| dbo:abstract
|
- Der Zahlenschieber (auch Griffeladdierer) ist ein einfaches Rechengerät für Additionen und Subtraktionen von Zahlen. Er besteht aus mehreren in einem flachen Gehäuse parallel verschiebbaren Stäben, von denen jeder für eine Stelle im dezimalen Stellenwertsystem verwendet wird. Für Addition und Subtraktion sind zwei verschiedene Bedienbereiche nötig. Bei manchen Geräten liegen diese untereinander oder die Stäbe lassen sich in beide Richtungen bewegen. Bei anderen Geräten befindet sich je ein Bereich auf der Vorder- und auf der Rückseite. Stäbe und Gehäuse sind dann kürzer als bei einseitig zu verwendenden Geräten. Die meisten Geräte sind aus Metall, einfache Versionen bestehen aus Pappe. Eine Besonderheit ist die Kombination aus einem Rechenschieber und einem Zahlenschieber. Den Zahlenschieber gab es schon im 16. Jahrhundert. 1847 wurde er von dem Deutschen Hermann Kummer, der einen halbautomatischen Zehnerübertrag erfand, vervollständigt. Allgemein bekannt und verwendet wurde der Zahlenschieber, als der Franzose Louis Troncet 1889 eine Version unter dem Namen Arithmographe auf den Markt gebracht hatte. Zahlenschieber wurden gebaut, bis sie in den 1980er-Jahren vom Taschenrechner abgelöst wurden. Eine der bekanntesten Marken war der in Deutschland gefertigte Addiator, der im englischen Sprachraum zum Synonym für Zahlenschieber wurde. (de)
- The Addiator is a mechanical add/subtract calculator, once made by , Berlin. Variants of it were manufactured from 1920 until 1982. It is composed of sheet-metal sliders inside a metal envelope, manipulated by a stylus, with an innovative carry mechanism, doing subtract ten, carry one with a simple stylus movement. Some types of Addiators can also handle negative numbers (with a complementary bottom window or by providing a subtraction mode on the back side of the device). Only made obsolete by the electronic variety, it was simple and cheap for the time. It also handles non-decimal measurements, like feet and inches, or pre-decimalization pounds, shillings, and pence. Addition and subtraction require different "screens", handled by turning the instrument over, or flipping a front panel, or, later, by extended sliders and an extra lower panel. Although not always advertised (e.g. the mentions "add, subtract, multiply" on its front plate), procedures exist for multiplication (by repeated addition or by individual digit multiplications) and division (e.g. by repeated subtraction, or use of additions combined with complementary numbers). More expensive versions have a built-in slide rule on the back. This type of calculator was introduced by the Frenchman Troncet in 1889. The Addiator was one of the most popular calculators of this sort, and the name is often used to refer to the type generally. (en)
- Addiator era el nombre comercial de una calculadora mecánica fabricada por la empresa berlinesa Addiator Gesellschaft en el siglo XX. No realizaba más que las operaciones aritméticas de suma y resta. El aparato consistía en unas regletas metálicas que se deslizaban dentro de un receptáculo metálico plano, a través de cuyas ranuras y perforaciones se manipulaban los factores y se obtenían los resultados. El prototipo básico se concretó en múltiples variantes a lo largo del medio siglo largo que duró su fabricación, iniciada en 1920 y concluida en 1982; algunas de ellas servían para calcular en bases distintas de la decimal, como los sistemas anglosajones de monedas y de longitudes o las operaciones con magnitudes horarias. Algunos modelos realizaban la suma por el anverso del aparato y la resta por el reverso. (es)
- Une additionneuse à crosses (ou machine à crosses, ou calculatrice à crosses) est un instrument de calcul permettant de réaliser des additions et des soustractions, à l'aide d'un stylet. Le mécanisme utilisé permet d'obtenir un appareil plat et portatif et gère facilement les retenues. Contrairement à ce que son nom indique, et à ce que les revendeurs laissaient souvent croire à leurs clients, cet instrument n'est pas une machine à calculer ni une calculatrice, mais un instrument de calcul, car l'opérateur intervient dans le passage des retenues, comme avec un boulier, bien que la manœuvre soit beaucoup plus facile, il faut en convenir. De nombreux modèles ont été fabriqués par différentes sociétés. La marque la plus populaire est l'Addiator, fabriquée par la compagnie allemande entre les années 1920 et 1980. (fr)
- L'Addiator è un'addizionatrice meccanica prodotta dalla di Berlino dal 1870 al 1982. È composta da una serie di cremagliere racchiuse in un contenitore metallico e azionabili tramite uno stilo. L'Addiator, prodotto in decine di modelli e milioni di esemplari, ebbe un grande successo, tanto che il suo nome venne spesso utilizzato come antonomasia per indicare tutte le addizionatrici a cremagliera (o aritmografi). (it)
- De Addiator is een mechanisch handapparaat uit de twintigste eeuw voor optellen en aftrekken. Een voorloper dateert van 1889. Varianten van de eigenlijke Addiator werden verkocht van 1920 tot 1982. Het apparaat is ontworpen door . De variant op de foto die hier als voorbeeld beschreven wordt, de Arithma, heeft zes decimale posities. Hoewel dit verder niet uitmaakt suggereert de vormgeving dat het gaat om vier cijfers vóór de komma en twee erna, wat bijvoorbeeld gebruikt kan worden bij het op de cent nauwkeurig rekenen met geldbedragen tot 10.000 eenheden; hier wordt in de beschrijving verder van uitgegaan. Het apparaat heeft per decimale positie een verticale metalen strook die verticaal kan schuiven, met twaalf standen, overeenkomend met 0 t/m 9, en een positie vóór de 0 (de fysiek hoogste stand van de strook, die we hier aanduiden als de stand -1) aangegeven met een pijtje naar beneden, en met een positie na de 9 (de fysiek laagste stand van de strook, die we hier aanduiden als de stand 10) met een pijltje naar boven. Per positie wordt het betreffende cijfer of pijltje achter een rond venstergat in de behuizing getoond; deze tekens staan op de rechterzijde van de metalen strook. De linkerzijde van de strook bevat, voor zover relevant voor optellen, 21 inkepingen, waarvan in elke stand 10 zichtbaar zijn door een verticale sleuf in de behuizing, met daarnaast van onder tot boven op de behuizing de cijfers 0 t/m 9. De onderste elf gaten hebben een zilverkleurige achtergrond, de bovenste tien een rode. Wanneer bijvoorbeeld 60 wordt opgeteld bij het getal dat er al staat wordt om te beginnen de stift geplaatst in het gat naast de 6 in de tientallenkolom. Er kunnen hier twee gevallen onderscheiden worden:
* als de strook ter plaatse zilverkleurig is (dit is het geval bij de posities -1 t/m 3 van de tientallen) wordt de stift zover mogelijk naar onder bewogen; hierbij verschuift de strook 6 posities waardoor het betreffende cijfer 6 hoger wordt.
* als de strook ter plaatse rood is (dit is het geval bij de posities 4 t/m 10 van de tientallen) wordt de stift tot aan het boveneinde bewogen, 4 posities hoger, waarna de stift linksom geleid wordt en de strook links ernaast, van de honderdtallen, 1 omlaag schuift. Het optellen van bijvoorbeeld 68,30 komt neer op het optellen van 0,30, 8 en 60 (in verband met het onderstaande bij voorkeur in die volgorde). Bij het overdragen van tien eenheden in een bepaalde decimale positie naar één eenheid in de positie links daarvan kan het gebeuren dat in de laatstgenoemde decimale positie de stand 9 was, en dus 10 wordt. Dit wordt vanzelf hersteld wanneer als onderdeel van de optelling vervolgens deze decimale positie wordt behandeld. De enige bijzonderheid is dat men hier altijd de optelhandeling moet verrichten, ook bij een 0 binnen het getal, en bij een impliciete 0 links van het getal. Als in de decimale positie nog weer links hiervan ook een 9 staat, en nu dus 10 (zoals gezegd, aangegeven door een pijltje omhoog), moet men daar ook nog "0 optellen", enzovoort. Als men bijvoorbeeld begint met het getal 1993,97 en daar 6,05 bij optelt (van rechts naar links uitgevoerd) dan moet men in de tweede decimale positie van rechts expliciet "0 optellen"; dit blijkt uit het pijltje naar boven, en uit het feit dat zelfs bij de 0 de achtergrond rood is. Na het behandelen van de eenheden ziet men op dezelfde wijze dat men nog niet klaar is maar nog bij de tientallen "0 moet optellen". Vervolgens ziet men dat men nóg niet klaar is maar ook nog bij de honderdtallen "0 moet optellen". Door van rechts naar links te werken hoeft men nooit binnen één optelling van twee getallen terug te keren naar een al behandelde decimale positie. Voor aftrekken worden dezelfde metalen stroken gebruikt en hetzelfde "display" voor het resultaat, maar er zijn aparte sleuven, met ernaast op de behuizing weer de cijfers 0 tot en met 9, maar nu van boven naar beneden. Bij een zilverkleurige achtergrond beweegt men de stift omhoog waardoor het cijfer lager wordt, bij een rode achtergrond naar beneden waardoor het cijfer hoger wordt, waarna men in een boog wordt geleid zodat de strook links naast de behandelde strook één positie omhoog wordt geschoven, waardoor daar het cijfer met 1 verminderd wordt. Als het cijfer 0 is wordt het -1, aangegeven door een pijltje naar beneden. Dit komt vanzelf goed bij het behandelen van die decimale positie, net als bij optellen. (nl)
- Счислитель Куммера (также аддиатор, арифметическая линейка) — компактная цифровая суммирующая машина предельно простой конструкции, появившаяся в середине XIX века и выпускавшаяся до 1982 года. Представляет собой конструкцию из нескольких зубчатых реек, промаркированных символами ↓, 0…9, ↑ (стрелок может не быть). К счислителю прилагался заострённый металлический штырь, которым и сдвигали рейки. В простейшем виде счислитель умеет складывать числа, перенос в следующий разряд работает полуавтоматически по принципу «вычти 10−x, перенеси 1». Снизу (или на обратной стороне) счислителя могут стоять прорези для вычитания. Умножение реализуется как многократное сложение. Существуют сложные алгоритмы для деления. (ru)
- Addiator var en kommersiell mekanisk räkneapparat som tillverkades av företaget Addiator Gesellschaft, Berlin, under 1900-talet. Med apparaten kunde de aritmetiska operationerna addition och subtraktion utföras. Apparaten bestod av några rörliga metallinjaler som kunde föras upp och ned inne i ett plant metallhölje. Med hjälp av en stålpenna kunde man via höljets springor och perforationer i linjalerna föra dessa i önskad riktning så att förflyttningen motsvarade det önskade talvärdet och sedan avläsa resultatet. Basutförandet kom att tillverkas i ett flertal varianter under ett halvt sekel. Tillverkningen skedde från 1920 till 1982. Några av modellerna var gjorda för att kunna räkna med andra talbaser än decimal, till exempel det anglosaxiska myntsystemet och beräkningar av longituder eller tidsberäkningar i timmar. På några av modellerna utfördes summering på en sida och subtraktion på den andra. (sv)
|
| rdfs:comment
|
- L'Addiator è un'addizionatrice meccanica prodotta dalla di Berlino dal 1870 al 1982. È composta da una serie di cremagliere racchiuse in un contenitore metallico e azionabili tramite uno stilo. L'Addiator, prodotto in decine di modelli e milioni di esemplari, ebbe un grande successo, tanto che il suo nome venne spesso utilizzato come antonomasia per indicare tutte le addizionatrici a cremagliera (o aritmografi). (it)
- The Addiator is a mechanical add/subtract calculator, once made by , Berlin. Variants of it were manufactured from 1920 until 1982. It is composed of sheet-metal sliders inside a metal envelope, manipulated by a stylus, with an innovative carry mechanism, doing subtract ten, carry one with a simple stylus movement. Some types of Addiators can also handle negative numbers (with a complementary bottom window or by providing a subtraction mode on the back side of the device). More expensive versions have a built-in slide rule on the back. (en)
- Der Zahlenschieber (auch Griffeladdierer) ist ein einfaches Rechengerät für Additionen und Subtraktionen von Zahlen. Er besteht aus mehreren in einem flachen Gehäuse parallel verschiebbaren Stäben, von denen jeder für eine Stelle im dezimalen Stellenwertsystem verwendet wird. Die meisten Geräte sind aus Metall, einfache Versionen bestehen aus Pappe. Eine Besonderheit ist die Kombination aus einem Rechenschieber und einem Zahlenschieber. (de)
- Addiator era el nombre comercial de una calculadora mecánica fabricada por la empresa berlinesa Addiator Gesellschaft en el siglo XX. No realizaba más que las operaciones aritméticas de suma y resta. El aparato consistía en unas regletas metálicas que se deslizaban dentro de un receptáculo metálico plano, a través de cuyas ranuras y perforaciones se manipulaban los factores y se obtenían los resultados. El prototipo básico se concretó en múltiples variantes a lo largo del medio siglo largo que duró su fabricación, iniciada en 1920 y concluida en 1982; algunas de ellas servían para calcular en bases distintas de la decimal, como los sistemas anglosajones de monedas y de longitudes o las operaciones con magnitudes horarias. Algunos modelos realizaban la suma por el anverso del aparato y la r (es)
- Une additionneuse à crosses (ou machine à crosses, ou calculatrice à crosses) est un instrument de calcul permettant de réaliser des additions et des soustractions, à l'aide d'un stylet. Le mécanisme utilisé permet d'obtenir un appareil plat et portatif et gère facilement les retenues. De nombreux modèles ont été fabriqués par différentes sociétés. La marque la plus populaire est l'Addiator, fabriquée par la compagnie allemande entre les années 1920 et 1980. (fr)
- De Addiator is een mechanisch handapparaat uit de twintigste eeuw voor optellen en aftrekken. Een voorloper dateert van 1889. Varianten van de eigenlijke Addiator werden verkocht van 1920 tot 1982. Het apparaat is ontworpen door . Het optellen van bijvoorbeeld 68,30 komt neer op het optellen van 0,30, 8 en 60 (in verband met het onderstaande bij voorkeur in die volgorde). (nl)
- Счислитель Куммера (также аддиатор, арифметическая линейка) — компактная цифровая суммирующая машина предельно простой конструкции, появившаяся в середине XIX века и выпускавшаяся до 1982 года. Представляет собой конструкцию из нескольких зубчатых реек, промаркированных символами ↓, 0…9, ↑ (стрелок может не быть). К счислителю прилагался заострённый металлический штырь, которым и сдвигали рейки. (ru)
- Addiator var en kommersiell mekanisk räkneapparat som tillverkades av företaget Addiator Gesellschaft, Berlin, under 1900-talet. Med apparaten kunde de aritmetiska operationerna addition och subtraktion utföras. Apparaten bestod av några rörliga metallinjaler som kunde föras upp och ned inne i ett plant metallhölje. Med hjälp av en stålpenna kunde man via höljets springor och perforationer i linjalerna föra dessa i önskad riktning så att förflyttningen motsvarade det önskade talvärdet och sedan avläsa resultatet. Basutförandet kom att tillverkas i ett flertal varianter under ett halvt sekel. Tillverkningen skedde från 1920 till 1982. Några av modellerna var gjorda för att kunna räkna med andra talbaser än decimal, till exempel det anglosaxiska myntsystemet och beräkningar av longituder ell (sv)
|
