| dbo:abstract
|
- Tudhalias IV va ser un rei hitita que va governar aproximadament entre el 1240 aC i el 1210 aC. Era fill d'Hattusilis III i de la reina principal Puduhepa. Portava els títols de Labarna, "Gran Rei", "Rei d'Hatti", "Heroi", "Sol Meu" i "Rei del món" (Sar kissati). El seu nom en hurrita, que utilitzaven els prínceps hitites abans de pujar al tron, era Hesmi-Sarruma. La seva dona va ser una princesa de Babilònia potser Dumu-sal-gal. El seu germà Huzziyas era cap de la guàrdia reial. (ca)
- Ο Τουδαλίγιας Δ΄ ήταν βασιλιάς των Χετταίων (-), γιος και διάδοχος του βασιλιά Χατουσίλι Γ΄. Γεννήθηκε στη Χαττούσα την εποχή που ήταν κυβερνήτης της πόλης ο πατέρας του και βασιλιάς των Χετταίων ο θείος του Μουβαταλίς Β΄, ο οποίος, μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας, άφησε στη Χαττούσα τον αδελφό του κυβερνήτη μετά την επιδρομή των Κάσκα. Είχε πολύ καλές σχέσεις με τον πρώτο ξάδελφο του Κουρούντα, ο οποίος είχε υποστηρίξει τον θείο του Χατουσίλι Γ΄ σε βάρος του ίδιου του αδελφού του Μουρσιλίς Γ΄. Αναγκάστηκε από τον πατέρα του να υπογράψει συνθήκη την Ούλμι-Τεσσούπ με την οποία ήταν υποχρεωμένος να βοηθά όταν χρειαστεί τον ξάδελφο του, αναγνωρίζοντας την εξουσία του στην πόλη της Ταραντάσσας. Ο Τουδαλίγιας Δ΄ αναγκάστηκε να κατασκευάσει 13 φράγματα για να αντιμετωπίσει την εκτεταμένη ξηρασία της εποχής του, πολλά εκ των οποίων σώζονται και σήμερα. Ήρθε σε σύγκρουση με τους Ασσυρίους, γι' αυτό αναγκάστηκε να υπογράψει εμπορική συνθήκη με το αδελφικό βασίλειο των Αμορριτών, για να πετύχει τον οικονομικό τους αποκλεισμό. Η συνθήκη είχε προβλέψει και απαγόρευση του εμπορίου ανάμεσα σε Ασσυρίους και Αχιγιάβα. Την ίδια περίπου χρονιά στη μάχη της Νιρίγιας ο στρατός του γνώρισε καταστρεπτική ήττα από τους Ασσυρίους του Τικουλτί Νινουρτά Α΄.Οι δύο γιοι του Αρνουβάντας Γ΄ και Σουπιλουλιούμας Β΄ ήταν οι τελευταίοι βασιλείς των Χετταίων. (el)
- Tudḫaliya IV. (hurritischer Geburtsname: Ḫišmi-Šarruma) war ein hethitischer Großkönig in der zweiten Hälfte des 13. Jahrhunderts v. Chr. (de)
- Tudhalia IV.a errege hitita bat izan zen. Errege honekin, hititar inperioak bere garairik gailenera iritsi zen. K.a. 1237tik K.a. 1209 arte gobernatu zuen, K.a. 1228an etenaldi bat eginez, bere lehengusu Kuruntak boterea hartu zuenean. Hattusili III.aren semea, bere anaiak baino lehenago aukeratua izan zen errege izateko, horretarako arrazoiak zeintzuk izan ziren batere argi ez dagoelarik. Bere aita hil ondoren, tronura iritsi zen inongo leiha edo borrokarik gabe. Litekeena da, ongi dokumentatua ez dagoen arren, bere aitaren erregealdiaren amaieran, elkargobernaria izatea. Tudhaliak aurre egin behar izan zien lehen arazoak, bere aitak baretzerik lortu ez zituen Arzawako matxinadak izan ziren. Partehartze bizi baten ondorioz, Tudhaliak matxinadak baretu zituen, eta Milawatan erresuma basailu bat ezarri zuen, Anatolian, hititar inperioaren aurka garbi zegoen erresuma urrietako bat. Hititentzako mehatxurik serio eta iraunkorrena, baina, Asiria zen. Tukulti-Ninurta I.a Asiriako errege bihurtu zenean, bi estatuen arteko gerra egon zen, asiriar erregea, Nairi konkistatzen saiatu zenean, hititar inperioaren mugatik gertu zegoena. Mehatxu honi erantzuteko, Tudhaliak bere armada Nairira eraman zuen, non Nihriyako gudua gertatu zen, ezbairik gabeko asiriar garaipen batekin amaitu zena. Baina, Tudhaliaren ospeari eragindako kalteaz gain, ez zen ondorio larriegirik egon, Nairi konkistatu ondoren, Tukulti-Ninurta Babilonia konkistatzera joan baitzen. Beharbada, hititar porrot hau probestuz, Kuruntak estatu kolpe bat eman zuen K.a. 1228an, erabakiorra izan zena, urte horretan bertan, Tudhaliak gobernua berreskuratu baitzuen. Baina, estatu kolpe honi buruzko guztia, misterio bat da, Kuruntari buruz ez baitago informazio askorik, eta litekeena da estatu kolpe hori sekula gertatu ez izana. Edonola ere, Kuruntaren anairen batek, edo Kuruntak berak, botere mantendu zuen Tarhuntassan Thudaliaren erregealdi osoan. Tudhaliaren erregealdiaren bigarren zatia, arrakastatsuagoa izan zen, domeinatu ahal izan baitzuen (Zipren zegoen ondo zehaztu gabeko mugako erresuma bat), estatu basailu bihurtuz. Alasiya oso garrantzitsua zen, ekialdeko Mediterraneoko merkataritza kontrolatzen baitzuen, hititek hainbeste behar zituzten ezinbesteko lehengaien hornikuntzak barne. Tudhalia hil ondoren, bere oinordekoa, bere seme Arnuanda III.a izan zen. (eu)
- Tudhaliya IV fue un rey hitita que gobernó desde 1237 a. C. hasta 1209 a. C., con una breve interrupción en 1228 a. C., cuando su primo Kurunta tomó el poder. (es)
- Tudhaliya IV est un roi hittite (Nouvel Empire) qui régna de 1238 à 1215 av. J.-C. (en chronologie courte). (fr)
- Tudhaliya IV merupakan seorang penguasa di Kerajaan Het (Kerajaan Baru), ayahandanya adalah Hattusili III dan ibundanya adalah Ratu Puduḫepa. Tudhaliya bertakhta dari sekitar tahun 1237–1209 SM. (in)
- Tudhaliya IV was a king of the Hittite Empire (New kingdom), and the younger son of Hattusili III. He reigned c. 1245–1215 BC (middle chronology) or c. 1237–1209 BC (short chronology). His mother was the great queen, Puduhepa. (en)
- トゥドハリヤ4世（Tudhaliya IV、在位：紀元前1240年頃 - 紀元前1215年頃）は、ヒッタイトの大王。熱心な神殿建築で知られ、数多くの建造物遺跡を残した。 (ja)
- 투드할리야 4세는 히타이트(신왕국)의 왕이었다. 그리고 그는 하투실리 3세의 아들로 기원전 1237년에서 1209년에 제위하였다. 투드할리야는 그의 형이며 태자 카일(네릭의 카일) 다음으로 하투사의 아버지의 궁전에서 태어났지만 여전히 그들의 아버지는 무와탈리 2세를 대신해서 지배하고 있었다. 그는 쿠룬타의 좋은 친구였고 하투실리는 그들이 좋은 관계를 유지할 것을 명하였다. 왕으로서 하투실 리가 타르훈타사에 대한 쿠룬타의 지배를 확인하는 울미-테숩과의 합의문을 작성한 후 하투실리는 투드할리야를 그의 형 윗자리인 태자로 올렸다. 왕으로서 투드할리야는 그와 쿠룬타간의 관계를 확인하는 청동 판을 주조하였다. 그의 치세중 심각한 가뭄 후에 13개의 댐이 건설되었다. 그중의 하나는 에 위치하고 있으며 오늘날에도 사용되고 있다. 그는 니흐리야 전투에서 아시리아의 에게 심각하게 패하였다. (ko)
- Tudhaliya IV (Nerik, 1270 a.C. ca. – Hattusa, 1209 a.C.) fu un sovrano Ittita. (it)
- Tudhaliya IV was ca. 1239-1209 v.Chr. een Hettitische koning. Tudhalija was de zoon van koning Hattušili III. Onder diens bewind hield hij zich samen met prins bezig met . Deze was waarschijnlijk een onderdaan van de koning van Ahhiyawa en pleegde overvallen op de westkust van Klein-Azië. Na de dood van zijn vader werd Tudhaliya koning. Daarbij werd zijn oudere broer, die eerst kroonprins was, overgeslagen. De redenen daarvoor zijn niet bekend. Wel is bekend dat van een aantal ambtenaren geëist werd dat zij een bijzondere eed van trouw aan de nieuwe koning moesten afleggen. De koningin-weduwe, Puduhepa, was aan het begin van zijn bewind nog actief. Daarvan getuigen zegelafdrukken die de gezamenlijke handtekening van Tudhaliya en Puduhepa dragen. (nl)
- Tudália IV foi um rei hitita que governou entre 1237 a.C. e 1208 a.C., com uma breve interrupção em 1228 a.C., quando seu primo, Kurunta, tomou o poder em um golpe de estado, desconhece-se como Tudália IV recuperou o trono. (pt)
- Tudhalija IV, Tudhalijas IV – król Hetytów, rządził w latach 1237 p.n.e.-1209 p.n.e. Był młodszym synem króla Hattusili III i królowej Paduhepy. Jego siostrą była Maathorneferure, jedna z żon faraona Ramzesa II. Tudhalija urodził się prawdopodobnie na dworze swojego ojca w Hattusa, kiedy ten był jeszcze zarządcą tego miasta, w czasie rządów Muwatalli II. Jego starszym bratem był książę Nerikkaili, a jego dobrym przyjacielem - Kurunta (co było bardzo na rękę Hattusilisowi). Po tym jak Hattusilis został królem Hetytów i zawarł przymierze z Ulmi-Tessup, młodszym dzieckiem Muwatalli II (najprawdopobniej córką, która musiała poślubić Kuruntę), Tudhalija został mianowany przez ojca, księciem (następcą tronu?) mimo że żył jego starszy brat. Kurunta został zarządcą miasta w imieniu króla. Sam Tudhalija już jako król był autorem układu, który zawarł z Kuruntą, spisanego na brązowej tablicy. W trakcie swoich rządów uspokoił konflikty wewnętrzne w Syrii, odparł ataki ludu Kaska i zaatakował kraj . Zreorganizował również administrację oraz luty religijne, prace budowlane skoncentrował w stolicy - Hattusa. Podczas swoich rządów wybudował również aż 13 zapór, z których jedna (w ) stoi do dzisiejszego dnia. (pl)
- Тудхалія IV (V) (хет. Тутхаліяс), Хешмі-Шаррума — цар Хетського царства, правив приблизно в 1250–1230 роках до н. е. Син Хаттусіліса III. (uk)
- Tudhaliya IV var en hettitisk kung (cirka 1265-ca 1215 f.Kr.). Han efterträdde sin far Hattusili III. Tudhaliya var den siste betydande kungen innan det hettitiska riket gick under. Tudhaliya fullföljde sin fars återuppbyggnad av huvudstaden Hattusa och lät fullfölja klipphelgedomen . Han förde krig mot assyrerna och olika grannfolk i mindre Asien. (sv)
- Тудхалия IV (V) (хет. Тутхалияс), Хешми-Шаррума — царь Хеттского царства, правил приблизительно в 1250—1230 годах до н. э. Сын Хаттусилиса III. (ru)
- 图特哈里四世（英語：Tudhaliya IV），的赫梯国王。继承哈图西里三世之位，在位时期与亚述发生冲突，赫梯失败。国力渐衰，死后由阿尔努万三世继位。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Tudhalias IV va ser un rei hitita que va governar aproximadament entre el 1240 aC i el 1210 aC. Era fill d'Hattusilis III i de la reina principal Puduhepa. Portava els títols de Labarna, "Gran Rei", "Rei d'Hatti", "Heroi", "Sol Meu" i "Rei del món" (Sar kissati). El seu nom en hurrita, que utilitzaven els prínceps hitites abans de pujar al tron, era Hesmi-Sarruma. La seva dona va ser una princesa de Babilònia potser Dumu-sal-gal. El seu germà Huzziyas era cap de la guàrdia reial. (ca)
- Tudḫaliya IV. (hurritischer Geburtsname: Ḫišmi-Šarruma) war ein hethitischer Großkönig in der zweiten Hälfte des 13. Jahrhunderts v. Chr. (de)
- Tudhaliya IV fue un rey hitita que gobernó desde 1237 a. C. hasta 1209 a. C., con una breve interrupción en 1228 a. C., cuando su primo Kurunta tomó el poder. (es)
- Tudhaliya IV est un roi hittite (Nouvel Empire) qui régna de 1238 à 1215 av. J.-C. (en chronologie courte). (fr)
- Tudhaliya IV merupakan seorang penguasa di Kerajaan Het (Kerajaan Baru), ayahandanya adalah Hattusili III dan ibundanya adalah Ratu Puduḫepa. Tudhaliya bertakhta dari sekitar tahun 1237–1209 SM. (in)
- Tudhaliya IV was a king of the Hittite Empire (New kingdom), and the younger son of Hattusili III. He reigned c. 1245–1215 BC (middle chronology) or c. 1237–1209 BC (short chronology). His mother was the great queen, Puduhepa. (en)
- トゥドハリヤ4世（Tudhaliya IV、在位：紀元前1240年頃 - 紀元前1215年頃）は、ヒッタイトの大王。熱心な神殿建築で知られ、数多くの建造物遺跡を残した。 (ja)
- 투드할리야 4세는 히타이트(신왕국)의 왕이었다. 그리고 그는 하투실리 3세의 아들로 기원전 1237년에서 1209년에 제위하였다. 투드할리야는 그의 형이며 태자 카일(네릭의 카일) 다음으로 하투사의 아버지의 궁전에서 태어났지만 여전히 그들의 아버지는 무와탈리 2세를 대신해서 지배하고 있었다. 그는 쿠룬타의 좋은 친구였고 하투실리는 그들이 좋은 관계를 유지할 것을 명하였다. 왕으로서 하투실 리가 타르훈타사에 대한 쿠룬타의 지배를 확인하는 울미-테숩과의 합의문을 작성한 후 하투실리는 투드할리야를 그의 형 윗자리인 태자로 올렸다. 왕으로서 투드할리야는 그와 쿠룬타간의 관계를 확인하는 청동 판을 주조하였다. 그의 치세중 심각한 가뭄 후에 13개의 댐이 건설되었다. 그중의 하나는 에 위치하고 있으며 오늘날에도 사용되고 있다. 그는 니흐리야 전투에서 아시리아의 에게 심각하게 패하였다. (ko)
- Tudhaliya IV (Nerik, 1270 a.C. ca. – Hattusa, 1209 a.C.) fu un sovrano Ittita. (it)
- Tudália IV foi um rei hitita que governou entre 1237 a.C. e 1208 a.C., com uma breve interrupção em 1228 a.C., quando seu primo, Kurunta, tomou o poder em um golpe de estado, desconhece-se como Tudália IV recuperou o trono. (pt)
- Тудхалія IV (V) (хет. Тутхаліяс), Хешмі-Шаррума — цар Хетського царства, правив приблизно в 1250–1230 роках до н. е. Син Хаттусіліса III. (uk)
- Tudhaliya IV var en hettitisk kung (cirka 1265-ca 1215 f.Kr.). Han efterträdde sin far Hattusili III. Tudhaliya var den siste betydande kungen innan det hettitiska riket gick under. Tudhaliya fullföljde sin fars återuppbyggnad av huvudstaden Hattusa och lät fullfölja klipphelgedomen . Han förde krig mot assyrerna och olika grannfolk i mindre Asien. (sv)
- Тудхалия IV (V) (хет. Тутхалияс), Хешми-Шаррума — царь Хеттского царства, правил приблизительно в 1250—1230 годах до н. э. Сын Хаттусилиса III. (ru)
- 图特哈里四世（英語：Tudhaliya IV），的赫梯国王。继承哈图西里三世之位，在位时期与亚述发生冲突，赫梯失败。国力渐衰，死后由阿尔努万三世继位。 (zh)
- Ο Τουδαλίγιας Δ΄ ήταν βασιλιάς των Χετταίων (-), γιος και διάδοχος του βασιλιά Χατουσίλι Γ΄. Γεννήθηκε στη Χαττούσα την εποχή που ήταν κυβερνήτης της πόλης ο πατέρας του και βασιλιάς των Χετταίων ο θείος του Μουβαταλίς Β΄, ο οποίος, μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας, άφησε στη Χαττούσα τον αδελφό του κυβερνήτη μετά την επιδρομή των Κάσκα. Είχε πολύ καλές σχέσεις με τον πρώτο ξάδελφο του Κουρούντα, ο οποίος είχε υποστηρίξει τον θείο του Χατουσίλι Γ΄ σε βάρος του ίδιου του αδελφού του Μουρσιλίς Γ΄. Αναγκάστηκε από τον πατέρα του να υπογράψει συνθήκη την Ούλμι-Τεσσούπ με την οποία ήταν υποχρεωμένος να βοηθά όταν χρειαστεί τον ξάδελφο του, αναγνωρίζοντας την εξουσία του στην πόλη της Ταραντάσσας. Ο Τουδαλίγιας Δ΄ αναγκάστηκε να κατασκευάσει 13 φράγματα για να αντιμετωπίσει την εκτεταμένη ξηρασί (el)
- Tudhalia IV.a errege hitita bat izan zen. Errege honekin, hititar inperioak bere garairik gailenera iritsi zen. K.a. 1237tik K.a. 1209 arte gobernatu zuen, K.a. 1228an etenaldi bat eginez, bere lehengusu Kuruntak boterea hartu zuenean. Hattusili III.aren semea, bere anaiak baino lehenago aukeratua izan zen errege izateko, horretarako arrazoiak zeintzuk izan ziren batere argi ez dagoelarik. Bere aita hil ondoren, tronura iritsi zen inongo leiha edo borrokarik gabe. Litekeena da, ongi dokumentatua ez dagoen arren, bere aitaren erregealdiaren amaieran, elkargobernaria izatea. (eu)
- Tudhaliya IV was ca. 1239-1209 v.Chr. een Hettitische koning. Tudhalija was de zoon van koning Hattušili III. Onder diens bewind hield hij zich samen met prins bezig met . Deze was waarschijnlijk een onderdaan van de koning van Ahhiyawa en pleegde overvallen op de westkust van Klein-Azië. (nl)
- Tudhalija IV, Tudhalijas IV – król Hetytów, rządził w latach 1237 p.n.e.-1209 p.n.e. Był młodszym synem króla Hattusili III i królowej Paduhepy. Jego siostrą była Maathorneferure, jedna z żon faraona Ramzesa II. Tudhalija urodził się prawdopodobnie na dworze swojego ojca w Hattusa, kiedy ten był jeszcze zarządcą tego miasta, w czasie rządów Muwatalli II. Jego starszym bratem był książę Nerikkaili, a jego dobrym przyjacielem - Kurunta (co było bardzo na rękę Hattusilisowi). (pl)
|
