| dbo:abstract
|
- Hasdingové byl východogermánský kmen Vandalů, původně žijící v oblastech dnešního jižního Polska, západní Ukrajiny, Slovenska a Maďarska. Na počátku 5. století našeho letopočtu se stali součástí migračních pohybů Vandalů směrem na západ až na Pyrenejský poloostrov a později do severní Afriky. Počátkem 5. století v době stěhování národů se vydali Hasdingové na západ, kam pravděpodobně unikali před kočovným kmenem Hunů, který v roce 395 vyplenil Balkánský poloostrov a expandoval dále do Evropy. Hasdingové 31. prosince 406 překročili zamrzlý Rýn a v bitvě u Mohuče s pomocí Svébů a Alanů porazili franské foederaty. V bitvě padl jejich král Godigisel, přesto pokračovali pod vedením jeho syna a nového krále Gundericha v invazi dále na západ. V roce 409 spolu se Svéby dobyli římské území (dnes území Galicie, Asturie na severozápadě Španělska), kde se usadili. Hispanie v roce 418. Hasdingové žili na severu, později se spojili se Silingy na jihu Tato situace se Římanům nelíbila a snažili se ji ze všech sil zvrátit a tak v roce 418 požádali o pomoc Vizigóty vedené králem Walliou, který kmeny Svébů a Vandalů porazil. O rok později, v roce 419 se i svébský král Hermerich spojil s Římany a v , vandalského krále Gundericha porazil. Král Gunderich s Hasdingy z území Galicie a Asturie uprchl do římské provincie Hispania Baetica (dnes Andalusie), kde se spojil s vandalským kmenem Silingů. Po smrti alanského krále Attacese v roce 418 se Gunderich stal i králem Alanů a kmeny tím spojil. Vládci celého uskupení se stali Hasdingové. Po smrti Gundericha v roce 428 pro časté útoky silnějšího kmene Vizigótů, donutili nového krále Gensericha, aby svůj kmen přestěhoval do severní Afriky. (cs)
- Die Asdingen (auch Hasdingen und Haddingjar) waren ein Teilstamm der Vandalen, der im 2. Jahrhundert n. Chr. am Nordrand des Karpatenbeckens im Gebiet des heutigen Rumänien und Ungarn zeitgleich mit der Expansion der Przeworsk-Kultur in diese Region nachweisbar ist und dann später während der Völkerwanderungszeit wieder in den Quellen erwähnt wird. Während der Markomannenkriege unter Mark Aurel waren die Asdingen im nördlichen Dakien in Kämpfe mit dem Römischen Reich verwickelt. Zur Zeit der Reichskrise des 3. Jahrhunderts werden die Asdingen dann als eines der Hilfsvölker des Königs Ostrogotha (wobei wohl zwischen mindestens zwei Personen dieses Namens zu unterscheiden sind) erwähnt. Ende des 3. Jahrhunderts vereinigten sie sich mit dem zweiten vandalischen Teilstamm, den Silingen, und fielen um 401 erneut ins Römische Reich ein. Im Jahr 406 nahmen sie am germanischen Vorstoß nach Gallien teil (Rheinübergang von 406) und fielen drei Jahre später (409) in Spanien ein. Unter Führung des asdingischen Königs Geiserich setzte im Jahr 429 ein Verband aus asdingischen und silingischen Vandalen gemeinsam mit Alanen nach Nordafrika über und etablierte dort ein bis zum Jahr 533 bestehendes Reich. (de)
- La asdingoj (latine Asdingi aŭ Hastingi, germane - kiel reprezentanto de nunaj ĝermanaj lingvoj - Asdingen aŭ Hasdingen) estis parto de la ĝermana etno de vandaloj, kiuj en la 2-a jarcento de nia erao vivis en teritorio kiu nun apartenas al Rumanio kaj Hungario. Dum la militoj sub Marko Aŭrelio la asdingoj estis implikitaj en lukto kun la Romia Imperio. Fine de la 3-a jarcento ili unuiĝis kun la dua granda parto de la vandala etno, la silingoj, kaj en 401 denove atakis la Romian Imperion. En 406 ili kun aliaj ĝermanaj etnoj transiris la Rejnon kaj konkeris grandan parton de Gaŭlio, tri jarojn pli poste, en 409, ili konkeris grandan parton de la Iberia Duoninsulo. Sub la gvidado de la asdinga reganto Gaisariks en la jaro 429 armeo de asdingaj kaj silingaj vandaloj kune kun alanoj transiris al la nordo de Afriko kaj fondis vandalan regnon en la antaŭa romia provinco Africa proconsularis en nordokcidenta Afriko, ampleksanta ankaŭ la insulojn Korsiko kaj Sardinio. Post kreo de sia ŝtato, la vandaloj militmarŝis kontraŭ pliaj partoj de la Roma Imperio, kaj ili en 455 prirabis Romon. Post morto de Gaisariks, ilia ŝtato malfortiĝis kaj en 534 la Bizanca militestro detruis ĝin. La vandaloj poste asimiliĝis al la loka popolo. (eo)
- The Hasdingi were one of the Vandal peoples of the Roman era. The Vandals were Germanic peoples, who are believed to have spoken an East Germanic language, and were first reported during the first centuries of the Roman empire in the area which is now Poland, eastern Germany, the Czech Republic, and Slovakia. Famously, the Hasdingi led a successful invasion of Roman North Africa, creating a kingdom with its capital at Carthage in what is now Tunisia. During the Marcomannic wars, the Hasdingi helped the Romans and were able to settle in the Carpathian and Pannonian areas which are now in Hungary and Romania. At the end of 405, they participated together with Silingi Vandals and Sarmatian Alans in the crossing of the Rhine. Their king Godigisel against the Franks during the crossing. After some years in Gaul, these peoples moved into the Iberian peninsula. The Hasdingi settled in Gallaecia (today Galicia, Asturias and the north of Portugal) along with the Suebi in 409 AD and their kingdom was one of the earliest Barbarian territories to be founded before the fall of the Western Roman Empire. Gunderic, Godegisel's successor as king of the Hasdingi, lost his kingdom to king Hermeric of the Suebi in 419 after the Battle of the Nervasos Mountains where the Vandals were overwhelmed by an allied force of Suebi and Romans. He fled to Baetica with his army where he became king of the Silingi Vandals and of the Alans. Gunderic was succeeded by his brother Gaiseric in 428 AD, who subsequently fled from Iberia to North Africa where he established a kingdom at Carthage. (en)
- Los asdingos fueron un pueblo germánico, más concretamente una ramificación de los vándalos que se establecieron alrededor del siglo II en el área actual de Hungría, Rumania, Eslovaquia y Polonia. Los vándalos asdingos fueron desplazados por los hunos de las llanuras de Hungría y, tras intentar cruzar el Danubio, bien defendido por Estilicón, a la sazón general de Flavio Honorio emperador de Occidente, se dirigieron hacia el Rin arrastrando a los vándalos silingos. A finales del siglo III se unen a los silingos y en 406 cruzan el Rin por Maguncia y asolaron la Galia, indefensa porque Estilicón retiró su ejército para defender la península itálica de los visigodos de Alarico I, e invaden la península ibérica en el 409. Después de firmar un foedus con los romanos, reciben tierras en la Gallaecia, el norte de Portugal y la actual región española de Galicia. En 419 Gunderico, el rey de los asdingos, tras haber sido derrotado por los suevos y los romanos en la batalla de los montes Nervasos, se marcha con su ejército a la Bética, donde se convierte en rey de ambas ramas de los vándalos (silingos) y los alanos, mientras que su reino en la Gallecia se incorpora al reino suevo de Hermerico. Hidacio de Chaves no dice en su crónica cuál fue el destino de la población del reino asdingo, si consiguió huir a la Bética o, como era costumbre en la época, fue reducida a la esclavitud. Más tarde, el reino unido de los vándalos y alanos se trasladó al norte de África al mando de Genserico. (es)
- Les Hasdings sont l'une des deux principales branches du peuple vandale, scindé depuis le IIIe siècle au moins en deux grandes tribus, les Hasdings et les Sillings. Il est possible que le nom de « Hasdings » n'ait été alors porté que par la famille royale. En 418/419, après leur défaite dans la péninsule Ibérique face aux Wisigoths, envoyés contre eux par Rome, et la mort du roi silling Frédébal, tué au combat, Hasdings et Sillings s'unissent sous un même roi, le roi hasding Gondéric. Les Vandales réunis intègrent également dans leur rang des clans alains, eux aussi sévèrement battus par les Wisigoths. C'est ainsi que les Hasdings deviennent l'aristocratie dominante des deux peuples. En 429 les Vandales et Alains s'installent en Afrique du Nord et fondent un royaume qui dura jusqu'en 530. (fr)
- Sono denominati Asdingi o Hastingi (dal nome della casata principale) i Vandali delle tribù meridionali, situate originariamente in un territorio appartenente all'attuale Polonia meridionale. Alcuni storici ritengono siano da identificarsi anche con la popolazione dei Vittovali. Al tempo delle Guerre marcomanniche, sotto l'impero di Marco Aurelio, si trovavano nell'alta piana del fiume Tibisco. In seguito migrarono verso sud-ovest, prima nell'attuale Ungheria e poi nella Slovacchia orientale. Queste, insieme alle altre tribù vandale, presero parte alle ondate migratorie che invasero l'Impero romano all'inizio del V secolo, spostandosi dapprima nella Penisola iberica ed, infine, nel Nordafrica. I condottieri delle tribù degli Asdingi rappresentarono anche la più importante dinastia reale dei Vandali. A loro è attribuita la conquista della parte settentrionale dell'Africa e la creazione del Regno dei Vandali. (it)
- De Asdingen ook wel Victofalen genoemd, behoorden tot het stamverband van de Vandalen. Vanaf ongeveer halverwege de tweede eeuw werd dit Oostgermaans volk onderscheiden in drie takken, nl. de Asdingen, de Lakringen en de Silingen. (nl)
- Hasdingowie (Asdingi) – jeden z odłamów Wandalów, który pojawił się na północnych rubieżach cesarstwa rzymskiego w drugiej połowie II wieku. Przed okresem "wędrówki ludów" Hasdingowie zajmowali ziemie objęte zasięgiem kultury przeworskiej. Swoją nazwę Hasdingowie zawdzięczali prawdopodobnie nazwie dynastii norweskiej. W okresie wędrówek plemion germańskich na południe szczep być może połączył się ze wspomnianymi przez Tacyta , którzy zamieszkali na śląskim odcinku szlaku bursztynowego. W dalszych etapach wędrówek prawdopodobnie pod naporem wenedzkim Hasdingowie wyruszyli na południe, przekraczając Karpaty. Według Kasjusza Diona na przełomie lat 171–172 Hasdingowie, którymi dowodzili i , wkroczyli do Dacji i zaproponowali jej namiestnikowi układ: pokój w zamian za umożliwienie im osiedlenia się w granicach cesarstwa. Nieznany jest przebieg pertraktacji. Kolejna informacja o tym wzmiankuje o powierzeniu namiestnikowi opieki nad rodzinami Hasdingów, wystąpieniu plemienia przeciwko Kostobokom i poniesieniu porażki w walce z Lakringami, po czym Hasdingowie zaproponowali Rzymowi pokój w zamian za pomoc w obronie granic. Rzym propozycję przyjął i umożliwił im osiedlanie się na sąsiadujących z Kwadami obszarach nad górną Cisą. Po porozumieniu z Rzymem Hasdingowie osiedlili się na obszarach, których granice zakreślane były:
* od zachodu – Dunajem i Cisą,
* północnego zachodu – Wagiem i Nitrą,
* od południa – Dunajem,
* na północnym wschodzie – zewnętrznym łukiem Karpat, Seretem i Dniestrem. Sąsiadowali z Jazygami od zachodu, Kwadami od północnego zachodu, Lakringami (według niektórych badaczy) i Roksolanami od południa, Gepidami na północnym wschodzie, pośrednio z Wizygotami od wschodu (przestrzeń pomiędzy nimi była oddzielona Wyżyną Transylwańską). O dziejach Hasdingów w III i IV wieku sporadycznie wzmiankują późniejsze źródła. Świadczyć to może o dopełnieniu przez nich warunków pokoju z Rzymem. Według Jordanesa w 248 roku Astringi nonnulli, część Hasdingów, wzięli udział w wyprawie gockiej pod wodzą i nad dolny Dunaj. W 260 roku być może przyczynili się do powstania konfliktu pomiędzy Rzymem a Kwadami i Jazygami, którzy wkroczyli do Pannonii Dolnej. W 270 ponownie wdarli się w głąb rzymskiej prowincji Panonii Dolnej. Pokonani przez Rzymian musieli dostarczyć im zakładników oraz oddział posiłkowy w sile 2000 jezdnych. Oddział ten, pod nazwą ala VIII Vandilorum, znalazł się później w Egipcie. W 290 roku wymienieni zostali przy okazji zawiązania koalicji z Gepidami przeciwko Gotom, przy czym Jordanes błędnie zakreślił granice ich terenów. Poszerzył je do obszarów zajmowanych na północy przez Sillingów, przypisał Hasdingom sąsiedztwo Markomanów i bezpośrednio Wizygotów od zachodu i wschodu oraz określił południową granicę ich obszarów na Dunaju. W pierwszej dekadzie V wieku Wandalowie (Silingowie, Hasdingowie) wraz z Alanami (Jazygami) wyruszyli na zachód wzdłuż limesu rzymskiego. W noc sylwestrową 406 roku wędrowne plemiona przekroczyły zamarznięty Ren koło Moguncji. W latach 407–409 plądrowały Galię, a w roku 409 przekroczyły Pireneje i zajęły Półwysep Iberyjski. Około lat 411–412 Hasdingowie osiedlili się na kilkadziesiąt lat we wschodniej Galicji. W 415 roku do Hiszpanii wtargnęli się Wizygoci na czele z Ataulfem, pokonując osiadłych w Silingów. Być może po tym wódz Hasdingów Gunderyk przyjął tytuł króla Wandalów i Alanów. Gdy Goci wycofali się do Galii, Gunderyk w 419 roku oblegał Swebów, ale został powstrzymany przez namiestnika rzymskiego, po czym najechał urodzajną Betykę osłabioną po eksterminacji Silingów. W 422 roku Rzym przy wsparciu wizygockim podjął kroki powstrzymania Wandalów przed opanowaniem wybrzeża Morza Śródziemnego. Dowodzone przez magister militum Castinusa wojska rzymskie poniosły porażkę. W 425 roku Wandalowie opanowali Kartagenę i Sewillę, co umożliwiło im aktywność na morzu. Następca zmarłego w 428 roku Gunderyka, Genzeryk, podjął decyzję o przeprawieniu się plemienia do północnej Afryki, gdzie założyli państwo, które przetrwało około stu lat pokonane w 534 roku przez Cesarstwo Bizantyńskie. (pl)
- Os asdingos foram um povo germânico, mais precisamente uma ramificação sul dos vândalos que se terá estabelecido, por volta do século II d.C., na área das actuais Roménia, Hungria, Polónia e Eslováquia. No final do século III uniram-se aos silingos, outra ramificação dos vândalos. Vão também participar na grande migração germânica chegando à Península Ibérica no ano de 409, onde recebem terras como federados na Galécia, actual Galiza e norte de Portugal. Gunderico, rei dos asdingos, após ter sido derrotados pelos suevos e pelos romanos, foge com o seu exercito para a Bética, onde se tornou rei dos Vândalos silingos e dos Alanos, enquanto o seu reino na Galécia foi incorporado ao reino suevo de Hermerico. Idácio de Chaves, na sua crónica, não diz qual foi o destino dado à população do reino asdingo, se conseguiu fugir para a Bética ou foi, como era costume na época, escravizada e incorporada no reino suevo, mas comenta que em 445, os Vândalos chegaram subitamente à cidade de Turónio, nas costas da Galécia, e apoderaram-se de diversas famílias. Mais tarde, o reino unido dos Vândalos e Alanos liderado por Gaiserico passou ao norte de África. (pt)
|
| rdfs:comment
|
- De Asdingen ook wel Victofalen genoemd, behoorden tot het stamverband van de Vandalen. Vanaf ongeveer halverwege de tweede eeuw werd dit Oostgermaans volk onderscheiden in drie takken, nl. de Asdingen, de Lakringen en de Silingen. (nl)
- Hasdingové byl východogermánský kmen Vandalů, původně žijící v oblastech dnešního jižního Polska, západní Ukrajiny, Slovenska a Maďarska. Na počátku 5. století našeho letopočtu se stali součástí migračních pohybů Vandalů směrem na západ až na Pyrenejský poloostrov a později do severní Afriky. Hispanie v roce 418. Hasdingové žili na severu, později se spojili se Silingy na jihu (cs)
- Die Asdingen (auch Hasdingen und Haddingjar) waren ein Teilstamm der Vandalen, der im 2. Jahrhundert n. Chr. am Nordrand des Karpatenbeckens im Gebiet des heutigen Rumänien und Ungarn zeitgleich mit der Expansion der Przeworsk-Kultur in diese Region nachweisbar ist und dann später während der Völkerwanderungszeit wieder in den Quellen erwähnt wird. Unter Führung des asdingischen Königs Geiserich setzte im Jahr 429 ein Verband aus asdingischen und silingischen Vandalen gemeinsam mit Alanen nach Nordafrika über und etablierte dort ein bis zum Jahr 533 bestehendes Reich. (de)
- La asdingoj (latine Asdingi aŭ Hastingi, germane - kiel reprezentanto de nunaj ĝermanaj lingvoj - Asdingen aŭ Hasdingen) estis parto de la ĝermana etno de vandaloj, kiuj en la 2-a jarcento de nia erao vivis en teritorio kiu nun apartenas al Rumanio kaj Hungario. (eo)
- The Hasdingi were one of the Vandal peoples of the Roman era. The Vandals were Germanic peoples, who are believed to have spoken an East Germanic language, and were first reported during the first centuries of the Roman empire in the area which is now Poland, eastern Germany, the Czech Republic, and Slovakia. Famously, the Hasdingi led a successful invasion of Roman North Africa, creating a kingdom with its capital at Carthage in what is now Tunisia. After some years in Gaul, these peoples moved into the Iberian peninsula. (en)
- Los asdingos fueron un pueblo germánico, más concretamente una ramificación de los vándalos que se establecieron alrededor del siglo II en el área actual de Hungría, Rumania, Eslovaquia y Polonia. Los vándalos asdingos fueron desplazados por los hunos de las llanuras de Hungría y, tras intentar cruzar el Danubio, bien defendido por Estilicón, a la sazón general de Flavio Honorio emperador de Occidente, se dirigieron hacia el Rin arrastrando a los vándalos silingos. A finales del siglo III se unen a los silingos y en 406 cruzan el Rin por Maguncia y asolaron la Galia, indefensa porque Estilicón retiró su ejército para defender la península itálica de los visigodos de Alarico I, e invaden la península ibérica en el 409. Después de firmar un foedus con los romanos, reciben tierras en la Galla (es)
- Les Hasdings sont l'une des deux principales branches du peuple vandale, scindé depuis le IIIe siècle au moins en deux grandes tribus, les Hasdings et les Sillings. Il est possible que le nom de « Hasdings » n'ait été alors porté que par la famille royale. En 418/419, après leur défaite dans la péninsule Ibérique face aux Wisigoths, envoyés contre eux par Rome, et la mort du roi silling Frédébal, tué au combat, Hasdings et Sillings s'unissent sous un même roi, le roi hasding Gondéric. Les Vandales réunis intègrent également dans leur rang des clans alains, eux aussi sévèrement battus par les Wisigoths. (fr)
- Sono denominati Asdingi o Hastingi (dal nome della casata principale) i Vandali delle tribù meridionali, situate originariamente in un territorio appartenente all'attuale Polonia meridionale. Alcuni storici ritengono siano da identificarsi anche con la popolazione dei Vittovali. Al tempo delle Guerre marcomanniche, sotto l'impero di Marco Aurelio, si trovavano nell'alta piana del fiume Tibisco. In seguito migrarono verso sud-ovest, prima nell'attuale Ungheria e poi nella Slovacchia orientale. (it)
- Hasdingowie (Asdingi) – jeden z odłamów Wandalów, który pojawił się na północnych rubieżach cesarstwa rzymskiego w drugiej połowie II wieku. Przed okresem "wędrówki ludów" Hasdingowie zajmowali ziemie objęte zasięgiem kultury przeworskiej. Po porozumieniu z Rzymem Hasdingowie osiedlili się na obszarach, których granice zakreślane były:
* od zachodu – Dunajem i Cisą,
* północnego zachodu – Wagiem i Nitrą,
* od południa – Dunajem,
* na północnym wschodzie – zewnętrznym łukiem Karpat, Seretem i Dniestrem. (pl)
- Os asdingos foram um povo germânico, mais precisamente uma ramificação sul dos vândalos que se terá estabelecido, por volta do século II d.C., na área das actuais Roménia, Hungria, Polónia e Eslováquia. No final do século III uniram-se aos silingos, outra ramificação dos vândalos. Vão também participar na grande migração germânica chegando à Península Ibérica no ano de 409, onde recebem terras como federados na Galécia, actual Galiza e norte de Portugal. (pt)
|
