| dbo:abstract
|
- كانت التجربة هافليه - كتينغ اختبار لنظرية النسبية. في أكتوبر 1971، استغرق جوزيف هافليه، وهو فيزيائي، وريتشارد كيتنغ، وهو عالم فلك، أخذ أربع ساعات ذرية من شعاع السيزيوم على متن طائرات تجارية. حلقت مرتين في جميع أنحاء العالم، أولا شرقا، ثم غربا، ومقارنة الساعات ضد الآخرين الذين بقوا في مرصد البحرية الأمريكية. عندما لم شملهم، تم العثور على ثلاث مجموعات من الساعات نختلف مع بعضنا البعض، وكانت خلافاتهم بما يتفق مع تنبؤاتنظرية النسبية الخاصة والعامة. (ar)
- Hafeleův-Keatingův experiment byl pokus o ověření teorie relativity. Provedli jej v říjnu 1971 Američané Joseph Hafele a Richard Keating. Pokus spočíval v letu kolem světa po a proti směru otáčení Země. Výzkumníci cestovali běžnými linkovými lety s césiovými hodinami, jejichž údaj porovnali s údajem hodin . Výsledek publikovali v roce 1972 v časopise Science. Experiment byl zopakován u příležitosti 25. výročí jeho prvního provedení. (cs)
- Das Hafele-Keating-Experiment war ein Test der aus der Relativitätstheorie folgenden Zeitdilatation. Joseph C. Hafele und brachten 1971 vier Cäsium-Atomuhren an Bord eines kommerziellen Linienflugzeugs, flogen zweimal rund um die Erde, zuerst ostwärts, dann westwärts, und verglichen die Uhren mit denen des United States Naval Observatory. Gemäß der speziellen Relativitätstheorie geht eine Uhr am schnellsten für einen Beobachter, der relativ zu ihr ruht. In einem relativ dazu bewegten System läuft die Uhr langsamer (Zeitdilatation); dieser Effekt ist in zweiter Näherung für kleine Geschwindigkeiten proportional dem Quadrat der Geschwindigkeit. Er wurde inzwischen in zahlreichen Tests der speziellen Relativitätstheorie nachgewiesen, siehe Ives-Stilwell-Experiment und Zeitdilatation bewegter Teilchen. Gemäß der allgemeinen Relativitätstheorie gehen Uhren im höheren Gravitationspotential in größeren Höhen schneller als im tieferen Gravitationspotential nahe der Erdoberfläche. Auch dieser Effekt wurde in zahlreichen Tests der allgemeinen Relativitätstheorie wie dem Pound-Rebka-Experiment bestätigt. Beim Hafele-Keating-Experiment werden beide Effekte zugleich nachgewiesen. Ähnliche Experimente wurden inzwischen mehrmals mit gesteigerter Präzision wiederholt, beispielsweise im Maryland-Experiment (siehe unten). Auch die Funktionsweise des Navigationssystems GPS bestätigt die Theorie. (de)
- The Hafele–Keating experiment was a test of the theory of relativity. In 1971, Joseph C. Hafele, a physicist, and Richard E. Keating, an astronomer, took four cesium-beam atomic clocks aboard commercial airliners. They flew twice around the world, first eastward, then westward, and compared the clocks against others that remained at the United States Naval Observatory. When reunited, the three sets of clocks were found to disagree with one another, and their differences were consistent with the predictions of special and general relativity. (en)
- L'expérience de Hafele-Keating est un test expérimental de la relativité générale réalisé en Octobre 1971 par Joseph Hafele et (en). Quatre horloges atomiques synchronisées furent embarquées pendant 632 heures dans des vols commerciaux et firent deux fois le tour du monde, une fois vers l'est et l'autre vers l'ouest. Comparées à l'arrivée avec une autre horloge atomique resté au sol, dans l'USNO, les horloges présentèrent effectivement le décalage temporel prévu par la théorie. (fr)
- L'esperimento di Hafele-Keating, eseguito nell'anno 1971 da Joseph C. Hafele e Richard E. Keating, fu un esperimento grazie al quale fu possibile verificare con estrema precisione (come si legge nell'articolo della rivista Science pubblicato nel 1972) le predizioni delle teorie della Relatività ristretta e della Relatività generale. In particolare lo scopo fu quello di verificare gli effetti del campo gravitazionale terrestre sullo scorrere del tempo che risultano difficili da misurare in quanto estremamente brevi. La verifica fu possibile grazie all'utilizzo di tre orologi atomici in grado di apprezzare intervalli di tempo dell'ordine del nanosecondo e di due aerei di linea di una tratta commerciale. (it)
- 하펠-키팅 실험(Hafele–Keating experiment)은 상대성 이론의 실험이다. 1971년 리처드 키팅과 조지프 하펠은 세슘원자시계를 8개를 준비하여 4개는 지상에 두고 4개는 비행기에 태워 보냈다. 여행을 마친 후 시계들을 측정해 보니 지상에 있던 시계보다 비행기에 태운 시계가 10억 분의 59초가 느린 것으로 확인되었다. (ko)
- Het Hafele-Keating-experiment was een lagekosten experiment dat in oktober 1971 werd uitgevoerd en waarin atoomklokken (cesium-133) in een aantal commerciële vluchten in oostelijke en westelijke richting rond de aarde werden gevlogen met de bedoeling de verstreken tijd te meten ten opzichte van een referentieklok die aanwezig bleef in de United States Naval Observatory (USNO) te Washington DC. Volgens de algemene relativiteitstheorie zouden die klokken sneller moeten lopen (een grotere verstreken tijd aanduiden) dan de referentieklok omdat ze zich voor het grootste gedeelte van de tijd bevonden in een zwakker gravitatiepotentiaal en dus aan een zwakkere gravitatiekracht waren blootgesteld. Tegelijkertijd en in tegenstelling daarmee moesten de bewegende klokken ook trager lopen wegens hun snelheid ten opzichte van een niet met de aarde mee-roterend referentiestelsel. Voortgaande op de gegevens van de eigenlijke vluchtroute voorspelt de theorie dat de vliegende klokken, vergeleken met de referentieklok op de U.S. Naval Observatory, een achterstand moeten hebben van 40±23 nanoseconden tijdens de oostelijke vlucht en een voorsprong van 275±21 nanoseconden tijdens de westwaartse reis. Bij de vergelijking van de klokken bij aankomst verloren de klokken 59±10 nanoseconden bij de oostwaartse reis en wonnen ze 273±7 nanoseconden tijdens de westwaartse. Het experiment kwam tot stand door samenwerking van de fysicus van de Washington Universiteit, die in 1970 de originele berekening maakte en de astronoom van het USNO, die zich bezighield met atoomklokken. Beiden zorgden ze ervoor dat er voldoende fondsen (8000 dollar) werden bijeengebracht om de kosten voor de vluchten te kunnen betalen. In 2005 rapporteerde het in Teddington, Engeland over een beperkte herhaling van dit experiment. Dit NPL experiment verschilde van het originele door een verkorte reisduur namelijk tussen Londen en Washington, D.C. heen en terug. De atoomklokken aan boord bezaten een hogere nauwkeurigheid en de resultaten lagen binnen de 4% van deze op basis van de voorspellingen van de relativiteitsleer. Het Global Positioning System (GPS) kan beschouwd worden als een voortdurende herhaling van het experiment voor zowel de speciale als de algemene relativiteitstheorie. De klokken aan boord van de GPS satellieten worden gecorrigeerd voor de te verwachten tijddilatatie-effecten van zowel de speciale als de algemene theorie zodat ze, gezien van het standpunt van het oppervlak van de aarde, hetzelfde tempo bezitten als de klokken op het aardoppervlak. (nl)
- Hafele-Keating-experimentet var ett test av relativitetsteorin. I oktober 1971 tog J.C. Hafele och Richard E. Keating fyra cesium-baserade atomur ombord på trafikflygplan och flög två varv runt jorden, först österut, sedan västerut. De fyra klockorna jämfördes mot andra hos United States Naval Observatory. Mätresultaten publicerades i Science 1972 och betraktas av flertalet som belägg för den speciella relativitetsteorin. Andra har framfört invändningar och krävt att mätningarna bör göras om. Mätningen gjordes om både 1979 och 2005, med mer exakta atomklockor, och i båda fallen bekräftades relativitetsteorins förutsägelser med god noggrannhet. Nuförtiden införlivas den här sortens relativistiska effekter rutinmässigt i de beräkningar som görs inom GPS-systemet. (sv)
- Экспериме́нт Ха́феле — Ки́тинга — один из тестов теории относительности. Непосредственно продемонстрировал реальность парадокса близнецов — предсказываемого теорией относительности замедления времени для движущихся объектов, а также гравитационное замедление времени. (ru)
- Експериме́нт Ха́феле — Кі́тінга — один із тестів теорії відносності. Безпосередньо продемонстрував реальність парадоксу близнят — передбаченого теорією відносності уповільнення часу для рухомих об'єктів, а також гравітаційне уповільнення часу. (uk)
|
| dbo:thumbnail
| |
| dbo:wikiPageID
| |
| dbo:wikiPageLength
|
- 20329 (xsd:nonNegativeInteger)
|
| dbo:wikiPageRevisionID
| |
| dbo:wikiPageWikiLink
| |
| dbp:wikiPageUsesTemplate
| |
| dcterms:subject
| |
| gold:hypernym
| |
| rdf:type
| |
| rdfs:comment
|
- كانت التجربة هافليه - كتينغ اختبار لنظرية النسبية. في أكتوبر 1971، استغرق جوزيف هافليه، وهو فيزيائي، وريتشارد كيتنغ، وهو عالم فلك، أخذ أربع ساعات ذرية من شعاع السيزيوم على متن طائرات تجارية. حلقت مرتين في جميع أنحاء العالم، أولا شرقا، ثم غربا، ومقارنة الساعات ضد الآخرين الذين بقوا في مرصد البحرية الأمريكية. عندما لم شملهم، تم العثور على ثلاث مجموعات من الساعات نختلف مع بعضنا البعض، وكانت خلافاتهم بما يتفق مع تنبؤاتنظرية النسبية الخاصة والعامة. (ar)
- Hafeleův-Keatingův experiment byl pokus o ověření teorie relativity. Provedli jej v říjnu 1971 Američané Joseph Hafele a Richard Keating. Pokus spočíval v letu kolem světa po a proti směru otáčení Země. Výzkumníci cestovali běžnými linkovými lety s césiovými hodinami, jejichž údaj porovnali s údajem hodin . Výsledek publikovali v roce 1972 v časopise Science. Experiment byl zopakován u příležitosti 25. výročí jeho prvního provedení. (cs)
- The Hafele–Keating experiment was a test of the theory of relativity. In 1971, Joseph C. Hafele, a physicist, and Richard E. Keating, an astronomer, took four cesium-beam atomic clocks aboard commercial airliners. They flew twice around the world, first eastward, then westward, and compared the clocks against others that remained at the United States Naval Observatory. When reunited, the three sets of clocks were found to disagree with one another, and their differences were consistent with the predictions of special and general relativity. (en)
- L'expérience de Hafele-Keating est un test expérimental de la relativité générale réalisé en Octobre 1971 par Joseph Hafele et (en). Quatre horloges atomiques synchronisées furent embarquées pendant 632 heures dans des vols commerciaux et firent deux fois le tour du monde, une fois vers l'est et l'autre vers l'ouest. Comparées à l'arrivée avec une autre horloge atomique resté au sol, dans l'USNO, les horloges présentèrent effectivement le décalage temporel prévu par la théorie. (fr)
- L'esperimento di Hafele-Keating, eseguito nell'anno 1971 da Joseph C. Hafele e Richard E. Keating, fu un esperimento grazie al quale fu possibile verificare con estrema precisione (come si legge nell'articolo della rivista Science pubblicato nel 1972) le predizioni delle teorie della Relatività ristretta e della Relatività generale. In particolare lo scopo fu quello di verificare gli effetti del campo gravitazionale terrestre sullo scorrere del tempo che risultano difficili da misurare in quanto estremamente brevi. La verifica fu possibile grazie all'utilizzo di tre orologi atomici in grado di apprezzare intervalli di tempo dell'ordine del nanosecondo e di due aerei di linea di una tratta commerciale. (it)
- 하펠-키팅 실험(Hafele–Keating experiment)은 상대성 이론의 실험이다. 1971년 리처드 키팅과 조지프 하펠은 세슘원자시계를 8개를 준비하여 4개는 지상에 두고 4개는 비행기에 태워 보냈다. 여행을 마친 후 시계들을 측정해 보니 지상에 있던 시계보다 비행기에 태운 시계가 10억 분의 59초가 느린 것으로 확인되었다. (ko)
- Экспериме́нт Ха́феле — Ки́тинга — один из тестов теории относительности. Непосредственно продемонстрировал реальность парадокса близнецов — предсказываемого теорией относительности замедления времени для движущихся объектов, а также гравитационное замедление времени. (ru)
- Експериме́нт Ха́феле — Кі́тінга — один із тестів теорії відносності. Безпосередньо продемонстрував реальність парадоксу близнят — передбаченого теорією відносності уповільнення часу для рухомих об'єктів, а також гравітаційне уповільнення часу. (uk)
- Das Hafele-Keating-Experiment war ein Test der aus der Relativitätstheorie folgenden Zeitdilatation. Joseph C. Hafele und brachten 1971 vier Cäsium-Atomuhren an Bord eines kommerziellen Linienflugzeugs, flogen zweimal rund um die Erde, zuerst ostwärts, dann westwärts, und verglichen die Uhren mit denen des United States Naval Observatory. (de)
- Het Hafele-Keating-experiment was een lagekosten experiment dat in oktober 1971 werd uitgevoerd en waarin atoomklokken (cesium-133) in een aantal commerciële vluchten in oostelijke en westelijke richting rond de aarde werden gevlogen met de bedoeling de verstreken tijd te meten ten opzichte van een referentieklok die aanwezig bleef in de United States Naval Observatory (USNO) te Washington DC. Volgens de algemene relativiteitstheorie zouden die klokken sneller moeten lopen (een grotere verstreken tijd aanduiden) dan de referentieklok omdat ze zich voor het grootste gedeelte van de tijd bevonden in een zwakker gravitatiepotentiaal en dus aan een zwakkere gravitatiekracht waren blootgesteld. Tegelijkertijd en in tegenstelling daarmee moesten de bewegende klokken ook trager lopen wegens hun (nl)
- Hafele-Keating-experimentet var ett test av relativitetsteorin. I oktober 1971 tog J.C. Hafele och Richard E. Keating fyra cesium-baserade atomur ombord på trafikflygplan och flög två varv runt jorden, först österut, sedan västerut. De fyra klockorna jämfördes mot andra hos United States Naval Observatory. (sv)
|
| rdfs:label
|
- تجربة كيتينج - هافيليه (ar)
- Hafeleův–Keatingův experiment (cs)
- Hafele-Keating-Experiment (de)
- Expérience de Hafele-Keating (fr)
- Hafele–Keating experiment (en)
- Esperimento di Hafele-Keating (it)
- 하펠-키팅 실험 (ko)
- Hafele-Keating-experiment (nl)
- Эксперимент Хафеле — Китинга (ru)
- Експеримент Хафеле — Кітінга (uk)
- Hafele–Keating-experimentet (sv)
|
| owl:sameAs
| |
| prov:wasDerivedFrom
| |
| foaf:depiction
| |
| foaf:isPrimaryTopicOf
| |
| is dbo:wikiPageRedirects
of | |
| is dbo:wikiPageWikiLink
of | |
| is foaf:primaryTopic
of | |
