| dbo:abstract
|
- Martinská deklarace, také Deklarace slovenského národa, byla přijata na zakládajícím shromáždění Slovenské národní rady (SNR) 30. října 1918 v Martině. Deklaraci podepsalo na dvě stě zástupců z celého Slovenska. Deklarace byla založena na návrhu evangelického faráře Samuela Zocha a přijata jako samostatný státoprávní akt slovenského národa, aniž by účastníci shromáždění věděli o vyhlášení Československa z 28. října. Za jediného oprávněného zástupce slovenského národa prohlásili Slovenskou národní radu, odmítli pravomoci uherské vlády a přihlásili se k samourčovacímu právu česko-slovenského národa, čím také vyjádřili podporu požadavku vytvoření společného státu. Požadovali také okamžité uzavření míru. Přijatý text byl před publikováním modifikován na návrh Milana Hodži, který se pozdě večer vrátil z Budapešti, ani on ale o vyhlášení Československa ještě nevěděl. Na základě jeho návrhu byl vypuštěn požadavek na samostatné zastoupení Slováků na mírové konferenci, aby úsilí Čechů a Slováků v zahraničí působilo jednotně a doplněn odkaz na uznáni Wilsonových zásad rakousko-uherským ministrem zahraničních věcí. Původní text deklarace s podpisy i zápis z průběhu shromáždění se ale ztratil. Tak byl výsledný text mnohými signatáři označen za pustý falzifikát, z něhož byly proti zájmu Slováků odstraněny požadavky na jejich národní sebeurčení. Dále bylo napadáno i nedostatečné zastoupení, s tím že na shromáždění převažovali zástupci z Martina, katolíkům se zase nelíbila přílišná účast evangelíků. I tyto nejasnosti, ale především nejednota slovenských zastupitelů, vedly k oslabení slovenské pozice na jednáních s českými představiteli a na mírových jednáních v Paříži. Jako předcházející Pittsburská dohoda tak i Martinská deklarace, která ale nezohledňovala slovenské požadavky a úmluvy s Čechy z válečných dob, byla v meziválečné ČSR předmětem sporů. Připomínána byla také „tajná ujednání“, podle kterých by státoprávní poměr Slováku a Čechů měl být po deseti letech znovu dojednán úmluvou mezi právními zástupci jejich zemí. U tohoto požadavku údajně tajných ujednání Martinské deklarace se ale jednalo o rozhodnutí zasedání Výkonného výboru SNR 31. října 1918, jak dokládal její zápis. Spekulace o tom, že si Češi Hodžu a další vůči českým požadavkům příliš vstřícné slovenské představitele „koupili“, trvají dodnes.[zdroj?] (cs)
- Die Martiner Deklaration, auch 'Deklaration des slowakischen Volkes' genannt, war ein am 30. Oktober 1918 in St. Martin in der Turz (sl. Turčiansky Svätý Martin) erstelltes Dokument, welches den Beitritt der Slowakei in einen gemeinsamen Staat mit den Tschechen seine Zustimmung gab. (de)
- Η Διακήρυξη του Μάρτιν (σλοβακικά: Martinská deklarácia) είναι το όνομα, που δίνεται συνήθως στη Διακήρυξη του Σλοβακικού Έθνους (σλοβακικά: Deklarácia slovenského národa) που έλαβε χώρα στη πόλη Τουρτσιάνσκι Σβατί Μάρτιν (τώρα Μάρτιν, Σλοβακία), στις 30 Οκτωβρίου 1918. Η δήλωση ήταν ουσιαστικά μια διακήρυξη ανεξαρτησίας από το Βασίλειο της Ουγγαρίας (εντός της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας) και προέβλεπε την ενοποίηση της Σλοβακίας με τα τσεχικά εδάφη ως μέρος του νέου κράτους της Τσεχοσλοβακίας. Οι Σλοβακικές αυτονομιστικές φιλοδοξίες ανεστάλησαν σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν το κορυφαίο Σλοβακικό εθνικιστικό κόμμα, το Εθνικό Κόμμα της Σλοβακίας (SNP), διακήρυξε την πίστη του στην αυτοκρατορία. Τους τελευταίους μήνες του πολέμου είδε μια σταδιακή αποσύνθεση της αυτοκρατορίας, η οποία οδήγησε το SNP να αποφασίσει να συνεχίσει την προσπάθειά του για ένα ξεχωριστό σλοβακικό κράτος. Ο πρόεδρος του, Ματούς Ντούλα, επέλεξε το Μάρτιν, ένα κέντρο πολιτιστικής και πολιτικής ζωής της Σλοβακίας από τον 19ο αιώνα, ως τον τόπο διεξαγωγής μιας γενικής συνέλευσης του κόμματος. Το πρωί της 30ης Οκτωβρίου 1918, 108 εκπρόσωποι παρακολούθησαν τη συνάντηση στην Tatra Bank στο Μάρτιν και εξέλεξαν ένα δωδεκαμελές Εθνικό Συμβούλιο της Σλοβακίας, που προήλθε κυρίως από το Σλοβακικό Εθνικό Κόμμα. Το απόγευμα, το νεοσυσταθέν συμβούλιο εξέδωσε τη διακήρυξη και την έστειλε στην Πράγα. Η δήλωση ανακοίνωσε: "Το Σλοβακικό Έθνος είναι μέρος του Τσεχο-Σλοβακικού Έθνους, ενωμένο στη γλώσσα και στην ιστορία του πολιτισμού του" και δήλωσε ότι μόνο το Εθνικό Συμβούλιο της Σλοβακίας, όχι η ουγγρική κυβέρνηση ή οποιαδήποτε άλλη αρχή, εξουσιοδοτήθηκε να μιλήσει για το σλοβακικό έθνος. Η διακήρυξη ήρθε δύο ημέρες μετά τη διακήρυξη της Τσεχοσλοβακικής ανεξαρτησίας από την Τσεχική Εθνική Επιτροπή στην Πράγα και δύο εβδομάδες μετά τη διακήρυξη ανεξαρτησίας της Τσεχοσλοβακίας στην Ουάσιγκτον και το Παρίσι. Οι Σλοβάκοι ενήργησαν ανεξάρτητα, καθώς τα νέα της τσεχικής διακήρυξης δεν είχαν φτάσει στο Μάρτιν μέχρι τη στιγμή της διακήρυξης της Σλοβακίας. Το συμβούλιο επιχείρησε να αναλάβει τον έλεγχο της Σλοβακίας, αλλά απέτυχε από μια ουγγρική στρατιωτική επέμβαση, η οποία κατέλαβε το Μάρτιν στις 15 Νοεμβρίου. Τσεχικά στρατεύματα κατέλαβαν σύντομα την πόλη και η νέα κυβέρνηση στην Πράγα διόρισε τον Βάβρο Σρομπάρ ως υπουργό για τη Σλοβακία. Ορισμένοι εκπρόσωποι της Σλοβακίας υποστήριξαν την αυτονομία για τη Σλοβακία και για τη χώρα να έχει τη δική της αποκεντρωμένη συνέλευση αλλά αυτό απορρίφθηκε από την κυβέρνηση της Τσεχοσλοβακίας και ο Σρομπάρ διέλυσε το Εθνικό Συμβούλιο της Σλοβακίας τον Ιανουάριο του 1919. Οι εκπρόσωποι του Τουρτσιάνσκι Σβατί Μάρτιν δεν είχαν καθορίσει ακριβώς τι εννοούσαν από το "Τσεχο-Σλοβακικό Έθνος", αλλά φαινόταν να είχαν κατά νου έναν ορισμό, που να διατηρεί τη διακριτή εθνική ταυτότητα και ατομικότητα του Σλοβακικού λαού. Οι Σλοβάκοι είχαν υποσχεθεί να γίνουν ίσοι εταίροι σε αυτό που είχε δηλώσει ο Εντβάρντ Μπενές, ο υπουργός Εξωτερικών της Προσωρινής Τσεχοσλοβακικής κυβέρνησης, ότι θα ήταν ένα ομοσπονδιακό κράτος τύπου Ελβετίας. Αντ 'αυτού, οι Σλοβάκοι βρέθηκαν να υποβιβάζονται στο καθεστώς της εθνικής μειονότητας. Στη συνέχεια, η Σλοβακία κυβερνήθηκε ως μέρος του κεντρικού κράτους της Τσεχοσλοβακίας, το οποίο είχε συσταθεί από την Εθνική Συνέλευση της Τσεχοσλοβακίας στην Πράγα. (el)
- La declaración de Martin fue la manifestación política de los políticos eslovacos reunidos en el Consejo Nacional Eslovaco en el otoño de 1918 en la que proclamaron su intención de separar los territorios poblados por eslovacos de Hungría y unirse con los checos en el nuevo estado checoslovaco. Dio fin a la unión milenaria de los eslovacos con el Reino de Hungría, a la política de magiarización de finales del siglo XIX y principios del XX y comienzo a un nuevo Estado nacional checo y eslovaco. Recibió su nombre de la localidad eslovaca donde se redactó y publicó. (es)
- The Martin Declaration (Slovak: Martinská deklarácia) is the name usually given to the Declaration of the Slovak Nation (Slovak: Deklarácia slovenského národa) that was proclaimed in the town of Turčiansky Svätý Martin (now Martin, Slovakia) on 30 October 1918. The declaration was effectively a declaration of independence from the Kingdom of Hungary (within the Austro-Hungarian Empire) and presaged Slovakia's unification with the Czech lands as part of the new state of Czechoslovakia. Slovak separatist ambitions were largely suspended during World War I, when the leading Slovak nationalist party, the Slovak National Party (SNP), proclaimed its loyalty to the empire. The final months of the war saw a gradual disintegration of the empire, which led to the party deciding to resume its drive for a separate Slovak state. Its chairman, , chose Martin, a centre for Slovak cultural and political life since the 19th century, as the venue for a general meeting of the party. On the morning of 30 October 1918, 108 delegates attended the meeting in the Tatra Bank in Martin and elected a twelve-member , drawn mainly from the Slovak National Party. In the afternoon, the newly-constituted council issued the declaration and sent it to Prague. The declaration announced: "The Slovak Nation is a part of the Czecho-Slovak Nation, united in language and in the history of its culture" and declared that only the Slovak National Council, not the Hungarian government or any other authority, was authorised to speak for the Slovak nation. The declaration came two days after the declaration of Czechoslovak independence by the in Prague and two weeks after Czechoslovak declaration of independence in Washington and Paris. The Slovaks acted independently, as news of the Czech declaration had not reached Martin by the time of the Slovak declaration. The council attempted to take control of Slovakia but was thwarted by a Hungarian military intervention, which seized Martin on 15 November. Czech troops soon took the town, and the new government in Prague appointed Vavro Šrobár as minister for Slovakia. Some Slovak representatives argued for autonomy for Slovakia and for the country to have its own devolved assembly, but that was rejected by the Czechoslovak government, and Šrobár dissolved the Slovak National Council in January 1919. The delegates at Turčiansky Svätý Martin had not defined exactly what they meant by the "Czecho-Slovak Nation" but seemingly had in mind a definition that upheld the distinct national identity and individuality of the Slovak people. The Slovaks had been promised to become equal partners in what Edvard Beneš, the foreign minister of the Provisional Czechoslovak government, had declared would be a Swiss-style federated state. Beneš soon afterward broke his promise, and the Slovaks soon found themselves being relegated to the status of a national minority. Thereafter, Slovakia was governed as part of the centralised Czechoslovak state, which had been established by the Czechoslovak National Assembly in Prague. (en)
- La Dichiarazione di Martin o Dichiarazione del popolo slovacco è un documento del 30 ottobre 1918 approvato dalla riunione di Martin, i cui i partecipanti invocarono il principio di autodeterminazione dei popoli e dichiararono il Consiglio nazionale slovacco unico rappresentante autorizzato a parlare in nome del popolo slovacco. (it)
- Deklaracja martińska (właśc. Deklaracja Narodu Słowackiego) – deklaracja wydana przez nowo utworzoną 30 października 1918 r., ogłaszająca formalne wyzwolenie Słowacji i wolę utworzenia wspólnego państwa federalnego z Czechami (Czechosłowacji). (pl)
- Мартинская декларация (словацк. Martinská deklarácia) — традиционное название Декларации словацкого народа (словацк. Deklarácia slovenského národa), которая была провозглашена в городе Турчански-Свети-Мартин (ныне Мартин, Словакия) 30 октября 1918 года. Фактически она являлась провозглашением независимости от Венгерского королевства, входившего тогда в состав Австро-Венгрии) и предвещала объединение Словакии с Чешскими землями в составе нового государства Чехословакия. Словацкие устремления к обретению независимости были в значительной степени приостановлены во время Первой мировой войны, когда ведущая словацкая националистическая партия, Словацкая национальная партия (СНП), объявила о своей лояльности к империи. Последние месяцы войны ознаменовались постепенным распадом империи, что привело к тому, что СНП решила вернуться к своему прежнему курсу на создание отдельного Словацкого государства. Её председатель Матуш Дула выбрал город Мартин, центр словацкой культурной и политической жизни с XIX века, в качестве места проведения общего собрания партии. Утром 30 октября 1918 года 108 делегатов приняли участие в собрании, проходившем в здании банка Татра в Мартине, и избрали 12 членов Словацкого национального совета, преимущественно из числа Словацкой национальной партии. Во второй половине того же дня вновь созданный совет принял декларацию и направил её в Прагу. В ней провозглашалось, что «словацкая нация является частью чехословацкой нации, объединённой языком и историей своей культуры» и только Словацкий национальный совет, а не венгерское правительство или какой-либо другой орган власти, уполномочен говорить от имени словацкой нации. Декларация была принята через два дня после провозглашения чехословацкой независимости Чешским национальным комитетом в Праге и через две недели после провозглашения чехословацкой независимости в Вашингтоне и Париже. Словаки действовали независимо от этих событий, так как новости о чешской декларации не достигли Мартина ко времени появления словацкой декларации. Совет попытался взять под свой контроль Словакию, но его планы были сорваны венгерскими военными, которые захватили Мартин 15 ноября. Чешские войска вскоре заняли город, и новое правительство в Праге назначило Вавро Шробара министром по делам Словакии. Некоторые словацкие представители выступали за автономию Словакии и за то, чтобы она имела свою собственную ассамблею, но это было отвергнуто чехословацким правительством, и Шробар распустил Словацкий национальный совет в январе 1919 года. Делегаты в Турчански-Свети-Мартине не определили точно, что они подразумевают под «чехо-словацкой нацией», но, по-видимому, они имели в виду определение, которое подчёркивало бы отчётливую национальную идентичность и особенность словацкого народа. Словакам обещали сделать их равноправными партнёрами в том, что Эдвард Бенеш, министр иностранных дел Временного чехословацкого правительства, провозгласил федеративным государством швейцарского типа. Вместо этого словаки оказались низведены до статуса национального меньшинства. После этого Словакия управлялась как часть централизованного Чехословацкого государства, которое было создано Чехословацким национальным собранием в Праге. (ru)
|
