| dbo:abstract
|
- Els Nous Letons (letó: jaunlatvieši) és el terme més aplicat als intel·lectuals del primer despertar nacional letó, actiu entre la dècada del 1850 i 1880. El moviment es va inspirar en , un moviment dirigit per Heinrich Heine. Originalment va ser un epítet despectiu aplicat a aquests intel·lectuals nacionalistes pels seus adversaris, majoritàriament alemanys bàltics. El terme «Jove Letònia» (alemany: "ein junges Lettland") va ser utilitzat per primer cop per Gustav Wilhelm Sigmund Brasche, pastor de Nīca, en una crítica publicada el 1856 en el diari Das Inland sobre un recull de cançons traduïdes al letó de Juris Alunāns. El llibre d'Alunāns va ser la primera traducció important de poesia estrangera clàssica al letó. Preguntant-se qui podria apreciar tal literatura en letó, Brasche va advertir que aquells que gosessin somiar «una Jove Letònia» coneixerien el destí tràgic del barquer del poema «Die Lorele», de Heine, també present en l'antologia d'Alunāns. Els Nous Letons han estat a vegades titllats de «letòfils» o «tibantībnieki» («etnicistes»). (ca)
- Jungletten (lett.: jaunlatvieši) ist die gebräuchlichste Bezeichnung für die Intellektuellen des ersten „nationalen Erwachens“ der Letten zwischen 1850 und 1890. (de)
- Jeunes Lettons (letton : jaunlatvieši) est un terme employé le plus souvent pour les intellectuels impliqués dans le mouvement nationaliste des années 1850-1880 dit de l' (letton : tautas atmoda). (fr)
- New Latvians (Latvian: jaunlatvieši) is the term most often applied to the intellectuals of the First Latvian National Awakening (Latvian: Tautas atmoda), active from the 1850s to the 1880s. The movement was modeled on the Young Germany (German: Junges Deutschland) movement led by Heinrich Heine. Originally a derogatory epithet applied to these nationalist intellectuals by their mostly Baltic German opponents, the term "Young Latvia" (German: "ein junges Lettland") was first used by Gustav Wilhelm Sigmund Brasche, the pastor of Nīca, in a review of Juris Alunāns' Dziesmiņas latviešu valodai pārtulkotas ("Little Songs Translated for the Latvian Language") in the newspaper Das Inland in 1856. Asking who could appreciate such literature in Latvian (Alunāns' book was the first major translation of classic foreign poetry into Latvian), Brasche warned that those daring to dream of "a Young Latvia" would meet the tragic fate of the boatman in Heine's poem "Die Lorelei," a translation of which appeared in Alunāns' anthology. The New Latvians were also sometimes known as "Lettophiles" or "tautībnieki" ("ethnicists"). (en)
- Młodołotysze (łot. jaunlatvieši) – łotewski ruch odrodzenia narodowego. Zapoczątkowany w latach 50. XIX wieku wśród tworzącej się inteligencji łotewskiej jako wyraz sprzeciwu wobec dominacji Niemców bałtyckich we wszystkich sferach życia na Łotwie, młodołotysze domagali się równouprawnienia ludności łotewskiej, działali na rzecz budzenia i krzewienia łotewskiej świadomości narodowej, propagowali idee narodowe. Zbierali łotewski folklor, tworzyli literaturę narodową, tłumaczyli dzieła obce na język łotewski, zabiegali o rozwój systemu kształcenia ludu przez rozbudowę sieci szkół i towarzystw rolniczych. W latach 1862-1865 wydawali w Petersburgu tygodnik Pēterburgas Avīzes. Ruch młodołotyszy był organizacyjnie słaby, bez ustalonego kierownictwa, koncentrował się w kółkach i wokół redakcji czasopism. Możliwość uniezależnienia Łotyszy od niemieckiej dominacji gospodarczej i kulturowej widział we współpracy z władzami rosyjskimi i w kulturowym zbliżeniu z narodem rosyjskim. W 1868 założone zostało Ryskie Towarzystwo Łotewskie, które stało się ośrodkiem 2. fazy ruchu, podczas której postulaty narodowe były formułowane w sposób bardziej radykalny. W latach 70. i 80. XIX wieku, gdy Łotysze zaczęli notować pewną poprawę swej pozycji społecznej, nazwa „jaunlatvieši” stopniowo wyszła z użycia. Młodołotysze położyli wielkie zasługi dla rozwoju łotewskiego języka, kultury i oświaty. Do głównych przedstawicieli ruchu należeli: Krišjānis Valdemārs, Juris Alunāns, , Krišjānis Barons, . (pl)
- Младолатыши (латыш. jaunlatvieši) — латышское национальное либеральное движение, появившееся в 1850-х годах в Российской империи. Первоначально термин использовался в унизительном значении балтийскими немцами, отзываясь на политически-литературное движение «Молодая Германия». Младолатыши выступали против попыток ассимилировать латышское население немцами, они требовали для латышей равных прав с другими народами, призывали латышей развивать современное сельское хозяйство и собственную промышленность, стремиться к экономической независимости. Младолатыши были против остатков крепостничества и засилья немецкого дворянства. Движение способствовало становлению национального самосознания латышского народа, внесло вклад в развитие латышского литературного языка и культуры, в создание национальной литературы. Основными идеологами движения были публицисты Кришьянис Валдемарс, Каспарс Биезбардис, писатель и фольклорист Кришьянис Барон, поэт Юрис Алунанс, автор гимна Латвии Карлис Бауманис и другие. Движение просуществовало до 1880-х годов. Считается первым «латышским народным пробуждением». (ru)
- Молодолатиші (латис. jaunlatvieši) — поняття, яким позначають діячів Першого латиського національного пробудження, що діяли у 1850–1880 рр. Вони зробили великий внесок зокрема у розвиток латиської національної культури та літературної латиської мови, збирання і обробку національного фольклору та створення національної літератури. Цей рух зародився за прикладом руху «Молода Німеччина» (нім. Junges Deutschland), на чолі якого був Генріх Гейне. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Jungletten (lett.: jaunlatvieši) ist die gebräuchlichste Bezeichnung für die Intellektuellen des ersten „nationalen Erwachens“ der Letten zwischen 1850 und 1890. (de)
- Jeunes Lettons (letton : jaunlatvieši) est un terme employé le plus souvent pour les intellectuels impliqués dans le mouvement nationaliste des années 1850-1880 dit de l' (letton : tautas atmoda). (fr)
- Молодолатиші (латис. jaunlatvieši) — поняття, яким позначають діячів Першого латиського національного пробудження, що діяли у 1850–1880 рр. Вони зробили великий внесок зокрема у розвиток латиської національної культури та літературної латиської мови, збирання і обробку національного фольклору та створення національної літератури. Цей рух зародився за прикладом руху «Молода Німеччина» (нім. Junges Deutschland), на чолі якого був Генріх Гейне. (uk)
- Els Nous Letons (letó: jaunlatvieši) és el terme més aplicat als intel·lectuals del primer despertar nacional letó, actiu entre la dècada del 1850 i 1880. El moviment es va inspirar en , un moviment dirigit per Heinrich Heine. Originalment va ser un epítet despectiu aplicat a aquests intel·lectuals nacionalistes pels seus adversaris, majoritàriament alemanys bàltics. El terme «Jove Letònia» (alemany: "ein junges Lettland") va ser utilitzat per primer cop per Gustav Wilhelm Sigmund Brasche, pastor de Nīca, en una crítica publicada el 1856 en el diari Das Inland sobre un recull de cançons traduïdes al letó de Juris Alunāns. El llibre d'Alunāns va ser la primera traducció important de poesia estrangera clàssica al letó. Preguntant-se qui podria apreciar tal literatura en letó, Brasche va adve (ca)
- New Latvians (Latvian: jaunlatvieši) is the term most often applied to the intellectuals of the First Latvian National Awakening (Latvian: Tautas atmoda), active from the 1850s to the 1880s. The movement was modeled on the Young Germany (German: Junges Deutschland) movement led by Heinrich Heine. Originally a derogatory epithet applied to these nationalist intellectuals by their mostly Baltic German opponents, the term "Young Latvia" (German: "ein junges Lettland") was first used by Gustav Wilhelm Sigmund Brasche, the pastor of Nīca, in a review of Juris Alunāns' Dziesmiņas latviešu valodai pārtulkotas ("Little Songs Translated for the Latvian Language") in the newspaper Das Inland in 1856. Asking who could appreciate such literature in Latvian (Alunāns' book was the first major translatio (en)
- Młodołotysze (łot. jaunlatvieši) – łotewski ruch odrodzenia narodowego. Zapoczątkowany w latach 50. XIX wieku wśród tworzącej się inteligencji łotewskiej jako wyraz sprzeciwu wobec dominacji Niemców bałtyckich we wszystkich sferach życia na Łotwie, młodołotysze domagali się równouprawnienia ludności łotewskiej, działali na rzecz budzenia i krzewienia łotewskiej świadomości narodowej, propagowali idee narodowe. Zbierali łotewski folklor, tworzyli literaturę narodową, tłumaczyli dzieła obce na język łotewski, zabiegali o rozwój systemu kształcenia ludu przez rozbudowę sieci szkół i towarzystw rolniczych. (pl)
- Младолатыши (латыш. jaunlatvieši) — латышское национальное либеральное движение, появившееся в 1850-х годах в Российской империи. Первоначально термин использовался в унизительном значении балтийскими немцами, отзываясь на политически-литературное движение «Молодая Германия». Движение просуществовало до 1880-х годов. Считается первым «латышским народным пробуждением». (ru)
|
