| dbo:abstract
|
- المادة في مجال الفلسفة، هي الركيزة التي ينبثق منها الوجود المادي والتي تبقى ثابتة، بشكل أو آخر، في ظل التغييرات. كلمة "المادة بالإنكليزية هي "matter" (ماتر) المشتقة من كلمة māteria (ماتيرا) اللاتينية وتعني "الخشب" وهي تدل في مساقها على "المواد" التي تختلف عن "العقل" أو "الشكل". (ar)
- Hmota, také látka nebo materie (lat. materia, řec. hylé, angl. matter) je filosofický pojem, který označuje stálou, beztvarou a spíše netečnou stránku smyslové skutečnosti. Užívá se obvykle v protikladu k jiným základním pojmům, podle toho, jakou stránku různé filosofické směry zdůrazňují: u Aristotela a ve scholastice forma, v novověkém dualismu duch, v současné filosofii vědy informace. (cs)
- Materio, el la latina materia aŭ materies, kio ĝenerale respondas al la greka ὕλη (hyle, litere "arbaro" kaj do "ligno", "lignaĵo" kaj ampleksige "konstrumaterialo") estas vorto uzita en filozofio unuafoje de Aristotelo alude al:
* kio daŭras kiel substanco en la fariĝo de la ŝanĝiĝoj kaj
* kiel principo de : la materio, nome, kiel tio kio aktive intervenas igante ke ento estu si mem spite de la fakto ke ĉiuj samnaturaj havas la samaspecan materion. Tio okazas per la alestiĝo de la formo. (eo)
- Der Ausdruck Materie wird in unterschiedlichen Epochen, Schulen, Disziplinen und Diskussionszusammenhängen der Philosophie als Fachterminus gebraucht. In der Naturphilosophie bezieht sich Materie dabei zumeist auf materielle Entitäten in Abgrenzung zu immateriellen Entitäten wie Energie bzw. Feldern. In der Metaphysikgeschichte wurde oftmals für die Beschreibung von Einzelobjekten unterschieden zwischen einem materiellen, haptisch fasslichen Substrat sowie einer geometrischen Formung und durch unser Erkennen fasslichen Wesensgestalt. Begriffsgeschichtlich und ideengeschichtlich wichtig wird besonders die aristotelische These, dass Einzelobjekte (sog. primäre Substanzen) je aus Form und Materie bestehen (sog. Hylemorphismus). Eine weitere philosophiegeschichtlich in unterschiedlichsten Kontexten – u. a. der Metaphysik, der Philosophie des Geistes und der Ethik – wichtige Entgegensetzung betrifft die Absetzung von Materiellem einerseits und Geistigem, Seelischem, Lebendigem andererseits. U.a. bei Descartes wird dabei „Materie“ als Bezeichnung des Objektbereichs räumlich ausgedehnter Gegenstände gebraucht (res extensa) und angenommen, dass daneben noch ein weiterer Objektbereich existiert, der Bereich des Geistigen bzw. Mentalen (res cogitans), womit ein Dualismus bezüglich materieller und mentaler Objekte vertreten wird. Solchen Thesen stehen – neben Zwischenpositionen wie Emergenzthesen – Varianten gegenüber, welche nur einen derartigen Objektbereich akzeptieren (Monismus bezüglich des Materiellen und Mentalen), und zwar entweder nur materielle Objekte als existent betrachten (Materialismus) oder aber nur Geistiges als existent betrachten (ontologischer Idealismus). Bezugnahmen auf die jeweils andere Objektklasse werden in monistischen Theorien dann entweder als falsch oder als nicht auf fundamentale Objekte referierend erklärt. Ebenfalls philosophisch kontrovers war und ist im Falle eines Dualismus bezüglich Materiellem und Mentalem, ob und welcherart eine Interaktion zwischen beiderart Objekten besteht. (Vgl. dazu ausführlicher Dualistische Antworten auf das Leib-Seele-Problem.) Sofern eine Entgegensetzung von Materiellem und Geistigem auch für praktisch-philosophische Kontexte herangezogen wurde, sprach man der Orientierung an Letzterem zumeist einen höheren Rang zu: Der Weg guten Lebens führe fort vom Materiellen hin zum Immateriell-Geistigen. Im Zuge der Entwicklung der modernen Physik nahmen in weiten Teilen der Naturphilosophie Begriffsprägungen und Systemversuche auf die Entwicklung physikalischer Begriffs- und Theoriebildungen Bezug. Die jüngere systematische Naturphilosophie, insbesondere in der Tradition der sog. analytischen Philosophie, umfasst entsprechend weithin Forschungsfragen der Philosophie der Physik, was auch philosophische Interpretationen physikalischer Aussagen über die Struktur der materiellen Wirklichkeit einschließt, ebenso wie die Interpretation theoretischer Begriffe physikalischer Theorien wie „Masse“ oder „Materie“ selbst. (de)
- La matière désigne la réalité constitutive du monde physique — celui des corps. Elle s'oppose en ce sens aux notions de « forme » ou d'« esprit » qui désignent des caractéristiques non matérielles du monde. La physique est la science qui en étudie les propriétés. Le mot « matière » est dérivé du mot latin māteria, qui signifie « bois » au sens de « matériau ». Pour les philosophes de l'Antiquité grecque et latine, puis pour les philosophes scolastiques du Moyen Âge, la matière est un substrat informel qui constitue dans les choses ce qui est susceptible de recevoir une forme. Descartes l'identifie à l'« étendue » tandis que Locke la définit comme « impénétrabilité ». (fr)
- La materia es el sustrato del que se deriva la existencia física, permaneciendo más o menos constante en medio de los cambios. La palabra "materia" se deriva de la palabra latina materia, que significa "madera", en el sentido de "material", a diferencia de "mente" o "forma". La imagen de la madera llegó al latín como un calco del uso filosófico griego de hyle (ὕλη). (es)
- Philosophy of matter is the branch of philosophy concerned with issues surrounding the ontology, epistemology and character of matter and the material world. The word matter is derived from the Latin word materia, meaning "wood", or “timber”, in the sense "material", as distinct from "mind" or "form". The image of wood came to Latin as a calque from the ancient Greek philosophical usage of hyle (ὕλη). (en)
- Il termine materia (dal latino materia o materies), che corrisponde nei suoi significati al greco hyle (letteralmente "selva" e quindi "legna", "legname" e per estensione "materiale da costruzione") è usato in filosofia da Platone e da Aristotele; quest'ultimo lo intende:
* come ciò che permane come sostrato nel divenire dei mutamenti;
* come principio di individuazione: la materia cioè come ciò che interviene attivamente facendo sì che un ente sia differente da tutti gli altri enti che pure hanno in comune con quello la stessa natura. Il materialismo è la filosofia che afferma che la materia è il costituente primario e ultimo di ogni cosa.Il termine materia è stato ripreso dalla fisica, per indicare ciò che ha massa. (it)
- Materia (łac. materia) - byt rozciągający się w przestrzeni i w czasie, chociaż położenie obiektów materialnych nie musi być jednoznacznie określone. Materia jest jednym z podstawowych pojęć, jednak od początków filozofii była rozpatrywana i rozumiana w różny sposób. Łaciński termin materia powstał wraz z wieloma innymi łacińskimi terminami filozoficznymi w okresie hellenistycznym (III – I wiek p.n.e.). (pl)
- Мате́рія (від лат. materia — деревина як будівельний матеріал) — поняття філософії, яке в різних історичних епохах, школах та філософських дисциплінах має різне значення. Перші формулювання поняття відомі з античної грецької філософії, Платона, Аристотеля, стоїків. Особливого розвитку це поняття набуло в натурфілософії. Поширеним визначенням є таке. Матерія - це філософська категорія для позначення об'єктивної реальності, що надана людині у її відчуттях, яку вона може і намагається пізнати, але при цьому матерія існує незалежно від самої людини. На пострадянському просторі і досі поширена формула, яку на початку XX століття дав В. І. Ленін в єдиній своїй філософсько-публіцистичній праці «Матеріалізм і емпіріокритицизм» (1908). (uk)
- Na filosofia, matéria é um termo polissêmico com uma complexa etimologia. Considera-se Aristóteles como o primeiro filósofo a definir um conceito estável de matéria (às vezes especificamente referido como prima materia), a partir da palavra Hule ou Hyle, equivalente do grego antigo à madeira. A concepção aristotélica de 'matéria' era compreendida através do contraste com o conceito de forma, propondo que ambos formam um par, principal componente da realidade, correspondendo, em outras palavras, ao par material-estrutura. A partir do século XVII, o conceito de matéria começou a ser pensado enquanto algo localizado no espaço-tempo e tendo as propriedades de extensão e mobilidade. Ficou caracterizado na ciência moderna como algo possuindo massa e extensão, distinto da energia. Na Física quântica, essa distinção não tem mais sustentação. (pt)
- Мате́рия (от лат. materia «вещество») — физическое вещество, в отличие от психического и духовного. В классическом значении всё вещественное, «телесное», имеющее массу, протяжённость, локализацию в пространстве, проявляющее корпускулярные свойства. В материалистической философской традиции категория «материя» обозначает субстанцию, обладающую статусом первоначала (объективной реальностью) по отношению к сознанию (субъективной реальности): материя отражается нашими ощущениями, существуя независимо от них (объективно). Понятие материи является одним из фундаментальных понятий материализма и, в частности, такого направления в философии, как диалектический материализм. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- المادة في مجال الفلسفة، هي الركيزة التي ينبثق منها الوجود المادي والتي تبقى ثابتة، بشكل أو آخر، في ظل التغييرات. كلمة "المادة بالإنكليزية هي "matter" (ماتر) المشتقة من كلمة māteria (ماتيرا) اللاتينية وتعني "الخشب" وهي تدل في مساقها على "المواد" التي تختلف عن "العقل" أو "الشكل". (ar)
- Hmota, také látka nebo materie (lat. materia, řec. hylé, angl. matter) je filosofický pojem, který označuje stálou, beztvarou a spíše netečnou stránku smyslové skutečnosti. Užívá se obvykle v protikladu k jiným základním pojmům, podle toho, jakou stránku různé filosofické směry zdůrazňují: u Aristotela a ve scholastice forma, v novověkém dualismu duch, v současné filosofii vědy informace. (cs)
- Materio, el la latina materia aŭ materies, kio ĝenerale respondas al la greka ὕλη (hyle, litere "arbaro" kaj do "ligno", "lignaĵo" kaj ampleksige "konstrumaterialo") estas vorto uzita en filozofio unuafoje de Aristotelo alude al:
* kio daŭras kiel substanco en la fariĝo de la ŝanĝiĝoj kaj
* kiel principo de : la materio, nome, kiel tio kio aktive intervenas igante ke ento estu si mem spite de la fakto ke ĉiuj samnaturaj havas la samaspecan materion. Tio okazas per la alestiĝo de la formo. (eo)
- La materia es el sustrato del que se deriva la existencia física, permaneciendo más o menos constante en medio de los cambios. La palabra "materia" se deriva de la palabra latina materia, que significa "madera", en el sentido de "material", a diferencia de "mente" o "forma". La imagen de la madera llegó al latín como un calco del uso filosófico griego de hyle (ὕλη). (es)
- Philosophy of matter is the branch of philosophy concerned with issues surrounding the ontology, epistemology and character of matter and the material world. The word matter is derived from the Latin word materia, meaning "wood", or “timber”, in the sense "material", as distinct from "mind" or "form". The image of wood came to Latin as a calque from the ancient Greek philosophical usage of hyle (ὕλη). (en)
- Materia (łac. materia) - byt rozciągający się w przestrzeni i w czasie, chociaż położenie obiektów materialnych nie musi być jednoznacznie określone. Materia jest jednym z podstawowych pojęć, jednak od początków filozofii była rozpatrywana i rozumiana w różny sposób. Łaciński termin materia powstał wraz z wieloma innymi łacińskimi terminami filozoficznymi w okresie hellenistycznym (III – I wiek p.n.e.). (pl)
- Мате́рия (от лат. materia «вещество») — физическое вещество, в отличие от психического и духовного. В классическом значении всё вещественное, «телесное», имеющее массу, протяжённость, локализацию в пространстве, проявляющее корпускулярные свойства. В материалистической философской традиции категория «материя» обозначает субстанцию, обладающую статусом первоначала (объективной реальностью) по отношению к сознанию (субъективной реальности): материя отражается нашими ощущениями, существуя независимо от них (объективно). Понятие материи является одним из фундаментальных понятий материализма и, в частности, такого направления в философии, как диалектический материализм. (ru)
- Der Ausdruck Materie wird in unterschiedlichen Epochen, Schulen, Disziplinen und Diskussionszusammenhängen der Philosophie als Fachterminus gebraucht. In der Naturphilosophie bezieht sich Materie dabei zumeist auf materielle Entitäten in Abgrenzung zu immateriellen Entitäten wie Energie bzw. Feldern. In der Metaphysikgeschichte wurde oftmals für die Beschreibung von Einzelobjekten unterschieden zwischen einem materiellen, haptisch fasslichen Substrat sowie einer geometrischen Formung und durch unser Erkennen fasslichen Wesensgestalt. Begriffsgeschichtlich und ideengeschichtlich wichtig wird besonders die aristotelische These, dass Einzelobjekte (sog. primäre Substanzen) je aus Form und Materie bestehen (sog. Hylemorphismus). (de)
- La matière désigne la réalité constitutive du monde physique — celui des corps. Elle s'oppose en ce sens aux notions de « forme » ou d'« esprit » qui désignent des caractéristiques non matérielles du monde. La physique est la science qui en étudie les propriétés. (fr)
- Il termine materia (dal latino materia o materies), che corrisponde nei suoi significati al greco hyle (letteralmente "selva" e quindi "legna", "legname" e per estensione "materiale da costruzione") è usato in filosofia da Platone e da Aristotele; quest'ultimo lo intende:
* come ciò che permane come sostrato nel divenire dei mutamenti;
* come principio di individuazione: la materia cioè come ciò che interviene attivamente facendo sì che un ente sia differente da tutti gli altri enti che pure hanno in comune con quello la stessa natura. (it)
- Na filosofia, matéria é um termo polissêmico com uma complexa etimologia. Considera-se Aristóteles como o primeiro filósofo a definir um conceito estável de matéria (às vezes especificamente referido como prima materia), a partir da palavra Hule ou Hyle, equivalente do grego antigo à madeira. A concepção aristotélica de 'matéria' era compreendida através do contraste com o conceito de forma, propondo que ambos formam um par, principal componente da realidade, correspondendo, em outras palavras, ao par material-estrutura. (pt)
- Мате́рія (від лат. materia — деревина як будівельний матеріал) — поняття філософії, яке в різних історичних епохах, школах та філософських дисциплінах має різне значення. Перші формулювання поняття відомі з античної грецької філософії, Платона, Аристотеля, стоїків. Особливого розвитку це поняття набуло в натурфілософії. Поширеним визначенням є таке. Матерія - це філософська категорія для позначення об'єктивної реальності, що надана людині у її відчуттях, яку вона може і намагається пізнати, але при цьому матерія існує незалежно від самої людини. (uk)
|
