| dbo:abstract
|
- Prosto z mostu (English: Straight Out) was a weekly magazine, which was published in Warsaw, Second Polish Republic, from 1935 until 1939. Its editor in chief was Stanisław Piasecki, and the magazine was strongly associated with radical right-wing movement National Radical Camp (ONR). In 1931–1935, Prosto z mostu was published as a Sunday supplement to the ABC daily, associated with the ONR. Prosto z mostu presented the works of leading right-wing publicists of Poland in the late 1930s. Among most notable publicists who were associated with the magazine were Jan Mosdorf, , Jan Dobraczyński, Józef Kisielewski, , , and Jerzy Zdziechowski. Furthermore, the magazine occasionally featured the works of Jerzy Andrzejewski, Konstanty Ildefons Gałczyński and . As in the late 1930s it became more radical, some writers decided to break their ties with it (Karol Irzykowski, Boleslaw Micinski). Prosto z mostu often published provocative, aggressive articles, and was conflicted with the literary group Skamander. Furthermore, the Sanation government frequently confiscated the copies of the magazine, due to radical right-wing contents and criticism of the government. It also featured anti-Semitic articles While the publication was heavily antisemitic and opposed to presence of Jews in Poland, at the same time it supported alliance with Zionist movement and creation of Jewish state in Palestine, to create an emigration destination for Polish Jews. Zionists were defined as "Jews with national pride and dignity" and the attempt to create a Jewish state as "natural, healthy national Jewish desires .The nostalgia for own state and evacuation from foreign countries". (en)
- Prosto z Mostu. Tygodnik literacko-artystyczny – tygodnik publicystyczno-kulturalny wydawany w latach 1935–1939 w Warszawie przez Stanisława Piaseckiego, który był także jego redaktorem naczelnym. W latach 1931–1935 ukazywał się jako niedzielny dodatek kulturalny do związanego z ONR dziennika „ABC”. Publicystami pisma byli m.in. Stanisław Piasecki, Jan Mosdorf (piszący pod psedudonimem Andrzej Witowski), Adam Doboszyński, Jan Dobraczyński, Józef Kisielewski, Alfred Łaszowski, Adolf Nowaczyński, Jerzy Pietrkiewicz, Włodzimierz Pietrzak, Wojciech Wasiutyński, Karol Zbyszewski i Jerzy Zdziechowski. Silnie związani z pismem byli także Jerzy Andrzejewski (przez pewien czas kierownik działu literackiego; w 1937 w czasopiśmie ukazał się prawydruk jego powieści Ład serca), Konstanty Ildefons Gałczyński (publikujący w nim liczne utwory satyryczne; w 1937 w serii „Biblioteka Prosto z Mostu” ukazał się jego pierwszy drukowany wybór wierszy) i Bolesław Miciński (kierownik działu krytyki literackiej). Wśród innych pisarzy, którzy publikowali w czasopiśmie, można wymienić Wojciecha Bąka, Jerzego Brauna, Stanisława Czernika, Władysława Jana Grabskiego, Kazimierę Iłłakowiczównę, Karola Irzykowskiego, Teodora Parnickiego, Artura Swinarskiego, Aleksandra Świętochowskiego, Romana Tomczyka. Z działem muzycznym współpracował Jerzy Waldorff, z plastycznym Tytus Czyżewski. Publikował tu Jerzy Turowicz. Na łamach tygodnika rysunki zamieszczał Julian Żebrowski. Ideologia „Prosto z Mostu” miała charakter narodowo-radykalny: łączyła nacjonalizm o wyraźnie antysemickim i imperialistycznym charakterze, „krucjatowy” katolicyzm, a nawet sympatie dla ustroju totalnego. Wraz z postępującą radykalizacją polityczną czasopisma, niektórzy współpracownicy (m.in. Karol Irzykowski, Bolesław Miciński) demonstracyjnie zerwali współpracę z nim. Innymi godnymi odnotowania incydentami z dziejów „Prosto z Mostu”, które nie stroniło od prowokacji i agresywnej polemiki, są jego konflikty ze „Skamandrem” oraz liczne głośne konfiskaty, którym podlegało skonfliktowane z sanacyjnymi władzami pismo. W roku 1991 Ryszard Czarnecki usiłował wznowić tygodnik pod tym samym tytułem (po plajcie wydawniczej i likwidacji „Dziennika Dolnośląskiego”), ale wobec odmowy rejestracji tytułu „Prosto z Mostu” zarejestrował jedynie nawiązujący do oryginalnego tygodnik „Prosto z (...)”. Nie ukazało się jednak ani jedno wydanie planowanego tygodnika. (pl)
|
