| dbo:abstract
|
- La velarització és un fenomen fonètic, un tipus d'assimilació, que altera la pronunciació de determinats sons en contacte amb les consonants velars. Articulatòriament, la velarització representa un desplaçament de la part posterior de la llengua cap al vel del paladar. En català, les consonants laterals es velaritzen en contacte amb les consonants velars, les consonants nasals es velaritzen només davant de les consonants velars.Alguns exemples:
* alga on la l sona [ɫ]
* angle on la n sona [ŋ], la l sona [ɫ]
* blanc on la n sona [ŋ] (independentment de si el vostre dialecte pronuncia o no [k] final). Algunes llengües eslaves tenen sèries de consonants velaritzades (també anomenades dures) que contrasten amb una sèrie de consonants palatalitzades (també anomenades suaus). (ca)
- الإطباق لغةً: الإلصاق، واصطلاحًا: التصاق جزء من اللسان بالحنك الأعلى عند النطق بالحرف، وحروفها أربعة؛ وهي: «ص، ض، ط، ظ» (ar)
- Velarizace je způsob artikulace souhlásek, při kterém se v průběhu artikulace souhlásky zadní část jazyka dotýká nebo přibližuje k měkkému patru (latinsky velum). V IPA se přepisuje diakritikou:
* buď vlnovkou (tildou) přes písmeno ([ɫ] jako velarizovaný ekvivalent [l]) – vlnovka se užívá v případě, že jde zároveň o velarizaci a faryngalizaci,
* nebo písmenem gama v horním indexu (<ˠ>, např. [tˠ] jako velarizovaný ekvivalent [t]),
* nebo konečně písmenem w v horním indexu (<ʷ>, např. [sʷ]) – to se užívá buď v případě, že jde o kombinaci velarizace a labializace nebo o labializaci veláry). Nejtypičtějším příkladem velarizované souhlásky je tzv. tvrdé l, které se vyskytuje v mnoha jazycích včetně polštiny a některých českých dialektů. (cs)
- Mit dem Begriff Velarisierung bezeichnet man in der Phonetik eine Sekundärartikulation, bei der dem Primärlaut mittels einer zusätzlichen approximativen Verengung des Mundraums durch Hebung der Hinterzunge an das Velum ein dunklerer Ton verliehen wird. Velarisierte Konsonanten werden bei der IPA-Transkription durch ein hochgestelltes «ɣ» [ˠ] oder eine bedeckende Tilde [ɫ] dargestellt. In der russischen Sprache kontrastiert beispielsweise ein palatalisiertes weiches [lʲ] mit einem nicht-palatalisierten „harten“ [ɫ]. Diese Velarisierung ist im Russischen bedeutungsunterscheidend. Velarisierte Varianten des /l/ finden sich aber auch in deutschen Dialekten, so im Westfälischen und im Ripuarischen. Auch in der Standardaussprache des britischen Englisch (Received Pronunciation) unterscheidet man zwischen einem hellen und einem dunklen (velarisierten) /l/. Die Varianten sind jedoch anders als in der russischen Sprache nicht bedeutungsunterscheidend.Die Variante [ɫ] hat den Vokalbeiklang [ʊ] oder [o], die helle Variante, die in etwa der deutschen entspricht, hat dagegen den Beiklang eines [e] oder [ɪ].Helles [l] wird vor Vokal oder /j/, dunkles [ɫ] vor allen anderen Lauten und vor einer Sprechpause gesprochen. Die Bildung des dunklen [ɫ] erlernt man, indem man die Zungenspitze oder das Zungenblatt an den Zahndamm legt und ein [ʊ] oder [o] spricht. Dabei sollten die Lippen weder vorgestülpt noch gerundet werden. Im amerikanischen Englisch wird vorwiegend ein dunkles [ɫ] gesprochen. Kontrastive Velarisierungen (d. h. die Bedeutung eines sonst gleichlautenden Wortes ändert sich durch die Velarisierung eines seiner Konsonanten) finden sich nicht nur im Russischen, sondern auch in anderen Sprachen wie dem Irisch-Gälischen und dem Malayalam. Weitere Arten der Sekundärartikulation sind: Palatalisierung, Labialisierung, Laryngalisierung, Glottalisierung und Pharyngalisierung (de)
- La velarización es un cambio fonético asimilatorio por el cual un fonema o sonido desplaza su punto de articulación hasta la región velar. También se llama velarización o coarticulación velarizada a una forma de coarticulación o articulación secundaria de una consonante en la que la parte posterior de la lengua se eleva hacia el paladar blando o velo durante la articulación de la consonante. (es)
- En phonétique articulatoire, la vélarisation est un trait d'articulation secondaire d'une consonne, caractérisé par le rapprochement de l'arrière de la langue du voile du palais. Le français moderne ne comporte pas de consonne vélarisée, mais la forme plurielle des mots comme cheval / chevaux montre que dans certains cas la prononciation du son [l] après voyelle en ancien français a connu une vélarisation si forte qu'elle s'est changée en [u], formant une diphtongue [au] (devenue plus tard la monophtongue [o] d'aujourd'hui). L'anglais connaît cette consonne spirante latérale alvéolaire vélarisée, notée [ɫ] et appelée « dark l » (milk, « lait », réalisé [mɪɫk]), qui est un allophone de /l/. Dans de nombreuses langues, dont l'irlandais et le russe, des consonnes vélarisées contrastent phonémiquement avec des consonnes palatalisées. La différence entre vélarisée et palatalisée est souvent désignée par des noms vernaculaires propres à l'enseignement : en irlandais on emploie souvent les termes « mince » (palatale) et « large » (vélarisée), en russe « mou » (palatal) et « dur » (vélarisée). L'alphabet phonétique international note la vélarisation de plusieurs manières :
* En inscrivant un tilde dans la lettre représentant la consonne vélarisée, comme [ɫ] ([l] vélarisé)
* En plaçant un gamma en exposant après la lettre représentant la consonne vélarisée, comme [tˠ] ([t] vélarisé). (fr)
- Velarization is a secondary articulation of consonants by which the back of the tongue is raised toward the velum during the articulation of the consonant.In the International Phonetic Alphabet, velarization is transcribed by one of four diacritics:
* A tilde or swung dash through the letter U+0334 ̴ COMBINING TILDE OVERLAY covers velarization, uvularization and pharyngealization, as in [ɫ] (the velarized equivalent of [l])
* A superscript Latin gamma U+02E0 ˠ MODIFIER LETTER SMALL GAMMA after the letter standing for the velarized consonant, as in ⟨tˠ⟩ (a velarized [t])
* To distinguish velarization from a velar fricative release, ⟨ᵚ⟩ may be used instead of ⟨ˠ⟩
* A superscript ⟨w⟩ U+02B7 ʷ MODIFIER LETTER SMALL W indicates either simultaneous velarization and labialization, as in ⟨sʷ⟩ or ⟨pʷ⟩, or labialization of a velar consonant, as in ⟨kʷ⟩. Although electropalatographic studies have shown that there is a continuum of possible degrees of velarization, the IPA does not specify any way to indicate degrees of velarization, as the difference has not been found to be contrastive in any language. However, the IPA convention of doubling diacritics to indicate a greater degree can be used: ⟨ˠˠ⟩. (en)
- 軟口蓋化（なんこうがいか、英: velarization）とは、子音が調音点で調音されると同時に後舌面が軟口蓋の方に持ち上げられる現象。口蓋化（正しくは硬口蓋化、英: palatalization）とは異なる。 (ja)
- Velarisatie is in de fonetiek de benaming voor een tweede articulatie van medeklinkers, waarbij de achterkant van de tong bijna tegen het zachte verhemelte wordt gedrukt. In het Internationaal Fonetisch Alfabet wordt velarisatie weergegeven met een van drie diakritische tekens:
* Een tilde zoals in [[ɫ]]? (de gevelariseerde tegenhanger van [[l]]?)
* Een superscript gamma <[ˠ]?> na de letter van de niet-gevelariseerde klank. Voorbeeld: [[tˠ]]? als gevelariseerde versie van [[t]]?)
* Een superscript w <[ʷ]?>. Dit teken kan tegelijk ook labialisatie aanduiden. (nl)
- Welaryzacja (od łac. velum „podniebienie miękkie”) – proces koartykulacyjny, polegający na utworzeniu podczas artykulacji dźwięku dodatkowego zwężania poprzez wzniesienie tyłu języka w kierunku podniebienia miękkiego. Stopień tego wzniesienia oraz jego kierunek (bardziej lub mniej tylny) mogą się wahać. Określenie to sygnalizuje równocześnie, że podstawowe miejsce artykulacji jest inne. Welaryzacja nadaje spółgłosce dodatkowej ‘ciemnej’ barwy samogłoski [u] lub [o]. W transkrypcji IPA dźwięki welaryzowane oznaczane są symbolem [] np. [t]. Welaryzowane l, szczególnie rozpowszechnione w językach świata (znane Polakom jako aktorskie ł), jest zapisywane specjalnym symbolem: [ɫ]. W języku rosyjskim opozycja między spółgłoskami twardymi a miękkim oparta jest przede wszystkim na kontraście między spółgłoskami welaryzowanymi a palatalizowanymi. Szczególnie dobitnie zauważalne jest to w przypadku /l/ i /lʲ/. Welaryzacja jako kontrastywna cecha spółgłosek występuje także w języku irlandzkim i języku st’át’imcets. (pl)
- Velarização é uma forma de de consoantes mediante a qual a parte de trás da língua é movida em direção ao palato mole (ou véu). É representada no Alfabeto Fonético Internacional por ◌ˠ seguindo uma letra ou ◌̴ sobreposto à mesma, embora este símbolo seja ambíguo, podendo também denotar faringealização. (pt)
- Веляриза́ция (лат. velum «завеса») — (точнее, сложная одновременная консонантная артикуляция), при которой задняя часть спинки языка приближается к мягкому нёбу. Иначе говоря, на артикуляцию согласного накладывается дополнительная [ы]-образная язычная артикуляция. Звук, артикулируемый с веляризацией, называется веляризованным. Для заднеязычных согласных эта артикуляция является основной, откуда их другое название — велярные. В языках мира веляризация не очень распространена, однако иногда проявляется достаточно последовательно. Так, в русском языке многие твёрдые согласные, в особенности фонемы /ʐ/ (/ж/), /ʂ/ (/ш/) и /ɫ/ (/л/), веляризованы, за счёт чего более чётко противопоставляются мягким, являющимся палатализованными. (ru)
- Velarisering är en modifiering av ett språkljud som uppstår när den bakre delen av tungan höjs mot mjuka gommen när ljudet artikuleras. I det internationella fonetiska alfabetet (IPA) betecknas det vanligtvis med ett upphöjt gamma, [ˠ] eller med ett tilde igenom det modifierade ljudet, ett tecken som också kan användas för . Ljud velariseras sällan i svenskan, men i bland annat engelskan skiljer man i flera dialekter mellan ”ljust l” (light) och ”mörkt l (dark). Den förstnämnda är ett vanligt [l], en så kallad alveolar lateral approximant, som i ordet light, medan det sistnämnda är velariserat och betecknas [ɫ], som i ordet full. I bland annat iriskan skiljer man fonemiskt mellan palataliserade ljud och velariserade ljud. Till exempel är den enda uttalsskillnaden mellan bó ”ko” och beo ”levande”, är att bó uttalas med ett velariserat b, medan beo uttalas med ett palataliserat. (sv)
- Веляриза́ція (лат. velarisatio, від velum palatinum — «піднебінна завіска») — особливе внаслідок піднесення задньої частини до м'якого піднебіння. (uk)
- 軟腭化是一種輔音的方式，即在發音時將舌頭背部抬升至軟腭處。 国际音标中，软腭化有4种表示方法：
* 横穿原字符的或U+0334 ̴ COMBINING TILDE OVERLAY ，HTML：̴可表示软腭化、小舌化和咽化，如[ɫ]([l]的软腭化)
* 在原字符后加上标的ƔU+02E0 ˠ MODIFIER LETTER SMALL GAMMA ，HTML：ˠ，如⟨tˠ⟩(软腭化的[t])
* 与软腭擦音除阻相区分，用⟨ᵚ⟩
* 上标⟨w⟩U+02B7 ʷ MODIFIER LETTER SMALL W表示同时的唇-软腭化，如⟨sʷ⟩或⟨pʷ⟩，或软腭音的唇化，如⟨kʷ⟩。 研究表明，软腭化的程度可能是连续的，但没有任何语言有不同软腭化程度间的对立，因此IPA无论如何不分软腭化的程度。必需时，可用IPA惯例——双写符号表示更强的程度，如：⟨ˠˠ⟩。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- الإطباق لغةً: الإلصاق، واصطلاحًا: التصاق جزء من اللسان بالحنك الأعلى عند النطق بالحرف، وحروفها أربعة؛ وهي: «ص، ض، ط، ظ» (ar)
- La velarización es un cambio fonético asimilatorio por el cual un fonema o sonido desplaza su punto de articulación hasta la región velar. También se llama velarización o coarticulación velarizada a una forma de coarticulación o articulación secundaria de una consonante en la que la parte posterior de la lengua se eleva hacia el paladar blando o velo durante la articulación de la consonante. (es)
- 軟口蓋化（なんこうがいか、英: velarization）とは、子音が調音点で調音されると同時に後舌面が軟口蓋の方に持ち上げられる現象。口蓋化（正しくは硬口蓋化、英: palatalization）とは異なる。 (ja)
- Velarisatie is in de fonetiek de benaming voor een tweede articulatie van medeklinkers, waarbij de achterkant van de tong bijna tegen het zachte verhemelte wordt gedrukt. In het Internationaal Fonetisch Alfabet wordt velarisatie weergegeven met een van drie diakritische tekens:
* Een tilde zoals in [[ɫ]]? (de gevelariseerde tegenhanger van [[l]]?)
* Een superscript gamma <[ˠ]?> na de letter van de niet-gevelariseerde klank. Voorbeeld: [[tˠ]]? als gevelariseerde versie van [[t]]?)
* Een superscript w <[ʷ]?>. Dit teken kan tegelijk ook labialisatie aanduiden. (nl)
- Velarização é uma forma de de consoantes mediante a qual a parte de trás da língua é movida em direção ao palato mole (ou véu). É representada no Alfabeto Fonético Internacional por ◌ˠ seguindo uma letra ou ◌̴ sobreposto à mesma, embora este símbolo seja ambíguo, podendo também denotar faringealização. (pt)
- Веляриза́ція (лат. velarisatio, від velum palatinum — «піднебінна завіска») — особливе внаслідок піднесення задньої частини до м'якого піднебіння. (uk)
- 軟腭化是一種輔音的方式，即在發音時將舌頭背部抬升至軟腭處。 国际音标中，软腭化有4种表示方法：
* 横穿原字符的或U+0334 ̴ COMBINING TILDE OVERLAY ，HTML：̴可表示软腭化、小舌化和咽化，如[ɫ]([l]的软腭化)
* 在原字符后加上标的ƔU+02E0 ˠ MODIFIER LETTER SMALL GAMMA ，HTML：ˠ，如⟨tˠ⟩(软腭化的[t])
* 与软腭擦音除阻相区分，用⟨ᵚ⟩
* 上标⟨w⟩U+02B7 ʷ MODIFIER LETTER SMALL W表示同时的唇-软腭化，如⟨sʷ⟩或⟨pʷ⟩，或软腭音的唇化，如⟨kʷ⟩。 研究表明，软腭化的程度可能是连续的，但没有任何语言有不同软腭化程度间的对立，因此IPA无论如何不分软腭化的程度。必需时，可用IPA惯例——双写符号表示更强的程度，如：⟨ˠˠ⟩。 (zh)
- La velarització és un fenomen fonètic, un tipus d'assimilació, que altera la pronunciació de determinats sons en contacte amb les consonants velars. Articulatòriament, la velarització representa un desplaçament de la part posterior de la llengua cap al vel del paladar. En català, les consonants laterals es velaritzen en contacte amb les consonants velars, les consonants nasals es velaritzen només davant de les consonants velars.Alguns exemples: (ca)
- Velarizace je způsob artikulace souhlásek, při kterém se v průběhu artikulace souhlásky zadní část jazyka dotýká nebo přibližuje k měkkému patru (latinsky velum). V IPA se přepisuje diakritikou:
* buď vlnovkou (tildou) přes písmeno ([ɫ] jako velarizovaný ekvivalent [l]) – vlnovka se užívá v případě, že jde zároveň o velarizaci a faryngalizaci,
* nebo písmenem gama v horním indexu (<ˠ>, např. [tˠ] jako velarizovaný ekvivalent [t]),
* nebo konečně písmenem w v horním indexu (<ʷ>, např. [sʷ]) – to se užívá buď v případě, že jde o kombinaci velarizace a labializace nebo o labializaci veláry). (cs)
- Mit dem Begriff Velarisierung bezeichnet man in der Phonetik eine Sekundärartikulation, bei der dem Primärlaut mittels einer zusätzlichen approximativen Verengung des Mundraums durch Hebung der Hinterzunge an das Velum ein dunklerer Ton verliehen wird. Velarisierte Konsonanten werden bei der IPA-Transkription durch ein hochgestelltes «ɣ» [ˠ] oder eine bedeckende Tilde [ɫ] dargestellt. Weitere Arten der Sekundärartikulation sind: Palatalisierung, Labialisierung, Laryngalisierung, Glottalisierung und Pharyngalisierung (de)
- En phonétique articulatoire, la vélarisation est un trait d'articulation secondaire d'une consonne, caractérisé par le rapprochement de l'arrière de la langue du voile du palais. Le français moderne ne comporte pas de consonne vélarisée, mais la forme plurielle des mots comme cheval / chevaux montre que dans certains cas la prononciation du son [l] après voyelle en ancien français a connu une vélarisation si forte qu'elle s'est changée en [u], formant une diphtongue [au] (devenue plus tard la monophtongue [o] d'aujourd'hui). L'anglais connaît cette consonne spirante latérale alvéolaire vélarisée, notée [ɫ] et appelée « dark l » (milk, « lait », réalisé [mɪɫk]), qui est un allophone de /l/. (fr)
- Velarization is a secondary articulation of consonants by which the back of the tongue is raised toward the velum during the articulation of the consonant.In the International Phonetic Alphabet, velarization is transcribed by one of four diacritics: (en)
- Welaryzacja (od łac. velum „podniebienie miękkie”) – proces koartykulacyjny, polegający na utworzeniu podczas artykulacji dźwięku dodatkowego zwężania poprzez wzniesienie tyłu języka w kierunku podniebienia miękkiego. Stopień tego wzniesienia oraz jego kierunek (bardziej lub mniej tylny) mogą się wahać. Określenie to sygnalizuje równocześnie, że podstawowe miejsce artykulacji jest inne. Welaryzacja jako kontrastywna cecha spółgłosek występuje także w języku irlandzkim i języku st’át’imcets. (pl)
- Веляриза́ция (лат. velum «завеса») — (точнее, сложная одновременная консонантная артикуляция), при которой задняя часть спинки языка приближается к мягкому нёбу. Иначе говоря, на артикуляцию согласного накладывается дополнительная [ы]-образная язычная артикуляция. Звук, артикулируемый с веляризацией, называется веляризованным. Для заднеязычных согласных эта артикуляция является основной, откуда их другое название — велярные. (ru)
- Velarisering är en modifiering av ett språkljud som uppstår när den bakre delen av tungan höjs mot mjuka gommen när ljudet artikuleras. I det internationella fonetiska alfabetet (IPA) betecknas det vanligtvis med ett upphöjt gamma, [ˠ] eller med ett tilde igenom det modifierade ljudet, ett tecken som också kan användas för . Ljud velariseras sällan i svenskan, men i bland annat engelskan skiljer man i flera dialekter mellan ”ljust l” (light) och ”mörkt l (dark). Den förstnämnda är ett vanligt [l], en så kallad alveolar lateral approximant, som i ordet light, medan det sistnämnda är velariserat och betecknas [ɫ], som i ordet full. (sv)
|
