| dbo:abstract
|
- Spitamenés (staropersky Spitamanah;? – prosinec 328 př. n. l.) byl perský velmož a jeden z významných odpůrců Alexandra Velikého při jeho tažení proti Baktrii a Sogdianě. Patřil ke straníkům Béssa, strůjce vraždy krále Dareia III., který se pokoušel vládnout zbytku achaimenovských držav jako král Artaxerxés IV. Spitamenés velel těžké perské kavalerii, a poté, co zradil Béssa, vzdoroval postupujícím Makedoncům v Sogdianě. Byl jeden z mála, kdo dokázal proti útočníkům účinně uplatňovat taktiku partyzánské války (malé pohyblivé skupiny znalé terénu přepadající ze zálohy nepřítele), což Alexandrovi znemožňovalo využít strategický talent a rozhodnout válku v jediné bitvě. Alexandrovi vojáci sice vyplenili rozlehlá území a vypálili řadu vesnic, ale válku zastavilo až Alexandrovo manželství s Róxanou, které z něj učinilo zetě vlivného předáka Sogdijců a přivedlo na jeho stranu většinu tamních kmenů. Spitamenés byl koncem roku 328 př. n. l. poražen a usmrcen. (cs)
- Spitamenes (altpers.: Spitameneh; † Dezember 328 v. Chr.) war ein Widersacher Alexanders des Großen bei dessen Eroberung von Baktrien und Sogdien. Das Perserreich der Achämeniden hatte faktisch zu existieren aufgehört, nachdem der persische Großkönig Dareios III. von Alexander in der Schlacht von Gaugamela vernichtend geschlagen und später von seinem Rivalen Bessos auf der Flucht vor Alexander ermordet worden war. Während Alexander in den Jahren nach 330 v. Chr. seinen Vormarsch nach Osten bis zum Hindukusch nahezu ungehindert fortsetzen konnte, musste sich Bessos, der den Namen Artaxerxes annahm, bis nach Baktrien zurückziehen. Als Alexander im Jahre 329 v. Chr. den Hindukusch überquerte und Bessos sich weiter nach Norden absetzen musste, entschieden sich zwei von Bessos’ Gefolgsleuten, Spitamenes und Datames, Bessos festzunehmen und an Ptolemaios, einen der Feldherren Alexanders auszuliefern, um so dessen Abzug zu erreichen. Dieser dachte jedoch nicht daran, seinen Vormarsch zu stoppen, und zog bis zum Jaxartes, wo er die Stadt Alexandria eschate (das heutige Chudschand) anlegen ließ. In dieser Situation erreichte ihn die Nachricht, dass in seinem Rücken die Sogdier sich unter der Führung des Spitamenes gegen ihn erhoben hatten und die Stadt Marakanda (heute: Samarkand) belagerten. Möglicherweise hatten sich die Eroberer Übergriffe gegen die zoroastrische Religion erlaubt; Spitamenes sah sich jedenfalls als Verteidiger dieses Glaubens; sein Name ist eine Anlehnung an Spitama, einen Beinamen des Zarathustra. Spitamenes konnte rasch eine Truppe von Bogenschützen um sich scharen. Alexander konnte nicht sofort zum Entsatz von Marakanda heraneilen, da zugleich die Saken, ein Nomadenvolk aus dem Norden, die Makedonen angriffen. Er sandte stattdessen eine Abteilung griechischer Söldner nach Marakanda, die von Spitamenes allerdings vernichtend geschlagen werden konnten. Alexander gelang unterdessen ein Sieg über die Saken, und er führte sein Heer in Gewaltmärschen durch die Wüste gegen Spitamenes. Als er Marakanda erreichte, war Spitamenes bereits abgezogen, der sich mit den Dahern, einem an der Südostküste des Kaspischen Meeres beheimateten Volk, verbündete und gemeinsam mit diesen Raubzüge gegen Balch unternahm, von wo der Satrap Artabazos ihn vertreiben musste. Alexander schickte seinen Feldherren Krateros westwärts, der die Stadt Alexandria Margiane (heute: Merw) gründete, das die Provinz Aria gegen Einfälle des Spitamenes abdeckte. Im Dezember gelang den Truppen Alexanders schließlich der entscheidende Sieg über Spitamenes in der Schlacht von Gabai, der nach dieser Niederlage von den eigenen Soldaten getötet wurde; sein Kopf wurde Alexander übergeben. Spitamenes hinterließ eine Tochter, Apame, die 324 v. Chr. Seleukos I. heiratete. Sie war Namensgeberin für eine Reihe von hellenistischen Stadtgründungen in Asien (siehe Apameia). (de)
- Spitameno aŭ Spitamenes (en malnovperse Spitamaneh; greke Σπιταμένης; naskiĝinta en 370 a.K. kaj mortigita en 328 a.K.) estis militsenjoro el Sogdio, estro de la ribelo en Sogdio kaj Baktrio kontraŭ Aleksandro la Granda, Reĝo de Macedonio, en 329 a.K. Dum Aleksandro estis fondinta la novan urbon ĉe la rivero Jaksartes, novaĵoj venis ke Spitamenes insurekciigis Sogdianon kontraŭ li kaj estis sieĝante la soldataron de macedonianoj en Marakando. Tro okupita en tiu momento por persone fronti Spitamenes, Aleksandro sendis armeon je komando de Farnuĥes de Likio kiu estis tuj nuligita suferinte perdojn de pli ol 2000 infanterianoj kaj 300 kavalerianoj. La ribeloj tiam metis rektan minacon al lia armeo, kaj Aleksandro iris persone liberigi Marakandon, nur por ekscii ke Spitamenes estis lasinta Sogdianon kaj estis atakanta Baktron, el kie li estis elpelita kun granda malfacilo fare de la satrapo de Baktrio, nome Artabazos la 2-a de Frigio (328 a.K.). La decida momento venis en Decembro 328 a.K. kiam Spitamenes estis venkita de la generalo de Aleksandro nome Koeno ĉe la Batalo de Gabai. La edzino de Spitamenes mortigis lin kaj sendis lian kapon al Aleksandro, petante pacon kaj efektive dissolvante la armeon de Spitamenes. Spitamenes havis filinon, , kiu estis edzino de unu el la plej gravaj generaloj de Aleksandro kaj futura Diadoĥo (sukcedanto), Seleŭko la 1-a (Februaro de 324 a.K.). Tiuj geedzoj havis filon, , futura reganto de la Seleŭka Imperio. Kelkaj urboj estis nomitaj Apamea en ŝia honoro. (eo)
- Espitamenes (en persa antiguo Spitâmaneh; en griego Σπιταμένης; 370-328 a. C.) fue un señor de la guerra sogdiano, líder del alzamiento en Sogdiana y Bactriana contra Alejandro Magno en 329 a. C. (es)
- Spitamenes (Old Persian Spitamana; Greek Σπιταμένης; 370 BC – 328 BC) was a Sogdian warlord and the leader of the uprising in Sogdiana and Bactria against Alexander the Great, King of Macedon, in 329 BC. He has been credited by modern historians as one of the most tenacious adversaries of Alexander. (en)
- Spitaménès (en vieux perse : Spitamaneh, et en grec ancien : Σπιταμένης), mort en 328 av. J.-C., est un général de l'empire perse qui a lutté contre Alexandre le Grand. Père d'Apama, mariée à Séleucos, il est également le grand-père d'Antiochos Ier, premier souverain hellénistique d'ascendance iranienne. Il est tué par les Massagètes qui portent sa tête à Alexandre. (fr)
- スピタメネス（ギリシャ語: Σπιταμένης, ラテン文字転写: Spitaménēs、古代ペルシア語: 𐎿𐎱𐎡𐎫𐎶𐎴, ラテン文字転写: Spitamana、紀元前370年頃 - 紀元前328年）は、アケメネス朝ペルシア時代のソグディアナ、バクトリアの豪族で、ソグド人の将軍。ダレイオス3世の死後ベッソスとともにアレクサンドロス大王に敵対したが、その後ベッソスを裏切って彼をアレクサンドロスに引渡し降伏した。その後更にアレクサンドロスに反旗を翻したが最後は暗殺された。 (ja)
- 스피타메네스(Spitamenes 고대 페르시아어로는 스피타멘, 기원전 370년 경 - 기원전 328년)은 페르시아 제국 아케메네스 왕조 시대의 소그디아나, 박트리아의 호족이다. 다리우스 3세의 사후 베소스와 함께 알렉산더 대왕에게 적대했지만, 베소스를 배신하고 그를 알렉산더에게 인도하고 항복했다. 그 후 다시 알렉산더에게 반기를 들었지만 결국 암살되었다. (ko)
- Spitamene, in antico persiano Spitamaneh (370 a.C. – 328 a.C.), luogotenente di Besso che, consegnato questo ad Alessandro Magno, prese le redini di quel che restava dell'esercito. (it)
- Spitamenes (IV wiek p.n.e.) – satrapa perski. Przywódca plemion baktryjskich. Następca Bessosa, walczył przeciwko wojskom Aleksandra Wielkiego. Prowadzona przez niego wojna partyzancka ze wsparciem Scytów powodowała dotkliwe straty Macedończykom, co nie powstrzymało jednak Aleksandra do posuwania się w głąb Baktrii, zmuszając Spitamenesa do szukania wsparcia u Massagetów. Po jednej z przegranych bitew z Macedończykami Massageci zamordowali Spitamenesa i wysłali Aleksandrowi jego głowę z prośba o zawarcie pokoju. Inna wersja mówi, że Spitamenes został zamordowany przez własną żonę. Według Kwintusa Kurcjusza Rufusa miało to nastąpić w następujących okolicznościach: Jak tylko żona [Spitamenesa] zorientowała się, że [po uczcie] zmorzył go głęboki i silny sen, dobyła miecza, który miała ukryty w fałdach sukni, odcięła mu głowę, i obryzgana krwią oddała ją niewolnikowi wtajemniczonemu w jej zbrodnicze zamiary Córką Spitamenesa była żona Seleukosa I Apame. (pl)
- Espitamenes (em persa médio: Spitamaneh; em grego clássico: Σπιταμένης; romaniz.: Spitaménes; 370 a.C. – 328 a.C.) era um senhor da guerra sogdiano e o líder do levante em Sogdiana e Báctria contra Alexandre, o Grande, Rei da Macedônia, em 329 a.C. Enquanto Alexandre fundava a nova cidade de Alexandria Éscate, no rio Jaxartes, surgiram notícias de que Espitamenes havia levantado Sogdiana contra ele e sitiava a guarnição macedônia em Maracanda. Ocupado demais na época para liderar pessoalmente um exército contra Espitamenes, Alexandre enviou um exército sob o comando de , que foi imediatamente aniquilado com uma perda de nada menos que 2000 infantaria e 300 cavalaria. O levante agora representava uma ameaça direta ao seu exército, e Alexandre se moveu pessoalmente para aliviar Maracanda, apenas para descobrir que Espitamenes havia deixado Sogdiana e estava atacando Báctria, de onde ele foi repelido com grande dificuldade pelo sátrapa da Báctria, (328 a.C.). O ponto decisivo ocorreu em dezembro de 328 a.C., quando Espitamenes foi derrotado pelo general de na Batalha de Gabas. A esposa de Espitamenes o matou e enviou sua cabeça a Alexandre, pedindo paz e dissolvendo efetivamente o exército de Espitamenes. Espitamenes teve uma filha, Apama, que era casada com um dos generais mais importantes de Alexandre e um eventual diádoco, Seleuco I Nicátor (fevereiro de 324 a.C.). O casal teve um filho, Antíoco I Sóter, um futuro governante do Império Selêucida. Várias cidades foram nomeadas Apameia em sua homenagem. (pt)
- Спитамен (др.-перс. 𐎿𐎱𐎡𐎫𐎶𐎴, др.-греч. Σπιταμένη; 370 до н. э.—327 до н. э.) — согдийский военачальник, стоявший во главе восстания в Согдиане и Бактрии против Александра Македонского в 329—327 годах до н. э. Современные историки считают его одним из самых ярых противников Александра. (ru)
- Спітамен (давньоперс. Spitamana, дав.-гр. Σπιταμένη, 370 — 328 рр. до н. е.) — согдійський воєначальник, керівник повстання в Согдіані та Бактрії проти Александра Македонського у 329 році до н. е. Завдяки вмілому керівництву Спітамена і допомозі кочівників повстання створило серйозну загрозу для греків. У 328 році до н. е. був убитий вождями кочівників, які боялися помсти Александра. Але повстання було придушене лише в 327 році до н. е. Донька Спітамена — Апама — дружина Селевка I Нікатора, засновника династії Селевкидів. На честь Спітамена названий район у Согдійській області Таджикистану (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Espitamenes (en persa antiguo Spitâmaneh; en griego Σπιταμένης; 370-328 a. C.) fue un señor de la guerra sogdiano, líder del alzamiento en Sogdiana y Bactriana contra Alejandro Magno en 329 a. C. (es)
- Spitamenes (Old Persian Spitamana; Greek Σπιταμένης; 370 BC – 328 BC) was a Sogdian warlord and the leader of the uprising in Sogdiana and Bactria against Alexander the Great, King of Macedon, in 329 BC. He has been credited by modern historians as one of the most tenacious adversaries of Alexander. (en)
- Spitaménès (en vieux perse : Spitamaneh, et en grec ancien : Σπιταμένης), mort en 328 av. J.-C., est un général de l'empire perse qui a lutté contre Alexandre le Grand. Père d'Apama, mariée à Séleucos, il est également le grand-père d'Antiochos Ier, premier souverain hellénistique d'ascendance iranienne. Il est tué par les Massagètes qui portent sa tête à Alexandre. (fr)
- スピタメネス（ギリシャ語: Σπιταμένης, ラテン文字転写: Spitaménēs、古代ペルシア語: 𐎿𐎱𐎡𐎫𐎶𐎴, ラテン文字転写: Spitamana、紀元前370年頃 - 紀元前328年）は、アケメネス朝ペルシア時代のソグディアナ、バクトリアの豪族で、ソグド人の将軍。ダレイオス3世の死後ベッソスとともにアレクサンドロス大王に敵対したが、その後ベッソスを裏切って彼をアレクサンドロスに引渡し降伏した。その後更にアレクサンドロスに反旗を翻したが最後は暗殺された。 (ja)
- 스피타메네스(Spitamenes 고대 페르시아어로는 스피타멘, 기원전 370년 경 - 기원전 328년)은 페르시아 제국 아케메네스 왕조 시대의 소그디아나, 박트리아의 호족이다. 다리우스 3세의 사후 베소스와 함께 알렉산더 대왕에게 적대했지만, 베소스를 배신하고 그를 알렉산더에게 인도하고 항복했다. 그 후 다시 알렉산더에게 반기를 들었지만 결국 암살되었다. (ko)
- Spitamene, in antico persiano Spitamaneh (370 a.C. – 328 a.C.), luogotenente di Besso che, consegnato questo ad Alessandro Magno, prese le redini di quel che restava dell'esercito. (it)
- Спитамен (др.-перс. 𐎿𐎱𐎡𐎫𐎶𐎴, др.-греч. Σπιταμένη; 370 до н. э.—327 до н. э.) — согдийский военачальник, стоявший во главе восстания в Согдиане и Бактрии против Александра Македонского в 329—327 годах до н. э. Современные историки считают его одним из самых ярых противников Александра. (ru)
- Спітамен (давньоперс. Spitamana, дав.-гр. Σπιταμένη, 370 — 328 рр. до н. е.) — согдійський воєначальник, керівник повстання в Согдіані та Бактрії проти Александра Македонського у 329 році до н. е. Завдяки вмілому керівництву Спітамена і допомозі кочівників повстання створило серйозну загрозу для греків. У 328 році до н. е. був убитий вождями кочівників, які боялися помсти Александра. Але повстання було придушене лише в 327 році до н. е. Донька Спітамена — Апама — дружина Селевка I Нікатора, засновника династії Селевкидів. На честь Спітамена названий район у Согдійській області Таджикистану (uk)
- Spitamenés (staropersky Spitamanah;? – prosinec 328 př. n. l.) byl perský velmož a jeden z významných odpůrců Alexandra Velikého při jeho tažení proti Baktrii a Sogdianě. Patřil ke straníkům Béssa, strůjce vraždy krále Dareia III., který se pokoušel vládnout zbytku achaimenovských držav jako král Artaxerxés IV. (cs)
- Spitamenes (altpers.: Spitameneh; † Dezember 328 v. Chr.) war ein Widersacher Alexanders des Großen bei dessen Eroberung von Baktrien und Sogdien. Das Perserreich der Achämeniden hatte faktisch zu existieren aufgehört, nachdem der persische Großkönig Dareios III. von Alexander in der Schlacht von Gaugamela vernichtend geschlagen und später von seinem Rivalen Bessos auf der Flucht vor Alexander ermordet worden war. Während Alexander in den Jahren nach 330 v. Chr. seinen Vormarsch nach Osten bis zum Hindukusch nahezu ungehindert fortsetzen konnte, musste sich Bessos, der den Namen Artaxerxes annahm, bis nach Baktrien zurückziehen. Als Alexander im Jahre 329 v. Chr. den Hindukusch überquerte und Bessos sich weiter nach Norden absetzen musste, entschieden sich zwei von Bessos’ Gefolgsleuten, S (de)
- Spitameno aŭ Spitamenes (en malnovperse Spitamaneh; greke Σπιταμένης; naskiĝinta en 370 a.K. kaj mortigita en 328 a.K.) estis militsenjoro el Sogdio, estro de la ribelo en Sogdio kaj Baktrio kontraŭ Aleksandro la Granda, Reĝo de Macedonio, en 329 a.K. La ribeloj tiam metis rektan minacon al lia armeo, kaj Aleksandro iris persone liberigi Marakandon, nur por ekscii ke Spitamenes estis lasinta Sogdianon kaj estis atakanta Baktron, el kie li estis elpelita kun granda malfacilo fare de la satrapo de Baktrio, nome Artabazos la 2-a de Frigio (328 a.K.). (eo)
- Spitamenes (IV wiek p.n.e.) – satrapa perski. Przywódca plemion baktryjskich. Następca Bessosa, walczył przeciwko wojskom Aleksandra Wielkiego. Prowadzona przez niego wojna partyzancka ze wsparciem Scytów powodowała dotkliwe straty Macedończykom, co nie powstrzymało jednak Aleksandra do posuwania się w głąb Baktrii, zmuszając Spitamenesa do szukania wsparcia u Massagetów. Po jednej z przegranych bitew z Macedończykami Massageci zamordowali Spitamenesa i wysłali Aleksandrowi jego głowę z prośba o zawarcie pokoju. Inna wersja mówi, że Spitamenes został zamordowany przez własną żonę. Według Kwintusa Kurcjusza Rufusa miało to nastąpić w następujących okolicznościach: (pl)
- Espitamenes (em persa médio: Spitamaneh; em grego clássico: Σπιταμένης; romaniz.: Spitaménes; 370 a.C. – 328 a.C.) era um senhor da guerra sogdiano e o líder do levante em Sogdiana e Báctria contra Alexandre, o Grande, Rei da Macedônia, em 329 a.C. O levante agora representava uma ameaça direta ao seu exército, e Alexandre se moveu pessoalmente para aliviar Maracanda, apenas para descobrir que Espitamenes havia deixado Sogdiana e estava atacando Báctria, de onde ele foi repelido com grande dificuldade pelo sátrapa da Báctria, (328 a.C.). (pt)
|
