| dbo:abstract
|
- Ploština je zaniklá pasekářská osada obce Drnovice, nedaleko Valašských Klobouk na Moravě, kterou 19. dubna 1945 nacisté vypálili a její obyvatele za podporu partyzánů zmasakrovali. Akci provedla jednotka přibližně 220 ozbrojených mužů. Tvořilo ji pravděpodobně rota (4 čety) ZbV 31 Obst.Wieneckeho sídlícího v zámečku (cca 120) dále jedna četa 25 mužů slovenské speciální protipartyzánské jednotky SS „Einheit Josef“ sídlící ve škole a třicet příslušníků zlínského gestapa veleného poručíkem Wilhelmem Heineckem. Trestné kommando bylo rozděleno do dvou oddílů a ke každému z nich bylo přiřazeno asi 20 psovodů Jagdkommanda. Vyvražďovací kommando SS bylo dobře připraveno a akce byla pečlivě naplánována a zrealizována. Protipartyzánská jednotka Josef si po akci vesele zpívala a po cestě střílela po každé osobě na kterou narazila. Obětí se stal již dopoledne Josef Vařák z Prlova. O událostech vypovídá František Šašina z Drnovic č. 49. "Byl jsem na poli, vzdáleném asi 15 minut od mého domu, i s mou manželkou. Přiběhl k nám Jan Polčák z Drnovic, pracoval na jiných pasekách na stavbě u Františka Machů, u něhož už tlupa SS toho dne taky řádila. Říkal, jak uvidíme Němce, ať utíkáme co nejdál od nich. My jsme je čekali s oné strany, kde už řádili a ti již byli za námi, od Pozděchova. Sotva došli k nám, musili jsme jít s nimi až na Ploštinu k Zichům, tam se zastavili u včel a já i s Polčákem jsme v jedné nestřežené chvilce utekli. Za chvíli jsem se vrátil do svého domu, ten už hořel s jedné strany. Chtěl jsem si aspoň něco zachránit, ale co jsem vynášel, to mi zase Němci pod rukou brali. Když už bylo moje stavení v ohni, utekl jsem. Ve svém úkrytě jsem slyšel velký nářek těch, které cestou pochytali a za živa házeli do ohně. Bylo mi spáleno celé obytné i hospodářské stavení s veškerým bytovým i hospodářským zařízením. Nám zbylo jen to, co jsme měli na sobě oblečeno. Mám tři děti od desíti do dvanácti let." Jako jediný, který přežil vhození do hořící chalupy byl Jan Machů. "Při tom jsme stáli u hořícího domu a když na nás horko sálalo, chtěli jsme ustoupit. Ale za námi stáli Němci, s nasazenými bodly nás tlačili zpět se slovy. "Vy se bojíte?" Pak přišel jeden a prohlásil: "Vy budete popraveni v oběť partyzánů." Chytil mne za rameno a zařval: "Tys partyzán! Marš do okna!" Musil jsem skočit oknem do hořícího domu. Nato tam Němci vhodili ruční granát, ten jsem však uchopil a odhodil od sebe. Ihned po dopadu explodoval. Nebožtíka jsem shodil se sebe, to už oheň provalil se přes trámy do jizby, bylo mi strašně, když jsem si představil, že tady za živa uhořím. Vyplížil jsem se do síňky. Odtud však ještě pořád jsem slyšel střelbu a hlasy Němců. A proto jsem se vplížil do komory. Tam jsem našel motyku a byl jsem tím vším tak popleten, že jsem už uvažoval o tom, že bych se zakopal do země." Opět jsem se vplížil zpět do síňky - a potom, ani už skoro - abych tak řekl - nevím, kudy jsem se to vlastně dostal ven, lezl jsem po čtyřech jako pes, až konečně mi zasvitlo opět jasné světlo denní. Sotva jsem se dostal k cestě, která se svažuje dolů, skutálel jsem se do podrostu. Čtvernožky jsem se prodíral podrostem a hrůza byla se mnou, co jestli mne zase spatří některý Němec. Konečně les! Běhal jsem horama až do půlnoci, snad to bylo ze samé radosti, že jsem se zachránil před tak hroznou smrtí. Do konce války byl zazděn v cihlové kupě u sousedů. Následně po převratu jej komunisti uvěznili a odebrali mu partyzánský důchod poté, co prohlásil, že ač partyzáni vypálení sledovali, bojem k ochraně lidu nezasáhli. V době brzké totality byl uvězněn ve věznici v Uherském Hradišti. Zemřel v roce 1988. O této události píše v knize Smrt si říká Engelchen spisovatel Ladislav Mňačko, který byl na sklonku války členem partyzánského oddílu Ploština, který si vyčítal, že se pasekářů nezastali a zůstal v něm do smrti v jeho duši Stín Ploštiny. Nejpůvodnějším dokumentem o Ploštinské tragédii je publikace PLOŠTINA ŽALUJE!, kterou sepsal a v roce 1947 a vlastním nákladem vydal újezdský kněz Vladimír Růčka. Odlišný pohled na tragédii a roli partyzánů nabízí televizní hraný dokument Ploština – krvavá paseka (2003), na kterém se podílel Jaroslav Pospíšil. V malé osadě spolu s okolními pasekami žilo přibližně padesát občanů a událost pozorovala a přežila také dcera Zichová, která chránila malého kojence v náručí poblíž lesa. Její otec se přes její prosbu vrátil do hořící stodoly pro postroje a byl Němci zabit. Událost přežil také starší občan Jan Stružka, kterého Němci vzhledem k pokročilému věku ušetřili. Národní kulturní památka památník odboje Ploština (cs)
- Ploština war eine Pasekarensiedlung im Gebirge Vizovická vrchovina in Tschechien. Er befand sich acht Kilometer nordwestlich von Valašské Klobouky in der Mährischen Walachei und gehörte zur Gemeinde Drnovice. Zwei Kilometer nordöstlich befindet sich die Quelle der Vlára. Heute ist der Ort im Okres Zlín eine nationale Gedenkstätte für ein Kriegsverbrechen der Nationalsozialisten während des Zweiten Weltkrieges. (de)
- Ploština estas pereinta paŝtista domaro de municipo Drnovice, proksime de Valašské Klobouky en Moravio, kiun la 19-an de aprilo 1945 naziistoj forbruligis kaj ĝiajn loĝantojn pro subteno de partizanoj masakris. La faron faris taĉmento de proksimume 220 armitaj viroj. Kreis ĝin verŝajne roto de (4 plotonoj) 31 Obst.Wienecky havanta sidejon en kasteleto (ĉirkaŭ 120), plu unu plotono de 25 viroj de slovaka speciala kontraŭpartizana taĉmento SS "" havanta sidejon en lernejo kaj tridek membroj de gestapo el Zlín komandanta de leŭtenanto Wilhelm Heineck. La punkomando estis dividita en du unuojn kaj al ĉiu estis alvicigita proksimume 20 hundogvidantoj de . Murdiga komando de SS estis bone preparita kaj la agado estis zorgeme planita kaj realigita. La kontraŭpartizana taĉmento Josef post la agado gaje kantis por si kaj survoje ili pafis kontrauyx ĉiu persono, kiun ili renkontis. Viktimo fariĝis jam antaŭtagmeze Josef Vařák el Prlov. Pri la eventoj rakontas František Šašina el Drnovice n-ro 49. "Mi estis sur la kampo, proksima eble 15 minutoj de mia domo, eĉ kun mia edzino. Alkuris al ni Jan Polčák el Drnovice, li laboris sur aliaj senarbejoj sur konstruaĵo ĉe František Machů, ĉe kiu jam la bando de SS tiun tagon furiozis. Li diris, kiel ni ekvidos germanojn, ni kuru kiel eble plej malproksime de ili. Ni atendis ilin el tiu flanko, kie ili jam furiozis kaj tiuj jam estis malantaŭ ni, de Pozděchov. Apenaŭ ili ĝisiris al ni, ni devis iri kun ili ĝis Ploština al Zichidoj., tie ili haltis ĉe abeloj kaj mi eĉ kun Polčák en unu negardata momento fuĝis. Post momento mi revenis en sian domon, tiu jam estis brulanta el unu flanko. Mi volis almenaŭ ion savi, sed dume mi elportadis, tion la germanoj denove sub la manoj prenis al mi. Kiam mia domo estis jam en fajro, mi fuĝis. En mia kaŝejo mi aŭdis grandan lamentadon de tiuj, kiujn ili survoje kaptis kaj dumvive ili ĵetis ilin en la fajron. Estis bruligita la tuta mia loĝeja kaj mastruma konstruaĵoj kun la tuta loĝ- kaj mastrum-ekipaĵoj. Restis al ni nur tio, kion ni havis survestitaj. Mi havas tri infanojn de dek ĝis dek du jaroj." Kiel ununura, kiu supervivis la enĵeton en la brulantan domon, estis Jan Machů. "Dum tio ni sttaris ĉe la brulanta domo kaj kiam la varmego prilekis nin, ni volis cedi. Sed malantaŭ ni staris la germanoj, kun donitaj bajonetoj puŝis nin reen kun la vortoj. "Ĉu vi timas?" Poste venis unu kaj proklamis: "Vi estos ekzekutitaj kiel viktimoj de la partizanoj." Li kaptis min je la ŝultro kaj ekriegis: "Ci estas partizano! Marŝu en la fenestron!" Mi devis salti tra la fenestro en la brulantan domon. Post tio la germanoj enĵetis tien manan grenadon, sed tiun mi kaptis kaj forĵetis de mi. Ĝi falinte tuj eksplodis. Mortinton mi forĵetis de sur mi, la fajro dume tra traboj en la ĉambron, mi sentis min terure, kiam mi imagis, ke mi ĉi tie dumvive bruliĝos. Mi elrampis en antaŭĉambreton. Sed de ĉi tie mi senĉese aŭdis pafadon kaj la voĉojn de germanoj. Tial mi enrampis en kameron. Tie mi trovis rastron kaj estis pro ĉio ĉi tiel konfuzita, ke mi pripensis pri tio, ke mi enfosus min en la teron." Denove mi enrampis reen en la antaŭĉambreton - kaj poste, eĉ ne jam preskaŭ - por ke mi tiel diru - mi ne scias, tra kie mi propre eliris eksteren, mi rampis kvarpiede kvazaŭ hundo, nur finfine eklumis por mi denove klara lumo taga. Apenaŭ mi aliĝis al la vojo, kiu dekliniĝas suben, mi ekruliĝis ĝis arbustaro. Kvarpiede mi trabatis min tra la arbustaro kaj la teruro estis kun mi, kio okazos, se denove ekvidos min iu germano. Fine la arbaro! Mi kuris sur la montoj ĝis noktomezo, eble tio estis pro la nura ĝojo, ke mi savis min antaŭ tiel terura morto. Ĝis fino de la milito li estis enmasonita en brika monteto ĉe najbaroj. Sekve post renverso komunistoj malliberigis lin kaj forprenis al li partizanan emeriton post tio, kiam li proklamis, ke eĉ kiam la partizanoj observis la forbruligon, per batalo por ŝirmi la popolon ili ne intervenis. En la tempo de baldaŭa totaliteco li estis malliberigita en malliberejo en Uherské Hradiště. Li mortis en la jaro 1988. Pri tiu ĉi evento verkas en libro (La morto diras al si Engelchen) verkisto , kiu fine de la milito estis membro de la partizana taĉmento Ploština, kiu riproĉis al si, ke ili ne ŝirmis la senarbejistojn kaj restis al li ĝis la morto en lia animo Ombro de Ploština. La interveno kontraŭ superforto, pri kiu ili sciis, helpus al neniu, sed estis ebleco la loĝantojn forkonduki en arbaron kaj doni al ili ŝirmon. Samtempe okazus persekutado de personoj de la hundogvidantoj kaj sian laboron la komando farus en alia loko kun la sama intenco. La partizanoj ne antaŭsentis, ke la germanoj tiel ĉi daŭrigi kaj okazos ekstermo kaj bruligo de la tuta domaro. Ja la germanojn nur furiozigis ekspolodoj de la grenadoj de kaŝita municio kaj ili komencis amase enĵetadi la virojn en la brulantajn domojn. Esplordemandadoj estis drastaj kaj la viroj estis batitaj ĝissange. La partizanoj pripensis, ke se ili ne estos ĉi tie trovitaj, do ili savos la senarbejistojn, sed kio ne korespondas kun sperto kaj la eventoj en Leskovec la 3-an de aprilo. La plej devena dokumento pri la tragedio en Ploština estas publikaĵo PLOŠTINA AKUZAS!, kiun verkis kaj en la jaro 1947 kaj proprakoste eldonis pastro el Újezd Vladimír Růčka. La alia vido al la tragedio kaj la rolon de la partizanoj proponas televida ludata dokumento Ploština – sanga senarbejo (2003), en kiu partoprenis . En la malgranda domaro komune kun la ĉirkaŭaj senarbejoj vivis proksimume kvindek civitanoj kaj la eventon observis ankaŭ filino Zichová, kiu ŝirmis malgranan suĉinfanon en la brakumo proksime de la arbaro. Ŝia patro spite al ŝia peto revenis en brulantan garbejon por jungilaro kaj li estis fare de germanoj mortigita. La eventon supervivis ankaŭ pli aĝa civitano Jan Stružka, kiun la germanoj rilate al lia progresinta aĝo ne mortigis. (eo)
- Ploština was a small settlement in what is today the municipality of Drnovice in the Zlín Region of the Czech Republic. On 19 April 1945, at the end of World War II, it was burned and its people were massacred by Nazis in response to their support of the anti-Nazi resistance movement. The massacre was conducted by the German special SS unit Zur besonderen Verwendung-Kommando Nr. 31, led by Walter Pawlofski, and by the SS anti-partisan unit Josef consisting of members of Slovak Hlinka-Guard, whose headquarters was in Vizovice. Twenty-four people were burned alive, three more people were executed, and one person was tortured to death during interrogation. (en)
|
