, 23 januari 1734 - 26 maart 1804) was een Hongaarse auteur en uitvinder. Hij was bekend om zijn schaakmachine de Turk en om zijn geluidsmachine. Von Kempelen studeerde rechten en filosofie in Bratislava en volgde de Academie in Győr, Wenen en Rome, maar ook wiskunde en natuurkunde interesseerden hem. Naast Duits sprak hij Hongaars, Latijn, Frans, Italiaans en later een beetje Engels en Roemeens, die hij leerde tijdens zijn reizen in Engeland en opdrachten in Banaat. (nl)
- Johann Wolfgang von Kempelen (ungerska Kempelen Farkas, slovakiska Ján Vlk Kempelen), född 23 januari 1734 i Pozsony (Pressburg, nuv. Bratislava), död 26 mars 1804 i Wien var en österrikisk-ungersk ämbetsman och som även bidrog till vetenskapen om talet. Han var i tjänst hos Maria Theresia av Österrike och hade bl.a. uppdrag relaterade till säkerheten i saltgruvor samt ansvar för återbebyggelsen av Banatet, som hade ödelagts av krig. (sv)
- Wolfgang von Kempelen (ur. 23 stycznia 1734, zm. 26 marca 1804) – baron węgierski, inżynier, fizyk, radca dworu cesarzowej Marii Teresy. Opracował m.in. system fontann w parku pałacu Schönbrunn, projekt kanału łączącego Dunaj z Adriatykiem, skonstruował przyrząd do pisania dla niewidomych, lalkę potrafiącą wymawiać słowa i zdania. Sławę uzyskał jako twórca Mechanicznego Turka. Był poliglotą i autorem publikacji z 1791 Mechanizm ludzkiej mowy. (pl)
- Wolfgang von Kempelen foi um inventor da Hungria que viveu no século dezoito, "inventor da máquina de xadrez" O Turco, que na época acreditava se que era a primeira máquina que conseguia pensar e derrotar seus adversários em partidas de xadrez, enganou a nobreza europeia do século XVIII, e deu origem ao romance, "A Máquina de Xadrez", escrito por . Mais tarde desconfiaram que ela era controlada por um anão, mas essa teoria já foi ultrapassada. (pt)
- 沃爾夫岡·馮·肯佩倫（德語：Wolfgang von Kempelen，1734年1月23日－1804年3月26日）是一個作家及发明家，知名於其自動下棋裝置土耳其行棋傀儡及說話機器。 (zh)
- Wolfgang von KEMPELEN, hungare KEMPELEN Farkas (23-an de januaro 1734, Pozono – 26-an de marto 1804, Vieno) estis internacie konata mekanika inventisto, unu pioniro de la fonetiko. Li estis tre multflanka persono, lingva kapablulo, sed li eĉ verkis, tradukis teatraĵojn, kiujn la viena teatro prezentis. Li verkis krom tio bonegajn desegnaĵojn kaj kuprajn gravuraĵojn. Li estis ekde 1767 registara komisiito pri la setligoj en Bánság, konsilisto de la unuiĝinta transsilvania kaj hungara kancelario (ekde 1786). (eo)
- Во́льфганг фон Ке́мпелен (нем. Johann Wolfgang Ritter von Kempelen de Pázmánd, словацк. Ján Vlk Kempelen, венг. Kempelen Farkas 23 января 1734, Братислава — 26 марта 1804, Вена) — австрийский и венгерский (по происхождению словак, семья, возможно, имела ирландские корни) изобретатель автоматических машин, написавший трактат «Механизм человеческой речи». (ru)
|
