| dbo:abstract
|
- El paixtuwali (paixtu: پښتونوالی) és el codi ètic no escrit i estil de vida que practica el poble paixtu. Es basa en els principis fonamentals de l'hospitalitat, venjança/justícia, perdó/asil, honor, valentia, coratge, respecte i lleialtat. Es podria dir que és un sistema de lleis i de governabilitat que segueix vigent des de fa més de 2.500 anys, quan les tribus que van començar a practicar-lo eren analfabetes i no utilitzaven instruments escrits com ara llibres. És la primera llei establerta per la humanitat per als . La seva conservació es reserva sobretot a les zones rurals tribals i el seu significat pot ser interpretat com el «codi de vida» o «camí dels paixtus». Aquest codi d'honor de vida consisteix en l'alt honor i responsabilitat de cada membre d'una tribu de salvaguardar a un individu dels seus enemics i de protegir-lo costi el que costi. A més de ser practicat per membres de la diàspora paixtu, ha estat adoptat per alguns afganesos i pakistanesos que viuen a les regions paixtus o bé a zones properes. (ca)
- Paštúnválí (paštunsky پښتونوالی) je nepsaný etický kodex chování a tradiční životní styl všech Paštúnů, žijících nejen na území Afghánistánu a Pákistánu, ale i po celém světě. Ačkoli má tento kodex předislámské kořeny, zásadně ovlivnil paštúnské vnímání a interpretaci islámu. (cs)
- Paschtunwali (paschtunisch پښتونولي) ist der Rechts- und Ehrenkodex der Paschtunen und zählt zu den sogenannten Stammesgesetzen. Er übernimmt eine sowohl ideelle als auch physische Schutzfunktion der Familie, des Stammes, der Nation und der Ehre. (de)
- Pashtunwali (en pastún, پښتونوالی) o Pakhtunwali es el código ético no escrito y estilo de vida que practica el pueblo masculino pastún. Se podría decir que es simplemente un sistema de derecho y de gobernabilidad que sigue vigente desde hace más de 3.000 años, cuando las tribus que empezaron a practicarla eran analfabetas y no podían utilizar instrumentos escritos como libros. Su conservación se reserva sobre todo en las zonas tribales rurales. Algunos en el subcontinente de la India se refieren a ella como "Pathanwali". Su significado puede ser interpretado como «el camino de los pastunes» o «código de vida». Este código de honor de vida (que excluye al género femenino por considerarlo indigno) consiste en el alto honor y responsabilidad de cada miembro de una tribu de salvaguardar a un individuo de sus enemigos y de protegerlo a toda costa. Además de ser practicado por miembros de la diáspora pastún, ha sido adoptado por algunos no-pastunes afganos y paquistaníes que viven en las regiones pastunes o cerca de los pastunes. (es)
- Paxtunwali (paxtueraz پښتونوالی) edota Pakhtunwali paxtun herriaren usadiozko bizimoduan jatorria duen ahozko kode etiko bat da. Duela 3.000 urtetatik honat matendu izan den zuzenbide eta gobernu sistema bat dela esan liteke, tribuak praktikoki analfabetoak ziren garaikoak, hortaz ez ziren beren legeak idatziz jartzeko edota eskuizkribuak irakurtzeko gai. Gaur egun, batik-bat, landa eta baserri giroan mantentzen da. Indiar azpikontinentean "Pathanwali" izenez ezagutzen da, izendapenaren esanahia gutxi gorabehera "paxtunen zuzenbidea" edota "bizimodu kodea" litzateke. Gizaterian ezagutzen den norbanakoaren eskubideei buruzko lehen legeetako bat da. Bizitzaren ohore kode honen arabera, paxtunak euren tribu etsai edo arerioetako kide batek hala eskatutzen baldin badie, haren bizitza errepestatu eta guztiaren gainetik babestera derrigortuak daude. Noski, betekizin hau kide bakar bati mugatua dago. Paxtun diasporan burutzen den ohitura ere bada, eta gaur egun paxtun herrikoak ez diren baina paxtunen artean bizi edota paxtun herrietatik hurbil dauden hainbat afgandar eta pakistandarrek ere bere egin duten ohitura da. Zineman ohitura hau The Beast (1988, "Piztia" ala "Gerraren Piztia") filmean agertzen da, Afganistango gerran hiltzeko zorian dagoen sobietar soldadu batek paxtun talibanei bizia paxtunwali kodea aipatu eta bizia errespetatzeko erregutzen dienean, eta paxtunak beren usadioari jarraiki sobietar presoaren bizitza errespetatu eta babestera derrigortuak egongo dira, nahiz eta haietako askok gogo txarrez egin, belaunaldiz-belaunaldi bete duten arbasoen ohorearen kodearen usadioak hala agintzen dielako. (eu)
- Le pachtounwali (pachto : پښتونوالی) est le code d'honneur (vieux de 2 000 ans[Quand ?]) coutumier commun aux différentes tribus pachtounes réparties de part et d'autre de la frontière afghano-pakistanaise et dans différentes autres régions de l'Afghanistan. Ses sources se perdent dans la nuit des temps et des origines du peuple pachtoun. Il repose sur des principes fondamentaux que sont : hospitalité (mêlmastiâ), vengeance / justice (badal), droit d'asile (nanawâtaï), honneur, courage, bravoure, rigueur et loyauté. Ce code, fondé sur l'obligation de courage, d'honneur, de solidarité et d'hospitalité, transmis par voie orale d'une génération à l'autre, « régit le droit tribal, mesurant minutieusement les peines et les compensations aux offenses ». Il oblige notamment les hôtes à accueillir et nourrir leurs invités aussi longtemps qu'ils restent, ce qui a été largement appliqué lors des offensives militaires de mai-juin 2009 dans la vallée de Swat, au Pakistan. Selon le Pachtounwali, une tribu doit protéger tout individu de ses ennemis, quoi qu'il en coûte. Marcus Luttrell est un exemple de l'application de ce code d'honneur : ce soldat nord-américain a été recueilli par des villageois en Afghanistan alors qu'il était traqué par des Talibans. (fr)
- Pashtunwali or Pakhtunwali (Pashto: پښتونولي) is the traditional lifestyle and is best described as a code of honor of the Pashtun people, by which they live. Scholars widely have interpreted it as being "the way of the Afghans" or "the code of life". Pashtunwali is widely practised by Pashtuns in the Pashtun dominated regions. Pashtunwali dates back to ancient pre-Islamic times. (en)
- Pashtunwali (bahasa Pasto: پښتونوالی), juga disebut sebagai Afghanyat, memiliki arti gaya hidup tradisional dari . Pengartian tersebut juga dapat ditafsirkan menjadi "cara Pashtun" atau "kewajiban hidup". Pashtunwali banyak diterapkan dalam suku Pashtun, khususnya suku Pashtn non-urbanisasi di pinggiran negara. Selain diterapkan oleh para anggota , gaya hidup tersebut diadopsi oleh di seluruh belahan negara dan yang tinggal di wilayah-wilayah Pashtun atau dekat dengan suku Pashtun, yang secara bertahan menjadi ter-Pashtunisasi sepanjang waktu. (in)
- 파슈툰왈리(파슈토어: پښتونوالی)는 파슈툰족 토착민들에게 내려오는 비성문(成文)적 인 윤리강령이자 전통 생활 양식이다. 옛날부터 전해 내려온 단순한 법과 통치 체계로 오늘날까지 잘 보존되어 농촌 부족들 사이에서 잘 통용되고 있다. 인도 아대륙 일부에서는 "파탄왈리"(Pathanwali)라고도 한다. 파슈툰왈리의 뜻은 "파슈튠족의 길" 또는 "인생의 강령"으로 해석될 수 있다. 파슈튠왈리는 고대 이슬람 이전 시대까지 거슬러 올라가고 파슈튠족 사이에서 널리 지켜졌으며, 특히 시골 지역 파슈튠족들에게서 더욱 두드러진다. 게다가 해외에 거주하는 들 및 가 된 비파슈튠족계 아프간인들과 파키스탄인들도 따른다. 파슈튠족들이 탈레반 정권에 지배를 받는 동안 파슈튠왈리는 탈레반의 의 해석과 결합되어 아프가니스탄 이슬람 토후국 도처에서 지켜졌다. (ko)
- Pashtunwali (in pashto: پښتونوالی), o Pakhtunwali, è un codice consuetudinario ed etico non scritto nonché uno stile di vita tradizionale che segue il popolo pashtun indigeno.È un sistema di leggi e governo che nacque in tempi preistorici ed è preservato ancora oggi, ma perlopiù nelle aree tribali rurali. Il suo significato può essere interpretato come "la via dei Pashtun" o "il codice della vita". Le origini del Pashtunwali risalgono al periodo pre-islamico, ma è ancora ampiamente seguito dai pashtun, soprattutto nelle zone rurali interne dell'Afghanistan. Inoltre, è praticato da membri dell'etnia lontani dal paese a seguito della diaspora pashtun ed è stato anche adottato da altre etnie afgane o pakistane che hanno vissuto a lungo nel Pashtunistan, finendo per assorbire la cultura locale. Durante il regime dei Talebani in Afghanistan, il Pashtunwali è stato praticato nel paese, integrandosi con la visione religiosa dei Talebani: l'islam sunnita deobandi. (it)
- パシュトゥーンワーリー（パシュトー語: پښتونوالی, paštūnwālī、英: Pashtunwali）とはアフガニスタンで最も多数派のパシュトゥーン人たちの間で用いられる部族掟である。日本語で「パシュトゥーン掟」とも表記される。 シャリーア（イスラム法）とは別系統の規則体系だが、旧ターリバーン政権下ではシャリーアと時に混同され、パシュトゥーン人以外の民族にもその遵守が強要された結果、それら民族集団の不満を招いた。 (ja)
- Pashtunwali, Pakhtunwali of Afghaniat is het normensysteem van de Pathanen (ook wel Pashtun of Pakhtun genoemd) en wordt gerekend tot de zogenaamde stammenwetten. Het is gericht op de bescherming van de familie, de stam, de natie en de eer. De pashtunwali bevat door zijn hoge (voor-islamitische) ouderdom oude tradities als vergelding (badal, letterlijk ruiling) die ook in andere geestelijke en religieuze rechtstelsels uit de oudheid voorkomen. De badal kan ook in de letterlijke betekenis van het woord door ruiling (van geld, goederen en huwelijk) bereikt worden. De gastvrijheid (melmastya) geldt echter als de hoogste van alle waarden. Deze is nauw verbonden met de nanawati (vergeving, het bieden van onderdak en onderdeel van het asielrecht). De nanawati moet aan een ieder verleend worden zodra het woord wordt uitgesproken, zelfs aan de grootste vijand. De badal wordt hierdoor afgezwakt. Wie geen nanawati biedt, wordt niet als edelman (ghairatman) beschouwd en roept schande en schaamte over zich uit. Wie goede "sha" betoont, wordt behalve "ghairatman" ook "nangyalay" (man van eer) genoemd. De woordcombinatie "nang" en "namus" speelt daarbij een belangrijke rol. Nang is te beschouwen als de "mannelijke eer", die door "tura" is na te streven. Wie "tura" praktiseert (letterlijk zwaard), wordt "turyalay" genoemd. Hij vervult een dienst voor de gemeenschap, bijvoorbeeld door de verdediging van het vaderland; vandaar het spreekwoord "Tura ye wokra!", als men iets belangrijks heeft bereikt. Het begrip "namus" heeft betrekking op de "vrouwelijke eer", en vergt de bescherming van familie en grondgebied, wat ook het vaderland kan betekenen. De meeste conflicten ontstaan op het gebied, dat aangeduid wordt als "khaza, zar en zamaka", ofwel, vrouw, goud en aarde. Om conflicten op te lossen wordt de "jirga" (vergadering) bijeengeroepen, op nationaal niveau is dat de "Loya Jirga" (letterlijk: grote vergadering, een vergadering van stamoudsten en tegenwoordig ook politieke leiders). De strijdende partijen (gond) worden door de "jirga" verzoend (ook een politieke partij wordt "gond" genoemd). Zo nodig worden de besluiten van de jirga voltrokken door de "zalwekhti" (40-tal bestuurders). Om eventueel groeperingen uit elkaar te houden, wordt over een grenslijn onderhandeld, die wordt gemerkt met "tiga" of "kana" (letterlijk "steen"). Geen van de partijen mag deze grens nog schenden, de besluiten van de jirga zijn namelijk bindend. De uitdrukking "da kano karkha" (een met een steen getrokken streep) betekent dan ook zoveel als "algemeen verbindend". (nl)
- Pasztunwali lub Pachtunwali (paszto پختونوالی) – istniejący od kilkuset lat kodeks honorowy Pasztunów, sięgający swoimi korzeniami feudalizmu i przypominający częściowo Prawo Mojżeszowe. Stosowanie pasztunwali wyróżnia ludność pasztuńską względem innych grup etnicznych zamieszkujących Afganistan, tłumaczony czasami jako „pasztuńskość”. (pl)
- Pashtunwali (em pachto: پښتونوالی) ou pakhtunwali é um conceito de vida ou filosofia para o povo pachto, que o tem um e uma lei não-codificada. Embora o Pashtunwali remonte ao período pré-islâmico da Báctria, a sua prática pelos pachtos não contradiz, necessariamente, os princípios muçulmanos. É praticado pelos pachtos do Afeganistão, Paquistão e por membros da por todo o mundo. (pt)
- 普什圖瓦里（普什圖語：پښتونولي）是普什圖人的傳統民族價值觀，由族人祖傳的生活規範演變而成的道德、社會及法律制度，也被稱為「普什圖價值」或「普什圖精神」。其歷史根源可追溯至前伊斯蘭時代歷史，但仍然在偏遠山區部落中被廣泛奉行。 (zh)
- Пуштунва́ли (пушту پښتونولي; также Пахтунвáлай, или Паштунвáлай, или Нáна — образ жизни пуштунов, неписаный свод законов, философия, кодекс чести пуштунских племён. Специальные люди — «Джиргамары», наизусть знающие Пуштунвалай, собираются в случае необходимости разрешить конфликт внутри племени или между племенами. Пуштунвалай восходит к доисламской эпохе пуштун как потомков саков (туранское наследие). Пуштунвали и законы шариата в некоторых вопросах сильно расходятся. К примеру, чтобы доказать факт супружеской измены, по шариату необходимы показания четырёх свидетелей. А в соответствии с пуштунвали, для доказательства достаточно обычных слухов, поскольку в данном случае речь идёт о чести всей семьи. Женщины в пуштунских племенах не имеют права наследовать собственность, хотя по законам Корана они могут претендовать на половину собственности мужа. Пуштунвали практикуется у пуштун Афганистана, Пакистана, а также членами пуштунских диаспор за пределами этих стран. (ru)
- Пуштунва́лі (пушту: پښتونوالی — спосіб життя пуштунів) чи Пуштунва́лай — традиційний уклад життя та філософія племен пуштунів.Пуштунвалі широко практикується пуштунами в регіонах де вони проживають, зокрема в Пуштуністані в Афганістані, та Хайбер-Пахтунхві в Пакистані. Хоча пуштунвалі іноді вважають випливаючим з принципів ісламу, цей кодекс бере свій початок з давніх доісламських часів. Паштунвалі охоплює стародавню традиційну, духовну та суспільну ідентичність, пов’язану з набором моральних кодексів і правил поведінки, а також з історією, яка налічує близько 1700 років. Паштунвалі сприяє повазі до себе, незалежності, справедливості, гостинності, любові, прощенню, помсті та терпимості до всіх (особливо до незнайомців або гостей). Вважається обов’язковим для кожного пуштуна відкрити та зрозуміти сутність та сенс пуштунвалі. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Paštúnválí (paštunsky پښتونوالی) je nepsaný etický kodex chování a tradiční životní styl všech Paštúnů, žijících nejen na území Afghánistánu a Pákistánu, ale i po celém světě. Ačkoli má tento kodex předislámské kořeny, zásadně ovlivnil paštúnské vnímání a interpretaci islámu. (cs)
- Paschtunwali (paschtunisch پښتونولي) ist der Rechts- und Ehrenkodex der Paschtunen und zählt zu den sogenannten Stammesgesetzen. Er übernimmt eine sowohl ideelle als auch physische Schutzfunktion der Familie, des Stammes, der Nation und der Ehre. (de)
- Pashtunwali or Pakhtunwali (Pashto: پښتونولي) is the traditional lifestyle and is best described as a code of honor of the Pashtun people, by which they live. Scholars widely have interpreted it as being "the way of the Afghans" or "the code of life". Pashtunwali is widely practised by Pashtuns in the Pashtun dominated regions. Pashtunwali dates back to ancient pre-Islamic times. (en)
- Pashtunwali (bahasa Pasto: پښتونوالی), juga disebut sebagai Afghanyat, memiliki arti gaya hidup tradisional dari . Pengartian tersebut juga dapat ditafsirkan menjadi "cara Pashtun" atau "kewajiban hidup". Pashtunwali banyak diterapkan dalam suku Pashtun, khususnya suku Pashtn non-urbanisasi di pinggiran negara. Selain diterapkan oleh para anggota , gaya hidup tersebut diadopsi oleh di seluruh belahan negara dan yang tinggal di wilayah-wilayah Pashtun atau dekat dengan suku Pashtun, yang secara bertahan menjadi ter-Pashtunisasi sepanjang waktu. (in)
- 파슈툰왈리(파슈토어: پښتونوالی)는 파슈툰족 토착민들에게 내려오는 비성문(成文)적 인 윤리강령이자 전통 생활 양식이다. 옛날부터 전해 내려온 단순한 법과 통치 체계로 오늘날까지 잘 보존되어 농촌 부족들 사이에서 잘 통용되고 있다. 인도 아대륙 일부에서는 "파탄왈리"(Pathanwali)라고도 한다. 파슈툰왈리의 뜻은 "파슈튠족의 길" 또는 "인생의 강령"으로 해석될 수 있다. 파슈튠왈리는 고대 이슬람 이전 시대까지 거슬러 올라가고 파슈튠족 사이에서 널리 지켜졌으며, 특히 시골 지역 파슈튠족들에게서 더욱 두드러진다. 게다가 해외에 거주하는 들 및 가 된 비파슈튠족계 아프간인들과 파키스탄인들도 따른다. 파슈튠족들이 탈레반 정권에 지배를 받는 동안 파슈튠왈리는 탈레반의 의 해석과 결합되어 아프가니스탄 이슬람 토후국 도처에서 지켜졌다. (ko)
- パシュトゥーンワーリー（パシュトー語: پښتونوالی, paštūnwālī、英: Pashtunwali）とはアフガニスタンで最も多数派のパシュトゥーン人たちの間で用いられる部族掟である。日本語で「パシュトゥーン掟」とも表記される。 シャリーア（イスラム法）とは別系統の規則体系だが、旧ターリバーン政権下ではシャリーアと時に混同され、パシュトゥーン人以外の民族にもその遵守が強要された結果、それら民族集団の不満を招いた。 (ja)
- Pasztunwali lub Pachtunwali (paszto پختونوالی) – istniejący od kilkuset lat kodeks honorowy Pasztunów, sięgający swoimi korzeniami feudalizmu i przypominający częściowo Prawo Mojżeszowe. Stosowanie pasztunwali wyróżnia ludność pasztuńską względem innych grup etnicznych zamieszkujących Afganistan, tłumaczony czasami jako „pasztuńskość”. (pl)
- Pashtunwali (em pachto: پښتونوالی) ou pakhtunwali é um conceito de vida ou filosofia para o povo pachto, que o tem um e uma lei não-codificada. Embora o Pashtunwali remonte ao período pré-islâmico da Báctria, a sua prática pelos pachtos não contradiz, necessariamente, os princípios muçulmanos. É praticado pelos pachtos do Afeganistão, Paquistão e por membros da por todo o mundo. (pt)
- 普什圖瓦里（普什圖語：پښتونولي）是普什圖人的傳統民族價值觀，由族人祖傳的生活規範演變而成的道德、社會及法律制度，也被稱為「普什圖價值」或「普什圖精神」。其歷史根源可追溯至前伊斯蘭時代歷史，但仍然在偏遠山區部落中被廣泛奉行。 (zh)
- El paixtuwali (paixtu: پښتونوالی) és el codi ètic no escrit i estil de vida que practica el poble paixtu. Es basa en els principis fonamentals de l'hospitalitat, venjança/justícia, perdó/asil, honor, valentia, coratge, respecte i lleialtat. Es podria dir que és un sistema de lleis i de governabilitat que segueix vigent des de fa més de 2.500 anys, quan les tribus que van començar a practicar-lo eren analfabetes i no utilitzaven instruments escrits com ara llibres. És la primera llei establerta per la humanitat per als . La seva conservació es reserva sobretot a les zones rurals tribals i el seu significat pot ser interpretat com el «codi de vida» o «camí dels paixtus». (ca)
- Pashtunwali (en pastún, پښتونوالی) o Pakhtunwali es el código ético no escrito y estilo de vida que practica el pueblo masculino pastún. Se podría decir que es simplemente un sistema de derecho y de gobernabilidad que sigue vigente desde hace más de 3.000 años, cuando las tribus que empezaron a practicarla eran analfabetas y no podían utilizar instrumentos escritos como libros. Su conservación se reserva sobre todo en las zonas tribales rurales. Algunos en el subcontinente de la India se refieren a ella como "Pathanwali". Su significado puede ser interpretado como «el camino de los pastunes» o «código de vida». (es)
- Paxtunwali (paxtueraz پښتونوالی) edota Pakhtunwali paxtun herriaren usadiozko bizimoduan jatorria duen ahozko kode etiko bat da. Duela 3.000 urtetatik honat matendu izan den zuzenbide eta gobernu sistema bat dela esan liteke, tribuak praktikoki analfabetoak ziren garaikoak, hortaz ez ziren beren legeak idatziz jartzeko edota eskuizkribuak irakurtzeko gai. Gaur egun, batik-bat, landa eta baserri giroan mantentzen da. Indiar azpikontinentean "Pathanwali" izenez ezagutzen da, izendapenaren esanahia gutxi gorabehera "paxtunen zuzenbidea" edota "bizimodu kodea" litzateke. (eu)
- Le pachtounwali (pachto : پښتونوالی) est le code d'honneur (vieux de 2 000 ans[Quand ?]) coutumier commun aux différentes tribus pachtounes réparties de part et d'autre de la frontière afghano-pakistanaise et dans différentes autres régions de l'Afghanistan. Ses sources se perdent dans la nuit des temps et des origines du peuple pachtoun. Il repose sur des principes fondamentaux que sont : hospitalité (mêlmastiâ), vengeance / justice (badal), droit d'asile (nanawâtaï), honneur, courage, bravoure, rigueur et loyauté. (fr)
- Pashtunwali (in pashto: پښتونوالی), o Pakhtunwali, è un codice consuetudinario ed etico non scritto nonché uno stile di vita tradizionale che segue il popolo pashtun indigeno.È un sistema di leggi e governo che nacque in tempi preistorici ed è preservato ancora oggi, ma perlopiù nelle aree tribali rurali. (it)
- Pashtunwali, Pakhtunwali of Afghaniat is het normensysteem van de Pathanen (ook wel Pashtun of Pakhtun genoemd) en wordt gerekend tot de zogenaamde stammenwetten. Het is gericht op de bescherming van de familie, de stam, de natie en de eer. De pashtunwali bevat door zijn hoge (voor-islamitische) ouderdom oude tradities als vergelding (badal, letterlijk ruiling) die ook in andere geestelijke en religieuze rechtstelsels uit de oudheid voorkomen. Wie geen nanawati biedt, wordt niet als edelman (ghairatman) beschouwd en roept schande en schaamte over zich uit. (nl)
- Пуштунва́ли (пушту پښتونولي; также Пахтунвáлай, или Паштунвáлай, или Нáна — образ жизни пуштунов, неписаный свод законов, философия, кодекс чести пуштунских племён. Специальные люди — «Джиргамары», наизусть знающие Пуштунвалай, собираются в случае необходимости разрешить конфликт внутри племени или между племенами. Пуштунвалай восходит к доисламской эпохе пуштун как потомков саков (туранское наследие). (ru)
- Пуштунва́лі (пушту: پښتونوالی — спосіб життя пуштунів) чи Пуштунва́лай — традиційний уклад життя та філософія племен пуштунів.Пуштунвалі широко практикується пуштунами в регіонах де вони проживають, зокрема в Пуштуністані в Афганістані, та Хайбер-Пахтунхві в Пакистані. Хоча пуштунвалі іноді вважають випливаючим з принципів ісламу, цей кодекс бере свій початок з давніх доісламських часів. Паштунвалі охоплює стародавню традиційну, духовну та суспільну ідентичність, пов’язану з набором моральних кодексів і правил поведінки, а також з історією, яка налічує близько 1700 років. (uk)
|
