| dbo:abstract
|
- Els natangis o notangis (en prussià: Notangi; en lituà: Notangai; en alemany: Natanger) fou un dels onze grups tribals que habitaren la regió de Prússia. El seu territori, anomenat Natàngia, correspon en l'actualitat a la zona sud de la província russa de Kaliningrad, que limita amb Polònia.Es creu que al segle xiii, quan els cavallers teutons iniciaren la croada contra els prussians, devien haver unes 15.000 persones habitant a Natàngia. El seu idioma, el prussià antic, part de les llengües bàltiques, s'extingí quan foren assimilats per la cultura polonesa. (ca)
- Natangio estas la teritorio, kie vivis la balta gento de natangoj, unu de la praprusaj gentoj. Ĝi situas inter la regionoj Sambio kun la rivero Pregolja, Varmio kaj Bartio. En tiu regiono naskiĝis Herkus Mantas, la ĉefa estro de la dua praprusa ribelo. Sur teritorio de genta Natangio verŝajne estis centro de la kulto Romuva. En 1945 Natangio estis dividita inter Pollando (Varmia-Mazuria provinco) kaj Kaliningrada provinco (unue Sovetunio, kaj poste Rusio). Sur la teritorio de origina Natangio troviĝas la municipo Górowo Iławeckie (germane ĝis la jaro 1945 Landsberg) kaj povas esti, ke Bartoszyce. (eo)
- Natangen, prußisch Notangia; ˈna:taŋən, litauisch notangai ist eine historische Landschaft im ehemaligen Ostpreußen, heute zu beiden Seiten der russisch-polnischen Grenze gelegen. (de)
- Los natangianos o notangianos (en prusiano: Notangi) eran uno de los once clanes prusios que se mencionan en la crónica de Peter von Dusburg. Los natangianos habitaron en Natangia, un área que comprende la actual región rusa de Kaliningrado (Prusia oriental antes de 1945). Cuando en el siglo XIII los caballeros teutónicos iniciaron sus cruzadas contra los prusianos paganos, vivían alrededor de 15 000 personas en el territorio entre los ríos identificados por los cruzados como Pregel (hoy río Pregolya) y Alle (hoy ). Las fronteras natangianas estaban definidas entre sambianos al norte y los warmianos al sur y hablaban una lengua báltica, ahora extinta, parecida al prusiano antiguo. (es)
- La Natangie (en polonais : Natangia ; en russe : Натанги ; en vieux-prussien : Notangia ; en allemand : Natangen ; en lituanien : Notanga) est une région historique de la Prusse, aujourd'hui partagée entre la Pologne et la Russie. D'après le chroniqueur Simon Grunau, la Natangie était le territoire habité par les Natangiens, entre la Pregolia, l'Alle, la Pasłęka et la lagune de la Vistule. (fr)
- Natangians or Notangians (Prussian: Notangi; Polish: Natangowie; Lithuanian: Notangai; German: Natanger) was a Prussian clan, which lived in the region of Natangia, an area that is now mostly part of the Russian exclave Kaliningrad Oblast, whereas the southern portion lies in the Polish Warmian-Masurian Voivodeship. In the 13th century when the Teutonic Knights began their crusade against the Prussians, some 15,000 people might have lived in the area between the Pregolya and Łyna rivers. The Natangian lands bordered with Sambia in the north, Warmia in the west and south, and Bartia in the southeast. They likely spoke a West Baltic language, now extinct, similar to Old Prussian language. (en)
- Les Natangiens or Notangiens (vieux-prussien : Notangi, allemand : Natanger; lituanien : Notangai) sont l'un des onze clans des peuples prussiens, qui vivaient en Natangie, zone géographique qui est maintenant principalement en Russie dans l'enclave de l'Oblast de Kaliningrad (Prusse-Orientale avant 1945). Au XIIIe siècle, quand les chevaliers Teutoniques commencèrent leur croisade contre les Prussiens, environ 15 000 personnes vivaient peut être sur cette zone située entre les rivières identifiées par les chevaliers comme Pregel (maintenant Pregolia) et Alle (maintenant Łyna). Les territoires des Natangiens étaient limités par la Sambie au nord et par le Warmia au Sud. Ils parlaient une langue de l'ouest de la Baltique, actuellement disparue, proche du vieux-prussien. (fr)
- Natangen (Pools en Latijn: Natangia) is een historische landstreek in het Oostzeegebied, die thans deel uitmaakt van Polen en de Russische exclave Kaliningrad. Het gebied wordt begrensd door het Wislahaf (voor 1945 Frisches Haff) in het westen, Ermland (Warmia) in het zuiden, Samland in het noorden en in het oosten, waarbij de Pregolja (voor 1945 Pregel) de noordgrens vormt en de Łyna (voor 1945 Alle) de oostgrens. Tot 1945 maakte het gebied deel uit van de Duitse provincie Oost-Pruisen. Het gebied is genoemd naar een van de stammen van de Baltische Pruisen (Pruzzen), die de oudst bekende bevolking van het gebied vormden. In 1231 bezat de Deense koning versterkingen in Natangen. Kort na 1230 probeerden de ridders van de Duitse Orde zich er te vestigen maar ze werden eerst verjaagd door de Pruzzen. In 1240 wisten ze zich te verschansen aan de kust in een onneembare vesting (Balk) en van daaruit werd het gebied met hulp van bondgenoten onder de Pruzzen veroverd. In 1242 vochten de Pruzzen van Natangen in samenwerking met die uit de omringende landstreken zich vrij in een grote opstand die ze tot 1249 volhielden. Toen moesten ze zich overgeven en werden ze gedwongen bekeerd tot het christelijk geloof. In de 14de eeuw werden enkele steden gesticht en met burgers uit het noorden van Duitsland bevolkt. Tevens vestigden zich er Duitse boerenkolonisten, die in verloop van enkele eeuwen samensmolten met de Pruzzen tot ‘Oost-Pruisen’. Het gebied had ook, maar dan in mindere mate, te lijden van de pestepidemieën die in de 17de eeuw het oosten van Oost-Pruisen teisterden en ontvolkten. In 1945 werd het noordelijk deel geannexeerd door de Sovjet-Unie en bij de oblast Kaliningrad gevoegd. Het zuiden kwam aan Polen en werd bij de woiwodschap Ermland-Mazurië gevoegd. De bevolking, voor zover niet gevlucht, werd geïnterneerd en later uitgewezen.De huidige Russische respectievelijk Poolse bevolking van het gebied verscheen hier pas na de vlucht en verdrijving van de Duitse bevolking in 1945 (Verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog). (nl)
- Натангия, Нотангия (прусск. Notangia, Nātanga; лит. Notanga; нем. Natangen; польск. Natangia) — историческая область Европы. Ныне большая часть принадлежит России (Калининградский эксклав), меньшая же южная часть входит в Варминьско-Мазурское воеводство Польши. (ru)
- Natangia – terytorium historyczne położone na terenie krainy historycznej Prusy Dolne. Pierwotnie obejmowało obszar zamieszkany przez jedno z plemion pruskich – Natangów, położony pomiędzy Sambią (od której oddzielała ją Pregoła), Warmią, Barcją i być może Nadrowią. Granice terytorium plemiennego znane są tylko w przybliżeniu. Nie wiadomo, czy Natangia obejmowała ziemię Sclunien i sięgała do Zalewu Wiślanego, podobnie jak nie jest pewne, czy obejmowała ziemię Unsatrapis nad dolną Łyną (późniejszy teren wokół zamku Wohnsdorf). Na terenie Natangii plemiennej prawdopodobnie położony był ośrodek kultu Romowe. Najstarsza wzmianka o Natangii znajduje się w zbiorze dokumentów Liber Census Daniae (ok. 1210-1231) duńskiego króla Waldemara II Zwycięskiego, który w 1210 wyprawił się do Prus i je sobie czasowo podporządkował. Natangia stała się celem podboju przez zakon krzyżacki od roku 1238, gdy zdobyto gród Bałga nad Zalewem Wiślanym. Do roku 1241 Natangowie, Warmowie i Bartowie – pokonani podczas oblężenia Bałgi – poddali się Zakonowi. Krzyżacy zbudowali wówczas na terenie natangijskim zamek Krzyżbork (Kreuzburg) i zaczęli zasiedlanie ich ziem. Proces ten opóźniło I powstanie pruskie (1247–1249). W wyniku klęski Prusów i na podstawie układu w Dzierzgoniu (7 lutego 1249) północna Natangia poddała się Zakonowi, ale Natangowie z południa stawiali opór zadając nawet Krzyżakom znaczną klęskę w bitwie pod wsią Kruki (29 listopada 1249). Dopiero dzięki wsparciu rycerstwa, głównie z Niemiec, oraz zawarciu sojuszu z litewskim księciem Mendogiem, Zakon dokonał w ciągu roku 1250 i 1251 podboju reszty Natangii oraz Barcji. W roku 1257 ustanowiono przejściowo komtura całej nowo podbitej Natangii, podobnie jak Barcji (1257) i Sambii (1254). Krótko potem, w 1260 roku, wybuchło II powstanie pruskie, a zbuntowanymi Natangami dowodził wódz Herkus Monte, który zginął w roku 1273. Po zakończeniu walk Natangię podzielono na dwie komturie – balgijską (Balga) i pokarmińską (Brandenburg), które były zaliczane do komturii dolnopruskich. Natangia pozostawała w obrębie państwa zakonu krzyżackiego do końca jego istnienia i sekularyzacji w 1525 roku, w odróżnieniu od sąsiedniej Warmii, która w 1466 przeszła pod panowanie polskie. Na początku XVI wieku na terenie Prus zakonnych ustalił się podział administracyjny na trzy większe okręgi: królewiecki (obejmujący Sambię i Litwę Pruską), oberlandzki (Prusy Górne) i natangijski, który obejmował większy obszar niż kraj plemienny – część Prus Dolnych (plemienne Barcję i Natangię) wraz z terenem południowym dawnej „puszczy galindzkiej”, czyli późniejszych Mazur. Podział ten przetrwał również w Prusach Książęcych i Królestwie Prus aż roku 1818, gdy w wyniku reformy administracyjnej powstały mniejsze powiaty (Landkreis). Jednak nieoficjalnie Natangia funkcjonowała jako nazwa jednej z krain w Prusach Wschodnich aż do 1945 roku. W roku 1945 Natangia została podzielona między Polskę (województwo warmińsko-mazurskie) i obwód kaliningradzki (najpierw ZSRR, a potem Rosja). Na terenie pierwotnej Natangii leży Górowo Iławeckie i być może Bartoszyce. Inne miejscowości Natangii: Gronowo, Grzechotki, Bezledy, Pruska Iława, Cynty, Święta Siekierka (daw. Świętomiejsce), Domnowo, Krzyżbork, Bałga, Pokarmin (daw. Nowe Zgorzelice). (pl)
- Нотангія, Натангія (прусськ. Notangia; лит. Notangai; нім. Natangen; пол. Natangia) — історична земля Пруссії, яку населяло балтське прусське плем'я нотангів. Вона знаходилась поміж землями прусських племен Вармією, Бартією, Самбією і виходила на узбережжя Балтики (Віслинська затока). Північною межею землі була річка Преголя, південною річка Лина. З інших сторін кордон по суходолі йшов по важкопрохідних і священних для пруссів лісах. Значення назви землі на прусській мові невідоме. За легендою назва землі походить від імені Нотанго, шостого сина вождя . (uk)
- Натанги (прусск. Notangi, лит. Notangai, нем. Natanger) — одно из древнепрусских племён, жившее на территории нынешней Калининградской области. В XIII веке, когда Тевтонский Орден начал крестовые походы против пруссов, около 15000 натангов проживали на землях между реками Преголя и Лава. Земли их граничили с Самбией на севере и Вармией на юге. Натанги говорили на диалекте древнепрусского языка. (ru)
- Нотанги (прусск Notangi, лит. Notangai, нем. Natanger) — одне з пруських племен, що мешкало на території нинішньої Калінінградської області. Їх земля йменувалася Нотангою. У XIII сторіччі, коли Тевтонський Орден почав хрестові походи проти прусів, близько 15 тисяч нотангів мешкало на землях між річками Преголя і . Землі їх межували з Самбіїю (земля ) на півночі та Вармією на півдні. Нотанги говорили на говірці давньопруської мови. Нотанги уперше згадані в мирному договорі 1238-го року між Тевтонським орденом і Святополком II-им Великим. Дзежгоньський договір 1249-го року, що гарантував особисту свободу новонаверненим християнам, поширювався і на нотангів. Однак договір ігнорував основні причини конфлікту, і в листопаді 1249 року вбили 54 лицаря у битві під . Однак скоро орден відновив сили і всього два роки по тому продовжив хрестові походи. У 1255 році тевтонські лицарі побудували Кенігсберг в гирлі Преголи, прямо на кордоні Нотангії та Самбії. Під час Великого пруського заколоту (1260—1274) нотанги обрали своїм вождем , який здобув освіту у Німеччині. Спочатку він домігся деякого успіху і розбив лицарів в битвах при і при Любаві. Проте повстанці не змогли взяти замки Тевтонського Ордена і втратили бойовий дух. Геркус, що став найвидатнішим лідером прусів, був полонений і страчений 1273 року. Старшина нотангів підкорилася німцям, які обіцяли дати їм привілеї і не чіпати їх майно. В останній раз нотанги повстали під проводом Сабінаса й Станти 1295 року. Нотанги зберігали рідну мову і звичаї до XVII сторіччя. Потім, наприкінці XVII — початку XVIII століття, вони остаточно розчинилися в пришлому німецькому населенні і перейшли на німецьку мову, проте називали себе натанги до 1945 року, і навіть місцева газета міста Ландсберг називалася з 1919 року «Natanger Zeitung». (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Els natangis o notangis (en prussià: Notangi; en lituà: Notangai; en alemany: Natanger) fou un dels onze grups tribals que habitaren la regió de Prússia. El seu territori, anomenat Natàngia, correspon en l'actualitat a la zona sud de la província russa de Kaliningrad, que limita amb Polònia.Es creu que al segle xiii, quan els cavallers teutons iniciaren la croada contra els prussians, devien haver unes 15.000 persones habitant a Natàngia. El seu idioma, el prussià antic, part de les llengües bàltiques, s'extingí quan foren assimilats per la cultura polonesa. (ca)
- Natangen, prußisch Notangia; ˈna:taŋən, litauisch notangai ist eine historische Landschaft im ehemaligen Ostpreußen, heute zu beiden Seiten der russisch-polnischen Grenze gelegen. (de)
- La Natangie (en polonais : Natangia ; en russe : Натанги ; en vieux-prussien : Notangia ; en allemand : Natangen ; en lituanien : Notanga) est une région historique de la Prusse, aujourd'hui partagée entre la Pologne et la Russie. D'après le chroniqueur Simon Grunau, la Natangie était le territoire habité par les Natangiens, entre la Pregolia, l'Alle, la Pasłęka et la lagune de la Vistule. (fr)
- Натангия, Нотангия (прусск. Notangia, Nātanga; лит. Notanga; нем. Natangen; польск. Natangia) — историческая область Европы. Ныне большая часть принадлежит России (Калининградский эксклав), меньшая же южная часть входит в Варминьско-Мазурское воеводство Польши. (ru)
- Нотангія, Натангія (прусськ. Notangia; лит. Notangai; нім. Natangen; пол. Natangia) — історична земля Пруссії, яку населяло балтське прусське плем'я нотангів. Вона знаходилась поміж землями прусських племен Вармією, Бартією, Самбією і виходила на узбережжя Балтики (Віслинська затока). Північною межею землі була річка Преголя, південною річка Лина. З інших сторін кордон по суходолі йшов по важкопрохідних і священних для пруссів лісах. Значення назви землі на прусській мові невідоме. За легендою назва землі походить від імені Нотанго, шостого сина вождя . (uk)
- Натанги (прусск. Notangi, лит. Notangai, нем. Natanger) — одно из древнепрусских племён, жившее на территории нынешней Калининградской области. В XIII веке, когда Тевтонский Орден начал крестовые походы против пруссов, около 15000 натангов проживали на землях между реками Преголя и Лава. Земли их граничили с Самбией на севере и Вармией на юге. Натанги говорили на диалекте древнепрусского языка. (ru)
- Natangio estas la teritorio, kie vivis la balta gento de natangoj, unu de la praprusaj gentoj. Ĝi situas inter la regionoj Sambio kun la rivero Pregolja, Varmio kaj Bartio. En tiu regiono naskiĝis Herkus Mantas, la ĉefa estro de la dua praprusa ribelo. Sur teritorio de genta Natangio verŝajne estis centro de la kulto Romuva. (eo)
- Los natangianos o notangianos (en prusiano: Notangi) eran uno de los once clanes prusios que se mencionan en la crónica de Peter von Dusburg. Los natangianos habitaron en Natangia, un área que comprende la actual región rusa de Kaliningrado (Prusia oriental antes de 1945). (es)
- Les Natangiens or Notangiens (vieux-prussien : Notangi, allemand : Natanger; lituanien : Notangai) sont l'un des onze clans des peuples prussiens, qui vivaient en Natangie, zone géographique qui est maintenant principalement en Russie dans l'enclave de l'Oblast de Kaliningrad (Prusse-Orientale avant 1945). (fr)
- Natangians or Notangians (Prussian: Notangi; Polish: Natangowie; Lithuanian: Notangai; German: Natanger) was a Prussian clan, which lived in the region of Natangia, an area that is now mostly part of the Russian exclave Kaliningrad Oblast, whereas the southern portion lies in the Polish Warmian-Masurian Voivodeship. (en)
- Natangen (Pools en Latijn: Natangia) is een historische landstreek in het Oostzeegebied, die thans deel uitmaakt van Polen en de Russische exclave Kaliningrad. Het gebied wordt begrensd door het Wislahaf (voor 1945 Frisches Haff) in het westen, Ermland (Warmia) in het zuiden, Samland in het noorden en in het oosten, waarbij de Pregolja (voor 1945 Pregel) de noordgrens vormt en de Łyna (voor 1945 Alle) de oostgrens. Tot 1945 maakte het gebied deel uit van de Duitse provincie Oost-Pruisen. (nl)
- Natangia – terytorium historyczne położone na terenie krainy historycznej Prusy Dolne. Pierwotnie obejmowało obszar zamieszkany przez jedno z plemion pruskich – Natangów, położony pomiędzy Sambią (od której oddzielała ją Pregoła), Warmią, Barcją i być może Nadrowią. Granice terytorium plemiennego znane są tylko w przybliżeniu. Nie wiadomo, czy Natangia obejmowała ziemię Sclunien i sięgała do Zalewu Wiślanego, podobnie jak nie jest pewne, czy obejmowała ziemię Unsatrapis nad dolną Łyną (późniejszy teren wokół zamku Wohnsdorf). Na terenie Natangii plemiennej prawdopodobnie położony był ośrodek kultu Romowe. (pl)
- Нотанги (прусск Notangi, лит. Notangai, нем. Natanger) — одне з пруських племен, що мешкало на території нинішньої Калінінградської області. Їх земля йменувалася Нотангою. У XIII сторіччі, коли Тевтонський Орден почав хрестові походи проти прусів, близько 15 тисяч нотангів мешкало на землях між річками Преголя і . Землі їх межували з Самбіїю (земля ) на півночі та Вармією на півдні. Нотанги говорили на говірці давньопруської мови. (uk)
|
