| dbo:abstract
|
- Kopiář je v diplomatice označení pro pomocnou úřední knihu v kanceláři sloužící k evidenci přijatých (došlých) listin. Kopiáře obsahují opisy obdržených písemností v plném nebo zkráceném znění. Tyto opisy neměly právní platnost, ale v některých případech mohly být ověřeny a sloužit jako náhrada za ztracenou písemnost. Kopiáře byly používány od raného středověku do období novověku (18. století), kdy byly nahrazeny jinými evidenčními pomůckami. Kopiáře byly podle potřeby děleny buď pouze chronologicky a nebo tematicky podle jednotlivých vydavatelů (panovník, města, kláštery, šlechtické rody, univerzita) či typů práv apod. Nejdříve se objevily v církevních kancelářích – mezi nejstarší patří kopiáře fuldského kláštera z 8.–9. století významné pro merovejské a karolinské období. Rovněž v Čechách pochází nejstarší dochovaný kopiář z klášterního prostředí, tzv. Codex Damascus oseckého kláštera z první poloviny 14. století. V městském prostředí pocházejí nejstarší kopiáře ze Žatce (založený roku 1383 Janem ze Žatce), Kadaně, Loun a Litoměřic vedené od počátku 15. století (cs)
- A cartulary or chartulary (/ˈkɑːrtjʊləri/; Latin: cartularium or chartularium), also called pancarta or codex diplomaticus, is a medieval manuscript volume or roll (rotulus) containing transcriptions of original documents relating to the foundation, privileges, and legal rights of ecclesiastical establishments, municipal corporations, industrial associations, institutions of learning, or families. The term is sometimes also applied to collections of original documents bound in one volume or attached to one another so as to form a roll, as well as to custodians of such collections. (en)
- Un cartulario (Chartularium en latín), códice diplomático (Codex Diplomaticus) o tumbo es un libro manuscrito medieval en forma de códice o rollo, que contiene transcripciones de documentos originales relativos a la fundación, los privilegios y los derechos legales de los establecimientos eclesiásticos, municipales, empresas, asociaciones industriales, instituciones de enseñanza y familias. El término es usado también, aunque de forma menos correcta, para referirse a colecciones de documentos originales recogidos en un solo volumen o enrollados unos sobre otros. (es)
- Ein Kopialbuch (veraltet Copeibuch), auch Kopiar (von lat. copiarium), Kartular oder Chartular (von lat. cartularium), ist eine Quelle, die die Texte von Urkunden des Mittelalters und der Frühen Neuzeit in Abschriften enthält. Das älteste Kopialbuch ist aus dem 9. Jahrhundert im Rheinland nachgewiesen. Kopialbücher sind bis in das 18. Jahrhundert belegt. (de)
- Un cartulaire (du latin médiéval chartularium, « recueil d'actes » ; du latin classique charta, « papier ») est, selon la définition de la Commission internationale de diplomatique, « un recueil de copies de ses propres documents établi par une personne physique ou morale, qui, dans un volume ou plus rarement dans un rouleau, transcrit ou fait transcrire intégralement ou parfois en extraits, des titres relatifs à ses biens et à ses droits et des documents concernant son histoire ou son administration, pour en assurer la conservation et en faciliter la consultation ». (fr)
- Cartularium atau chartularium (/ˈkɑːrtjʊləri/ dari Bahasa Latin; juga disebut pancarta atau codex diplomaticus, merupakan sebuah naskah berjilid atau gulungan yang berisi salinan dari beberapa dokumen asli yang berhubungan dengan yayasan, hak istimewa, hak kodrati dan hak ikhtiyari dari pendirian bangunan keagamaan, , perhimpunan industri, institusi pendidikan, atau keluarga. (in)
- Un cartulario, cartolario o cartario, [dal latino medievale chartularius, cartularium o chartularium, derivazione del latino chartŭla, diminutivo di charta « carta »], è un manoscritto medievale, in volume o più raramente in rotolo (rotulus), contenente la trascrizione di documenti originali relativi alla fondazione, privilegi e diritti legali di istituzioni ecclesiastiche, corporazioni municipali, associazioni industriali, istituzioni di insegnamento, o famiglie private. Il cartulario è anche chiamato pancarta e codex diplomaticus. Il termine è qualche volta applicato a collezione di documenti originali rilegati in un unico volume oppure collegati tra loro in modo da formare un rotolo, come pure a custodie di tali collezioni. L'allusione di Gregorio di Tours per i chartarum tomi nel VI secolo è presa comunemente per riferirsi ai cartolari. I più antichi cartolari sopravvissuti, tuttavia, hanno avuto origine nel X secolo. Quelli dal decimo al tredicesimo secolo sono molto numerosi. I cartulari spesso contengono testi storici, noti come cronache del cartulario, che possono concentrarsi sulla storia del monastero assieme a documenti del suo ordinamento giuridico, o può essere una storia più generale del tempo. Questo legame tra scritti storici e di dottrina deve essere inteso nel contesto dell'importanza degli avvenimenti del passato per stabilire un precedente legale. In generale, un cartulario, sottoscritto dalle firme o sigilli di un certo numero di persone eminenti, viene considerato come un documento pubblico, in possesso di maggior valore di una lettera privata o della narrazione di un cronista. A volte il copista del cartulario riproduce il documento originale con esattezza letteraria. D'altra parte, alcuni copisti si sono presi delle libertà con il testo, compresa la modifica della fraseologia, la modernizzazione dei nomi propri di persone e luoghi, e anche cambiando la sostanza, in modo tale da estendere la misura dei privilegi o immunità accordati nel documento. Il valore di un cartolario come documento storico non solo dipende dalla misura in cui esso riproduce fedelmente la sostanza dell'originale, ma anche, se modificato, dagli indizi che contiene per la motivazione di tali modifiche. Queste questioni sono generalmente oggetto di controllo sotto i ben noti canoni della . Non esiste nessun inventario completo dei "cartolari" delle varie istituzioni del Medioevo, ma molti "cartulari" delle chiese e monasteri medievali sono stati pubblicati, più o meno completamente. Il Catalogue général des cartulaires des archives départementales (Paris, 1847) e l' Inventaire des cartulaires ecc. (Paris, 1878–9) sono le principali fonti di informazioni per quanto riguarda i cartolari della Francia medievale. Per i principali "cartolari" inglesi (stampati), vedere Gross, Sources and Literature of English History ("Fonti e letteratura della storia inglese,") ecc. (Londra, 1900), 204–7 e 402–67. L'importante "cartolario" dell'Università di Parigi è stato edito da Padre Denifle, O.P., e M. Chatelain, Chartularium Universitatis Parisiensis"' (Parigi, 1889, sqq). (it)
- Kartulariusz, kopiariusz, kopiał, kopiarz (łac. cartularium) – zbiór dokumentów i odpisów edyktów, dotyczących majątków ziemskich przeważnie klasztornych. Słowo było używane w średniowieczu i oznaczało początkowo bibliotekę. W Polsce kartulariusz znany był już w XIII wieku. Tym terminem określano także księgę, zawierającą kopie dokumentów od różnych wystawców dla jednego odbiorcy. Takie księgi były prowadzone w klasztorach. W innych kancelariach i urzędach podobną rolę pełniły regesty. Pod koniec XIX wieku funkcję kartulariusza przyjęły kopiały, księgi korespondencyjne, które zawierały kopie pism, odbijanych na szapirografach. (pl)
- Cartulário é a designação dada ao registo dos títulos ou antiguidade de uma corporação, convento ou igreja. Os cartulários, na sua generalidade com origem na Baixa Idade Média são importante repositório da historia das instituições e da toponímia já que em geral incluem plantas e mapas das propriedades e senhorios. (pt)
- Cartularium of chartularium is een term uit de archivistiek. Het betreft meestal een middeleeuws register waarin akten en oorkonden werden afgeschreven, omwille van hun bewijskracht voor bepaalde rechten, het beheer van goederen of gedenkstukken van zijn geschiedenis. De ordening van zulk register gebeurde vaak op onderwerp of alfabetisch op geografische naam. Een cartularium waarin tussen de afschriften ook andere zaken toegevoegd zijn, noemen we een kroniek. (nl)
- Картуля́рии (от лат. charta — грамота) — сборники документов (грамот, хартий, актов и др.) средневековой Европы, сохранившихся, как правило, не в подлинниках, а в копиях, переписанных иногда с сокращениями и вставками (интерполяциями). Это копии документов, которыми в средневековой Европе юридически оформляли земельные дарения в пользу Церкви, имущественные и личные отношения между церковными и светскими учреждениями либо лицами, иногда — копии сделок между светскими лицами, копии королевских указов. Картулярии составлялись с VII по XV век в крупных католических монастырях на латыни. Являются ценным источником по истории Средневековья. В более широком смысле картулярии — сборники любых документов. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- A cartulary or chartulary (/ˈkɑːrtjʊləri/; Latin: cartularium or chartularium), also called pancarta or codex diplomaticus, is a medieval manuscript volume or roll (rotulus) containing transcriptions of original documents relating to the foundation, privileges, and legal rights of ecclesiastical establishments, municipal corporations, industrial associations, institutions of learning, or families. The term is sometimes also applied to collections of original documents bound in one volume or attached to one another so as to form a roll, as well as to custodians of such collections. (en)
- Un cartulario (Chartularium en latín), códice diplomático (Codex Diplomaticus) o tumbo es un libro manuscrito medieval en forma de códice o rollo, que contiene transcripciones de documentos originales relativos a la fundación, los privilegios y los derechos legales de los establecimientos eclesiásticos, municipales, empresas, asociaciones industriales, instituciones de enseñanza y familias. El término es usado también, aunque de forma menos correcta, para referirse a colecciones de documentos originales recogidos en un solo volumen o enrollados unos sobre otros. (es)
- Ein Kopialbuch (veraltet Copeibuch), auch Kopiar (von lat. copiarium), Kartular oder Chartular (von lat. cartularium), ist eine Quelle, die die Texte von Urkunden des Mittelalters und der Frühen Neuzeit in Abschriften enthält. Das älteste Kopialbuch ist aus dem 9. Jahrhundert im Rheinland nachgewiesen. Kopialbücher sind bis in das 18. Jahrhundert belegt. (de)
- Un cartulaire (du latin médiéval chartularium, « recueil d'actes » ; du latin classique charta, « papier ») est, selon la définition de la Commission internationale de diplomatique, « un recueil de copies de ses propres documents établi par une personne physique ou morale, qui, dans un volume ou plus rarement dans un rouleau, transcrit ou fait transcrire intégralement ou parfois en extraits, des titres relatifs à ses biens et à ses droits et des documents concernant son histoire ou son administration, pour en assurer la conservation et en faciliter la consultation ». (fr)
- Cartularium atau chartularium (/ˈkɑːrtjʊləri/ dari Bahasa Latin; juga disebut pancarta atau codex diplomaticus, merupakan sebuah naskah berjilid atau gulungan yang berisi salinan dari beberapa dokumen asli yang berhubungan dengan yayasan, hak istimewa, hak kodrati dan hak ikhtiyari dari pendirian bangunan keagamaan, , perhimpunan industri, institusi pendidikan, atau keluarga. (in)
- Kartulariusz, kopiariusz, kopiał, kopiarz (łac. cartularium) – zbiór dokumentów i odpisów edyktów, dotyczących majątków ziemskich przeważnie klasztornych. Słowo było używane w średniowieczu i oznaczało początkowo bibliotekę. W Polsce kartulariusz znany był już w XIII wieku. Tym terminem określano także księgę, zawierającą kopie dokumentów od różnych wystawców dla jednego odbiorcy. Takie księgi były prowadzone w klasztorach. W innych kancelariach i urzędach podobną rolę pełniły regesty. Pod koniec XIX wieku funkcję kartulariusza przyjęły kopiały, księgi korespondencyjne, które zawierały kopie pism, odbijanych na szapirografach. (pl)
- Cartulário é a designação dada ao registo dos títulos ou antiguidade de uma corporação, convento ou igreja. Os cartulários, na sua generalidade com origem na Baixa Idade Média são importante repositório da historia das instituições e da toponímia já que em geral incluem plantas e mapas das propriedades e senhorios. (pt)
- Cartularium of chartularium is een term uit de archivistiek. Het betreft meestal een middeleeuws register waarin akten en oorkonden werden afgeschreven, omwille van hun bewijskracht voor bepaalde rechten, het beheer van goederen of gedenkstukken van zijn geschiedenis. De ordening van zulk register gebeurde vaak op onderwerp of alfabetisch op geografische naam. Een cartularium waarin tussen de afschriften ook andere zaken toegevoegd zijn, noemen we een kroniek. (nl)
- Kopiář je v diplomatice označení pro pomocnou úřední knihu v kanceláři sloužící k evidenci přijatých (došlých) listin. Kopiáře obsahují opisy obdržených písemností v plném nebo zkráceném znění. Tyto opisy neměly právní platnost, ale v některých případech mohly být ověřeny a sloužit jako náhrada za ztracenou písemnost. Kopiáře byly používány od raného středověku do období novověku (18. století), kdy byly nahrazeny jinými evidenčními pomůckami. (cs)
- Un cartulario, cartolario o cartario, [dal latino medievale chartularius, cartularium o chartularium, derivazione del latino chartŭla, diminutivo di charta « carta »], è un manoscritto medievale, in volume o più raramente in rotolo (rotulus), contenente la trascrizione di documenti originali relativi alla fondazione, privilegi e diritti legali di istituzioni ecclesiastiche, corporazioni municipali, associazioni industriali, istituzioni di insegnamento, o famiglie private. (it)
- Картуля́рии (от лат. charta — грамота) — сборники документов (грамот, хартий, актов и др.) средневековой Европы, сохранившихся, как правило, не в подлинниках, а в копиях, переписанных иногда с сокращениями и вставками (интерполяциями). Это копии документов, которыми в средневековой Европе юридически оформляли земельные дарения в пользу Церкви, имущественные и личные отношения между церковными и светскими учреждениями либо лицами, иногда — копии сделок между светскими лицами, копии королевских указов. Картулярии составлялись с VII по XV век в крупных католических монастырях на латыни. Являются ценным источником по истории Средневековья. (ru)
|
