| dbo:abstract
|
- La tetera de Russell és el nom que rep una analogia ideada per Bertrand Russell per explicar que la prova sobre l'existència de Déu ha de recaure en els creients, i no pas en els agnòstics. Planteja la possibilitat que, si ell afirmés que una tetera de mida minúscula, indetectable per mitjans convencionals, orbita entre la Terra i Mart, és a ell a qui pertocaria demostrar-ne l'existència, i no pas als qui en dubtessin, provar que no existeix. Aplica el mateix raonament a la religió: per molt que la tradició afirmi que existeix una divinitat no visible pels sentits, no n'hi ha prou per assegurar que és real, i els escèptics tenen dret a plantejar els seus dubtes i a exigir als creients que aportin més arguments. En un article titulat Is There a God? (en català, «Existeix Déu?» o «Hi ha un Déu?»), encarregat (tot i que mai publicat) el 1952 per la revista Illustrated, Russell va escriure: Al seu llibre A Devil's Chaplain (2003), Richard Dawkins desenvolupa el concepte: (ca)
- إبريق راسل وأحياناً يدعى بالإبريق الكوني وهو مثال افتراضي صاغه الفيلسوف وعالم الرياضيات بيرتراند راسل (1872 - 1970) يهدف إلى دحض فكرة الإثبات فلسفي يقع على عبء المشككين لإبطال ادعاءات الأديان. إبريق راسل ما زال يستخدم في النقاشات التي تدور حول وجود الخالق وكما استخدم التعبير للدلالة على العلاقات بين الدين والامتثال الاجتماعي. (ar)
- Russellova čajová konvice je slavný argument, který roku 1952 použil filozof Bertrand Russell při obhajobě agnosticismu, případně ateismu. Russell příměr prvně užil v článku Is There a God?, který napsal pro časopis Illustrated, který však nebyl otištěn. Později ho však užíval v diskusích. Russell prohlásil: Představte si, že začnu tvrdit, že mezi Zemí a Marsem se na oběžné dráze kolem Slunce pohybuje předmět velikosti čajové konvice, který nedokáží pro jeho malé rozměry zaměřit ani ty nejlepší pozemské dalekohledy. A teď si představte, že bych vás chtěl přimět věřit, že tento předmět existuje jen proto, že nemůžete dokázat, že neexistuje. Nemělo by to být naopak? Neboli: Povinnost dokázat existenci čajové konvice na oběžné dráze by měl podle Russella ten, kdo by o její existenci přesvědčoval. Dokud se mu to nepodaří, jsou v legitimní pozici ti, co tvrdí „to nemůžeme vědět“, nebo ti, co tvrdí „to je nepravděpodobné“. Stejné je to podle Russella s křesťanským Bohem. Křesťané nemají právo si osobovat organizovat morálku a jiné věci na základě ideje, kterou nejsou schopni dokázat, zaštítěni pouze tvrzením, že tuto ideu nelze ani zcela vyvrátit. Důkazní břemeno je na nich. Proto je legitimnější být jak agnostikem („to nemůžeme vědět“), tak ateistou („to je nepravděpodobné“) a dle zásad agnosticismu, případně ateismu, organizovat svět, dokud náboženství nepodá pádné důkazy o svém základním tvrzení. Russell příměr pravděpodobně převzal od svého přítele, matematika Franka Ramseyho. Argument používala často i řada jiných ateistů, například Richard Dawkins. (cs)
- Η Τσαγιέρα του Ράσελ (αγγλ.Russell's Teapot), συχνά αποκαλούμενη και Θεϊκή ή Επουράνια Τσαγιέρα, είναι μία μεταφορά που χρησιμοποίησε ο φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ (1872-1970) σύμφωνα με την οποία, για ένα ισχυρισμό ο οποίος δεν μπορεί να διαψευσθεί, το βάρος της απόδειξης το φέρει αυτός που κάνει τον ισχυρισμό και όχι αυτός που προσπαθεί να τον καταρρίψει. Χρησιμοποιείται κυρίως ως επιχείρημα για τη μη ύπαρξη του Θεού από τους σκεπτικιστές. (el)
- La Tekruĉo de Russell, aŭ la Ĉiela Tekruĉo, estis analogio fare de la filozofo Bertrand Russell por refuti la ideon, ke la nekredanto devas malpruvi la asertaĵojn de religioj. En artikolo titolita Ĉu Dio ekzistas?, komisiita (sed ne eldonita) de la revuo Illustrated je 1952, Russell diris ĉi tion (simpligite): Se mi sugestus, ke inter la planedoj Tero kaj Marso estas porcelana tekruĉo orbitanta ĉirkaŭ la suno laŭ elipsa kurso, kaj ke ĝi estas tro malgranda por esti malkaŝita eĉ per niaj plej bonaj teleskopoj, neniu povus malpruvi mian aserton. Sed se mi plue dirus, ke neniu povas racie dubi ĝin simple ĉar neniu povas malpruvi ĝin, oni ĝuste pensus, ke mi babilas sensence. Se tamen la ekzisto de tiu tekruĉo estus agnoskita en antikvaj libroj, instruita kiel sankta vero je ĉiu dimanĉo, kaj enmetita en la mensoj de infanoj ĉe lernejo, tiam hezito pri kredo je ĝia ekzisto vokus la atenton de psikologo, dum pli klera epoko, aŭ de Inkvizitoro, dum pli fruaj tempoj. En sia libro A Devil's Chaplain Richard Dawkins evoluigis la temon de la tekruĉo iomete plu: La kialo, pro kiu ordigita religio meritas rektan malamikecon, estas ke, malsame al kredo je la tekruĉo de Russell, religio estas potenca, influema, ekster-imposta, kaj sisteme metita en infanojn, kiuj tro junas por defendi sin mem. Infanoj ne devas parkerigi librojn pri tekruĉoj. Registare apogitaj lernejoj ne ekskludas infanojn, kies gepatroj preferas malĝustan formon de tekruĉo. Tepot-kredantoj ŝtone mortigas nek tepot-nekredantojn, nek tepot-ekskredantojn, nek tepot-blasfemantojn. Patrinoj ne avertas siajn filojn kontraŭ geedziĝo kun tepot-gojino, kies gepatroj kredas je tri tekruĉoj anstataŭ unu. Homoj, kiuj enverŝas la lakton unue, ne rompas la genuojn de tiu kiu enmetas unue la teon. Konceptoj similaj al la tekruĉo de Russell estas la Nevidebla Rozkolora Unukornulo kaj la Fluganta Spagetmonstro. (eo)
- Russells Teekanne (englisch Russell’s teapot) ist eine Analogie, die Bertrand Russell (1872–1970) in einem Artikel mit dem Titel Is There a God? als Reductio ad absurdum diente. Sie sollte veranschaulichen, dass die einer Behauptung bei dem liegt, der sie aufstellt, und keinesfalls eine Widerlegungspflicht bei anderen besteht. Der Artikel wurde 1952 vom Londoner Magazin Illustrated in Auftrag gegeben und von Bertrand Russell verfasst, jedoch nicht publiziert. Er findet sich im Nachlass sowohl als handschriftliches Diktat (geschrieben von Edith Russell am 5. März 1952) sowie als Typoskript. Russell beschrieb dort eine hypothetische Teekanne, die im Weltraum zwischen Erde und Mars um die Sonne kreise und so klein sei, dass sie mit Teleskopen nicht gefunden werden könne. Falls er ohne weitere Beweise behaupten würde, dass eine solche Teekanne existiere, könne man nicht erwarten, dass ihm jemand glaubt, bloß weil es unmöglich sei, das Gegenteil zu beweisen. Russell wandte die Analogie logisch-philosophisch direkt auf Religionen an, indem er das Glauben an die Teekanne mit dem Glauben an Gott verglich. 1958 nutzte Bertrand Russell dieselbe Analogie in ähnlicher Formulierung ein weiteres Mal. Zahlreiche danach erschienene philosophisch-literarische Werke zum Thema Theismus und Atheismus nehmen seither Referenz auf die Analogie der Teekanne. Die nunmehr als „Russells Teekanne“ bezeichnete Analogie wird häufig in Diskussionen über einen Gottesbeweis angeführt. Entgegen der ursprünglichen Intention nutzten Atheisten die Teekanne auch als Religionsparodie (Teapotismus). (de)
- Russellen teontzia (ingelesez Russell's teapot) Bertrand Russell filosofoak egindako analogia bat da, ilustratzen duena hipotesi bat egiten duen pertsonak daukala hura frogatzeko ardura, eta ez besteek. Hona hemen Russellek 1952an "Is there a God?" (Bada Jainkorik?) izeneko artikuluan idatzitakoa: Horrekin, Russellek adierazi nahi zuen Jainkoan sinesten dutenek frogatu behar dutela Jainkoa existitzen dela. Horrenbestez, ezin da Jainkoaren existentzia defendatu esanez ezin dela frogatu Jainkoa existitzen ez dela. (eu)
- La théière de Russell (parfois appelée théière céleste) est une analogie évoquée par Bertrand Russell (1872–1970) pour contester l'idée que c'est au sceptique de réfuter les bases invérifiables de la religion et pour affirmer que c'est plutôt au croyant de les prouver. L'idée est celle d'une hypothétique théière en orbite autour du Soleil, entre la Terre et la planète Mars ; selon Russell, y croire (et demander aux gens d'y croire) sous prétexte qu'il n'est pas possible de prouver sa non-existence est insensé. La théière de Russell est une illustration du rasoir d'Ockham. Le concept de la théière de Russell a été extrapolé au comique, plus particulièrement au travers de la Licorne rose invisible, du Monstre en spaghetti volant et du culte du Canard en plastique jaune de Leo Bassi. Le musicien et poète Daevid Allen du groupe Gong utilise l'image d'une théière volante en couverture de l'album Flying Teapot, et se réfère à la théière de Russell dans son livre Gong Dreaming 2: The Histories & Mysteries of Gong from 1969-1975. Si l'image de la théière est de Russell, cet argument ne lui est cependant pas spécifique ; on le trouve par exemple au XVIIIe siècle au tout début du testament de Jean Meslier. (fr)
- La tetera de Russell es una analogía acerca de la existencia de Dios, que propone la presencia de una tetera de porcelana que οrbita alrededor del Sol, entre la Tierra y Marte, creada por el escritor, filósofo y matemático británico Bertrand Russell para refutar la idea de que es al escéptico a quien corresponde desacreditar las afirmaciones infalsables de la religión. La intención de Russell no es atribuir la carga de la prueba sobre el incrédulo, sino demostrar que una afirmación sin pruebas no es sostenible, pero, si esa afirmación sin pruebas está respaldada por «libros sagrados», «profetas» y tradiciones culturales, el incrédulo que se atreva a dudar corre el riesgo de terminar en un sanatorio mental o en una hoguera. Según su opinión, si alguien desea creer en una tetera astronómica o en un ser mítico está en su derecho, pero si quiere convencer a los demás de su creencia debe aportar pruebas, no castigar a los que piensan con raciocinio y no con fe. En un artículo titulado Is There a God? (en español, «¿Existe Dios?» o «¿Hay un Dios?»), encargado (aunque nunca publicado) en 1952 por la revista Illustrated, Russell escribió lo siguiente: Si yo sugiriera que entre la Tierra y Marte hay una tetera de porcelana que gira alrededor del Sol en una órbita elíptica, nadie podría refutar mi aseveración, siempre que me cuidara de añadir que la tetera es tan pequeña que no puede ser vista ni por los telescopios más potentes. Pero si yo dijera que, puesto que mi aseveración no puede ser refutada, dudar de ella es de una presuntuosidad intolerable por parte de la razón humana, se pensaría con toda razón que estoy diciendo tonterías. Sin embargo, si la existencia de tal tetera se afirmara en libros antiguos, si se enseñara cada domingo como verdad sagrada, si se instalara en la mente de los niños en la escuela, la vacilación para creer en su existencia sería un signo de excentricidad, y quien dudara merecería la atención de un psiquiatra en un tiempo ilustrado, o la del inquisidor en tiempos anteriores. Bertrand Russell. En su libro El capellán del diablo (2003), Richard Dawkins desarrolló el concepto: La razón por la que la religión organizada merece abierta hostilidad es porque, a diferencia de la creencia en la «tetera de Russell», la religión es poderosa, influyente, exenta de impuestos y se inculca sistemáticamente a niños que son demasiado pequeños para defenderse. Nadie empuja a los niños a pasar sus años de formación memorizando libros locos sobre teteras. Las escuelas subvencionadas por el gobierno no excluyen a los niños cuyos padres prefieren teteras de forma equivocada. Los creyentes en las teteras no lapidan a los no creyentes en las teteras, a los apóstatas de las teteras y a los blasfemos de las teteras. Las madres no advierten a sus hijos en contra de casarse con infieles que creen en tres teteras en lugar de en una sola. La gente que echa primero la leche no da palos en las rodillas a los que echan primero el té. Richard Dawkins. (es)
- Poci Russell, kadang-kadang dijuluki poci selestial, atau poci kosmik adalah analogi yang dicetuskan oleh filsuf Bertrand Russell (1872–1970). Russell menulis: Apabila aku mengusulkan bahwa antara Bumi dan Mars ada poci keramik yang mengitari matahari dalam orbit elips, tidak akan ada yang mampu menyangkal pernyataanku karena aku telah menambahkan bahwa poci itu terlalu kecil untuk dilihat oleh teleskop tercanggih kita. Namun bila aku tetap berkata begitu, karena pernyataanku tak bisa dibantah, adalah sifat akal manusia untuk meragukannya, sehingga pernyataanku akan dianggap omong kosong. Tetapi jika keberadaan poci semacam itu ditegaskan dalam buku-buku kuno, diajarkan sebagai kebenaran suci setiap Minggu, dan ditanamkan dalam pikiran anak-anak di sekolah, keengganan untuk memercayai keberadaannya akan menjadi tanda sebuah keanehan dan menggiring orang yang meragukannya ke psikiater pada abad pencerahan atau kepada anggota Inkuisisi pada masa lebih awal. (in)
- Russell's teapot is an analogy, formulated by the philosopher Bertrand Russell (1872–1970), to illustrate that the philosophic burden of proof lies upon a person making empirically unfalsifiable claims, rather than shifting the burden of disproof to others. Russell specifically applied his analogy in the context of religion. He wrote that if he were to assert, without offering proof, that a teapot, too small to be seen by telescopes, orbits the Sun somewhere in space between the Earth and Mars, he could not expect anyone to believe him solely because his assertion could not be proven wrong. Russell's teapot is still invoked in discussions concerning the existence of God, and has had influence in various fields and media. (en)
- ラッセルのティーポット（英: Russell's teapot）は、哲学者のバートランド・ラッセルが初めて提唱した概念で、とくに宗教に関して、哲学的な議論における立証責任は科学的に反証不可能な主張をしている側にあるのであり、もう一方に反証責任を押し付けるものではないことを示すアナロジーである。天空のティーポットや宇宙のティーポットと呼ばれることもある。ラッセルによれば、宇宙のどこかに地球と火星の間を通って太陽を周回するティーポットがあると主張する者が、それは誤りであると誰も証明できないことを根拠にして、周回するティーポットの存在を信じることを求めるのはナンセンスである。ラッセルのティーポットは、神の存在をめぐる議論においていまなお言及されることがある。 (ja)
- La teiera di Russell (in inglese Russell's teapot) o teiera celeste è una metafora introdotta dal filosofo britannico Bertrand Russell per confutare l'idea che spetti allo scettico, anziché a chi le propone, l'onere della prova in merito ad affermazioni non falsificabili, in particolare in ambito religioso.Essa rappresenta una delle più efficaci controargomentazioni all'assunto che spetti al non credente dimostrare l'inesistenza di una qualsiasi divinità, in quanto stabilisce che nessuna affermazione può essere aprioristicamente creduta soltanto basandosi sul fatto che non se ne può provare l'inesattezza. (it)
- 러셀의 찻주전자 또는 우주의 찻주전자는 버트런드 러셀이 기독교와 불가지론을 비판하기 위해 사용한 유추이다. 러셀의 찻주전자는 〈신은 존재하는가?〉 라는 글의 일부에서 등장하는 것이다. 이 글은 1952년 Illustrated지에서 청탁한 것이지만 출판하지는 않았다. 만일 내가 지구와 화성 사이에 도자기 찻주전자 하나가 타원 궤도로 태양 주위를 돌고 있다고 주장하고 이 찻주전자는 너무나 작아서 가장 좋은 망원경으로도 볼 수 없다고 덧붙인다면 아무도 내 주장을 반증하지 못할 것이다. 하지만 아무도 내 주장을 반박할 수 없기에, 내가 이를 의심 하는 것은 인간의 이성에 대한 참을 수 없는 억측이라고 주장한다면, 모두들 당연히 내가 헛소리 하는 것이라 여길 것이다. 하지만 만약 이 찻주전자가 존재한다는 것이 고대의 책에도 나오고 일요일마다 신성한 진리로 가르치고 학교에서 아이들에게 주입한다면, 이 존재를 믿기 망설이는 것은 기행의 표식이 되고 이를 의심하는 자들은 현대의 정신과 의사나 옛날의 이단 재판관의 관심 대상이 될 것이다. If I were to suggest that between the Earth and Mars there is a china teapot revolving about the sun in an elliptical orbit, nobody would be able to disprove my assertion provided I were careful to add that the teapot is too small to be revealed even by our most powerful telescopes. But if I were to go on to say that, since my assertion cannot be disproved, it is an intolerable presumption on the part of human reason to doubt it, I should rightly be thought to be talking nonsense. If, however, the existence of such a teapot were affirmed in ancient books, taught as the sacred truth every Sunday, and instilled into the minds of children at school, hesitation to believe in its existence would become a mark of eccentricity and entitle the doubter to the attentions of the psychiatrist in an enlightened age or of the Inquisitor in an earlier time. (ko)
- Russells theepot, soms de bovennatuurlijke theepot genoemd, is een analogie die als eerste werd bedacht door de filosoof Bertrand Russell om onfalsifieerbare stellingen van religies te ontkrachten. Russell geeft met het theepotargument aan dat claims over het al dan niet bestaan van een god bewezen moeten worden door de persoon die de claims maakt. In een artikel getiteld Is There a God? (Is er een God?), aangekocht maar nooit gepubliceerd door het tijdschrift Illustrated in 1952, schreef Russell het volgende: Als ik zou stellen dat er tussen de Aarde en Mars een porseleinen theepot in een ellipsvormige baan rond de zon draait, dan zou niemand het tegendeel kunnen bewijzen als ik er bij zou zeggen dat de theepot te klein is om gezien te worden, zelfs als onze sterkste telescopen gebruikt zouden worden. Als ik dan zou zeggen dat, aangezien het tegendeel van mijn stelling niet bewezen kan worden, het een ontolereerbare miskenning van het menselijk verstand zou zijn om aan mijn stelling te twijfelen, dan zou iedereen me voor gek verklaren. Maar als het bestaan van deze theepot erkend zou worden in antieke boeken, wanneer het elke zondag als de heilige waarheid wordt aangeleerd en de hersenen van kinderen ermee op school geïndoctrineerd zouden worden, dan zou afzien van geloof in zijn bestaan een teken van excentriciteit worden en zou iemand die twijfelt in een verlicht tijdperk naar een psychiater worden gestuurd, of in een eerdere tijd aan de Inquisitie uitgeleverd worden. In zijn in 2003 gepubliceerde boek Kapelaan van de duivel (Engels: A Devil's Chaplain) ontwikkelde Richard Dawkins het theepot-thema nog wat verder: De reden waarom georganiseerde religies een ronduit vijandige aanpak verdienen, is dat, in tegenstelling tot het geloof in Russells theepot, het geloof krachtig, invloedrijk en uitgezonderd van belastingen is, en ook nog eens systematisch wordt overgedragen aan kinderen die te jong zijn om zichzelf te kunnen verdedigen en een goede afweging te maken. Kinderen worden niet gestimuleerd om tijdens hun studiejaren idiote boeken over theepotten te lezen en uit hun hoofd te leren. Door de overheid gesubsidieerde scholen sluiten geen kinderen buiten van ouders met een voorkeur voor de verkeerde soort theepot. Theepotgelovigen stenigen geen theepotongelovigen, theepotgeloofsafvalligen, theepotheidenen en theepotgodslasteraars. Moeders verbieden hun zonen niet te trouwen met theepotketters, van wie de ouders geloven dat er niet één maar drie theepotten zijn. Mensen die als eerste de melk in het kopje schenken beschieten geen mensen die de thee als eerste in het kopje schenken. Het concept van Russells theepot is verder uitgewerkt in humoristische, wat meer expliciete als de Onzichtbare Roze Eenhoorn en het Vliegend Spaghettimonster. (nl)
- Russells tekanna eller den himmelska tekannan är en analogi av filosofen Bertrand Russell. Analogin är ett argument mot idén att det är en skeptikers uppgift att motbevisa religiösa dogmer, snarare än den troendes uppgift att bevisa dem. Analogin framfördes i en artikel från 1952: Många troende talar som om att det skulle vara skeptikernas uppgift att motbevisa vedertagna dogmer snarare än dogmatikernas uppgift att bevisa dem. Detta är förstås ett misstag. Om jag skulle framföra att det mellan jorden och Mars funnes en tekanna av porslin som kretsar runt solen i en elliptisk bana, skulle ingen kunna motbevisa min utsaga, förutsatt att jag var noga med att lägga till att tekannan är för liten för att kunna ses ens med våra kraftigaste teleskop. Men om jag skulle fortsätta med att säga, att eftersom min utsaga inte kan motbevisas är det oacceptabelt övermod av det mänskliga förnuftet att tvivla på den, skulle jag med rätta anses prata strunt. Om däremot en sådan tekanna vore beskriven i antika böcker, förkunnad som den heliga sanningen varje söndag, och ingjuten i barnens sinnen i skolan, då skulle tvekan att tro på den bli ett tecken på excentricitet och tvivlaren väcka uppmärksamhet hos psykiatrer under en upplyst era eller inkvisitorer under en tidigare. Tekannan har blivit ett vanligt framfört exempel i debatter kring ateism och agnosticism. (sv)
- O bule de chá de Russell, eventualmente chamado de bule celestial, é uma analogia criada pelo filósofo Bertrand Russell (1872–1970) que tem por finalidade mostrar que a dificuldade de desmentir uma hipótese não torna esta verdadeira, e que não compete a quem duvida desmenti-la, mas quem acredita nela é que deve provar sua veracidade. Este argumento de Russel é similar em muitos pontos ao argumento do "Ônus da prova", utilizado para contestar a Fé e a Religião. Russell aplicou sua analogia especificamente no contexto de religião. Ele escreveu que, se ele afirmasse, sem oferecer provas, que um bule de chá estivesse orbitando o Sol em algum lugar entre a Terra e Marte, ele não poderia esperar que alguém acreditasse nele somente pelo fato de sua afirmação não poder ser desmentida. Ou seja, no seu entender, o fardo filosófico da prova recai sobre uma pessoa que faz afirmações infalíveis, em vez de transferir o fardo da reprovação aos outros. O bule de chá de Russell é utilizado até hoje em discussões concernentes à existência de Deus, e influenciou diversos campos e mídias. (pt)
- Czajniczek Russella, zwany też kosmicznym czajniczkiem (ang. celestial teapot) – wyimaginowany obiekt wymyślony przez Bertranda Russella jako odpowiedź na stanowisko, że to sceptyk musi dowieść nieprawdziwości niefalsyfikowalnych postulatów religii. Analogia ta została zaprezentowana przez Russella w artykule Is There a God?, zamówionym (lecz nigdy niewydanym) przez magazyn „Illustrated” w 1952 roku: Czajniczek krąży wokół Słońca po eliptycznej orbicie, lecz jest za mały do wykrycia przez nawet najlepsze teleskopy. W związku z tą jego właściwością nie można dowieść jego nieistnienia. Wyobraźmy sobie człowieka, który utrzymuje, że czajniczek niewątpliwie istnieje, a skoro nie da się udowodnić, że jest inaczej, to odrzucenie tego twierdzenia przez innych ludzi jest przejawem absurdalnych i nieracjonalnych uprzedzeń. Słusznie uznano by, że taki człowiek prawi nonsensy. Jednakże gdyby obecność czajniczka potwierdzona była w starożytnych księgach, głoszona jako święta prawda każdej niedzieli i wtłaczana do umysłów młodzieży w szkole, jakiekolwiek wahanie w wierze w jego istnienie zostałoby uznane za oznakę podejrzanej ekscentryczności, a osobnika wątpiącego wysłano by do psychiatry w bardziej oświeconych czasach lub oddano w ręce inkwizycji w wiekach wcześniejszych. W 2003 roku wątek czajniczka został rozwinięty, przez Richarda Dawkinsa, w książce „Kapłan diabła”: Przyczyną, dla której zorganizowane religie zasługują na potępienie, jest to, że w przeciwieństwie do wiary w czajniczek Russella, są potężne, wpływowe, mają korzyści podatkowe oraz zagwarantowany wpływ na dzieci zbyt małe by się bronić. Dzieci nie są przymuszane do spędzania decydujących o ich późniejszym rozwoju lat na czytaniu ilustrowanych książeczek o czajniczkach. Państwowe szkoły nie wykluczają dzieci, których rodzice upodobali sobie zły kształt czajniczka. Wyznawcy czajniczka nie kamienują niewierzących w czajniczek, czajniczkowych apostatów, czajniczkowych heretyków czy też czajniczkowych bluźnierców. Matki nie ostrzegają synów przed małżeństwem z czajniczkową sziksą, której rodzice wierzą w trzy czajniczki, a nie w jeden. Ludzie, którzy najpierw wlewają mleko nie rzucają na kolana tych, którzy najpierw wlewają herbatę. (pl)
- «Ча́йник Ра́ссела» (англ. Russell's Teapot) — аналогия, впервые приведённая английским математиком и философом Бертраном Расселом (1872—1970) для объяснения принципа, согласно которому бремя доказательства (например, истинности религиозных утверждений) лежит на утверждающем. Питер Эткинс объясняет идею чайника Рассела тем, что учёный не обязан доказывать отрицательные утверждения, поскольку, в соответствии с принципом бритвы Оккама, из двух теорий, объясняющих одно и то же, более сложная теория (в которой, наряду с прочим, присутствуют высшие существа) должна быть отвергнута, и должна быть принята более простая теория. (ru)
- Чайник Рассела, який іноді називають Небесним чайником або Космічним чайником або Бертрановим чайником – аналогія, яку вперше використав філософ Бертран Расселл (1872–1970) з наміром спростувати неспростовні твердження релігії. Аналогія демонструє, що тягар доказування має покладатися на того, хто висловлює неспростовні твердження, а не на його опонентів. Чайник Рассела дотепер згадується в дискусіях, що стосуються існування Бога. Аналогією також користувалися соціологи, щоб указати на кореляції з релігією та соціальним конформізмом. (uk)
- 羅素的茶壺（英語：Russell's teapot）或稱天體茶壺（英語：Celestial Teapot）、宇宙中的茶壺（英語：Cosmic Teapot），是由哲學家伯特兰·罗素塑造的一個類比概念，說明舉證責任在於提出不可證偽的宣稱的人，特別是在宗教的情況。羅素以之駁斥有神論者聲稱「懷疑論在懷疑宗教主張的不可證僞性時具有舉證責任」的說法。 羅素寫道，如果他聲稱，有一個茶壺在地球和火星之間圍繞太陽轉，而他指望別人相信他的理由，居然是沒有人能證明這聲明是錯的，他認為這顯然是荒謬的。羅素的茶壺至今仍然頻繁出現在有關神是否存在的討論中。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- إبريق راسل وأحياناً يدعى بالإبريق الكوني وهو مثال افتراضي صاغه الفيلسوف وعالم الرياضيات بيرتراند راسل (1872 - 1970) يهدف إلى دحض فكرة الإثبات فلسفي يقع على عبء المشككين لإبطال ادعاءات الأديان. إبريق راسل ما زال يستخدم في النقاشات التي تدور حول وجود الخالق وكما استخدم التعبير للدلالة على العلاقات بين الدين والامتثال الاجتماعي. (ar)
- Η Τσαγιέρα του Ράσελ (αγγλ.Russell's Teapot), συχνά αποκαλούμενη και Θεϊκή ή Επουράνια Τσαγιέρα, είναι μία μεταφορά που χρησιμοποίησε ο φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ (1872-1970) σύμφωνα με την οποία, για ένα ισχυρισμό ο οποίος δεν μπορεί να διαψευσθεί, το βάρος της απόδειξης το φέρει αυτός που κάνει τον ισχυρισμό και όχι αυτός που προσπαθεί να τον καταρρίψει. Χρησιμοποιείται κυρίως ως επιχείρημα για τη μη ύπαρξη του Θεού από τους σκεπτικιστές. (el)
- Russellen teontzia (ingelesez Russell's teapot) Bertrand Russell filosofoak egindako analogia bat da, ilustratzen duena hipotesi bat egiten duen pertsonak daukala hura frogatzeko ardura, eta ez besteek. Hona hemen Russellek 1952an "Is there a God?" (Bada Jainkorik?) izeneko artikuluan idatzitakoa: Horrekin, Russellek adierazi nahi zuen Jainkoan sinesten dutenek frogatu behar dutela Jainkoa existitzen dela. Horrenbestez, ezin da Jainkoaren existentzia defendatu esanez ezin dela frogatu Jainkoa existitzen ez dela. (eu)
- ラッセルのティーポット（英: Russell's teapot）は、哲学者のバートランド・ラッセルが初めて提唱した概念で、とくに宗教に関して、哲学的な議論における立証責任は科学的に反証不可能な主張をしている側にあるのであり、もう一方に反証責任を押し付けるものではないことを示すアナロジーである。天空のティーポットや宇宙のティーポットと呼ばれることもある。ラッセルによれば、宇宙のどこかに地球と火星の間を通って太陽を周回するティーポットがあると主張する者が、それは誤りであると誰も証明できないことを根拠にして、周回するティーポットの存在を信じることを求めるのはナンセンスである。ラッセルのティーポットは、神の存在をめぐる議論においていまなお言及されることがある。 (ja)
- La teiera di Russell (in inglese Russell's teapot) o teiera celeste è una metafora introdotta dal filosofo britannico Bertrand Russell per confutare l'idea che spetti allo scettico, anziché a chi le propone, l'onere della prova in merito ad affermazioni non falsificabili, in particolare in ambito religioso.Essa rappresenta una delle più efficaci controargomentazioni all'assunto che spetti al non credente dimostrare l'inesistenza di una qualsiasi divinità, in quanto stabilisce che nessuna affermazione può essere aprioristicamente creduta soltanto basandosi sul fatto che non se ne può provare l'inesattezza. (it)
- Чайник Рассела, який іноді називають Небесним чайником або Космічним чайником або Бертрановим чайником – аналогія, яку вперше використав філософ Бертран Расселл (1872–1970) з наміром спростувати неспростовні твердження релігії. Аналогія демонструє, що тягар доказування має покладатися на того, хто висловлює неспростовні твердження, а не на його опонентів. Чайник Рассела дотепер згадується в дискусіях, що стосуються існування Бога. Аналогією також користувалися соціологи, щоб указати на кореляції з релігією та соціальним конформізмом. (uk)
- 羅素的茶壺（英語：Russell's teapot）或稱天體茶壺（英語：Celestial Teapot）、宇宙中的茶壺（英語：Cosmic Teapot），是由哲學家伯特兰·罗素塑造的一個類比概念，說明舉證責任在於提出不可證偽的宣稱的人，特別是在宗教的情況。羅素以之駁斥有神論者聲稱「懷疑論在懷疑宗教主張的不可證僞性時具有舉證責任」的說法。 羅素寫道，如果他聲稱，有一個茶壺在地球和火星之間圍繞太陽轉，而他指望別人相信他的理由，居然是沒有人能證明這聲明是錯的，他認為這顯然是荒謬的。羅素的茶壺至今仍然頻繁出現在有關神是否存在的討論中。 (zh)
- La tetera de Russell és el nom que rep una analogia ideada per Bertrand Russell per explicar que la prova sobre l'existència de Déu ha de recaure en els creients, i no pas en els agnòstics. Planteja la possibilitat que, si ell afirmés que una tetera de mida minúscula, indetectable per mitjans convencionals, orbita entre la Terra i Mart, és a ell a qui pertocaria demostrar-ne l'existència, i no pas als qui en dubtessin, provar que no existeix. Aplica el mateix raonament a la religió: per molt que la tradició afirmi que existeix una divinitat no visible pels sentits, no n'hi ha prou per assegurar que és real, i els escèptics tenen dret a plantejar els seus dubtes i a exigir als creients que aportin més arguments. (ca)
- Russellova čajová konvice je slavný argument, který roku 1952 použil filozof Bertrand Russell při obhajobě agnosticismu, případně ateismu. Russell příměr prvně užil v článku Is There a God?, který napsal pro časopis Illustrated, který však nebyl otištěn. Později ho však užíval v diskusích. Russell příměr pravděpodobně převzal od svého přítele, matematika Franka Ramseyho. Argument používala často i řada jiných ateistů, například Richard Dawkins. (cs)
- La Tekruĉo de Russell, aŭ la Ĉiela Tekruĉo, estis analogio fare de la filozofo Bertrand Russell por refuti la ideon, ke la nekredanto devas malpruvi la asertaĵojn de religioj. En artikolo titolita Ĉu Dio ekzistas?, komisiita (sed ne eldonita) de la revuo Illustrated je 1952, Russell diris ĉi tion (simpligite): En sia libro A Devil's Chaplain Richard Dawkins evoluigis la temon de la tekruĉo iomete plu: Konceptoj similaj al la tekruĉo de Russell estas la Nevidebla Rozkolora Unukornulo kaj la Fluganta Spagetmonstro. (eo)
- Russells Teekanne (englisch Russell’s teapot) ist eine Analogie, die Bertrand Russell (1872–1970) in einem Artikel mit dem Titel Is There a God? als Reductio ad absurdum diente. Sie sollte veranschaulichen, dass die einer Behauptung bei dem liegt, der sie aufstellt, und keinesfalls eine Widerlegungspflicht bei anderen besteht. Der Artikel wurde 1952 vom Londoner Magazin Illustrated in Auftrag gegeben und von Bertrand Russell verfasst, jedoch nicht publiziert. Er findet sich im Nachlass sowohl als handschriftliches Diktat (geschrieben von Edith Russell am 5. März 1952) sowie als Typoskript. (de)
- La tetera de Russell es una analogía acerca de la existencia de Dios, que propone la presencia de una tetera de porcelana que οrbita alrededor del Sol, entre la Tierra y Marte, creada por el escritor, filósofo y matemático británico Bertrand Russell para refutar la idea de que es al escéptico a quien corresponde desacreditar las afirmaciones infalsables de la religión. En un artículo titulado Is There a God? (en español, «¿Existe Dios?» o «¿Hay un Dios?»), encargado (aunque nunca publicado) en 1952 por la revista Illustrated, Russell escribió lo siguiente: (es)
- La théière de Russell (parfois appelée théière céleste) est une analogie évoquée par Bertrand Russell (1872–1970) pour contester l'idée que c'est au sceptique de réfuter les bases invérifiables de la religion et pour affirmer que c'est plutôt au croyant de les prouver. L'idée est celle d'une hypothétique théière en orbite autour du Soleil, entre la Terre et la planète Mars ; selon Russell, y croire (et demander aux gens d'y croire) sous prétexte qu'il n'est pas possible de prouver sa non-existence est insensé. (fr)
- Russell's teapot is an analogy, formulated by the philosopher Bertrand Russell (1872–1970), to illustrate that the philosophic burden of proof lies upon a person making empirically unfalsifiable claims, rather than shifting the burden of disproof to others. Russell specifically applied his analogy in the context of religion. He wrote that if he were to assert, without offering proof, that a teapot, too small to be seen by telescopes, orbits the Sun somewhere in space between the Earth and Mars, he could not expect anyone to believe him solely because his assertion could not be proven wrong. (en)
- Poci Russell, kadang-kadang dijuluki poci selestial, atau poci kosmik adalah analogi yang dicetuskan oleh filsuf Bertrand Russell (1872–1970). Russell menulis: Apabila aku mengusulkan bahwa antara Bumi dan Mars ada poci keramik yang mengitari matahari dalam orbit elips, tidak akan ada yang mampu menyangkal pernyataanku karena aku telah menambahkan bahwa poci itu terlalu kecil untuk dilihat oleh teleskop tercanggih kita. Namun bila aku tetap berkata begitu, karena pernyataanku tak bisa dibantah, adalah sifat akal manusia untuk meragukannya, sehingga pernyataanku akan dianggap omong kosong. Tetapi jika keberadaan poci semacam itu ditegaskan dalam buku-buku kuno, diajarkan sebagai kebenaran suci setiap Minggu, dan ditanamkan dalam pikiran anak-anak di sekolah, keengganan untuk memercayai kebe (in)
- 러셀의 찻주전자 또는 우주의 찻주전자는 버트런드 러셀이 기독교와 불가지론을 비판하기 위해 사용한 유추이다. 러셀의 찻주전자는 〈신은 존재하는가?〉 라는 글의 일부에서 등장하는 것이다. 이 글은 1952년 Illustrated지에서 청탁한 것이지만 출판하지는 않았다. 만일 내가 지구와 화성 사이에 도자기 찻주전자 하나가 타원 궤도로 태양 주위를 돌고 있다고 주장하고 이 찻주전자는 너무나 작아서 가장 좋은 망원경으로도 볼 수 없다고 덧붙인다면 아무도 내 주장을 반증하지 못할 것이다. 하지만 아무도 내 주장을 반박할 수 없기에, 내가 이를 의심 하는 것은 인간의 이성에 대한 참을 수 없는 억측이라고 주장한다면, 모두들 당연히 내가 헛소리 하는 것이라 여길 것이다. 하지만 만약 이 찻주전자가 존재한다는 것이 고대의 책에도 나오고 일요일마다 신성한 진리로 가르치고 학교에서 아이들에게 주입한다면, 이 존재를 믿기 망설이는 것은 기행의 표식이 되고 이를 의심하는 자들은 현대의 정신과 의사나 옛날의 이단 재판관의 관심 대상이 될 것이다. (ko)
- Russells theepot, soms de bovennatuurlijke theepot genoemd, is een analogie die als eerste werd bedacht door de filosoof Bertrand Russell om onfalsifieerbare stellingen van religies te ontkrachten. Russell geeft met het theepotargument aan dat claims over het al dan niet bestaan van een god bewezen moeten worden door de persoon die de claims maakt. In een artikel getiteld Is There a God? (Is er een God?), aangekocht maar nooit gepubliceerd door het tijdschrift Illustrated in 1952, schreef Russell het volgende: (nl)
- Czajniczek Russella, zwany też kosmicznym czajniczkiem (ang. celestial teapot) – wyimaginowany obiekt wymyślony przez Bertranda Russella jako odpowiedź na stanowisko, że to sceptyk musi dowieść nieprawdziwości niefalsyfikowalnych postulatów religii. Analogia ta została zaprezentowana przez Russella w artykule Is There a God?, zamówionym (lecz nigdy niewydanym) przez magazyn „Illustrated” w 1952 roku: W 2003 roku wątek czajniczka został rozwinięty, przez Richarda Dawkinsa, w książce „Kapłan diabła”: (pl)
- «Ча́йник Ра́ссела» (англ. Russell's Teapot) — аналогия, впервые приведённая английским математиком и философом Бертраном Расселом (1872—1970) для объяснения принципа, согласно которому бремя доказательства (например, истинности религиозных утверждений) лежит на утверждающем. (ru)
- Russells tekanna eller den himmelska tekannan är en analogi av filosofen Bertrand Russell. Analogin är ett argument mot idén att det är en skeptikers uppgift att motbevisa religiösa dogmer, snarare än den troendes uppgift att bevisa dem. Analogin framfördes i en artikel från 1952: Tekannan har blivit ett vanligt framfört exempel i debatter kring ateism och agnosticism. (sv)
- O bule de chá de Russell, eventualmente chamado de bule celestial, é uma analogia criada pelo filósofo Bertrand Russell (1872–1970) que tem por finalidade mostrar que a dificuldade de desmentir uma hipótese não torna esta verdadeira, e que não compete a quem duvida desmenti-la, mas quem acredita nela é que deve provar sua veracidade. Este argumento de Russel é similar em muitos pontos ao argumento do "Ônus da prova", utilizado para contestar a Fé e a Religião. O bule de chá de Russell é utilizado até hoje em discussões concernentes à existência de Deus, e influenciou diversos campos e mídias. (pt)
|
