| dbo:abstract
|
- Els búrides foren una dinastia d'origen turc que va governar Damasc del 1104 al 1154. La va fundar Tughtakín (o Tughtegín) Dhahir-ad-Din, atabeg del Xams-al-Muluk Duqaq (fill del sultà Tútuix (I)). Turghtegin era l'home de confiança de Tútuix, i Duqaq li va encarregar l'administració dels afers a Damasc des del 1095. Duqaq va morir el 8 de juny de 1104 i Tughtegin va proclamar al jove fill del difunt, , i va governar en el seu nom. Tútuix II va morir poc després i després d'una breu proclamació de Muhi al-Din Baktash, Tughtakin va assolir personalment el poder i va iniciar la dinastia burida (1105-1154) amb el títol de Saif al-Islam Zahir al-Din Tughtakin. Damasc va experimentar un creixement econòmic i social en els següents anys. Tughtegin va negociar sovint amb els estats croats que amenaçaven les regions productores de blat (la Bekaa i l'Hauran) amb els quals van haver de fer pactes que sovint van haver d'explicar al sultà seljúcida de Bagdad. Va poder conservar l'Hauran, la plana de l'alt Jordà i Yarmuk), però no va reeixir en negociacions amb els fatimites que tenien encara algunes places de la costa com Tir. Interiorment la població estava organitzada en una milícia anomenada ahdath, a la que s'oposava una altra milícia principalment rural, els batiniyya o ismaïlites. El 2 d'octubre de 1113 fou assassinat a Damasc l'emir de Mossul, Mawdud, per obre de sicaris ismaïlites. Tughtakin va morir el 12 de febrer de 1128 i el va succeir el seu fill Tadj al-Muluk Buri que l'any següent va fer matar el visir al-Mazdakani que fou el senyal per una terrible massacra en què el poble va matar a milers de batiniyya. Aquestos es van revenjar aviat: el 1131 Tadj al-Muluk fou ferit en un atemptat i va morir de les ferides el 7 de juny de 1132. Abans de morir va fer reconèixer com successor al seu fill Shams al-Muluk Abu l-Fath Ismail, que fou assassinat pels seus esclaus per orde de la seva pròpia mare l'1 de febrer de 1135. A partir del 1130 quan el zengita Imad al-Din i el seu fill Nur al-Din van dominar Alep, els zengites es van erigir com el seu principal adversari i Shams al-Muluk volia entregar Damasc a Imad al-Din quan fou assassinat. Mort Shams al-Muluk va pujar al tron el seu germà Shihab al-Din Mahmud que també va morir assassinat per tres dels seus servidors, el 23 de juny de 1139, per instigació dels seus adversaris polítics. Va ser proclamat llavors el seu germà Djamal al-Din Muhammad, governador de Baalbek, i aquest va morir de malaltia el 29 de març de 1140. Els caps militars van intervenir i van portar al tron al jove Abu Said Abak Mudjir al-Din Abd al-Dawla, fill de Djamal al-Din, que va deixar la direcció dels afers al seu atabeg Muin al-Din Unur (1140-1150) que va governar fins a la seva mort (30 d'agost de 1149). El 1148 es va trencar la llarga cooperació amb els croats, i aquests van atacar Damasc (juliol de 1148) sense èxit, i des de llavors ja van ser impossibles nous tractats entre burides i croats Mort Muin al-Din Umar, Abu Said Abak va agafar personalment les regnes del poder, però aviat va haver d'acceptar la sobirania del zengita Nur al-Din que el 1154 va ocupar la ciutat i va deposar l'emir burida que va haver de marxar de la ciutat. Els diversos sobirans rebien la investidura del sultà seljúcida de Bagdad al que entregaven regals, i aquest no intervenia en els afers interns. (ca)
- البوريون: سلالة تركية حكمت في دمشق سنوات (1103-1154 م).مؤسس السلالة ظاهر الدين طغتكين (1103-1128 م) كان من المماليك، ثم أصبح من جنود السلاجقة في الشام. عين سنة 1095 م أتابكا (قائدا) على الشام من قبل الأمير السلجوقي «دقاق بن تتش». منذ 1103 م أصبح حكم دمشق وراثيا في أبناءه. استطاع أربعة من أبناءه الاحتفاظ بموقعهم رغم الظروف الصعبة. دام الوضع حتى سنة 1145 م تاريخ خلع الزنكيين لآخر الأمراء البوريين مجير الدين أبق (1134-1154 م). (ar)
- Búríjovci (arabsky بوريون, turecky Börüoğulları) byla turkická dynastie vládnoucí v Damašku od počátku až do poloviny 12. století. První búríjovský vládce byl původně ve službách seldžuckého sultána Dukaka a po Dukakově smrti roku 1104 si město a s ním i celý Damašský emirát zajistil sám pro sebe. Búríjovští vládcové měli těsné vazby na své křižácké sousedy, zejména Jeruzalémské království. S vzestupem aleppského vládce Núr ad-Dína z rodu Zengíovců uzavřel damašský emír-regent spojeneckou smlouvu s jeruzalémským králem Fulkem z Anjou. Po Fulkově smrti však jeruzalémská regentská vláda spojenectví s Damaškem zavrhla a město se roku 1147 pokusila napadnout, ale neúspěšně. Když následujícího roku město druhá křížová výprava, Unur byl donucen hledat pomoc u Núr ad-Dína, díky kterému nakonec křižáci od obléhání ustoupili. Núr-ad Dínův vliv v Damašku však natolik zesílil, že roku 1154 mu obyvatelé otevřeli brány města a Damašek se tak stal součástí jeho říše. (cs)
- Die Buriden waren eine türkstämmige Dynastie, die während des 12. Jahrhunderts für vier Generationen über Damaskus als unabhängige Emire herrschten. Stammvater der Dynastie war Tughtigin, der ein freigelassener Militärsklave (mamlūk) des Seldschukenfürsten von Syrien Tutusch I. († 1095) war. Von diesem wurde er zum Tutor (Atabeg) seines Sohnes Duqaq († 1104) ernannt, für den er ab 1095 in Damaskus die Regierungsgeschäfte erledigte. 1104 vertrieb Tughtigin die Seldschukenprinzen aus Damaskus und sicherte damit die faktische Alleinherrschaft seiner Familie. Die Buriden waren Anhänger des sunnitischen Islam, allerdings hatte Tughtigin in Damaskus die schiitische Gemeinschaft der Nizariten (bei den Christen als „Assassinen“ bekannt) protegiert, die aber sein Sohn Buri nach einem Pogrom 1129 vertrieb. Während des zweiten Kreuzzuges verteidigte die Dynastie 1148 Damaskus für den Islam. Seit 1128 standen die Buriden in Rivalität zu den Zengiden von Aleppo um die Vormachtstellung in Syrien. Diesen Kampf verloren sie 1154, als der Zengide Nur ad-Din Mahmud in Damaskus einziehen konnte. Der letzte Buride starb im Exil zu Bagdad. (de)
- Οι Μπουρίδες (αγγλικά: Burid dynasty) ήταν μουσουλμανική δυναστεία, τουρκικής προέλευσης, που κυβέρνησε το στις αρχές του 12ου αιώνα μ.Χ. (el)
- The Burid dynasty was a dynasty of Arab origin which ruled over the Emirate of Damascus in the early 12th century. (en)
- La dinastía burí fue una familia de atabegs que reinó en Damasco del 1104 al 1154. (es)
- La dynastie bouride est une famille d'atabegs qui a régné sur Damas de 1104 à 1154. (fr)
- Dinasti Burid adalah dinasti keturunan Arab yang menguasai Damaskus pada awal abad ke-12. (in)
- I Buridi furono una dinastia che governò Damasco nella prima metà del XII secolo, dal 1104 fino al 1154, quando essa fu conquistata dall'atabeg zengide di Aleppo Nur al-Din. (it)
- ブーリー朝（بوريون The Burid Dynasty）は、12世紀初頭にダマスカスを支配したテュルク系の王朝（アタベク政権）である。その創設者、トゥグ・テギーンはシリア・セルジューク朝をアレッポとダマスカスに分裂させて戦う兄弟のうち、ダマスカスの王ドゥカークのアタベク（後見役）として仕えていた。彼をはじめ、歴代のブーリー朝の支配者たちはブーリを除いては西洋人キリスト教徒と戦うより、むしろその支配を認める道を選んだ。 (ja)
- Burydzi – muzułmańska dynastia władająca Damaszkiem i południową Syrią w latach 1104-1154. Właściwy protoplasta dynastii Burydów, , był atabegiem Seldżukidy Dukaka, panującego w Damaszku. W roku 1104 Dukak zmarł, pozostawiając nieletniego syna Tutusza, w którego imieniu Tughtakin rządził jako atabeg. Także Tutusz jednak wkrótce zmarł i Tughtakin stał się władcą samodzielnym. W roku 1108/1109 zawarł on umowę z królem jerozolimskim Baldwinem I dotyczącą podziału dochodów z ziem uprawnych leżących na zachód od Jeziora Tyberiadzkiego oraz nad górnym Jordanem, w roku następnym zaś podobną umowę, tym razem dotyczącą Doliny Bekaa, z hrabią Trypolisu Bertrandem. Kiedy w roku 1111 do Syrii przybyła wyprawa wysłana przez sułtana Wielkich Seldżuków Mohammada Tapara przeciwko krzyżowcom, Tughtakin przyjął ją niezbyt przyjaźnie. Podczas kolejnej wyprawy w roku 1113 asasyni zabili jej dowódcę, namiestnika Mosulu . Rozeszły się pogłoski, że Tughtakin, który nieco później udzielił im schronienia w Damaszku, był uwikłany w tę zbrodnię. W istocie po kilku miesiącach zawarł on nowy rozejm z Baldwinem I, a kiedy w 1115 do Syrii przybyła kolejna wyprawa Wielkich Seldżuków, Tughtakin otwarcie wystąpił przeciwko nim w ramach koalicji złożonej z Aleppa, Księstwa Antiochii i Ilghaziego z rodu Artukidów, chociaż ostatecznie nie wziął udziału w walce. Władcy syryjscy mniej obawiali się Franków, niż aliansu z sułtanem. Jednak regent Antiochii Roger z Salerno odniósł nad armią Wielkich Seldżuków w bitwie pod Danis bardziej zdecydowane zwycięstwo niż Tughtakin by sobie tego życzył. W tej sytuacji w roku 1116 Tughtakin udał się do Bagdadu i zawarł pokój z sułtanem, otrzymując oficjalne uznanie swojej władzy w Syrii jako jego wasal. W roku 1118 zawarł on przymierze z Fatymidami i przez dwa lub trzy miesiące połączone armie Egipcjan i Damaszku stały naprzeciwko armii nowego króla jerozolimskiego Baldwina II, nie ośmielając zaatakować się nawzajem, dopóki Tughtakin nie zdecydował się wycofać. W roku 1119 współdziałał on z Ilghazim, który działając samodzielnie zadał Rogerowi z Salerno druzgocącą klęskę w bitwie na Krwawym Polu, ale potem wraz z siłami Burydów oddał pole walki połączonym siłom krzyżowców w drugiej bitwie pod Danis. Tughtakin i Ilghazi ze zmiennym szczęściem wspólnie walczyli z krzyżowcami aż do śmierci tego ostatniego w roku 1122. Następnie władca Damaszku współdziałał z , następcą Ilghaziego w Aleppo, oraz jego kolejnym władcą, Ak Sunkurem al-Bursukim. Nie zapobiegło to jednak klęsce jaką w roku 1126 zadał mu Baldwin II w bitwie pod Mardż as-Saffar. W roku 1128 Tughtakin zmarł i władzę przejął po nim jego syn Buri, który już w drugim roku swego panowania doprowadził do masowej zagłady asasynów oraz musiał odpierać nieudany atak krzyżowców. Tymczasem w roku objęcia władzy przez Buriego Aleppo zajął namiestnik Mosulu Zanki i odtąd głównym celem jego polityki w Syrii stało się opanowanie Damaszku. Pierwszy atak podjął on już w roku 1130, kiedy zdobył Hamę i w zdradziecki sposób pojmał władcę tego miasta, jednego z synów Buriego. Buri zmarł w roku 1132 od ran zadanych mu przez asasynów, a jego syn i następca, Isma'il, niepopularny wśród mieszkańców, zwrócił się do Zankiego z prośbą o interwencję. Zanim jednak Zanki przybył ze swoją armią w początkach 1135 roku, Isma'il już nie żył, zamordowany z poduszczenia swojej matki, a jego miejsce zajął jego brat, Mahmud. Wojskom Zankiego stawił opór emir , a Zanki, otrzymawszy od kalifa polecenie powrotu do Mosulu, wycofał się. W sierpniu 1135 Zanki zdobył Hims, jednak w niedługim czasie Unur go odzyskał i przełamał ponowne oblężenie przez wojska Zankiego w roku 1137. W roku 1138 Zanki poślubił wdowę po Burim i otrzymał Hims w posagu. Kiedy w 1139 w wyniku spisku pałacowego został zamordowany Mahmud, rzeczywistą władzę w Damaszku, jako atabeg, zaczął sprawować Unur, a ponaglany przez swoją nową żonę Zanki rozpoczął oblężenie miasta. Doprowadzony do ostateczności Unur zwrócił się o pomoc do króla jerozolimskiego Fulko i w obliczu nowego zagrożenia Zanki przerwał oblężenie i wycofał się. Dobre stosunki pomiędzy królestwem jerozolimskim i Unurem przetrwały do roku 1148, kiedy w Jerozolimie za cel drugiej wyprawy krzyżowej obrano Damaszek. W tej nowej sytuacji Unur zwrócił się o pomoc do następcy Zankiego, Nur ad-Dina, i krzyżowcy odstąpili od oblężenia. W sierpniu 1149 Unur zmarł, a Damaszek znalazł się w kleszczach dwóch agresywnych potęg. Wśród mieszkańców narastało pragnienie opowiedzenia się za rządami Nur ad-Dina, jednak ostatni z Burydów, Uwak, usiłował utrzymać niezależność mimo zewnętrznego zagrożenia i niechęci poddanych. Ostatecznie Nur ad-Din zajął Damaszek w kwietniu 1154 roku, gdy w wyniku zmowy mieszczan jego armia została wpuszczona do miasta, a tym samym dzieje dynastii Burydów dobiegły końca. (pl)
- Os búridas foram uma dinastia turca que governou o no início do século XII. O primeiro governante búrida, Toguetequim, começou por ser um subordinado de Ducaque, o governador seljúcida de Damasco que após a morte do amo se apoderou do emirado, que governou entre desde 1104 até à sua morte em 1128. A dinastia tomou o nome do filho de Toguetequim, Buri Taje Almoluque (r. 1128–1132). Os búridas foram reconhecidos como emires pelo Califado Abássida, que em troca de presentes consideráveis, não interferiam nos assuntos do emirado. Governaram a cidade até 1154, quando a perderam para o governante zênguida de Alepo, Noradine. Os búridas foram derrotados pelos cruzados em 1126 na , mas conseguiram impedir a tomada de Damasco pelas tropas cristãs. (pt)
- Бури́ды — тюркская династия, правившая в Дамаске в первой половине 12 века. Основатель — Тугтегин. (ru)
- 布里迪王朝（1104–1154），是中世纪一个突厥化的穆斯林王朝，统治范围包含大马士革城及其周边地区，最后被赞吉王朝所吞并。 (zh)
- Буріди — турецька династія, що правила в Дамаску в першій половині 12 століття. Засновник — . (uk)
|
| rdfs:comment
|
- البوريون: سلالة تركية حكمت في دمشق سنوات (1103-1154 م).مؤسس السلالة ظاهر الدين طغتكين (1103-1128 م) كان من المماليك، ثم أصبح من جنود السلاجقة في الشام. عين سنة 1095 م أتابكا (قائدا) على الشام من قبل الأمير السلجوقي «دقاق بن تتش». منذ 1103 م أصبح حكم دمشق وراثيا في أبناءه. استطاع أربعة من أبناءه الاحتفاظ بموقعهم رغم الظروف الصعبة. دام الوضع حتى سنة 1145 م تاريخ خلع الزنكيين لآخر الأمراء البوريين مجير الدين أبق (1134-1154 م). (ar)
- Οι Μπουρίδες (αγγλικά: Burid dynasty) ήταν μουσουλμανική δυναστεία, τουρκικής προέλευσης, που κυβέρνησε το στις αρχές του 12ου αιώνα μ.Χ. (el)
- The Burid dynasty was a dynasty of Arab origin which ruled over the Emirate of Damascus in the early 12th century. (en)
- La dinastía burí fue una familia de atabegs que reinó en Damasco del 1104 al 1154. (es)
- La dynastie bouride est une famille d'atabegs qui a régné sur Damas de 1104 à 1154. (fr)
- Dinasti Burid adalah dinasti keturunan Arab yang menguasai Damaskus pada awal abad ke-12. (in)
- I Buridi furono una dinastia che governò Damasco nella prima metà del XII secolo, dal 1104 fino al 1154, quando essa fu conquistata dall'atabeg zengide di Aleppo Nur al-Din. (it)
- ブーリー朝（بوريون The Burid Dynasty）は、12世紀初頭にダマスカスを支配したテュルク系の王朝（アタベク政権）である。その創設者、トゥグ・テギーンはシリア・セルジューク朝をアレッポとダマスカスに分裂させて戦う兄弟のうち、ダマスカスの王ドゥカークのアタベク（後見役）として仕えていた。彼をはじめ、歴代のブーリー朝の支配者たちはブーリを除いては西洋人キリスト教徒と戦うより、むしろその支配を認める道を選んだ。 (ja)
- Бури́ды — тюркская династия, правившая в Дамаске в первой половине 12 века. Основатель — Тугтегин. (ru)
- 布里迪王朝（1104–1154），是中世纪一个突厥化的穆斯林王朝，统治范围包含大马士革城及其周边地区，最后被赞吉王朝所吞并。 (zh)
- Буріди — турецька династія, що правила в Дамаску в першій половині 12 століття. Засновник — . (uk)
- Els búrides foren una dinastia d'origen turc que va governar Damasc del 1104 al 1154. La va fundar Tughtakín (o Tughtegín) Dhahir-ad-Din, atabeg del Xams-al-Muluk Duqaq (fill del sultà Tútuix (I)). Turghtegin era l'home de confiança de Tútuix, i Duqaq li va encarregar l'administració dels afers a Damasc des del 1095. Duqaq va morir el 8 de juny de 1104 i Tughtegin va proclamar al jove fill del difunt, , i va governar en el seu nom. Tútuix II va morir poc després i després d'una breu proclamació de Muhi al-Din Baktash, Tughtakin va assolir personalment el poder i va iniciar la dinastia burida (1105-1154) amb el títol de Saif al-Islam Zahir al-Din Tughtakin. (ca)
- Búríjovci (arabsky بوريون, turecky Börüoğulları) byla turkická dynastie vládnoucí v Damašku od počátku až do poloviny 12. století. První búríjovský vládce byl původně ve službách seldžuckého sultána Dukaka a po Dukakově smrti roku 1104 si město a s ním i celý Damašský emirát zajistil sám pro sebe. Búríjovští vládcové měli těsné vazby na své křižácké sousedy, zejména Jeruzalémské království. S vzestupem aleppského vládce Núr ad-Dína z rodu Zengíovců uzavřel damašský emír-regent spojeneckou smlouvu s jeruzalémským králem Fulkem z Anjou. (cs)
- Die Buriden waren eine türkstämmige Dynastie, die während des 12. Jahrhunderts für vier Generationen über Damaskus als unabhängige Emire herrschten. Stammvater der Dynastie war Tughtigin, der ein freigelassener Militärsklave (mamlūk) des Seldschukenfürsten von Syrien Tutusch I. († 1095) war. Von diesem wurde er zum Tutor (Atabeg) seines Sohnes Duqaq († 1104) ernannt, für den er ab 1095 in Damaskus die Regierungsgeschäfte erledigte. 1104 vertrieb Tughtigin die Seldschukenprinzen aus Damaskus und sicherte damit die faktische Alleinherrschaft seiner Familie. (de)
- Burydzi – muzułmańska dynastia władająca Damaszkiem i południową Syrią w latach 1104-1154. Właściwy protoplasta dynastii Burydów, , był atabegiem Seldżukidy Dukaka, panującego w Damaszku. W roku 1104 Dukak zmarł, pozostawiając nieletniego syna Tutusza, w którego imieniu Tughtakin rządził jako atabeg. Także Tutusz jednak wkrótce zmarł i Tughtakin stał się władcą samodzielnym. W roku 1108/1109 zawarł on umowę z królem jerozolimskim Baldwinem I dotyczącą podziału dochodów z ziem uprawnych leżących na zachód od Jeziora Tyberiadzkiego oraz nad górnym Jordanem, w roku następnym zaś podobną umowę, tym razem dotyczącą Doliny Bekaa, z hrabią Trypolisu Bertrandem. Kiedy w roku 1111 do Syrii przybyła wyprawa wysłana przez sułtana Wielkich Seldżuków Mohammada Tapara przeciwko krzyżowcom, Tughtakin prz (pl)
- Os búridas foram uma dinastia turca que governou o no início do século XII. O primeiro governante búrida, Toguetequim, começou por ser um subordinado de Ducaque, o governador seljúcida de Damasco que após a morte do amo se apoderou do emirado, que governou entre desde 1104 até à sua morte em 1128. Os búridas foram derrotados pelos cruzados em 1126 na , mas conseguiram impedir a tomada de Damasco pelas tropas cristãs. (pt)
|
