| dbo:abstract
|
- Eufonie neboli libozvuk či libozvučnost je umělecky působivé uspořádání hlásek nebo jejich skupin ve verši a jejich následné opakování. Především jsou používány samohlásky a dvojhlásky. Opakem je kakofonie neboli nelibozvučnost. Příklad: V první sloce básně Roberta Browninga Meeting at night (Noční setkání) opakuje se souhláska [l]. The grey sea and the long black land;And the yellow half-moon large and low;And the startled little waves that leapIn fiery ringlets from their sleep,As I gain the cove with pushing prow,And quench its speed i' the slushy sand. Mistrovské eufonicky dílo je Havran Edgara Allana Poea. And the Raven, never flitting, still is sitting, still is sittingOn the pallid bust of Pallas just above my chamber door; V české poezii příklady eufonie jsou básně Karla Hlaváčka, jako třeba Hrál kdosi na hoboj: Hrál kdosi na hoboj, a hrál již kolik dní,hrál vždycky navečer touž píseň mollovoua ani nerozžal si oheň pobřežní,neb všecky ohně prý tu zhasnou, uplovou. Komplikované skupiny a sekvence hlasek se vyskytuji v lyrice Vladimíra Holana. Slovní hřičky jsou typické také pro Jiřího Ortena (Cítím již na patře sám samet samoty v básni U tebe teplo je...).Eufonii se zabýval ve svých článcích Jan Mukařovský. Jiní eufonolozi jsou Roman Jakobson, Miroslav Červenka, , Robert Abernathy, , Katarzyna Lesiak a Lukáš Neumann. (cs)
- Die Euphonie, auch Eufonie geschrieben, (über das lateinische euphonia aus dem griechischen εὐφωνία euphōnía entlehnt, für „guter/schöner Laut/Ton“, „gute/schöne Stimme“ oder auch „Wohlklang“) bezeichnet in der Musik-, Literatur- und Sprachwissenschaft einen Wohlklang oder Wohllaut. (de)
- Belsoneco estas esprimo uzata kaj en la muziko kaj en lingvoscienco por la beleco aŭ agrableco de la sono de parolo, vorto, esprimo, , melodio aŭ kanto. Tio estas iom subjektiva afero kaj kaŭzas ĝin la konvena proporcio aŭ grupiĝo de vokaloj kaj konsonantoj. Tamen kelkaj lingvistoj argumentas, ke certaj sonŝanĝoj okazas pro belsoneco. Male malbelsoneco estas la malbeleco aŭ malagrableco de sonoj. En la muziko oni kutime konsideras melodion kun dissonantaj tonoj malbonsona. (eo)
- La eufonía es, etimológicamente, ‘buen sonido’ y se aplica en la lengua a la sonoridad de las palabras que los hablantes consideran agradable. Lo opuesto es la cacofonía. A la eufonía contribuyen la proporción con que se combinan las vocales con las consonantes suaves, medias y fuertes; la movilidad del acento prosódico; la distribución de las voces agudas, llanas, esdrújulas y sobresdrújulas, de forma que las llanas abunden más que las agudas, y estas más que las esdrújulas y sobreesdrújulas; la combinación de las voces con diferente número de sílabas; la libertad de la sintaxis que permite colocar las palabras y miembros del período en donde más convenga, para que la cláusula resulte armoniosa. Todo esto se une para la eufonía con la elección de las palabras y expresiones, y de las pausas, cortes e inflexiones de la voz. La eufonía ha determinado algunas normas:
* El artículo «el» se aplica a los femeninos que comienzan por «a» tónica, en lugar de «la», para evitar la sinalefa que resultaría de la concurrencia de dos aes: «el alma», «el águila»...
* También se logra la eufonía en las voces derivadas suprimiendo letras, atenuándolas, reforzándolas o conmutándolas en otras.
* Los enclíticos se evitan, aunque gramaticalmente sean correctos, cuando de su uso resultaran cacofonías: «leíle», «colocolo», «encarameme», «acatete»...
* Cuando el pronombre «nos» se incorpora a la primera persona de plural, por eufonía se omite la «s» final del verbo: «vámonos», «estémonos»...
* Por la misma razón pierde la «d» la segunda persona del plural del imperativo cuando recibe esta persona el enclítico «os»: «ayudaos», «amaos», «respetaos»...
* El imperativo de ir no sigue esta regla, puesto que se dice «idos» en vez de «íos». (es)
- Eufonia belarrira atseginak diren soinu eta hotsen multzoa da. Kakofoniaren aurkakoa da. (eu)
- Phonaesthetics (also spelled phonesthetics in North America) is the study of beauty and pleasantness associated with the sounds of certain words or parts of words. The term was first used in this sense, perhaps by J. R. R. Tolkien, during the mid-20th century and derives from Ancient Greek φωνή (phōnḗ) 'voice, sound', and αἰσθητική (aisthētikḗ) 'aesthetics'. Speech sounds have many aesthetic qualities, some of which are subjectively regarded as euphonious (pleasing) or cacophonous (displeasing). Phonaesthetics remains a budding and often subjective field of study, with no scientifically or otherwise formally established definition; today, it mostly exists as a marginal branch of psychology, phonetics, or poetics. More broadly, the British linguist David Crystal has regarded phonaesthetics as the study of "phonaesthesia" (i.e., sound symbolism and phonesthemes): that not just words but even certain sound combinations carry meaning. For example, he shows that English speakers tend to associate unpleasantness with the sound sl- in such words as sleazy, slime, slug, and slush, or they associate repetition lacking any particular shape with -tter in such words as chatter, glitter, flutter, and shatter. (en)
- L’euphonie, du grec ancien : εὐφωνία / euphōnía, de ευ- / eu- (« bien ») et φωνή / phōnḗ (« voix », « son »), est une combinaison agréable et harmonieuse de sons. Son contraire est la cacophonie, qui désigne un ensemble de bruits dissonants ou sans harmonie. L'utilisation de ces mots n'est pas limitée à la musique, mais à tout domaine faisant intervenir le son, par exemple la linguistique. (fr)
- L'eufonia (composto delle parole greche ευ, prefisso avverbiale che significa "buono" o "bene", e φωνή, "suono") è, in linguistica e musica, l'effetto piacevole prodotto da un suono (vocale o strumentale) o da più suoni di parole che si incontrano. È l'opposto della cacofonia, che riguarda suoni (vocali o strumentali) sgradevoli all'ascoltatore. (it)
- Eufonia (stgr. εὐφωνία euphonia „piękne brzmienie”) – nazwa zbiorcza dla wszystkich typów organizacji naddanej tekstu w jego warstwie brzmieniowej, które w jakimś okresie uważane są za estetycznie dodatnie. Eufonia to przyjemny brzmieniowo ton wypowiedzi, harmonijny dobór dźwięków.Można osiągnąć ten efekt np. poprzez eliminowanie z wiersza głosek syczących lub szumiących, opieranie się na głoskach sonornych i samogłoskach, a także o unikanie hiatusu.Przeciwieństwem eufonii jest kakofonia. Eufonią nazywa się też dział poetyki obejmujący wiedzę o harmonijnym doborze dźwięków mowy. Celem eufonii jest sprawienie, by utwór pięknie brzmiał przez m.in.:
* celowe powtarzanie tych samych głosek w bliskim sąsiedztwie (konsonanse – gdy powtarzane są spółgłoski i asonanse – gdy samogłoski), np. w wierszu „Epitafium Rzymowi” Mikołaja Sępa Szarzyńskiego: „Ty, co Rzym wpośród Rzyma chcąc baczyć pielgrzymie,/ a wżdy baczyć nie możesz w samym Rzyma Rzymie,/ patrzaj na okrąg murów i w rum obrócone (...)”
* aliterację, czyli powtarzanie się tych samych głosek lub zespołów głoskowych na początku kolejnych wyrazów tworzących wers, np. „Wierzbowa wodo, wonna wikliną” (J. Iwaszkiewicz, „Ikwa i ja”)
* eliminowanie trudnych do wymówienia połączeń fonetycznych poprzez rozbijanie ich za pomocą innych głosek (zestarzeć się, we wnętrzu) W języku czeskim używa się obok terminu eufonie rodzimego słowa libozvučnost. (pl)
- A eufonia caracteriza-se por um som agradável, especialmente pela combinação de certas palavras; contrapondo-se, portanto, à cacofonia (esta identifica sons desagradáveis). A eufonia é definida como "Efeito acústico agradável", ou "Sucessão de sons agradáveis (no dizer). Igualmente, pode se notar termos fiéis subentendidos em uma frase.Exemplos: "Fico com a Juliana talvez" ("Natal") "Ao menos que alguém se preste para nos ajudar" ("cipreste") (Do grego euphonía, «bela voz», pelo latim euphonĭa-, «eufonia; sons harmoniosos»)[1] (pt)
- Eufoni (av grekiskans ἐυφωνία, ἐυ "gott", "väl" och φωνή "ljud"), välljud, är något som får oss att känna välbehag. Välljud är en högst subjektiv upplevelse. Eufoni kan innefatta musik, efterklang och andra akustiska fenomen. Motsatsen till välljud är buller eller kakofoni. (sv)
- Благозвучие, эвфония (греч. εὐφωνόα) — качество некоторых звуков или их сочетаний, делающее их приятными для произнесения. Считается особенно важным в поэзии, но также играет роль в прозе, ораторском искусстве и так далее. Древнегреческие философы-стоики изучали благозвучие слов как часть логики, вместе с звуками и буквами, грамматическими ошибками и ораторским искусством; важную роль эвфонике приписывал древнеримский историк Плиний Старший. Отто Есперсен указывал, что в XVIII—XIX веках причиной всех объявлялось благозвучие; он же отмечал, что эвфония имеет как субъективные причины (привычное кажется благозвучным), так и объективные (артикуляционно сложные звуки кажутся неблагозвучными). Благозвучие является одним из главных факторов в выборе имени для ребёнка в большинстве культур. Искусственный язык квенья целенаправленно создавался с целью быть благозвучным. (ru)
- Евфоні́я (грец. εὐφωνία) або милозвучність — вияв фоніки, який означає гармонійну сув'язь позитивно-естетичних явищ художнього, насамперед поетичного твору. В мовознавстві це передусім уникання складного для вимови нагромадження звуків. Евфонія надзвичайно органічна для української лірики, оскільки спирається на визначальну інтонаційну основу української мови — вокалізм, зумовлюючи тяжіння версифікаційних пошуків до музичності (Микола Вороний, Олександр Олесь, Павло Тичина, Володимир Сосюра та інші) виконує особливу стилістичну функцію у розмаїтті симетричного звукового ладу поетичного мовлення, забезпечує міру кількості, частоти, комбінування та тривання фонем. Це стосується їхньої якості (інструментування), місця розташування у тексті (епіфора, анафора, кільце, рима тощо). Яскравим прикладом евфонії може бути, зокрема, поезія Миколи Вінграновського, в якій благозвуччя постає стильовим принципом: У синьому морі я висіяв сни,У синьому морі на синьому глеїЯ висіяв сни із твоєї весни,У синьому морі з весни із твоєї. Винятково важливими й прямими елементами мовленнєвої евфонії є евфемізми — слова чи сполуки слів, якими замінюють точні назви з негативним, непристойним чи неприємним емоційним забарвленням, напр.: нерозумний замість дурний, акція замість убивство; вона у делікатному стані замість звичного вона вагітна, хірургічне втручання замість операція. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Die Euphonie, auch Eufonie geschrieben, (über das lateinische euphonia aus dem griechischen εὐφωνία euphōnía entlehnt, für „guter/schöner Laut/Ton“, „gute/schöne Stimme“ oder auch „Wohlklang“) bezeichnet in der Musik-, Literatur- und Sprachwissenschaft einen Wohlklang oder Wohllaut. (de)
- Belsoneco estas esprimo uzata kaj en la muziko kaj en lingvoscienco por la beleco aŭ agrableco de la sono de parolo, vorto, esprimo, , melodio aŭ kanto. Tio estas iom subjektiva afero kaj kaŭzas ĝin la konvena proporcio aŭ grupiĝo de vokaloj kaj konsonantoj. Tamen kelkaj lingvistoj argumentas, ke certaj sonŝanĝoj okazas pro belsoneco. Male malbelsoneco estas la malbeleco aŭ malagrableco de sonoj. En la muziko oni kutime konsideras melodion kun dissonantaj tonoj malbonsona. (eo)
- Eufonia belarrira atseginak diren soinu eta hotsen multzoa da. Kakofoniaren aurkakoa da. (eu)
- L’euphonie, du grec ancien : εὐφωνία / euphōnía, de ευ- / eu- (« bien ») et φωνή / phōnḗ (« voix », « son »), est une combinaison agréable et harmonieuse de sons. Son contraire est la cacophonie, qui désigne un ensemble de bruits dissonants ou sans harmonie. L'utilisation de ces mots n'est pas limitée à la musique, mais à tout domaine faisant intervenir le son, par exemple la linguistique. (fr)
- L'eufonia (composto delle parole greche ευ, prefisso avverbiale che significa "buono" o "bene", e φωνή, "suono") è, in linguistica e musica, l'effetto piacevole prodotto da un suono (vocale o strumentale) o da più suoni di parole che si incontrano. È l'opposto della cacofonia, che riguarda suoni (vocali o strumentali) sgradevoli all'ascoltatore. (it)
- A eufonia caracteriza-se por um som agradável, especialmente pela combinação de certas palavras; contrapondo-se, portanto, à cacofonia (esta identifica sons desagradáveis). A eufonia é definida como "Efeito acústico agradável", ou "Sucessão de sons agradáveis (no dizer). Igualmente, pode se notar termos fiéis subentendidos em uma frase.Exemplos: "Fico com a Juliana talvez" ("Natal") "Ao menos que alguém se preste para nos ajudar" ("cipreste") (Do grego euphonía, «bela voz», pelo latim euphonĭa-, «eufonia; sons harmoniosos»)[1] (pt)
- Eufoni (av grekiskans ἐυφωνία, ἐυ "gott", "väl" och φωνή "ljud"), välljud, är något som får oss att känna välbehag. Välljud är en högst subjektiv upplevelse. Eufoni kan innefatta musik, efterklang och andra akustiska fenomen. Motsatsen till välljud är buller eller kakofoni. (sv)
- Eufonie neboli libozvuk či libozvučnost je umělecky působivé uspořádání hlásek nebo jejich skupin ve verši a jejich následné opakování. Především jsou používány samohlásky a dvojhlásky. Opakem je kakofonie neboli nelibozvučnost. Příklad: V první sloce básně Roberta Browninga Meeting at night (Noční setkání) opakuje se souhláska [l]. The grey sea and the long black land;And the yellow half-moon large and low;And the startled little waves that leapIn fiery ringlets from their sleep,As I gain the cove with pushing prow,And quench its speed i' the slushy sand. (cs)
- La eufonía es, etimológicamente, ‘buen sonido’ y se aplica en la lengua a la sonoridad de las palabras que los hablantes consideran agradable. Lo opuesto es la cacofonía. A la eufonía contribuyen la proporción con que se combinan las vocales con las consonantes suaves, medias y fuertes; la movilidad del acento prosódico; la distribución de las voces agudas, llanas, esdrújulas y sobresdrújulas, de forma que las llanas abunden más que las agudas, y estas más que las esdrújulas y sobreesdrújulas; la combinación de las voces con diferente número de sílabas; la libertad de la sintaxis que permite colocar las palabras y miembros del período en donde más convenga, para que la cláusula resulte armoniosa. Todo esto se une para la eufonía con la elección de las palabras y expresiones, y de las pausa (es)
- Phonaesthetics (also spelled phonesthetics in North America) is the study of beauty and pleasantness associated with the sounds of certain words or parts of words. The term was first used in this sense, perhaps by J. R. R. Tolkien, during the mid-20th century and derives from Ancient Greek φωνή (phōnḗ) 'voice, sound', and αἰσθητική (aisthētikḗ) 'aesthetics'. Speech sounds have many aesthetic qualities, some of which are subjectively regarded as euphonious (pleasing) or cacophonous (displeasing). Phonaesthetics remains a budding and often subjective field of study, with no scientifically or otherwise formally established definition; today, it mostly exists as a marginal branch of psychology, phonetics, or poetics. (en)
- Eufonia (stgr. εὐφωνία euphonia „piękne brzmienie”) – nazwa zbiorcza dla wszystkich typów organizacji naddanej tekstu w jego warstwie brzmieniowej, które w jakimś okresie uważane są za estetycznie dodatnie. Eufonia to przyjemny brzmieniowo ton wypowiedzi, harmonijny dobór dźwięków.Można osiągnąć ten efekt np. poprzez eliminowanie z wiersza głosek syczących lub szumiących, opieranie się na głoskach sonornych i samogłoskach, a także o unikanie hiatusu.Przeciwieństwem eufonii jest kakofonia. Eufonią nazywa się też dział poetyki obejmujący wiedzę o harmonijnym doborze dźwięków mowy. (pl)
- Благозвучие, эвфония (греч. εὐφωνόα) — качество некоторых звуков или их сочетаний, делающее их приятными для произнесения. Считается особенно важным в поэзии, но также играет роль в прозе, ораторском искусстве и так далее. Благозвучие является одним из главных факторов в выборе имени для ребёнка в большинстве культур. Искусственный язык квенья целенаправленно создавался с целью быть благозвучным. (ru)
- Евфоні́я (грец. εὐφωνία) або милозвучність — вияв фоніки, який означає гармонійну сув'язь позитивно-естетичних явищ художнього, насамперед поетичного твору. В мовознавстві це передусім уникання складного для вимови нагромадження звуків. Це стосується їхньої якості (інструментування), місця розташування у тексті (епіфора, анафора, кільце, рима тощо). Яскравим прикладом евфонії може бути, зокрема, поезія Миколи Вінграновського, в якій благозвуччя постає стильовим принципом: У синьому морі я висіяв сни,У синьому морі на синьому глеїЯ висіяв сни із твоєї весни,У синьому морі з весни із твоєї. (uk)
|
