| dbo:abstract
|
- Paisij Chilendarski (bulharsky Паисий Хилендарски; 1722–1773) byl bulharský ortodoxní duchovní, mnich a jedna z klíčových postav bulharského národního obrození v 19. století. V Bulharsku je vnímán jako „otec národa“. Jeho nejdůležitějším dílem je kniha Istorija Slavjanobolgarskaja z roku 1762, druhá moderní vědecká historická kniha o bulharských dějinách (po Dějinách Bulharska z roku 1667). Kniha měla velký vliv na oživení bulharského národního vědomí, byla ostatně napsána burcujícím stylem. Její proslavená první věta zní: „Proč se stydíte nazývat Bulhary?“ V roce 1962 byl prohlášen světcemBulharské pravoslavné církve. (cs)
- Sant Païssi de Hilendar o Sant Païssi Hilendarski búlgar: Свети Паисий Хилендарски Sveti Païssi Hilendarski, sovint anomenat Pare Païssi, búlgar: Отец Паисий Otets Païssi (1722–1773) fou un popular clergue búlgar, autor de la , la segona història búlgara moderna després de l'obra de de 1667, "Història de Bulgària". Les seves idees sobre la revitalització nacional i l', expressades en la seva obra, fan que molts científics apuntin a ell com el fundador del renaixement búlgar. Fou canonitzat per decisió del Sant Sínode de l'Església Ortodoxa Búlgara el 1962. (ca)
- Ο Παΐσιος του Χιλανδαρίου (βουλγαρικά: Свети Паисий Хилендарски, 1722–1773) ήταν Βούλγαρος κληρικός της μονής Χιλανδαρίου, ο οποίος αποτέλεσε σημαντική μορφή της βουλγαρικής εθνικής αναγέννησης, και άγιος της από το 1962. Είναι κυρίως γνωστός ως ο συγγραφέας του έργου Ιστορίγια Σλαβγιανομπολγκάρσκαγια (История славяноболгарская, σλαβοβουλγαρική ιστορία) το οποίο αποτέλεσε το δεύτερο βουλγαρικό ιστορικό έργο της νεότερης εποχής μετά την Ιστορία της Βουλγαρίας του 1667 του . (el)
- Païssi von Hilandar (bulgarisch Паисий Хилендарски, wissenschaftliche Transliteration Paisij Chilendarski; * 1722 in Bansko; † 1773 bei Ampelino, heute Assenowgrad) war ein bulgarischer Mönch und erster bekannter Geschichtsschreiber seiner Nation und einer der ersten Aktivisten der Bulgarischen Nationalen Wiedergeburt. (de)
- San Paisio de Hilandar o Paìsiy Hilendarski (en búlgaro: Свети Паисий Хилендарски; 1722 - 1773) fue un clérigo búlgaro y figura clave en el Despertar nacional búlgaro. Es conocido principalmente por ser el autor de Istoriya Slavyanobolgarskaya, la segunda historia moderna búlgara después de la obra de de 1667, «Historia de Bulgaria». A los búlgaros se les enseña que Paisio fue el antecesor del Renacimiento nacional de Bulgaria. Paisio nació en la eparquía de Samokov de esa época, probablemente en el ciudad de Bansko.Se estableció en el monasterio de Hilandar, en el Monte Athos, en 1745, donde fue más tarde, un hieromonje y asistente de abad. Recopilando materiales durante dos años a través de trabajo duro e incluso visitando las tierras de los alemanes, terminó su Istoriya Slavyanobolgarskaya en 1762, en el monasterio de Zograf. El libro fue el primer intento de escribir la historia completa de Bulgaria y trató de despertar y fortalecer las conciencias nacionales búlgaras. La parte más famosa de todo el libro es la frase: «¿Por qué estás avergonzado de llamarte a ti mismo búlgaro?» Esto más o menos significa el propósito del autor que habla sobre el peligro de los búlgaros de caer víctimas de las políticas de helenización del clero, principalmente griego. Estos sentimientos anti-griegos presentados en los escritos de Paisio, caracterizan a los griegos como una especie de enemigos nacionales de los búlgaros. La primera copia manual del libro fue hecho por en 1765. Estructuralmente, Istoriya Slavyanobolgarskaya consiste en dos presentaciones, varios capítulos que tratan sobre diversos acontecimientos históricos, un capítulo sobre los «maestros eslavos», los discípulos de Cirilo y Metodio, un capítulo sobre los santos búlgaros, y un epílogo. Como Paisio viajaba a Bulgaria como un fraile mendicante, llevaba su trabajo, que fue copiada y extendida entre los búlgaros. Se cree que murió en el camino al Monte Athos, cerca de Ampelino (actual Asenovgrad). (es)
- Paisi Hilendarkoa (bulgarieraz: Паисий Хилендарски, Paìsiy Hilendàrski; , 1722 - , 1773) bulgariar lekaide ortodoxo eta idazlea izan zen. Eslaviar-bulgariarren kondaira (zirilikoz: История славяноболгарская, Istoriya Slavyanobolgarskaya) idatzi zuen 1762an, funtsezko lana bulgariar abertzaletasunaren pizkundean. Eliza ortodoxoak santutzat dauka. Jaieguna ekainaren 19an ospatzen da. (eu)
- Païssii de Hilendar (en bulgare : Паисий Хилендарски) est un homme d'église bulgare, moine du monastère de Hilandar du Mont-Athos et auteur de l’Histoire slavo-bulgare, un ouvrage historique qui joue un rôle majeur dans les débuts de la Renaissance nationale bulgare. (fr)
- Saint Paisius of Hilendar or Paìsiy Hilendàrski (Bulgarian: Свети Паисий Хилендарски) (1722–1773) was a Bulgarian clergyman and a key Bulgarian National Revival figure. He is most famous for being the author of Istoriya Slavyanobolgarskaya, the second modern Bulgarian history after the work of Petar Bogdan Bakshev from 1667, "History of Bulgaria". Most Bulgarians are taught that he was the forefather of the Bulgarian National Revival. Paisius was born in the Samokov eparchy of the time. There is a scientific dispute about the exact place of his birth, although the prevailing consensus points the town of Bansko. He established himself in the Serbian Orthodox Hilandar monastery on Mount Athos in 1745, where he was later a hieromonk and . In the 17th century the number of Serbian monks here dwindled, and during 18th century it was headed by Bulgarian monks, even though some presence of Serbian monks was also noted. Collecting materials for two years through hard work and even visiting the Habsburg monarchy, he finished his Istoriya Slavyanobolgarskaya in 1762 in the Zograf Monastery. The book was the first attempt to write a complete history of Bulgaria and attempted to awake and strengthen Bulgarian national consciousnesses. The most famous part of the whole book is the paragraph: "Oh, you unwise moron! Why are you ashamed to call yourself a Bulgarian and why don't you read and speak in your native language? Weren't Bulgarians powerful and glorious once? Didn't they take taxes from strong Romans and wise Greeks? Out of all the Slavic nations they were the bravest one. Our rulers were the first ones to call themselves kings, the first ones to have patriarchs, the first ones to baptise their people.(...) Why are you ashamed of your great history and your great language and why do you leave it to turn yourselves into Greeks? Why do you think they are any better than you? Well, here you're right because did you see a Greek leave his country and ancestry like you do?" This more or less signifies the purpose of the author who speaks about the danger of Bulgarians falling victim to the Hellenization policies of the mainly Greek clergy. These anti-Greek sentiments presented in Paisius writing, characterized the Greeks as some kind of Bulgarian national enemies. The book's first manual copy was done by Sophronius of Vratsa in 1765. Structurally, Istoriya Slavyanobolgarskaya consists of two introductions, several chapters that discuss various historic events, a chapter about the "Slavic teachers", the disciples of Cyril and Methodius, a chapter about the Bulgarian saints, and an epilogue. As Paisius toured Bulgaria as a mendicant friar, he brought his work, which was copied and spread among the Bulgarians. He is thought to have died on the way to Mount Athos near Ampelino (modern-day Asenovgrad). (en)
- Paisij di Hilendar o Paisij Hilendarski (in bulgaro Свети Паисий Хилендарски) (Bansko, 1722 – Asenovgrad, 1773) è stato un presbitero, storico e scrittore bulgaro, figura chiave della Risveglio nazionale in Bulgaria.È famoso per essere stato l'autore della Istorija slavjanobolgarskaja, uno dei capolavori della letteratura bulgara e primo libro storiografico bulgaro. (it)
- Paisjusz (Paisij) Chilendarski (bg. Паисий Хилендарски, ur. ok. 1722 w Bansko, zm. w 1773 w Asenowgradzie) – pisarz bułgarski, mnich prawosławny. Głównym źródłem dotyczącym biografii mnicha Paisjusza jest napisany przez niego samego wstęp do jego najważniejszego dzieła, Słowianobułgarskiej historii. Urodził się ok. 1722 na terytorium eparchii samokowskiej, zaś w 1745 złożył wieczyste śluby zakonne w klasztorze Chilandar na górze Athos, gdzie jego brat Wawrzyniec pełnił obowiązki przełożonego. Na miejscu, rozgoryczony złym traktowaniem mnichów bułgarskich, ruskich i serbskich przez dominujących zakonników greckich, zajął się wyłącznie pracą pisarską, tworząc Słowianobułgarską historię. W 1761, delegowany do Sremskich Karlovec w sprawach klasztoru, odnalazł nowe materiały do swojej pracy – teksty Mavra Orbiniego. W roku następnym wrócił do klasztoru Zografu na Athosie i tam ukończył pracę. Następnie udał się na ziemie bułgarskie, gdzie wędrował, rozpowszechniając swoją pracę i kwestując. Jego dalsze losy, według Dąbek-Wirgowej, są nieznane. Tadeusz Wasilewski podaje jako jego datę śmierci 1798; mnich miał umrzeć w Samokowie. Obecnie ustalono, że Paisjusz Chilendarski zmarł w wiosce Ambelino, niedaleko Asenowgradu w 1773. Paisjusza Chilendarskiego (obok pierwszego kopisty jego pracy, Sofroniusza Wraczanskiego), ze względu na tematykę i popularność jego pracy, uważa się za jednego z inspiratorów bułgarskiego odrodzenia narodowego. Losy Paisjusza Chilendarskiego stały się kanwą powieści Dimityra Talewa Mnich z Chilendaru. (pl)
- Паи́сий Хилендарский (болг. Паисий Хилендарски, греч. Παΐσιος του Χιλανδαρίου в миру Пенко или Пётр; ок. 1722, Банско — 1773, Амбелино) — болгарский иеромонах Константинопольской православной церкви, автор книги «Славяно-болгарская история о народах и царях болгарских». Рассматривается как основоположник Болгарского национального возрождения XIX века, призывал к освобождению болгар от турецкого ига. (ru)
- Paísio de Hilendar é o principal ideólogo de Renascimento búlgaro com seu "Istoriya Slavyanobolgarskaya". Ele escreve sobre os benefícios de conhecer a história. Clérigo e historiador improvisado, ele busca na história o sentido da existência. Ele dedica a introdução à história para sua família e povo búlgaros, considerando-os gloriosos e majestosos com seu passado, especialmente militar. Ele compara os búlgaros com os sérvios e gregos, enfatizando a diligência, inocência e humanismo búlgaros. Antes de escrever "Istoriya Slavyanobolgarskaya", ele percorreu países, bibliotecas e mosteiros para coletar, comparar e analisar informações sobre a história da Bulgária na década de 1750. Resumindo, ele conclui que ser um búlgaro de uma perspectiva histórica é orgulho, e ele condena o gregoismo como astuto. Alguns críticos literários aceitam a dedicação da história como dedicada pessoalmente a Eugène Voulgaris, que também é búlgaro de nascimento, mas um dos ideólogos do chamado "Projeto Grego". "Istoriya Slavyanobolgarskaya" foi concluído em manuscrito em 1762, ou seja, o ano em que Milagre da Casa de Brandemburgo, depois que Catarina, a Grande, tornou-se chefe da Rússia como Imperatriz. (pt)
- Paisij Chilendarski, (kyr. Паисий Хилендарски), Paisij av Chilendar, även Pagisios Chiliandar, tros vara född i Dospej utanför Samokov, eller Bansko i Makedonien, 1722, död 1773, ses av många bulgarer som förfader till den bulgariska renässansen, munk och historiker. Paisij Chilendarski föddes i det Osmanska Bulgarien, och blev munk vid klostret Chilendar på Athos 1745. Han är känd för sitt historieverk Istorija Slavjanobolgarskaja eller История славеноболгарская ("Den slavisk-bulgariska historien") från 1762 som markerar den nationella renässansens början i Bulgarien. Detta verk var det första som skrevs på det bulgariska språket, och räknas ännu ha ett relativt gott källvärde, dock med luckor och vissa sakfel. Förordet är i stilistiskt hänseende ålderdomligt nationalistiskt med direkta invokationer till det bulgariska folket att vara stolta över sitt ursprung, sina namn och sitt språk. Han förespråkar även revolt mot grekerna, i synnerhet att i kulturellt avseende kämpa emot assimileringen av den grekiska kulturen (jfr millet). Istorija Slavjanobolgarskaja lär ha tillkommit efter en rad dispyter med några serbiska och grekiska munkar om Bulgariens historia, vilket föranledde ett för tiden enormt förarbete med resor till olika bibliotek och kloster där han sökte i handskrifterna efter information. När historieverket skrevs hade Bulgarien i fyrahundra år varit inlemmat i det Osmanska riket. Den bulgariska kulturen var nästan utplånad, en vanlig strategi av erövrare för att krossa motstånd. De enda utbildningsmöjligheterna för bulgarerna var antingen inom den grekisk-ortodoxa kyrkan eller genom islam. Trots att boktryckarkonsten sedan länge var uppfunnen kunde alltså inte historieverket tryckas förrän 1844, och då i Budapest. Verket spreds dittills genom avskrifter för hand. Paisij Chilendarskij räknas som en av de stora frihetshjältarna i Bulgariens historia, och kallas ofta Fader Paisij, och till och med Sankt Paisij. Paisij är avporträtterad på 2 levs-sedeln. Universitetet i Plovdiv är uppkallat efter honom och likaså ett av den bulgariska regeringens förnämsta förtjänsttecken. (sv)
- Святи́й Паї́сій Хиленда́рський (болг. Паисий Хилендарски) (*1722, Бансько — 1773, Асеновград) — болгарський історик та письменник, монах Хіландарського й Зографського монастирів на Святій горі Афон. Автор «Історії слов'яноболгарської» (1762 рік) — першої болгарської історії (написана церковнослов'янською мовою). Його вважають ініціатором болгарського національного відродження: патріотична спрямованість «Історії слов'яноболгарської» сприяла прискоренню процесу формування національної самосвідомості народу. Закликав болгар до звільнення від османського гноблення. Постановою уряду Болгарії від 28 липня 2000 року було засновано нагороду ім. Святого Паїсія Хилендарського, якою нагороджують діячів культури за внесок у розвиток Болгарії. На честь Паїсія Хілендарского назвали Пловдивський університет. Образ Паїсія Хілендарского зобразили на болгарській банкноті номіналом у 2 леви 1999 року випуску, а також на поштових марках. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Paisij Chilendarski (bulharsky Паисий Хилендарски; 1722–1773) byl bulharský ortodoxní duchovní, mnich a jedna z klíčových postav bulharského národního obrození v 19. století. V Bulharsku je vnímán jako „otec národa“. Jeho nejdůležitějším dílem je kniha Istorija Slavjanobolgarskaja z roku 1762, druhá moderní vědecká historická kniha o bulharských dějinách (po Dějinách Bulharska z roku 1667). Kniha měla velký vliv na oživení bulharského národního vědomí, byla ostatně napsána burcujícím stylem. Její proslavená první věta zní: „Proč se stydíte nazývat Bulhary?“ V roce 1962 byl prohlášen světcemBulharské pravoslavné církve. (cs)
- Sant Païssi de Hilendar o Sant Païssi Hilendarski búlgar: Свети Паисий Хилендарски Sveti Païssi Hilendarski, sovint anomenat Pare Païssi, búlgar: Отец Паисий Otets Païssi (1722–1773) fou un popular clergue búlgar, autor de la , la segona història búlgara moderna després de l'obra de de 1667, "Història de Bulgària". Les seves idees sobre la revitalització nacional i l', expressades en la seva obra, fan que molts científics apuntin a ell com el fundador del renaixement búlgar. Fou canonitzat per decisió del Sant Sínode de l'Església Ortodoxa Búlgara el 1962. (ca)
- Ο Παΐσιος του Χιλανδαρίου (βουλγαρικά: Свети Паисий Хилендарски, 1722–1773) ήταν Βούλγαρος κληρικός της μονής Χιλανδαρίου, ο οποίος αποτέλεσε σημαντική μορφή της βουλγαρικής εθνικής αναγέννησης, και άγιος της από το 1962. Είναι κυρίως γνωστός ως ο συγγραφέας του έργου Ιστορίγια Σλαβγιανομπολγκάρσκαγια (История славяноболгарская, σλαβοβουλγαρική ιστορία) το οποίο αποτέλεσε το δεύτερο βουλγαρικό ιστορικό έργο της νεότερης εποχής μετά την Ιστορία της Βουλγαρίας του 1667 του . (el)
- Païssi von Hilandar (bulgarisch Паисий Хилендарски, wissenschaftliche Transliteration Paisij Chilendarski; * 1722 in Bansko; † 1773 bei Ampelino, heute Assenowgrad) war ein bulgarischer Mönch und erster bekannter Geschichtsschreiber seiner Nation und einer der ersten Aktivisten der Bulgarischen Nationalen Wiedergeburt. (de)
- Paisi Hilendarkoa (bulgarieraz: Паисий Хилендарски, Paìsiy Hilendàrski; , 1722 - , 1773) bulgariar lekaide ortodoxo eta idazlea izan zen. Eslaviar-bulgariarren kondaira (zirilikoz: История славяноболгарская, Istoriya Slavyanobolgarskaya) idatzi zuen 1762an, funtsezko lana bulgariar abertzaletasunaren pizkundean. Eliza ortodoxoak santutzat dauka. Jaieguna ekainaren 19an ospatzen da. (eu)
- Païssii de Hilendar (en bulgare : Паисий Хилендарски) est un homme d'église bulgare, moine du monastère de Hilandar du Mont-Athos et auteur de l’Histoire slavo-bulgare, un ouvrage historique qui joue un rôle majeur dans les débuts de la Renaissance nationale bulgare. (fr)
- Paisij di Hilendar o Paisij Hilendarski (in bulgaro Свети Паисий Хилендарски) (Bansko, 1722 – Asenovgrad, 1773) è stato un presbitero, storico e scrittore bulgaro, figura chiave della Risveglio nazionale in Bulgaria.È famoso per essere stato l'autore della Istorija slavjanobolgarskaja, uno dei capolavori della letteratura bulgara e primo libro storiografico bulgaro. (it)
- Паи́сий Хилендарский (болг. Паисий Хилендарски, греч. Παΐσιος του Χιλανδαρίου в миру Пенко или Пётр; ок. 1722, Банско — 1773, Амбелино) — болгарский иеромонах Константинопольской православной церкви, автор книги «Славяно-болгарская история о народах и царях болгарских». Рассматривается как основоположник Болгарского национального возрождения XIX века, призывал к освобождению болгар от турецкого ига. (ru)
- San Paisio de Hilandar o Paìsiy Hilendarski (en búlgaro: Свети Паисий Хилендарски; 1722 - 1773) fue un clérigo búlgaro y figura clave en el Despertar nacional búlgaro. Es conocido principalmente por ser el autor de Istoriya Slavyanobolgarskaya, la segunda historia moderna búlgara después de la obra de de 1667, «Historia de Bulgaria». A los búlgaros se les enseña que Paisio fue el antecesor del Renacimiento nacional de Bulgaria. La parte más famosa de todo el libro es la frase: «¿Por qué estás avergonzado de llamarte a ti mismo búlgaro?» (es)
- Saint Paisius of Hilendar or Paìsiy Hilendàrski (Bulgarian: Свети Паисий Хилендарски) (1722–1773) was a Bulgarian clergyman and a key Bulgarian National Revival figure. He is most famous for being the author of Istoriya Slavyanobolgarskaya, the second modern Bulgarian history after the work of Petar Bogdan Bakshev from 1667, "History of Bulgaria". Most Bulgarians are taught that he was the forefather of the Bulgarian National Revival. The most famous part of the whole book is the paragraph: (en)
- Paisjusz (Paisij) Chilendarski (bg. Паисий Хилендарски, ur. ok. 1722 w Bansko, zm. w 1773 w Asenowgradzie) – pisarz bułgarski, mnich prawosławny. Głównym źródłem dotyczącym biografii mnicha Paisjusza jest napisany przez niego samego wstęp do jego najważniejszego dzieła, Słowianobułgarskiej historii. Urodził się ok. 1722 na terytorium eparchii samokowskiej, zaś w 1745 złożył wieczyste śluby zakonne w klasztorze Chilandar na górze Athos, gdzie jego brat Wawrzyniec pełnił obowiązki przełożonego. Na miejscu, rozgoryczony złym traktowaniem mnichów bułgarskich, ruskich i serbskich przez dominujących zakonników greckich, zajął się wyłącznie pracą pisarską, tworząc Słowianobułgarską historię. W 1761, delegowany do Sremskich Karlovec w sprawach klasztoru, odnalazł nowe materiały do swojej pracy – t (pl)
- Paísio de Hilendar é o principal ideólogo de Renascimento búlgaro com seu "Istoriya Slavyanobolgarskaya". Ele escreve sobre os benefícios de conhecer a história. Clérigo e historiador improvisado, ele busca na história o sentido da existência. Ele dedica a introdução à história para sua família e povo búlgaros, considerando-os gloriosos e majestosos com seu passado, especialmente militar. Ele compara os búlgaros com os sérvios e gregos, enfatizando a diligência, inocência e humanismo búlgaros. (pt)
- Paisij Chilendarski, (kyr. Паисий Хилендарски), Paisij av Chilendar, även Pagisios Chiliandar, tros vara född i Dospej utanför Samokov, eller Bansko i Makedonien, 1722, död 1773, ses av många bulgarer som förfader till den bulgariska renässansen, munk och historiker. Paisij Chilendarskij räknas som en av de stora frihetshjältarna i Bulgariens historia, och kallas ofta Fader Paisij, och till och med Sankt Paisij. Paisij är avporträtterad på 2 levs-sedeln. Universitetet i Plovdiv är uppkallat efter honom och likaså ett av den bulgariska regeringens förnämsta förtjänsttecken. (sv)
- Святи́й Паї́сій Хиленда́рський (болг. Паисий Хилендарски) (*1722, Бансько — 1773, Асеновград) — болгарський історик та письменник, монах Хіландарського й Зографського монастирів на Святій горі Афон. Автор «Історії слов'яноболгарської» (1762 рік) — першої болгарської історії (написана церковнослов'янською мовою). Його вважають ініціатором болгарського національного відродження: патріотична спрямованість «Історії слов'яноболгарської» сприяла прискоренню процесу формування національної самосвідомості народу. Закликав болгар до звільнення від османського гноблення. (uk)
|
