| dbo:abstract
|
- La llengua andi és una llengua del grup de llengües andi dins de la família de les llengües àvar-andi-dido, del grup de llengües caucàsiques del nord-est parlada per 5.800 andis (2010) al raion de Botlikh (Daguestan). Té dos dialectes dividits en subdialectes, els principals dels quals són , , , i , que és una mica divergent. Els seus parlants generalment usen com a llengua literària l'àvar o el rus. (ca)
- Andi is a Northeast Caucasian language belonging to the Avar–Andic branch spoken by about 5,800 ethnic Andi (2010) in the Botlikh region of Dagestan. The language is spoken in the villages Andi (along the river ), Gunkha, Gagatl, Ashali, Rikvani, Chanko, , and Kvanxidatl. There are four main dialects, , Rikvani, Kvanxidatl, and , which appear quite divergent. However, the dialects can be said to vary between villages: the "upper-group" contains Andi, Gagatl, Rikvani, and Zilo (where Andi and Zilo are considered their own dialects), whereas the "lower-group" contains and Kvanxidatl. The upper-group lacks the affricate sound кьI. Although Andi is usually non written, there are attempts to write the language using Russian Cyrillic script. Speakers generally use Avar or Russian as their literary language(s). Andi has 7 different series of localization: the meaning "inside" changes by number (singular -ла/-а, plural -хъи: гьакъу-ла 'in a home', гьакъоба-хъи 'in houses'). Number categories are expressed through ablaut (имуво воцци в-усон 'The father found the brother', but имуво воццул в-осон 'The father found the brothers'). In the village Andi, there is a difference between the speech of men and women; a man will say, for example, дин meaning 'I', мин meaning 'you', гьекIа 'person', but a woman will say ден 'I', мен 'you', гьекIва 'person'. (en)
- Die andische Sprache (Eigenbezeichnung: q’wannab micci) gehört zu der – nach ihr benannten – Untergruppe der andischen Sprachen innerhalb der nordostkaukasischen Sprachfamilie. Sie wird von ca. 10.000 Menschen im Süden der autonomen Republik Dagestan (Russische Föderation) gesprochen; die ethnische Population der Andier beträgt jedoch ca. 20.000. Die Bezeichnung Andisch geht auf den Namen des Dorfes Andi zurück. (de)
- L'andi (en andi къIaваннаб мицци) est une langue caucasienne du groupe avaro-andi de la famille des langues nakho-daghestaniennes.L'andi, parlé par 10 000 personnes dans le rayon de Botlikh, au Daghestan, n'est pas une langue écrite. Les Andi se servent du russe et de l'avar.La langue est en constante régression, absorbée par l'avar qui est la langue de communication entre de nombreux groupes ethniques et n'est plus utilisée que dans le cadre familial. Il existe un dialecte avar teinté de mots et d'accent andi utilisé par une vingtaine de milliers d'Andi auxquels il ne reste que quelques vagues réminiscences de leur langue maternelle[réf. nécessaire]. (fr)
- Język andyjski (nazwa własna: КъIваннаб мицци) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez . Należy do języków andyjskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich. Dane mówiące o liczbie osób posługujących się tym językiem są bardzo rozbieżne i niepewne. Według statystyk w 1926 r. języka tego używało 7681 osób. W późniejszym czasie Andyjczycy uznawani byli za odłam Awarów i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z roku 1993 mówiły o 10 tys. użytkowników języka, natomiast według spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r. liczba osób posługujących się tym językiem wynosiła 21 270. Wyniki tego spisu są kwestionowane, przypuszcza się, iż do Andyjczyków zaliczono także przedstawicieli kilku mniejszych wspólnot językowych . Porównanie danych statystycznych z różnych lat pozwala stwierdzić, iż za użytkowników andyjskiego zostali najprawdopodobniej uznani użytkownicy innych, drobniejszych języków kaukaskich, o ile, statystyki zostały przekłamane. Możliwe jest bowiem, iż w ciągu ostatnich lat doszło do pełnej asymilacji tych etnosów. Językiem andyjskim posługuje się ludność w południowodagestańskich osiedlach Andi (od którego wywodzi się nazwa języka) oraz ośmiu innych dagestańskich wiosek. Język ten nie wykształcił piśmiennictwa, aczkolwiek podejmuje się pewne próby jego zapisywania dla celów użytkowych. Sporadycznie ukazują się drobne druki, nieregularnie wychodzi jedna gazeta w języku andyjskim. Poza tymi, bardzo skromnymi próbami, języka andyjski jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego używany jest język awarski, jako największy język literacki Dagestanu. Niektórzy Andyjczycy znają także rosyjski, jako język urzędowy Federacji Rosyjskiej. Andyjski jest językiem ergatywnym. Posiada bardzo skomplikowaną deklinację (ze względu na znaczną liczbę przypadków) i względnie prostą koniugację. Studia nad językiem andyjskim zapoczątkował niemiecki kaukazolog Adolf Dirr (1867–1930), publikując w 1906 r. w Tbilisi pracę Krótka gramatyka języka andyjskiego z tekstami, słowniczkiem oraz rosyjskim indeksem (Краткий грамматический очерк андийского языка с текстами, сборником андийских слов и русским к нему указателем). (pl)
- A língua Andi se classifica dentro do ramo das das línguas caucasianas do noroeste, sendo avaliada como uma língua ameaçada de extinção. (pt)
- Анді́йська мо́ва (самоназва — къІбаннаб мицци) — мова андійців, належить до нахсько-дагестанських. Андійською мовою спілкуються в Дагестані, зокрема, Ботліхському районі в селах: Анді, Гунхо, Гагатль, Чанхо, Зіло, Муніб, Кванхідатль. Вирізняють 7 діалектів. Мова є безписемною. Наголос в андійській мові є слабким і завжди падає на закритий склад (ихво́б-«млин», ги́нцІу-«двері»), а при двох закритих — на останній (гуну́л-«котел», лъенси́б-«брова»). (uk)
- Анди́йский язык (анд. къӏваннаб мицӏцӏи, авар. гIандадерил мацI) — язык андийцев, один из языков андийской группы. Распространён в нескольких аулах Ботлихского района Дагестана. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- La llengua andi és una llengua del grup de llengües andi dins de la família de les llengües àvar-andi-dido, del grup de llengües caucàsiques del nord-est parlada per 5.800 andis (2010) al raion de Botlikh (Daguestan). Té dos dialectes dividits en subdialectes, els principals dels quals són , , , i , que és una mica divergent. Els seus parlants generalment usen com a llengua literària l'àvar o el rus. (ca)
- Die andische Sprache (Eigenbezeichnung: q’wannab micci) gehört zu der – nach ihr benannten – Untergruppe der andischen Sprachen innerhalb der nordostkaukasischen Sprachfamilie. Sie wird von ca. 10.000 Menschen im Süden der autonomen Republik Dagestan (Russische Föderation) gesprochen; die ethnische Population der Andier beträgt jedoch ca. 20.000. Die Bezeichnung Andisch geht auf den Namen des Dorfes Andi zurück. (de)
- L'andi (en andi къIaваннаб мицци) est une langue caucasienne du groupe avaro-andi de la famille des langues nakho-daghestaniennes.L'andi, parlé par 10 000 personnes dans le rayon de Botlikh, au Daghestan, n'est pas une langue écrite. Les Andi se servent du russe et de l'avar.La langue est en constante régression, absorbée par l'avar qui est la langue de communication entre de nombreux groupes ethniques et n'est plus utilisée que dans le cadre familial. Il existe un dialecte avar teinté de mots et d'accent andi utilisé par une vingtaine de milliers d'Andi auxquels il ne reste que quelques vagues réminiscences de leur langue maternelle[réf. nécessaire]. (fr)
- A língua Andi se classifica dentro do ramo das das línguas caucasianas do noroeste, sendo avaliada como uma língua ameaçada de extinção. (pt)
- Анді́йська мо́ва (самоназва — къІбаннаб мицци) — мова андійців, належить до нахсько-дагестанських. Андійською мовою спілкуються в Дагестані, зокрема, Ботліхському районі в селах: Анді, Гунхо, Гагатль, Чанхо, Зіло, Муніб, Кванхідатль. Вирізняють 7 діалектів. Мова є безписемною. Наголос в андійській мові є слабким і завжди падає на закритий склад (ихво́б-«млин», ги́нцІу-«двері»), а при двох закритих — на останній (гуну́л-«котел», лъенси́б-«брова»). (uk)
- Анди́йский язык (анд. къӏваннаб мицӏцӏи, авар. гIандадерил мацI) — язык андийцев, один из языков андийской группы. Распространён в нескольких аулах Ботлихского района Дагестана. (ru)
- Andi is a Northeast Caucasian language belonging to the Avar–Andic branch spoken by about 5,800 ethnic Andi (2010) in the Botlikh region of Dagestan. The language is spoken in the villages Andi (along the river ), Gunkha, Gagatl, Ashali, Rikvani, Chanko, , and Kvanxidatl. Although Andi is usually non written, there are attempts to write the language using Russian Cyrillic script. Speakers generally use Avar or Russian as their literary language(s). (en)
- Język andyjski (nazwa własna: КъIваннаб мицци) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez . Należy do języków andyjskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich. Językiem andyjskim posługuje się ludność w południowodagestańskich osiedlach Andi (od którego wywodzi się nazwa języka) oraz ośmiu innych dagestańskich wiosek. Andyjski jest językiem ergatywnym. Posiada bardzo skomplikowaną deklinację (ze względu na znaczną liczbę przypadków) i względnie prostą koniugację. (pl)
|
