| dbo:abstract
|
- Hřídel je podlouhlá rotační součást strojů. Obvykle jsou na ni připevněny další součásti, které se spolu s hřídelí otáčejí kolem její osy. Sama je ke stroji upevněna pomocí jednoho nebo několika ložisek. Podle funkce a namáhání se hřídele dělí na nosné (neboli osy) a hybné. (cs)
- Els paliers són els eixos a través dels quals es transmet el moviment des del diferencial a les rodes motrius. Un d'aquests extrems va enfilat per mitjà d'estries al planetari corresponent amb el qual es fa solidari. L'altre extrem encaixa en el cub de la roda, també solidàriament, per transmetre el seu gir. Els paliers van dins d'unes prolongacions del càrter del diferencial anomenades trompetes, sobre les quals s'articula la suspensió (les ballestes).La foto no correspon al palier, sinó a un arbre de transmissió, que va des de la caixa de canvis fins al diferencial, que mitjançant el parell cònic canvia 90 graus el gir per transmetre'l a les rodes a través dels paliers. (ca)
- العمود (بالإنجليزية: Shaft) هو عضو دوّار في الآلات، غالبًا ما يكون دائري المقطع، يستخدم لنقل الطاقة من جزء لآخر، أو من آلة تتنتج الطاقة لآلة أخرى تستهلكها. تركّب عدة أجزاء عليه مثل البكر والتروس. (ar)
- Eine Welle ist ein längliches zylinderförmiges und rotierendes Maschinenelement, das zur Übertragung von Drehbewegungen und Drehmomenten dient. Eine Welle wird meist durch zwei oder mehr Drehlager im Maschinengestell unterstützt. Bei der Übertragung von Drehmomenten wird die Welle auf Torsion beansprucht. Im Unterschied zur Welle ist eine Achse in der Regel fest gelagert und überträgt keine Drehbewegung. Sie wird darum überwiegend auf Biegung beansprucht. (de)
- Ŝafto estas longa horizontala akso, kiu portas helicon aŭ alian precipan parton de maŝino kaj kiu transmisias la movon. Ĝia ekstremo rivoluanta en lagro estas pivoto. Ŝaftojn oni kutime klasifikas je portaj (t.e. aksoj) kaj movaj.
* Aksoj portas puliojn, tamburojn, aŭ aliajn rotaciantajn elementojn, estas streĉataj nur per flekso. Al aksoj apartenas ankaŭ ĉaraksoj, nomataj ankaŭ ĉaroj; ili estas portaj ŝaftoj por radoj de veturiloj. La portaj ŝaftoj estas senmovaj, ili ne povas rotacii. La akson oni konsideras kiel balkon sur du apogiloj, ŝarĝitan en mezo, en ĝia mezo estas ankaŭ la plej granda fleksa momanto. Se la akso ne estas apogata en lagroj, sed nur proporcie sur malgranda areo, ekz. ĉe grua pulio, oni devas ĝian premon sur ĉi tiu loko kontroli ĉe senmova ŝafto, por ke ne ekestu deformiĝo de kontaktaj areoj (kraŝo). Se akso havas grandajn dimensiojn, por ŝpari la mason kaj materialon oni faras ĝian diametron meze plej grandan kaj direkte al la ekstremoj konusan. La efektiva formo de akso kovras formon de la teoria balgo de la sama tensio. Por nabo de rado oni faras en meza parto cilindran ŝafton kun diametro iom pli granda ol ĝi estas en apudaj ŝultrigitaj partoj.
* Movaj ŝaftoj transmisias la turnomomanton. Ili estas streĉataj per tordo kaj flekso. Al tiu grupo apartenas ankaŭ transmisiaj ŝaftoj. Sub la nomo transmisio oni komprenas nur transporton de turnomomanto, ĝenerale la tutan aranĝaĵojn (t.e. ŝaftojn, lagrojn, rimenradojn kun rimenoj k.s.) oni nomas transmisiilo. Movaj ŝaftoj (movantaj kaj movataj) estas streĉataj per torda momanto, kiun ili transmisiias el loko de movigo al labor-loko. Ili estas streĉataj ankaŭ per flekso, ĉefe per fortoj kaj pezo de dentradoj aŭ rimenradoj. Kaŭze de tio la elementojn oni muntas kiel eble plej proksime al la lagroj, ĉar la streĉon per flekso oni klopodas laŭeble malgrandigi. Ofte estas la mova ŝafto apogata en pli ol du lagroj. Transiroj (ŝanĝo de diametro) inter unuopaj partoj de ŝafto ne havu akrajn gorĝojn aŭ akrajn ŝtupojn. En malfortigitaj lokoj oni la ŝafton fortigas, en lokoj de transiroj oni faras rondaĵon, ofte kun granda radiuso. Se oni ne povas elekti eksteran rondaĵon de transira ŝafto al alia diametro, oni faras internan rondaĵon.
*
* Kolumoj kaj alĝustigaj ringoj estas uzataj kontraŭ laŭaksa ŝovo de ŝafto. La ŝaftoj havas ofte unu kolumon, kiu apogas sin per ambaŭ siaj fruntoj je lagrokuseno kaj retenas la laŭaksan forton en ambaŭ direktosencojn, aŭ havas du kontraŭajn kolumojn, el kiuj ĉiu retenas la laŭaksan forton nur en unu direktosenco. Unu kolumo estas uzata ĉe longaj lagroj. Alĝustigaj ringoj retenas nur malgrandajn laŭaksajn fortojn. Ili estas gisaj, malofte ŝtalaj, kompaktaj aŭ dividitaj. Ili estas produktataj kiel malpezaj, pezaj aŭ kiel dupartaj ringoj. Sur ŝafto oni ilin fiksas per unu (ĝis diametro de 70 mm) aŭ per du blokantaj ŝraŭboj, eventuale per fendostiftoj aŭ stiftoj. Froto de ringo je frontaj surfacoj de lagro mildiĝas per oleo fuĝanta el la lagro. Laŭaksan ŝoviĝon de la ŝafto oni povas reteni nur en unu lagro. Ekstremo de pivotoj de aksoj, estas sekurigitaj kontraŭ laŭ aksa ŝovo aŭ per reteniloj aŭ per sekurigaj platoj.
*
* Kavaj ŝaftoj havas ĉe sama maseco pli grandan inerci-momanton kaj sekcan rezist-modulon ol plen-profilaj ŝaftoj. Kvankam ilia produktado estas pli multekosta, oni ilin uzas por transmisiado de grandaj tordo-momantoj je poporcie grandaj distancoj ekzemple ĉe ŝipaj motoroj. Se la ŝafto estas malfortigita ekzemple per perimetra gorĝo aŭ per laŭlonga faldo, oni devas kalkuli kun plialtigota tensio en malfortigita loko.
*
* Folditaj ŝaftoj transmisias tordo-momanton per pli granda nombro de apogaj surfacoj ol la ŝaftoj kun langoj. Normo distingas malpezan mezan kaj pezan vicon kun laŭvice kreskanta nombro de foldoj kaj kun pli altaj flankoj de fildoj por transmisio de pli granda tordomomanto. Krom tiuj vicoj estas ankaŭ suplementa vico kun malpli granda nombro (4 ĝis 6) da foldoj. La normigitajn ŝaftojn oni uzas plejparte en aŭtomobila industrio. Oni uzas ankaŭ t.n. fajnan foldaron kun nombro de foldoj 15 ĝis 78. Ĉe evolventa foldaro la dentoj en profilo ne havas rektajn flankojn sed evolventajn, simile kiel ĉe la dentradoj. Ĉe tiu foldaro oni distingas du kazojn - centrigo de ŝafto kun nabo estas aŭ sur flankoj de dentoj aŭ ekstere. La foldaro havas aŭ platajn fundojn aŭ rondajn fundojn.
*
* Flekseblaj ŝaftoj estas uzataj tie, kie la movanta kaj movata ŝaftoj ne kuŝas en la sama akso kaj ili sian reciprokan pozicion dum laboro ŝanĝas. Sur centran rektan draton oni survolvas 5 ĝis 6 tavolojn de drato kun grade pli granda diametro kaj ĉiu sekvanta tavolo postulas malan sencon de volvado. Fleseblaj ŝaftoj transmisias povumon 1/15 ĝis 12 kW ĉe diametro 9 ĝis 50 mm, dum la rivolunombro estas en limoj 200 ĝis 2000 dum unu minuto. Krita rivolunombro estas nomo por tre danĝeraj rivoluaj nombroj, ĉe kiuj povas difektiĝi ankaŭ la ŝafto, bone kalkulita el vidpunkto de firmeco. Kaŭzo de tiu fenomeno, kiu rilatas al elasteco de ŝafto, estas la subite kreskanta cirkula vibrado de la ŝafto. En sojla stato, la rivolua nombro koincidas kun frekvenco de la ŝafto-vibrado, ekestas resonado, ĉe kiu la amplitudo de ŝaftaj vibroj teorie pligrandiĝas super ĉiu limo. Tio signifas, ke la ŝafto rompiĝus aŭ en la plej bona kazo la rotacianta parto (ekzemple rotoro de turbino) komencus kuntuŝiĝi kun la stabila parto (statoro) de la maŝino kaj okazus akcidento. Se la ŝafto ĉe plua leviĝado de rotacio rapide trapaŝos la danĝeran, sojlan rivolunombron, ĝi atingos novan stabilan zonon de t.n. supersojla rivolunombro, kiam la funkciado de la ŝafto denove trankviliĝas en nova, jam ekvilibrigita cirkulado. Ĉe rapide rotaciantaj ŝaftoj oni devas ĉiam konvinkiĝi, ĉu la labora rivolunombro ne koincidas kun la sojla. (eo)
- Un arbre est un organe mécanique transmettant une puissance sous forme d'un couple et d'un mouvement de rotation. La forme cylindrique de cet organe est à l'origine de son nom. (fr)
- Un semieje, o un palier del francés, es un elemento de la transmisión mecánica en los vehículos automóviles destinado a transmitir la potencia desde el diferencial a las ruedas motrices. Los vehículos con motor delantero y propulsión trasera utilizan un eje de transmisión longitudinal —o árbol de transmisión— para transmitir el movimiento giratorio del cigüeñal al diferencial y de ahí mediante semiejes transversales a las ruedas. En vehículos de tracción delantera y vehículos de propulsión trasera con el motor y/o la caja de cambios atrás no existe este eje de transmisión, sino que caja de cambios y diferencial forman un conjunto denominado transeje (transaxle), transmitiéndose el movimiento del cigüeñal directamente desde el diferencial a las ruedas mediante semiejes articulados. La configuración de los semiejes varía por tanto en función de los requerimientos del tipo de trasmisión, suspensión y en su caso, dirección de cada vehículo. (es)
- A shaft is a rotating machine element, usually circular in cross section, which is used to transmit power from one part to another, or from a machine which produces power to a machine which absorbs power. (en)
- Een aandrijfas is een as die (een) kracht(en) overbrengt van een aandrijvend element (bijvoorbeeld een motor) naar een aangedreven element (bijvoorbeeld de wielen van een auto). Een aandrijfas wordt zelf ook weer aangedreven, door een elektromotor, een verbrandingsmotor, een hydromotor, maar bijvoorbeeld ook door water of wind.
* Een as die krachten rechtstreeks kan overbrengen (in een rechte lijn) is vaak star verbonden (geschroefd of gelast) of met spiebanen verbonden met het aandrijvend element. Dit geldt bijvoorbeeld voor koppelings- en versnellingsbakassen. De verschillende assen in een versnellingsbak geven de krachten aan elkaar door met behulp van de tandwielen die rond de assen zelf zijn aangebracht.
* Assen die krachten wél in dezelfde lijn moeten doorgeven, maar ten opzichte van elkaar niet in één lijn liggen, zijn vaak uitgevoerd als cardanaandrijving. Hierbij zorgen kruiskoppelingen ervoor dat de beperkte hoeken die de aandrijflijn moet overwinnen kunnen worden overbrugd. Een voorbeeld hiervan is de aandrijfas tussen de versnellingsbak van een auto, en de ingaande as van de eindaandrijving, die veel dichter bij de grond ligt. De kruiskoppelingen zorgen ervoor dat de lager gelegen eindaandrijving kan worden aangedreven, maar ook dat de hoogteverschillen door het in- en uitveren worden opgevangen.
* Assen die krachten in een grotere hoek moeten overbrengen, zijn vaak verbonden door middel van een schuine vertanding. Deze conische of kegeltandwielen kunnen verschillen in diameter, waardoor het overgebrachte koppel groter of kleiner wordt. Deze asverbinding wordt bijvoorbeeld toegepast als een cardanaandrijving is gebruikt op een voertuig met een dwarsgeplaatste motor. De voorwaartse beweging van de krukas, koppeling en versnellingsbak moet worden omgezet in een langsdraaiende beweging van de cardanas. (nl)
- L'albero, in meccanica, è un organo di trasmissione di un moto rotatorio. (it)
- 軸（じく、英: axis）は、回転によって動力を伝える機械要素である。動力の中心要素であるため比喩に使われることがある（→枢軸国など）。 (ja)
- Wał – część maszyny, najczęściej w kształcie walca, obracająca się wokół własnej osi wraz z zamocowanymi na niej elementami i służąca do przenoszenia momentu obrotowego. Na wale mogą być osadzone koła zębate, piasty, tarcze hamulcowe i inne elementy. Głównym zadaniem wału jest przenoszenie ruchu obrotowego. Ponadto wał może być obciążony siłami poprzecznymi i wzdłużnymi. Zatem wał może być narażony jednocześnie na skręcanie, zginanie, ścinanie i rozciąganie lub ściskanie. Jeśli wał obciążany jest momentem skręcającym i momentem zginającym, działającymi w płaszczyznach prostopadłych względem siebie, wymagają zsumowania przy pomocy hipotez wytężeniowych. Największe zastosowanie ma tu . Wypadkowe obciążenie podzielone przez wytrzymałość jednostkową, na całej długości wału, pozwala wyznaczyć jego minimalny zarys. Zarys rzeczywisty projektuje się tak, by opisywał on zarys minimalny oraz spełniał wymogi montażowe i funkcjonalne. Szczególną formą wału jest wał korbowy oraz wał giętki. Odmianą wału jest też wał napędowy, służący do doprowadzania napędu do podzespołów maszyny, które nie mogą być połączone bezpośrednio, ze względu na oddalenie od siebie, bądź konieczność zapewnienia pewnej ruchomości tych elementów względem siebie. Wały tego typu znajdują zastosowanie w samochodach z silnikiem z przodu napędzającym oś tylną. (pl)
- Вал — деталь машины, предназначенная для передачи крутящего момента и восприятия действующих сил со стороны расположенных на нём деталей и опор. Широко применяются в различных отраслях — в горно-добывающей промышленности, на производстве бумаги, картона, металлопроката, пленки, металлической упаковки, текстиля, в полиграфии и др. (ru)
- Вал — деталь, що обертається навколо своєї осі, призначена для передачі руху зв'язаним з нею частинам машини чи механізму, складовою яких вона є. При цьому вал передає крутний момент вздовж своєї осі та забезпечує підтримання обертових деталей машин, котрі на ньому розміщені. Крутні моменти передаються за допомогою сил, що діють на вали з боку механічних передач (наприклад, у зачепленні зубчастих або черв'ячних передач, натягу приводних пасів тощо). Тому на вали діють також згинальні моменти і осьові навантаження. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Hřídel je podlouhlá rotační součást strojů. Obvykle jsou na ni připevněny další součásti, které se spolu s hřídelí otáčejí kolem její osy. Sama je ke stroji upevněna pomocí jednoho nebo několika ložisek. Podle funkce a namáhání se hřídele dělí na nosné (neboli osy) a hybné. (cs)
- العمود (بالإنجليزية: Shaft) هو عضو دوّار في الآلات، غالبًا ما يكون دائري المقطع، يستخدم لنقل الطاقة من جزء لآخر، أو من آلة تتنتج الطاقة لآلة أخرى تستهلكها. تركّب عدة أجزاء عليه مثل البكر والتروس. (ar)
- Eine Welle ist ein längliches zylinderförmiges und rotierendes Maschinenelement, das zur Übertragung von Drehbewegungen und Drehmomenten dient. Eine Welle wird meist durch zwei oder mehr Drehlager im Maschinengestell unterstützt. Bei der Übertragung von Drehmomenten wird die Welle auf Torsion beansprucht. Im Unterschied zur Welle ist eine Achse in der Regel fest gelagert und überträgt keine Drehbewegung. Sie wird darum überwiegend auf Biegung beansprucht. (de)
- Un arbre est un organe mécanique transmettant une puissance sous forme d'un couple et d'un mouvement de rotation. La forme cylindrique de cet organe est à l'origine de son nom. (fr)
- A shaft is a rotating machine element, usually circular in cross section, which is used to transmit power from one part to another, or from a machine which produces power to a machine which absorbs power. (en)
- L'albero, in meccanica, è un organo di trasmissione di un moto rotatorio. (it)
- 軸（じく、英: axis）は、回転によって動力を伝える機械要素である。動力の中心要素であるため比喩に使われることがある（→枢軸国など）。 (ja)
- Вал — деталь машины, предназначенная для передачи крутящего момента и восприятия действующих сил со стороны расположенных на нём деталей и опор. Широко применяются в различных отраслях — в горно-добывающей промышленности, на производстве бумаги, картона, металлопроката, пленки, металлической упаковки, текстиля, в полиграфии и др. (ru)
- Вал — деталь, що обертається навколо своєї осі, призначена для передачі руху зв'язаним з нею частинам машини чи механізму, складовою яких вона є. При цьому вал передає крутний момент вздовж своєї осі та забезпечує підтримання обертових деталей машин, котрі на ньому розміщені. Крутні моменти передаються за допомогою сил, що діють на вали з боку механічних передач (наприклад, у зачепленні зубчастих або черв'ячних передач, натягу приводних пасів тощо). Тому на вали діють також згинальні моменти і осьові навантаження. (uk)
- Els paliers són els eixos a través dels quals es transmet el moviment des del diferencial a les rodes motrius. Un d'aquests extrems va enfilat per mitjà d'estries al planetari corresponent amb el qual es fa solidari. L'altre extrem encaixa en el cub de la roda, també solidàriament, per transmetre el seu gir. (ca)
- Ŝafto estas longa horizontala akso, kiu portas helicon aŭ alian precipan parton de maŝino kaj kiu transmisias la movon. Ĝia ekstremo rivoluanta en lagro estas pivoto. Ŝaftojn oni kutime klasifikas je portaj (t.e. aksoj) kaj movaj. (eo)
- Un semieje, o un palier del francés, es un elemento de la transmisión mecánica en los vehículos automóviles destinado a transmitir la potencia desde el diferencial a las ruedas motrices. Los vehículos con motor delantero y propulsión trasera utilizan un eje de transmisión longitudinal —o árbol de transmisión— para transmitir el movimiento giratorio del cigüeñal al diferencial y de ahí mediante semiejes transversales a las ruedas. En vehículos de tracción delantera y vehículos de propulsión trasera con el motor y/o la caja de cambios atrás no existe este eje de transmisión, sino que caja de cambios y diferencial forman un conjunto denominado transeje (transaxle), transmitiéndose el movimiento del cigüeñal directamente desde el diferencial a las ruedas mediante semiejes articulados. (es)
- Een aandrijfas is een as die (een) kracht(en) overbrengt van een aandrijvend element (bijvoorbeeld een motor) naar een aangedreven element (bijvoorbeeld de wielen van een auto). Een aandrijfas wordt zelf ook weer aangedreven, door een elektromotor, een verbrandingsmotor, een hydromotor, maar bijvoorbeeld ook door water of wind. (nl)
- Wał – część maszyny, najczęściej w kształcie walca, obracająca się wokół własnej osi wraz z zamocowanymi na niej elementami i służąca do przenoszenia momentu obrotowego. Na wale mogą być osadzone koła zębate, piasty, tarcze hamulcowe i inne elementy. Głównym zadaniem wału jest przenoszenie ruchu obrotowego. Ponadto wał może być obciążony siłami poprzecznymi i wzdłużnymi. Zatem wał może być narażony jednocześnie na skręcanie, zginanie, ścinanie i rozciąganie lub ściskanie. Szczególną formą wału jest wał korbowy oraz wał giętki. (pl)
|
