| dbo:abstract
|
- Der Amtmann (Deutschland) oder Ammann (Schweiz) war im deutschsprachigen Raum seit dem Mittelalter der oberste Dienstmann eines vom Landesherrn zur Territorialverwaltung von Gutshöfen, Burgen und Dörfern geschaffenen Amtes, das zugleich ein Verwaltungs- und Gerichtsbezirk war. Er gehörte meist dem Adel oder dem Klerus an, in Städten oft auch den wohlhabenden Schichten des Bürgertums. Er residierte im Amthaus und trieb im Amtsbezirk die Steuern ein, sprach Recht und sorgte mit einer kleinen bewaffneten Einheit für Sicherheit und Ordnung. Seine Entsprechung in Preußen und im Kurfürstentum Sachsen war der Amtshauptmann. Später bürgerte sich für das alte Wort Amtmann das Wort Beamter ein. (de)
- The Amtmann or Ammann (in Switzerland) was an official in German-speaking countries of Europe and in some of the Nordic countries from the time of the Middle Ages whose office was akin to that of a bailiff. He was the most senior retainer (Dienstmann) of an Amt; the administrative office of a territorial lord (Landesherr) created to manage the estates of manors (Gutshöfe), castles and villages. The estates were both administrative as well as juridical districts. The Amtmann was usually a member of the nobility or a cleric. In towns, he was also often a member of the wealthy classes amongst the citizenship. He resided in an Amthaus or Amtshaus and collected taxes from the district (Amtsbezirk), administered justice and maintained law and order with a small, armed unit. Later, the word Beamter superseded the older word Amtmann and has come to mean "official" or "civil servant". The word Amtmann is derived from ambet-ambachtos - "one sent round", Celtic: Latin ambactus "envoy", "herold", "servant", French, ambassadeur, "ambassador". By contrast, the Icelandic word ambátt, "female slave" and the Norwegian ambått "room maid", "maiden", emerged from the Celtic-Latin via Old German/Old Nordic. In Holstein during the Danish era (to 1864) the Amtmann was the senior official of a sovereign department (landesherrliches Amt). As head of the administration he was subordinate from 1546 to the ministry (German Chancellery) in Copenhagen. The Amtmann was also a secular judge of the trial court (erster Instanz) and, together with the Propst or provost, made up the ecclesiastical court or consistory (Konsistorium). In a literary testimony to the office, Detlev von Liliencron wrote a ballad called "Pidder Lüng" in which there is an Amtmann of Tønder, called Henning Pogwisch. In Switzerland the Ammann (Amtmann) was an office, since the Middle Ages, elected by the citizens who was the leader of the executive of a canton (Landammann), a town (Stadtammann) or a parish. (en)
- Un ambtman (Amtmann, lat. Iudex) est le nom médiéval d'un administrateur de la forêt. Au Moyen Âge, le domaine d'un roi ou d'un prince était géré par un fonctionnaire. L' ambtman supervisait l'entretien de la forêt, la coupe et la transformation du bois, la collecte du bail forestier et dirigeait le personnel travaillant dans la forêt (forestarii). Dans le duché de Gueldre, un ambtman était un grand administrateur d'une région au nom du duc. Le poste était comparable à celui d'un maire ou à un grade supérieur à celui de schout ou bailli. La fonction était souvent héréditaire et pouvait également être vendue. (fr)
- Een ambtman (Amtmann, lat. iudex), meervoud ambtlieden, is de middeleeuwse benaming voor een beheerder van een landstreek of woud, in Holland en Vlaanderen ook schout genoemd. Een ambtman kon ook zijn aangesteld voor de rechtspleging, een andere benaming was dan baljuw, vanaf de 19e eeuw wordt hij ook drost genoemd. In de middeleeuwen werden vaak op basis van het plaatselijk geldend leenstelsel, afspraken gemaakt tussen een leenheer en een ambtman, dat een landgoed van koning of vorst door een ambtman werd beheerd. Bij de hertog van Gelre was een ambtman een (hoge) bestuurder van een gebied namens de Hertog. De functie was vergelijkbaar met die van een burgemeester of met een hogere rang dan die van schout. De functie was vaak erfelijk en kon ook verkocht worden. Als het om woud of bos ging, zag de ambtman, afhankelijk van de gemaakte afspraken, toe op het onderhoud van het woud, het kappen en de verwerking van het hout, het innen van de woudpacht en was hij opzichter over de in het woud werkzame personenen (forestarii). In (oudere) Nederlandse vertalingen van het Oude Testament in de Bijbel, wordt het woord gebruikt voor een persoon die ermee belast is anderen te berechten, te besturen of om toezicht uit te oefenen. (nl)
- Amtman (ämbetsman) är äldre titel på ämbetsmän i vissa tysktalande länder. I Danmark och Norge var amtman titeln på styrande i ett amt. I Norge bygger det på en gammal tradition, delvis i norsk förvaltning från syssel- och tid och delvis från ännu äldre tid. Ämbetet infördes formellt 1662, då det norska riket delades in i amt med en amtman i ledningen för amtets styrelse. År 1919 ändrades den norska titeln amtman till fylkesman. (sv)
- Amtmand - duńskie stanowisko zarządcy miasta odpowiadające mniej więcej prefektowi lub wojewodzie. Zostało utworzone na mocy dekretu, który wydał król Danii Fryderyk V Oldenburg w lutym 1662 roku. Stanowiska te istnieją do dziś, choć ich kompetencje wielokrotnie się zmieniały. (pl)
|
| rdfs:comment
|
- Amtman (ämbetsman) är äldre titel på ämbetsmän i vissa tysktalande länder. I Danmark och Norge var amtman titeln på styrande i ett amt. I Norge bygger det på en gammal tradition, delvis i norsk förvaltning från syssel- och tid och delvis från ännu äldre tid. Ämbetet infördes formellt 1662, då det norska riket delades in i amt med en amtman i ledningen för amtets styrelse. År 1919 ändrades den norska titeln amtman till fylkesman. (sv)
- Amtmand - duńskie stanowisko zarządcy miasta odpowiadające mniej więcej prefektowi lub wojewodzie. Zostało utworzone na mocy dekretu, który wydał król Danii Fryderyk V Oldenburg w lutym 1662 roku. Stanowiska te istnieją do dziś, choć ich kompetencje wielokrotnie się zmieniały. (pl)
- The Amtmann or Ammann (in Switzerland) was an official in German-speaking countries of Europe and in some of the Nordic countries from the time of the Middle Ages whose office was akin to that of a bailiff. He was the most senior retainer (Dienstmann) of an Amt; the administrative office of a territorial lord (Landesherr) created to manage the estates of manors (Gutshöfe), castles and villages. The estates were both administrative as well as juridical districts. The Amtmann was usually a member of the nobility or a cleric. In towns, he was also often a member of the wealthy classes amongst the citizenship. He resided in an Amthaus or Amtshaus and collected taxes from the district (Amtsbezirk), administered justice and maintained law and order with a small, armed unit. (en)
- Der Amtmann (Deutschland) oder Ammann (Schweiz) war im deutschsprachigen Raum seit dem Mittelalter der oberste Dienstmann eines vom Landesherrn zur Territorialverwaltung von Gutshöfen, Burgen und Dörfern geschaffenen Amtes, das zugleich ein Verwaltungs- und Gerichtsbezirk war. Er gehörte meist dem Adel oder dem Klerus an, in Städten oft auch den wohlhabenden Schichten des Bürgertums. Er residierte im Amthaus und trieb im Amtsbezirk die Steuern ein, sprach Recht und sorgte mit einer kleinen bewaffneten Einheit für Sicherheit und Ordnung. Seine Entsprechung in Preußen und im Kurfürstentum Sachsen war der Amtshauptmann. (de)
- Un ambtman (Amtmann, lat. Iudex) est le nom médiéval d'un administrateur de la forêt. Au Moyen Âge, le domaine d'un roi ou d'un prince était géré par un fonctionnaire. L' ambtman supervisait l'entretien de la forêt, la coupe et la transformation du bois, la collecte du bail forestier et dirigeait le personnel travaillant dans la forêt (forestarii). (fr)
- Een ambtman (Amtmann, lat. iudex), meervoud ambtlieden, is de middeleeuwse benaming voor een beheerder van een landstreek of woud, in Holland en Vlaanderen ook schout genoemd. Een ambtman kon ook zijn aangesteld voor de rechtspleging, een andere benaming was dan baljuw, vanaf de 19e eeuw wordt hij ook drost genoemd. In de middeleeuwen werden vaak op basis van het plaatselijk geldend leenstelsel, afspraken gemaakt tussen een leenheer en een ambtman, dat een landgoed van koning of vorst door een ambtman werd beheerd. (nl)
|
.jpg?width=300)
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}