| dbo:abstract
|
- Rondeau (množné číslo rondeaux) je středověký a raně renesanční hudební útvar, vycházejícího ze o patnácti verších. Rondeau je nutno odlišit od hudebního útvaru rondo, který vznikl v 18. století, ačkoliv jsou patrně příbuzné. Spolu s virelai a baladou patří mezi ustálené literární a hudební formy ve francouzském umění 14. a 15. století. Rondeaux jsou založeny na přesně daném střídání veršů a refrénu. Nejstarší dochovaná rondeaux složil francouzský truvér Adam de la Halle (žil př. 1237 — 1288). Hudební útvar se rozšířil i do Itálie (kde byl znám jako rondello), do Nizozemska a do Německa. V barokní epoše pak byly za rondeaux označovány jednoduché taneční skladby od skladatelů jako například Jean-Baptiste Lully. Rondeaux však skládal i Johann Sebastian Bach. Ukázka rondeau: Machaut — Doulz viaire gracieus (cs)
- Rondaŭo (france rondeau [ʁɔ̃do]) estas formo de franca poezio. Ĝi estis unu el la tri fiksformaj poemoj (la aliaj du estis la balado kaj la ), kaj unu el la versoformoj en Francio plej ofte enmuzikigataj inter la malfrua 13-a kaj la 15-a jarcentoj. (eo)
- Das Rondeau ist in der französischen Verslehre eine Gedichtform mit mindestens 8, meist aber 10 oder 13 acht- bis elfsilbigen Versen und nur zwei Reimen. Das Gedicht besteht aus drei Versgruppen, wobei die Anfangsworte des ersten Verses nach der zweiten Gruppe und am Ende als ungereimter Refrain (franz. rentrement) wiederholt werden. Zählt man die rentrements mit, so hat das Rondeau 12 oder 15 Zeilen. Das Reimschema ist in der 15-zeiligen Form [aabba aabR aabbaR], dabei bezeichnet R den Refrain. Das Reimschema der 13-zeiligen Form ist [abba abR abbaR]. Als Beispiel ein Rondeau von Georg Rodolf Weckherlin (An den hofe): (de)
- A rondeau (French: [ʁɔ̃do]; plural: rondeaux) is a form of medieval and Renaissance French poetry, as well as the corresponding musical chanson form. Together with the ballade and the virelai it was considered one of the three formes fixes, and one of the verse forms in France most commonly set to music between the late 13th and the 15th centuries. It is structured around a fixed pattern of repetition of material involving a refrain. The rondeau is believed to have originated in dance songs involving alternating singing of the refrain elements by a group and of the other lines by a soloist. The term "Rondeau" is today used both in a wider sense, covering several older variants of the form – which are sometimes distinguished as the triolet and rondel – and in a narrower sense referring to a 15-line variant which developed from these forms in the 15th and 16th centuries. The rondeau is unrelated with the much later instrumental dance form that shares the same name in French baroque music, which is an instance of what is more commonly called the rondo form in classical music. (en)
- Le rondeau est un poème à forme fixe ancien comportant trois strophes isométriques construites sur deux rimes, avec des répétitions obligées et se fermant sur lui-même ce qui est à l'origine de son nom. Lié à l'origine à la chanson et à la musique, le rondeau est léger et souvent badin. C'est une forme souple et virtuose qui utilise surtout l'octosyllabe et parfois le décasyllabe en tercet, quatrain ou quintil, et qui présente diverses dispositions aux dénominations pas toujours éclairantes. Apparu au XIIIe siècle et modifié aux XVe et XVIe siècles, il est rejeté par la Pléiade et ne perdure guère au-delà du XVIIe siècle. (fr)
- Nella poesia, un rondò (in francese rondeau) è una poesia di tre strofe (5/3/5 o 4/2/4 versi) con due rime, e con un ritornello alla fine delle strofe 2 e 3 (che riprende il primo emistichio del primo verso). Molto in voga nei secoli XVI e XVII, non è mai stato completamente abbandonato. Esempi di forme: La prima parola o le prime parole sono ripetute come un ritornello:
* alla fine della seconda terzina
* alla fine della poesia Vi è una parola o un gruppo di parole aggiunte chiamate « clausola » o « rentrement ». La clausola non conta come verso e non rima. La sua forma generale è: AABBA AAB (+ clausola) AABBA (+ clausola) Esiste il rondò detto « rondeau redoublé », che ha solo due tratti comuni con il rondeau usuale:
* è costruito su due 2 rime
* termina con un ritornello che riprende le prime parole del primo verso. Ma il suo schema è completamente diverso: si compone di 6 strofe di 4 versi a rime incrociate, di cui ogni verso della prima strofa a sua volta diventa il quarto verso delle quattro strofe che seguono. La sesta strofa ha i suoi quattro nuovi versi, dopo dei quali viene il ritornello che non ha rime. (it)
- ロンドー（仏: rondeau、複数形：rondeaux）は、13世紀から15世紀のフランスの2つの押韻をもつ15行詩、およびそれに基づいて作られた中世およびルネサンス初期の楽式。ヴィルレーやバラードとともに、13世紀から15世紀のフランスの詩および音楽の三大定型詩であった。18世紀のロンド形式（仏: rondo）とは区別される。 アルジャーノン・チャールズ・スウィンバーンが考案したロンドー体（英: roundel）という変化形もある。 (ja)
- Rondo – układ stroficzny, który narodził się w średniowiecznej poezji francuskiej. Posiada od 8 do 15 wersów, dwa rymy i refren, powtarzający pierwsze słowa utworu dwu- lub trzykrotnie na końcu każdej zwrotki, lecz nierymujący się z resztą wersów. Najczęściej stosowano ronda 13- i 15-wersowe, których wersy rozciągały się na 8 lub 10 sylab. W średniowiecznej liryce francuskiej ronda pisali François Villon i Charles d'Orléans. W poezji polskiej po ten typ strofy sięgał Zenon Przesmycki. Ronda pisał również Antoni Lange. Ze wszystkich rzeczy, które są w naturze,Śmierć mię dziś jedna swym urokiem nęci:Bo ma uśmiechów najpiękniejsze róże,Szelest najcichszy w swoich skrzydeł piórze —Jak kołysanka wiecznej niepamięci.Śmierć jest to podróż nad wszystkie podróże,Co nam ukwieci byt i rozdyamenci,Gdzie życia czarne toczą się kałużeZe wszystkich rzeczy.Z chaosu życia rwiemy się ku górze,Lecz duch się wiecznie na nizinach smęci —I błądzim, niby na krzyżach rozpięci!O śmierci, gdy się w łonie twem zanurzę,Ty ład mi wlejesz w przeźroczyste krużeZe wszystkich rzeczy. W Czechach ronda pisali Jaroslav Vrchlický, Jiří Mahen i Vitězslav Nezval. (pl)
- Рондо́ (фр. rondeau, от rond – круг) — поэтическая (твёрдая форма) и музыкальная форма с рефреном преимущественно во Франции в XIII—XV веках. Термин «ро́ндо», относящийся к инструментальной музыке барокко и венских классиков, связан с рондо́ этимологически, но по смыслу отличается от него. (ru)
- Rondå (franska rondeau, av rond, 'rund') är ett inom den äldre franska poesin använt lyriskt versmått. Rondån består av 12–14, i tre strofer av olika längd fördelade versrader med endast två slutrim och begynnelseorden upprepade som omkväde inuti samt i slutet. I 1400-talets rondåer upprepas den första eller de två första raderna i slutet av andra och tredje strofen. På 1500- och 1600-talen hade rondån en bestämd längd av 13 versrader samt därjämte den första radens begynnelseord inskjutna efter den åttonde och den trettonde. Rondån är av liten betydelse för poesi som inte är skriven på franska. (sv)
- Рондо́ (фр. rondeau — «круглий») — назва строфічної організації вірша з відповідною жорсткістю форм, яка склалася у середньовічній французькій поезії, звідки поширилася на європейські літератури. Основним вважається канонічне рондо з тринадцяти рядків на дві рими, де перший двічі повторюється на восьмому та тринадцятому, зразки якого спостерігалися у творчості К. Маро (16 ст.). Відомі також рондо з одинадцяти та п'ятнадцяти рядків («Осіннє свято» М. Рильського), а також — складне рондо з чотиривіршів із обов'язковим повторенням послідовно кожного рядка першого катрена як підсумкових рядків наступних катренів. Повторювані слова витворюють своєрідний лейтмотив рондо. В поетичній спадщині А. Казки трапляються цікаві приклади цієї рідкісної, як на українську поезію, віршової форми — і п'ятнадцятирядкової, і складної: Де захват мій бурхливий, наче море? …………………………аДе перша ніжність, перше з щастям горе? ……………………аМинуло все. Розвіялось — мов сон… ………………………бІ хоч зривався з уст тоді прокльон, ……………………………бАле життя знов вабило просторе. ………………………………аНа герць я закликав: «Гей, хто поборе?!» ……………………аНе знаючи, що єсть життя закон, ………………………………бЩо й дужого закутає в полон… …………………………………бДе захват мій?.. …………………………………………………(а)І ти вгадаєш вже, кохання зоре? …………………………………аТа як же віл мій в темряві розоре ………………………………аНалежного мені лану розгон?.. …………………………………бДе сонце мрій — життя мого вогонь? ……………………………бТа ще про що питаєш, серце хоре, ………………………………а— «Де захват мій?» ………………………………………………(а) У 14-15 ст. терміном «рондо» почасти називали тріолет. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Rondaŭo (france rondeau [ʁɔ̃do]) estas formo de franca poezio. Ĝi estis unu el la tri fiksformaj poemoj (la aliaj du estis la balado kaj la ), kaj unu el la versoformoj en Francio plej ofte enmuzikigataj inter la malfrua 13-a kaj la 15-a jarcentoj. (eo)
- Le rondeau est un poème à forme fixe ancien comportant trois strophes isométriques construites sur deux rimes, avec des répétitions obligées et se fermant sur lui-même ce qui est à l'origine de son nom. Lié à l'origine à la chanson et à la musique, le rondeau est léger et souvent badin. C'est une forme souple et virtuose qui utilise surtout l'octosyllabe et parfois le décasyllabe en tercet, quatrain ou quintil, et qui présente diverses dispositions aux dénominations pas toujours éclairantes. Apparu au XIIIe siècle et modifié aux XVe et XVIe siècles, il est rejeté par la Pléiade et ne perdure guère au-delà du XVIIe siècle. (fr)
- ロンドー（仏: rondeau、複数形：rondeaux）は、13世紀から15世紀のフランスの2つの押韻をもつ15行詩、およびそれに基づいて作られた中世およびルネサンス初期の楽式。ヴィルレーやバラードとともに、13世紀から15世紀のフランスの詩および音楽の三大定型詩であった。18世紀のロンド形式（仏: rondo）とは区別される。 アルジャーノン・チャールズ・スウィンバーンが考案したロンドー体（英: roundel）という変化形もある。 (ja)
- Рондо́ (фр. rondeau, от rond – круг) — поэтическая (твёрдая форма) и музыкальная форма с рефреном преимущественно во Франции в XIII—XV веках. Термин «ро́ндо», относящийся к инструментальной музыке барокко и венских классиков, связан с рондо́ этимологически, но по смыслу отличается от него. (ru)
- Rondå (franska rondeau, av rond, 'rund') är ett inom den äldre franska poesin använt lyriskt versmått. Rondån består av 12–14, i tre strofer av olika längd fördelade versrader med endast två slutrim och begynnelseorden upprepade som omkväde inuti samt i slutet. I 1400-talets rondåer upprepas den första eller de två första raderna i slutet av andra och tredje strofen. På 1500- och 1600-talen hade rondån en bestämd längd av 13 versrader samt därjämte den första radens begynnelseord inskjutna efter den åttonde och den trettonde. Rondån är av liten betydelse för poesi som inte är skriven på franska. (sv)
- Rondeau (množné číslo rondeaux) je středověký a raně renesanční hudební útvar, vycházejícího ze o patnácti verších. Rondeau je nutno odlišit od hudebního útvaru rondo, který vznikl v 18. století, ačkoliv jsou patrně příbuzné. Spolu s virelai a baladou patří mezi ustálené literární a hudební formy ve francouzském umění 14. a 15. století. Rondeaux jsou založeny na přesně daném střídání veršů a refrénu. Nejstarší dochovaná rondeaux složil francouzský truvér Adam de la Halle (žil př. 1237 — 1288). Hudební útvar se rozšířil i do Itálie (kde byl znám jako rondello), do Nizozemska a do Německa. V barokní epoše pak byly za rondeaux označovány jednoduché taneční skladby od skladatelů jako například Jean-Baptiste Lully. Rondeaux však skládal i Johann Sebastian Bach. (cs)
- Das Rondeau ist in der französischen Verslehre eine Gedichtform mit mindestens 8, meist aber 10 oder 13 acht- bis elfsilbigen Versen und nur zwei Reimen. Das Gedicht besteht aus drei Versgruppen, wobei die Anfangsworte des ersten Verses nach der zweiten Gruppe und am Ende als ungereimter Refrain (franz. rentrement) wiederholt werden. Zählt man die rentrements mit, so hat das Rondeau 12 oder 15 Zeilen. Das Reimschema ist in der 15-zeiligen Form [aabba aabR aabbaR], dabei bezeichnet R den Refrain. Das Reimschema der 13-zeiligen Form ist [abba abR abbaR]. (de)
- A rondeau (French: [ʁɔ̃do]; plural: rondeaux) is a form of medieval and Renaissance French poetry, as well as the corresponding musical chanson form. Together with the ballade and the virelai it was considered one of the three formes fixes, and one of the verse forms in France most commonly set to music between the late 13th and the 15th centuries. It is structured around a fixed pattern of repetition of material involving a refrain. The rondeau is believed to have originated in dance songs involving alternating singing of the refrain elements by a group and of the other lines by a soloist. The term "Rondeau" is today used both in a wider sense, covering several older variants of the form – which are sometimes distinguished as the triolet and rondel – and in a narrower sense referring to a (en)
- Nella poesia, un rondò (in francese rondeau) è una poesia di tre strofe (5/3/5 o 4/2/4 versi) con due rime, e con un ritornello alla fine delle strofe 2 e 3 (che riprende il primo emistichio del primo verso). Molto in voga nei secoli XVI e XVII, non è mai stato completamente abbandonato. Esempi di forme: La prima parola o le prime parole sono ripetute come un ritornello:
* alla fine della seconda terzina
* alla fine della poesia Vi è una parola o un gruppo di parole aggiunte chiamate « clausola » o « rentrement ». La clausola non conta come verso e non rima. (it)
- Rondo – układ stroficzny, który narodził się w średniowiecznej poezji francuskiej. Posiada od 8 do 15 wersów, dwa rymy i refren, powtarzający pierwsze słowa utworu dwu- lub trzykrotnie na końcu każdej zwrotki, lecz nierymujący się z resztą wersów. Najczęściej stosowano ronda 13- i 15-wersowe, których wersy rozciągały się na 8 lub 10 sylab. W średniowiecznej liryce francuskiej ronda pisali François Villon i Charles d'Orléans. W poezji polskiej po ten typ strofy sięgał Zenon Przesmycki. Ronda pisał również Antoni Lange. W Czechach ronda pisali Jaroslav Vrchlický, Jiří Mahen i Vitězslav Nezval. (pl)
- Рондо́ (фр. rondeau — «круглий») — назва строфічної організації вірша з відповідною жорсткістю форм, яка склалася у середньовічній французькій поезії, звідки поширилася на європейські літератури. Основним вважається канонічне рондо з тринадцяти рядків на дві рими, де перший двічі повторюється на восьмому та тринадцятому, зразки якого спостерігалися у творчості К. Маро (16 ст.). Відомі також рондо з одинадцяти та п'ятнадцяти рядків («Осіннє свято» М. Рильського), а також — складне рондо з чотиривіршів із обов'язковим повторенням послідовно кожного рядка першого катрена як підсумкових рядків наступних катренів. Повторювані слова витворюють своєрідний лейтмотив рондо. (uk)
|
