| dbo:abstract
|
- Szeletien je kamenná industrie starší fáze mladého paleolitu, která byla rozšířená na území střední Evropy v době před 40 000 až 38 000 let. Neví se přesně, kdo byl jejím nositelem, snad Homo sapiens neanderthalensis. Název je odvozen z jeskyně Szeleta u letoviska , 12 km západně od centra Miskolce v severním Maďarsku. Další naleziště se nacházejí v Karpatské kotlině, na Slovensku (jeskyně Čertova pec), Moravě a v okolí Krakova. Szeletien se vyvinul z micoquienu a byl ovlivněn i aurignacienem (snad odtud přejal čepelové formy mladopaleolitické povahy). Byl souběžný s bohunicienem. Charakteristická je plošná bifaciální retuš a listovité hroty (asi nejvíce ze všech paleolitických skupin). Jen zřídka byla užívána levalloiská technika. Především na jihozápadní Moravě je známo několik desítek nalezišť. K nejvýznamnějším patří Vedrovice, kde byly zachyceny dílny na výrobu nástrojů, nebo Maršovice. (cs)
- Als Szeletien wird die archäologische Kultur der spätmittelpaläolithischen Blattspitzen-Gruppen im östlichen Mitteleuropa bezeichnet, mit einem Verbreitungsschwerpunkt in Ungarn und Südmähren. Durch radiometrische Datierungen wird es in die Zeit zwischen etwa 43.000 - 35.000 v. Chr. gestellt, worin sich Überschneidungen mit dem frühen Jungpaläolithikum (Aurignacien) widerspiegeln. Etwa zeitgleich mit dem Szeletien war in Mähren das Bohunicien verbreitet, in Teilen Frankreichs das Châtelperronien, in Italien das Uluzzien. Die Werkzeugproduktion wird aufgrund der Rekonstruktion der frühen europäischen Siedlungsgeschichte mit dem Neandertaler in Verbindung gebracht. (de)
- La cultura de Szeleta fue una cultura arqueológica de transición entre el Paleolítico medio y el Paleolítico superior, que se desarrolló en las regiones de Austria, Moravia, el norte de Hungría y el sur de Polonia. Está fechada entre 41 000 y 37 000 años antes del presente y lleva el nombre de la , situada en las montañas Bükk, que a su vez forman parte de las montañas del Norte de Hungría . Fue precedida por el período (48 000-40 000 BP), y es aproximadamente contemporánea del Auriñaciense (43 000-26 000 BP) en Francia, y del (45 000-37 000 BP) en Italia. Le sucedió el período Gravetiense (33 000-21 000 BP). La excavación inicial de la cueva Szeleta fue realizada entre 1906 y 1913 por Ottocar Kadić. El arqueólogo checoslovaco František Prošek (1922-1958) defendió la idea de una cultura Szeleta distintiva. (es)
- Le Szélétien, ou Szeletien, est une culture archéologique dite de transition, datée entre la fin du Paléolithique moyen et le début du Paléolithique supérieur. On le trouve en Slovaquie, en Moravie, au nord de la Hongrie, et au sud de la Pologne. Il est daté entre 41 000 et 37 000 ans avant le présent et tire son nom de la (hu) dans la montagne de Bukk en Hongrie. Industrie lithique : - présence de pointes foliacées- débitage de type prismatique ou discoïde- présence de bifaces de type micoquien et à dos L'absence de restes humains ne permet pas d'attribuer cette culture à l'Homme de Néandertal ou à l'Homme moderne. Le caractère composite de l'industrie lithique, ni moustérienne ni aurignacienne, font que le Szélétien est classé pour le moment dans la famille des coincée entre les associations "Paléolithique moyen-Moustérien-Homme de Néandertal" et "Paléolithique supérieur-Aurignacien-Homme moderne". (fr)
- The Szeleta Culture is a transitional archaeological culture between the Middle Paleolithic and the Upper Palaeolithic, found in Austria, Moravia, northern Hungary, and southern Poland. It is dated 41,000 to 37,000 years before the present (BP), and is named after Szeleta Cave in the Bükk Mountains, part of the North Hungarian Mountains. It was preceded by the Bohunician (48,000–40,000 BP), and is roughly contemporary with the Aurignacian (43,000–26,000 BP) in France, and the Uluzzian (45,000–37,000 BP) in Italy. It was succeeded by the Gravettian (33,000–21,000 BP). The initial excavation of the Szeletian cave was carried out from 1906 to 1913 by Ottocar Kadić. The idea of a distinctive Szeletian culture was advocated by the Czechoslovak archaeologist František Prošek (1922–1958). (en)
- Het Szeletien was een industrie in Oost- en Midden-Europa tussen 50.000 en 35.000 jaar geleden, tijdens de overgang van Midden- naar Laat-paleolithicum. Het ging vooraf aan het Bohunicien maar overlapt dat ook. In deze periode vindt men in West-Europa het Châtelperronien. De industrie is genoemd naar de typevindplaats, de Szeletagrot in het Hongaarse Bükkgebergte, andere vindplaatsen liggen in het oosten van Midden-Europa, bijvoorbeeld de nederzetting Vedrovice V in Moravië. Uit de weinige vondsten uit deze periode valt op te maken dat de bladvormige klingen hier op vuistbijlen lijken. De cultuur wordt uitgelegd als ontstaan uit het Moustérien van de late neanderthalers onder invloed van het Emiran en Ahmarian van de moderne mensen, die zich in die periode over Europa verspreidden. (nl)
- Kultura szelecka należy obok jerzmanowickiej do tzw. nurtów przejściowych starszej fazy (40 - 30 tys. lat temu) paleolitu górnego. Nazwa kultury szeleckiej związana jest z eponimicznym stanowiskiem jaskiniowym Szeleta na Węgrzech. Jej geneza związana jest z lokalnym podłożem kultury wschodniomikockiej. Kultura ta rozwijała się w okresie od ok. 42 do ok. 30 tys. lat temu. Zespół zjawisk kulturowych utożsamianych z kulturą szelecką obejmował swym zasięgiem Morawy, Słowację i południową część Polski. Stanowiska w Polsce lokują się głównie na płaskowyżu Głubczyckim (Dzierżysław 1, Dzierżysław 8), okolicach Krakowa stanowisko Kraków-Zwierzyniec i jaskiniach (Jaskinia Obłazowa). Do przewodnich form w inwentarzach kamiennych tej kultury należą ostrza liściowate i drapacze wykonywane z wiórów oraz narzędzia wykonywane na odłupkach czyli zgrzebła. Inwentarz narzędziowy tej kultury uzupełniany jest przez rylce, wióry retuszowane. Wióry do produkcji tych narzędzi pochodziły z rdzeni wolumetrycznych, zaś odłupki do produkcji np. zgrzebeł pochodziły z rdzeni krążkowatych. Inwentarz narzędzi kościanych reprezentowany jest przez piki wykonywane z poroży i kości. Polowano z oszczepami zbrojonymi ostrzami najczęściej liściowymi. Stanowiska szeleckie znane są głównie z jaskiń które mają charakter krótkotrwałych obozowisk łowieckich. Poświadczona jest także obecność stanowisk otwartych o charakterze dużych obozowisk podstawowych ze śladami ognisk oraz miejscami obróbki surowców kamiennych np. stanowisko Vedrovice. Zaś stanowisko interpretowane jest przez badaczy jako kopalnia limonitu. Sieć importów w tej kulturze rozciągała się od Sudetów na zachodzie (bazalt), poprzez Wyżynę Krakowsko-Częstochowską (krzemień podkrakowski), po brzeg Pogórza Śląskiego na wschodzie (jaspis). Wiemy, że ludność szelecka w poszukiwaniu lepszego surowca wyruszała na północ, docierając do doskonałych złóż krzemienia w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Najdalej wysuniętym na północ stanowiskiem było Dzierżno. (pl)
- Szeletienkulturen är en paleolitisk produkt av en kulturblandning mellan aurignacien och moustérien. Den återfanns i Ungern. Kulturen kännetecknas av lagerbladsspetsar. Den har fått sitt namn efter fyndorten Szeleta-Höhle. Szeletienkulturen är en påminnelse om att utanför Västeuropa förekom fruktbringande kontakter mellan yngre paleolitiska och moustérientraditioner. (sv)
- Селетская культура — археологическая культура начала верхнего палеолита. Названа по пещере Селета (Szeleta Cave) в горах Бюкк на северо-востоке Венгрии. (ru)
- Селетська культура — археологічна культура початку пізнього палеоліту. У верхньому палеоліті не тільки збільшується густота населення, але й розширюється людська ойкумена, охоплюючи нові області на півночі і північному сході Європи і підіймаючись в гірські райони. Виділяється ряд культур, які або змінюють одна іншу, або співіснують на різних територіях протягом від 40 до 10 тис. років тому. Основними з них є оріньякська, граветська, солютрейська і мадленська культури, або індустрії. (uk)
|
| dbo:thumbnail
| |
| dbo:wikiPageID
| |
| dbo:wikiPageLength
|
- 3986 (xsd:nonNegativeInteger)
|
| dbo:wikiPageRevisionID
| |
| dbo:wikiPageWikiLink
| |
| dbp:wikiPageUsesTemplate
| |
| dcterms:subject
| |
| rdf:type
| |
| rdfs:comment
|
- Als Szeletien wird die archäologische Kultur der spätmittelpaläolithischen Blattspitzen-Gruppen im östlichen Mitteleuropa bezeichnet, mit einem Verbreitungsschwerpunkt in Ungarn und Südmähren. Durch radiometrische Datierungen wird es in die Zeit zwischen etwa 43.000 - 35.000 v. Chr. gestellt, worin sich Überschneidungen mit dem frühen Jungpaläolithikum (Aurignacien) widerspiegeln. Etwa zeitgleich mit dem Szeletien war in Mähren das Bohunicien verbreitet, in Teilen Frankreichs das Châtelperronien, in Italien das Uluzzien. Die Werkzeugproduktion wird aufgrund der Rekonstruktion der frühen europäischen Siedlungsgeschichte mit dem Neandertaler in Verbindung gebracht. (de)
- Szeletienkulturen är en paleolitisk produkt av en kulturblandning mellan aurignacien och moustérien. Den återfanns i Ungern. Kulturen kännetecknas av lagerbladsspetsar. Den har fått sitt namn efter fyndorten Szeleta-Höhle. Szeletienkulturen är en påminnelse om att utanför Västeuropa förekom fruktbringande kontakter mellan yngre paleolitiska och moustérientraditioner. (sv)
- Селетская культура — археологическая культура начала верхнего палеолита. Названа по пещере Селета (Szeleta Cave) в горах Бюкк на северо-востоке Венгрии. (ru)
- Селетська культура — археологічна культура початку пізнього палеоліту. У верхньому палеоліті не тільки збільшується густота населення, але й розширюється людська ойкумена, охоплюючи нові області на півночі і північному сході Європи і підіймаючись в гірські райони. Виділяється ряд культур, які або змінюють одна іншу, або співіснують на різних територіях протягом від 40 до 10 тис. років тому. Основними з них є оріньякська, граветська, солютрейська і мадленська культури, або індустрії. (uk)
- Szeletien je kamenná industrie starší fáze mladého paleolitu, která byla rozšířená na území střední Evropy v době před 40 000 až 38 000 let. Neví se přesně, kdo byl jejím nositelem, snad Homo sapiens neanderthalensis. Název je odvozen z jeskyně Szeleta u letoviska , 12 km západně od centra Miskolce v severním Maďarsku. Další naleziště se nacházejí v Karpatské kotlině, na Slovensku (jeskyně Čertova pec), Moravě a v okolí Krakova. Szeletien se vyvinul z micoquienu a byl ovlivněn i aurignacienem (snad odtud přejal čepelové formy mladopaleolitické povahy). Byl souběžný s bohunicienem. (cs)
- La cultura de Szeleta fue una cultura arqueológica de transición entre el Paleolítico medio y el Paleolítico superior, que se desarrolló en las regiones de Austria, Moravia, el norte de Hungría y el sur de Polonia. Está fechada entre 41 000 y 37 000 años antes del presente y lleva el nombre de la , situada en las montañas Bükk, que a su vez forman parte de las montañas del Norte de Hungría . La excavación inicial de la cueva Szeleta fue realizada entre 1906 y 1913 por Ottocar Kadić. El arqueólogo checoslovaco František Prošek (1922-1958) defendió la idea de una cultura Szeleta distintiva. (es)
- Le Szélétien, ou Szeletien, est une culture archéologique dite de transition, datée entre la fin du Paléolithique moyen et le début du Paléolithique supérieur. On le trouve en Slovaquie, en Moravie, au nord de la Hongrie, et au sud de la Pologne. Il est daté entre 41 000 et 37 000 ans avant le présent et tire son nom de la (hu) dans la montagne de Bukk en Hongrie. Industrie lithique : - présence de pointes foliacées- débitage de type prismatique ou discoïde- présence de bifaces de type micoquien et à dos (fr)
- The Szeleta Culture is a transitional archaeological culture between the Middle Paleolithic and the Upper Palaeolithic, found in Austria, Moravia, northern Hungary, and southern Poland. It is dated 41,000 to 37,000 years before the present (BP), and is named after Szeleta Cave in the Bükk Mountains, part of the North Hungarian Mountains. It was preceded by the Bohunician (48,000–40,000 BP), and is roughly contemporary with the Aurignacian (43,000–26,000 BP) in France, and the Uluzzian (45,000–37,000 BP) in Italy. It was succeeded by the Gravettian (33,000–21,000 BP). (en)
- Kultura szelecka należy obok jerzmanowickiej do tzw. nurtów przejściowych starszej fazy (40 - 30 tys. lat temu) paleolitu górnego. Nazwa kultury szeleckiej związana jest z eponimicznym stanowiskiem jaskiniowym Szeleta na Węgrzech. Jej geneza związana jest z lokalnym podłożem kultury wschodniomikockiej. Kultura ta rozwijała się w okresie od ok. 42 do ok. 30 tys. lat temu. Zespół zjawisk kulturowych utożsamianych z kulturą szelecką obejmował swym zasięgiem Morawy, Słowację i południową część Polski. Stanowiska w Polsce lokują się głównie na płaskowyżu Głubczyckim (Dzierżysław 1, Dzierżysław 8), okolicach Krakowa stanowisko Kraków-Zwierzyniec i jaskiniach (Jaskinia Obłazowa). Do przewodnich form w inwentarzach kamiennych tej kultury należą ostrza liściowate i drapacze wykonywane z wiórów oraz (pl)
- Het Szeletien was een industrie in Oost- en Midden-Europa tussen 50.000 en 35.000 jaar geleden, tijdens de overgang van Midden- naar Laat-paleolithicum. Het ging vooraf aan het Bohunicien maar overlapt dat ook. In deze periode vindt men in West-Europa het Châtelperronien. De industrie is genoemd naar de typevindplaats, de Szeletagrot in het Hongaarse Bükkgebergte, andere vindplaatsen liggen in het oosten van Midden-Europa, bijvoorbeeld de nederzetting Vedrovice V in Moravië. Uit de weinige vondsten uit deze periode valt op te maken dat de bladvormige klingen hier op vuistbijlen lijken. (nl)
|
| rdfs:label
|
- Szeletien (cs)
- Szeletien (de)
- Cultura de Szeleta (es)
- Szélétien (fr)
- Szeletien (nl)
- Kultura szelecka (pl)
- Szeletian (en)
- Szeletienkulturen (sv)
- Селетская культура (ru)
- Селетська культура (uk)
|
| owl:sameAs
| |
| prov:wasDerivedFrom
| |
| foaf:depiction
| |
| foaf:isPrimaryTopicOf
| |
| is dbo:wikiPageWikiLink
of | |
| is dbp:followedby
of | |
| is foaf:primaryTopic
of | |
