| dbo:abstract
|
- Pugnokojno (PIV) estas kruda ŝtona ilo el tajlita siliko, kiun uzis la prahomoj. Per la tajlado, estiĝis neregula akra eĝo, uzebla por tranĉo. La plej malnova trovita pugnokojno estis farita antaŭ 1,75 milionoj da jaroj. Dum la evoluo, oni uzis ĝin ligita kun tenilo por ĉasado (manhakilo). (eo)
- In archaeology a chopping tool is a stone tool. Stone tools have been dated using scientific dating such as Carbon 14 dating and Potassium argon dating. Stone tools have been found to be almost 2 million years old. Chopping tools have been found to be about 2 million years old as well. The oldest object in the British Museum is a Chopping Tool. It was found in the Olduvai Gorge in Tanzania. Since Chopping tools are a sub category of stone tools we can see how these tools have developed over time. Looking at how these tools are made is an important part in the history of the Chopping Tool. A large, hard stone was needed as well as a softer stone that would be made into the chopper. The soft stone was commonly basalt (volcanic rock). The large hard stone acted as a hammer as it was hit against the soft stone. The soft stone would begin to chip away. The maker of the chopping tool would use the hard stone to create the edges and point needed to make the chopping tool efficient. Double sided sharp edges and a point are a common form of the chopping tool. The look is Similar to a Native American Projectile point, except that a chopping tool was used for stationary objects. The use of the chopping tool varied from place to place just like any other archaeological artifact. Depending on what the maker of the chopping tool made or ate depended on what the chopping tool was used for. Most commonly the chopping tool was used for food purposes. They could be used for cutting down tree branches to get to fruits or to cut large plants that could be used for food. Anything that requires a knife today could have been replaced with a chopping tool. They were also used to help assist the maker in cutting the meat of the animals. Just like butchers today, skinning and cleaning of all the meat that we eat is needed. The chopping tool helped assist hunters gather the meat, especially from large animals that were hard to carry back to the location they were staying at, and make it edible for them to consume. Another use for the chopping tool was to smash bones. Bone marrow is a good source of nutrients to help your body function. For hunters and gatherers this was important since the next source of food could have been days to weeks away. When they would hunt animals they would use the sharp edge to cut the meat off the bones and then the back edge was hard enough to smash and crush bones. Once the bones were crushed the marrow could be collected. The flakes that were chipped off the soft rock did not go to waste. Many of the thick sharp pieces were used as small knives to do very light cutting tasks. The flakes were a very important part of everyday life just like the chopping tool. Both pieces were used in everyday life to help with survival. The idea of the chopping tool spread from people to people throughout the land. In Asia stone tools did not develop as much as other places in the world. To make these tools like the chopping tool you have to have specific types of rock such as flint and jasper. In Asia these rocks were hard to find but the amount of the coarse-grained rocks and material was much easier to find. Even though the materials they used such as volcanic material and petrified wood wasn't as strong or as easy to shape they still were able to make tools that resembled the chopping tool and they were used in very similar ways. Many of the tools that were found in Asia, they were found in the Choukoutienian caves. The Choukoutienian industry is where many of the stone tools in Asia started. The caves are filled with many artifacts and the early chopping tool is one of the many artifacts found. The resources used to make many variations of the chopping tool were present in much of the world. Even if the items that were used to make the chopping tool in various parts of the world were not as durable or as powerful or sharp they still were used for cutting items as well as day to day survival. (en)
- Als Chopping Tools (englisch für Hackwerkzeug) werden Geröllgeräte bezeichnet, die typisch für den frühesten Abschnitt der Altsteinzeit sind, der in Afrika Early Stone Age, in Europa und Asien Altpaläolithikum genannt wird. Im Gegensatz zu den einseitig zugerichteten Choppern (Schlagnegative sind auf eine Fläche beschränkt) ist die Schneide der Chopping Tools von beiden Seiten aus zugerichtet (Schlagnegative auf beiden Flächen). (de)
- Un canto tallado es un trozo de roca manejable (un guijarro, un pequeño bloque, una laja o tableta de piedra, una lasca de buen tamaño, etc.) con una talla rudimentaria e incompleta (a menudo dos o tres lascados) que forma una arista cortante y que conserva una buena parte de la superficie natural de soporte, es decir, del córtex. El canto tallado es el artefacto más antiguo que jamás fabricó el ser humano (más de dos millones de años), pero es tan sencillo que ignoramos su verdadera función: es posible que el canto tallado fuese una herramienta, es posible que fuese un núcleo y que el verdadero objetivo de la talla hayan sido las lascas extraídas; y también es posible que ambas opciones se diesen en una misma pieza, sucesiva o simultáneamente, es decir, que fuesen núcleos y que fuesen útiles funcionales. De hecho, en algunos de ellos se han determinado huellas de uso. Como se menciona en otra entrada, los cantos tallados a menudo son denominados también cantos trabajados. En cualquier caso, son característicos de las culturas más antiguas de la Prehistoria (Olduvayense, , Paleolítico inferior arcaico...; generalmente las que preceden al Achelense). Sin embargo, dadas las características de sencillez y posible multifuncionalidad del tipo, los cantos tallados no faltan en ninguna de las etapas en las que hay industrias líticas desde los albores de la humanidad hasta nuestros días; sin que se aprecien cambios de estilo —salvo, quizá, la aparición de los denominados «cantos tallados tipo cepillo» (rabots), con un frente funcional curvo, muy regularizado y de características tan específicas que resultan inconfundibles—. Es decir, no hay diferencia entre un ejemplar del más antiguo Paleolítico y otro de épocas históricas. Si se comprende que en millones de años un tipo lítico apenas ha cambiado, será más sencillo asimilar que resulta inútil intentar establecer procesos evolutivos dentro de fases específicas de la Prehistoria, por ejemplo, es imposible saber si los cantos tallados cambiaron a lo largo del Achelense. Véase también: Canto trabajado (es)
- L'expression « galet aménagé » ou « galet taillé », encore plus neutre, désigne des objets de pierre taillée préhistoriques pouvant dater du Paléolithique inférieur (3,3 Ma - 250 000 ans BP). Selon le Dictionnaire de Géologie de A. Foucault et J. F. Raoult, les galets aménagés sont des “ Outils préhistoriques très frustres fabriqués à partir de galets rendus tranchants par enlèvements d'éclats sur une face ("choppers") ou sur deux faces ("chopping-tools"). Cependant, ces galets aménagés ne sont pas tous considérés comme outils ; il peut s'agir de nucléus,des blocs constituant des sous-produits du débitage d'éclats, ou bien de nucléus devenus outils. Éric Boëda soulève un autre problème inhérent à l'étude des galets aménagés : certains artefacts, identiques aux choppers ou aux chopping-tools ne sont pas réalisés sur galet. Selon Boëda “ Si nous avions dû réserver le terme de chopper ou chopping-tool aux seuls outils fait sur galets, nous aurions écartés plus de la moitié des matrices pourtant identiques à celles réalisées sur galets. De même, si nous avions utilisé le terme de "galet aménagé", nous aurions éliminé plus d'un tiers des matrices de volumes identiques mais réalisées aux dépens de supports différents.“ Boëda propose donc d'employer les termes de "matrices à biseau simple" ou à "biseau double". (fr)
- 礫器（れっき、れきき）とは、大きめの礫、円礫や角礫を素材にしてつくった石器。前期旧石器時代の自然石を打ち欠いただけの原初的な石器で、原人段階からの使用が確認されている。オルドヴァイ文化の中で初めて出現する。剥片をはぎとったあとの中心部（石核）を用いた。打ち欠いて片側に刃を作ったのがチョッパー、両面を交互に打ち欠きジグザグの刃をつけたものがチョピング・トゥールとよばれる。 剥片を石器製作に利用する（剥片石器を製作する）段階の後期旧石器時代の石核石器とは区別する。万能品として用いた。 (ja)
- Een chopping tool is een stenen werktuig dat bijna zonder uitzondering tot het Vroeg-paleolithicum behoort. Het gaat hierbij om een verbetering van de nog oudere chopper. Nieuw was dat de steen aan twee zijden bewerkt werd om een scherpe rand te krijgen. De snede was door het splijtingsgedrag van het gebruikte gesteente niet recht maar meer een golflijn. Chopping tools zijn onder andere gevonden bij Zhoukoudian bij Peking in China, bij resten van de Pekingmens. De chopping tools werden later opgevolgd door de vuistbijl. (nl)
- Um seixo talhado é um pedaço de rocha manejável (um seixo, um pequeno bloco, uma laje, uma lasca de bom tamanho, etc.) com um talhe rudimentar e incompleto (com frequência dois ou três lascados) que forma uma aresta cortante e que conserva grande parte de serce para dar uma vida nova aos povos recoletores so que não a superfície natural de suporte, ou seja, do córtex. O seixo talhado é o artefato mais antigo que tem fabricado o ser humano (desde há mais de dois milhões de anos); contudo, é tão simples que a sua verdadeira função é ignorada: quer uma ferramenta, quer um e que o verdadeiro objetivo do talhe tenham sido as lascas extraídas, quer ambas as opções ocorressem numa mesma peça, sucessiva ou simultaneamente, ou seja, que fossem tanto núcleos quanto ferramentas funcionais. De fato, em alguns deles foram encontrados . Os seixos talhados com frequência são denominados também "seixos trabalhados". São característicos das culturas mais antigas da Pré-História (Olduvaiense, , ...; geralmente as que precedem o Acheulense). Contudo, dada a sua simplicidade, é possível uma multifuncionalidade; os seixos talhados não faltam em nenhuma das etapas nas quais há indústrias líticas, dos albores da humanidade até a atualidade; sem que se apreciem mudanças de estilo —salvo, talvez, a aparição dos denominados "seixos talhados tipo cepilho" (rabots), com uma frente funcional curva, muito regularizada e de características muito específicas—. Ou seja, não há diferença entre um exemplar do mais antigo Paleolítico e outro de épocas históricas. Em milhões de anos um tipo lítico apenas cambiou, portanto torna-se inútil tentar estabelecer processos evolutivos dentro de fases específicas da Pré-História; assim, por exemplo, é impossível saber se os seixos talhados mudaram ao longo do Acheulense. (pt)
- Narzędzia otoczakowe – narzędzia charakteryzujące pierwsze przemysły dolnopaleolityczne. Były to otoczaki (niekiedy okruchy skał twardych) przystosowane do pracy przez odbicie odłupków na obwodzie. Wyróżnia się trzy grupy narzędzi otoczakowych:
* narzędzie otoczakowe jednostronne (nacinak, ang. chopper) – narzędzie otoczakowe z jednostronną obróbką; część pracująca powstaje przez krawędź przecięcia płaszczyzn negatywów odbitych odłupków z płaszczyzną nieprzygotowanej podstawy;
* narzędzie otoczakowe dwustronne (ang. chopping tool) – narzędzie otoczakowe z dwustronną obróbką; część pracująca powstaje na przecięciu płaszczyzn negatywowych odłupków oddzielonych po obu stronach wyrobu;
* sferoidy ściankowane (fr. sphéroïdes à facettes) – narzędzia z obróbką wielostronną (wielokierunkową). Powstawały w następujący sposób: powierzchnie jednych negatywów przyjmowano jako podstawy dla kolejnych odbić. W ten sposób powstawał nieumiarkowany wielościan. Narzędzia takie występują w niektórych afrykańskich kulturach otoczakowych. Istnieją również narzędzia tworzące formy przejściowe pomiędzy narzędziami otoczakowymi a innymi grupami narzędzi. Możemy tu wyróżnić:
* pięściak (ang. hand axe) – narzędzie otoczakowe ze staranną obróbką i prostą bądź lekko wypukłą krawędzią pracującą, utworzoną przy pomocy większej ilości oddzielonej przy niej odłupków; stanowi grupę przejściową do zgrzebeł;
* protopięściak (ang. proto hand axe) – narzędzie otoczakowe jednostronne (rzadziej dwustronne) z obróbką na większej części obwodu i krawędzią pracującą załamaną; tworzącą rodzaj wysuniętego ostrza-wierzchołka; stanowi formę przejściową do pięściaka. Posiada rozliczne warianty różniące się kształtem i zasięgiem obróbki. Na szczególną uwagę zasługują trójkątne protopięściaki z doliny rzeki Fen He w Chinach. Narzędzia otoczakowe wykonywano przy użyciu tłuka kamiennego; są one szeroko rozprzestrzenione w inwentarzach dolnopaleolitycznych. Badania w Transwalu i Tanzanii wykazują, że były one prawdopodobnie dziełem niektórych australopiteków. Na obszarach wschodniej Azji (wschodnia Syberia, Mongolia, Korea, Chiny oraz Półwysep Malajski) narzędzia otoczakowe występują aż do początku holocenu. Występowały również w najdawniejszych zespołach dolnopaleolitycznych Europy (jaskinia Vallonet koło Nicei, Vértessüllös koło Budapesztu). Na tym terenie narzędzia te przetrwały w niektórych przemysłach paleolitu środkowego, a nawet górnego (Hesja, Czechy). (pl)
- Чоппер (від англ. chopper — «рубальник, ударник») — одне з найдавніших знарядь праці епохи палеоліту. Відноситься до т. зв. «Галечних знарядь» (англ. pebble-tool, фр. galet amenagée). Чопер був вкрай простий у виготовленні і являв собою загострену гальку або валун розміром до 7,5-10 см. Робочий край створювався декількома сколами, зробленими тільки з одного боку, і мав неправильну форму. Вся інша частина знаряддя залишалася необробленою і служила місцем захоплення рукою. Для виготовлення більш пізніх знарядь, «чоппінгів», скол робився з двох сторін. Причому з чопера легко виходив чоппінг. Пізніше з'явилося набагато ретельніше оббите знаряддя, яке в українській археології має назву «рубило». Чопери вперше почали виготовлятися австралопітеками близько 2,6 млн років тому і використовувалися як рубляче знаряддя. Не всі чопери використовувалися. Мабуть, часто були більш важливі дрібні відколи каменю, одержувані при їх виготовленні. Ці гострі осколки застосовувалися як ножі тощо. Уже в рамках олдувайської культури чопери починають витісняти досконаліші чоппінги і рубила, однак чопери залишалися повсюдно поширені і практично не змінювалися весь палеоліт. В областях, де крім гальки не було іншої сировини (наприклад, ареал ), чопери зберігаються до кінця кам'яної доби. Тасманійці виготовляли їх навіть в XIX столітті. (uk)
- 砍砸工具（英語：chopping tool）是考古學中的一種石器。石器的年份目前已能夠使用科學年代測定法測定，如碳14年代測定法和鉀氬年代測定法。砍砸工具同石器一樣被發現具有200萬年左右的歷史。大英博物館最古老的物品即為於坦尚尼亞的奧杜瓦伊峽谷發現的砍砸工具。由於砍砸工具是石器亞類，我們可以看出這些工具是如何隨著時間演進。 許多專家區分了「砍砸器」（chopper）和「砍砸工具」（chopping tool），前者由能人製造，通常只去除一兩片石片來銳化邊刃。而雙面的「砍砸工具」是在直立人身上發現，刀刃會剝除兩邊的石片，並與手斧結合。砍砸工具在砍砸器工業中特指那些礫石或大塊岩石遭剝片後所形成的雙面切割刀刃的石器，也稱兩面砍砸器。 了解這些工具如何製造是砍砸工具史上的重要一環。要製造砍砸器除了需要大塊的硬岩之外，還需要軟岩，這種軟岩一般為玄武岩（火山岩）。將硬岩像錘子一樣砸在軟岩上就能不斷鑿下軟岩碎片。砍砸工具製造者會利用這種硬岩製造出邊刃和尖端，使砍砸工具變得更有效率。兩側鋒利的刀刃和一個尖端是一種常見的砍砸工具形式，其外觀類似於美洲原住民的（Projectile point），不同之處在於砍砸工具是用於靜止物體。 如同其它考古文物，砍砸工具的用途因地點而異，取決於砍砸工具的製造者做什麼或吃什麼。最常見的是被用於食物用途，它們可用於砍伐樹枝以摘取果實，或割下可食用的大型植物。今天任何需要用刀的東西都可以用砍砸工具來代替，它們還可協助製造者切割動物的肉，就像現代的肉販一樣，對我們吃的肉進行剝皮和清洗。砍砸工具可協助獵人採集肉食，特別是那些難以運回居住地的大型動物。砍砸工具的另一用途是砸碎骨頭。骨髓是一種很好的營養物質來源，可以協助身體機能運作，這對於獵人和採集者來說十分重要，因為下一個食物來源可能是幾天到幾周之後了。當他們獵殺動物時，他們會用鋒利的刀刃將肉從骨頭上切下來，然後用足夠堅硬的後緣打碎骨頭再收集骨髓。 從軟岩上削下來的石片並未被浪費掉。許多厚而鋒利的碎片被當作小刀來使用，用來完成非常輕度的切割任務。石片就像砍砸工具一樣，是日常生活中非常重要的一部分。這兩樣東西都被用於日常生活中以協助其生存。 砍砸工具的概念藉由人與人之間相傳擴散到各地。在亞洲，石器並沒有像世界上其他地方那樣得到發展。要製作出像砍砸工具一樣的工具必須有特定類型的岩石，如黑燧石（flint）和碧石，然而在亞洲難以找到這些岩石，更容易找到的是質地粗糙的岩石和材料。儘管他們使用的是如火山物質和石化木材的材料，但還是不夠堅固且不易成型，不過他們仍然能夠製造出與砍砸工具相似的工具，使用方式也非常相似。在亞洲發現的許多工具都是發現於周口店洞穴。周口店工業是許多石器工具在亞洲的起點。這些洞穴裡充滿了許多人工製品，早期的石製砍砸工具就是眾多被發現的人工製品之一。 世界上很多地方都有用於製造多種砍砸工具的資源。 即使用來製作砍砸工具的物品不是那麼耐用，也不夠有力或鋒利，但它們仍然被用來切割物品和日常生存。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Pugnokojno (PIV) estas kruda ŝtona ilo el tajlita siliko, kiun uzis la prahomoj. Per la tajlado, estiĝis neregula akra eĝo, uzebla por tranĉo. La plej malnova trovita pugnokojno estis farita antaŭ 1,75 milionoj da jaroj. Dum la evoluo, oni uzis ĝin ligita kun tenilo por ĉasado (manhakilo). (eo)
- Als Chopping Tools (englisch für Hackwerkzeug) werden Geröllgeräte bezeichnet, die typisch für den frühesten Abschnitt der Altsteinzeit sind, der in Afrika Early Stone Age, in Europa und Asien Altpaläolithikum genannt wird. Im Gegensatz zu den einseitig zugerichteten Choppern (Schlagnegative sind auf eine Fläche beschränkt) ist die Schneide der Chopping Tools von beiden Seiten aus zugerichtet (Schlagnegative auf beiden Flächen). (de)
- 礫器（れっき、れきき）とは、大きめの礫、円礫や角礫を素材にしてつくった石器。前期旧石器時代の自然石を打ち欠いただけの原初的な石器で、原人段階からの使用が確認されている。オルドヴァイ文化の中で初めて出現する。剥片をはぎとったあとの中心部（石核）を用いた。打ち欠いて片側に刃を作ったのがチョッパー、両面を交互に打ち欠きジグザグの刃をつけたものがチョピング・トゥールとよばれる。 剥片を石器製作に利用する（剥片石器を製作する）段階の後期旧石器時代の石核石器とは区別する。万能品として用いた。 (ja)
- Een chopping tool is een stenen werktuig dat bijna zonder uitzondering tot het Vroeg-paleolithicum behoort. Het gaat hierbij om een verbetering van de nog oudere chopper. Nieuw was dat de steen aan twee zijden bewerkt werd om een scherpe rand te krijgen. De snede was door het splijtingsgedrag van het gebruikte gesteente niet recht maar meer een golflijn. Chopping tools zijn onder andere gevonden bij Zhoukoudian bij Peking in China, bij resten van de Pekingmens. De chopping tools werden later opgevolgd door de vuistbijl. (nl)
- In archaeology a chopping tool is a stone tool. Stone tools have been dated using scientific dating such as Carbon 14 dating and Potassium argon dating. Stone tools have been found to be almost 2 million years old. Chopping tools have been found to be about 2 million years old as well. The oldest object in the British Museum is a Chopping Tool. It was found in the Olduvai Gorge in Tanzania. Since Chopping tools are a sub category of stone tools we can see how these tools have developed over time. (en)
- Un canto tallado es un trozo de roca manejable (un guijarro, un pequeño bloque, una laja o tableta de piedra, una lasca de buen tamaño, etc.) con una talla rudimentaria e incompleta (a menudo dos o tres lascados) que forma una arista cortante y que conserva una buena parte de la superficie natural de soporte, es decir, del córtex. El canto tallado es el artefacto más antiguo que jamás fabricó el ser humano (más de dos millones de años), pero es tan sencillo que ignoramos su verdadera función: es posible que el canto tallado fuese una herramienta, es posible que fuese un núcleo y que el verdadero objetivo de la talla hayan sido las lascas extraídas; y también es posible que ambas opciones se diesen en una misma pieza, sucesiva o simultáneamente, es decir, que fuesen núcleos y que fuesen út (es)
- L'expression « galet aménagé » ou « galet taillé », encore plus neutre, désigne des objets de pierre taillée préhistoriques pouvant dater du Paléolithique inférieur (3,3 Ma - 250 000 ans BP). Selon le Dictionnaire de Géologie de A. Foucault et J. F. Raoult, les galets aménagés sont des “ Outils préhistoriques très frustres fabriqués à partir de galets rendus tranchants par enlèvements d'éclats sur une face ("choppers") ou sur deux faces ("chopping-tools"). (fr)
- Narzędzia otoczakowe – narzędzia charakteryzujące pierwsze przemysły dolnopaleolityczne. Były to otoczaki (niekiedy okruchy skał twardych) przystosowane do pracy przez odbicie odłupków na obwodzie. Wyróżnia się trzy grupy narzędzi otoczakowych: Istnieją również narzędzia tworzące formy przejściowe pomiędzy narzędziami otoczakowymi a innymi grupami narzędzi. Możemy tu wyróżnić: (pl)
- Um seixo talhado é um pedaço de rocha manejável (um seixo, um pequeno bloco, uma laje, uma lasca de bom tamanho, etc.) com um talhe rudimentar e incompleto (com frequência dois ou três lascados) que forma uma aresta cortante e que conserva grande parte de serce para dar uma vida nova aos povos recoletores so que não a superfície natural de suporte, ou seja, do córtex. Os seixos talhados com frequência são denominados também "seixos trabalhados". (pt)
- 砍砸工具（英語：chopping tool）是考古學中的一種石器。石器的年份目前已能夠使用科學年代測定法測定，如碳14年代測定法和鉀氬年代測定法。砍砸工具同石器一樣被發現具有200萬年左右的歷史。大英博物館最古老的物品即為於坦尚尼亞的奧杜瓦伊峽谷發現的砍砸工具。由於砍砸工具是石器亞類，我們可以看出這些工具是如何隨著時間演進。 許多專家區分了「砍砸器」（chopper）和「砍砸工具」（chopping tool），前者由能人製造，通常只去除一兩片石片來銳化邊刃。而雙面的「砍砸工具」是在直立人身上發現，刀刃會剝除兩邊的石片，並與手斧結合。砍砸工具在砍砸器工業中特指那些礫石或大塊岩石遭剝片後所形成的雙面切割刀刃的石器，也稱兩面砍砸器。 了解這些工具如何製造是砍砸工具史上的重要一環。要製造砍砸器除了需要大塊的硬岩之外，還需要軟岩，這種軟岩一般為玄武岩（火山岩）。將硬岩像錘子一樣砸在軟岩上就能不斷鑿下軟岩碎片。砍砸工具製造者會利用這種硬岩製造出邊刃和尖端，使砍砸工具變得更有效率。兩側鋒利的刀刃和一個尖端是一種常見的砍砸工具形式，其外觀類似於美洲原住民的（Projectile point），不同之處在於砍砸工具是用於靜止物體。 世界上很多地方都有用於製造多種砍砸工具的資源。 即使用來製作砍砸工具的物品不是那麼耐用，也不夠有力或鋒利，但它們仍然被用來切割物品和日常生存。 (zh)
- Чоппер (від англ. chopper — «рубальник, ударник») — одне з найдавніших знарядь праці епохи палеоліту. Відноситься до т. зв. «Галечних знарядь» (англ. pebble-tool, фр. galet amenagée). Чопер був вкрай простий у виготовленні і являв собою загострену гальку або валун розміром до 7,5-10 см. Робочий край створювався декількома сколами, зробленими тільки з одного боку, і мав неправильну форму. Вся інша частина знаряддя залишалася необробленою і служила місцем захоплення рукою. Для виготовлення більш пізніх знарядь, «чоппінгів», скол робився з двох сторін. Причому з чопера легко виходив чоппінг. Пізніше з'явилося набагато ретельніше оббите знаряддя, яке в українській археології має назву «рубило». (uk)
|
