| dbo:abstract
|
- Abd Ar-Razzák as-Samarkandí (1413, Herát – 1482, Herát) byl perský historik a cestovatel. Původem byl ze Střední Asie, žil u dvora herátského vládce Šáhrucha. (cs)
- Abd al-Razzak Samarkandi —Abd al-Razzak Kaman al-Din ibn Djalal al-Din Ishak al-Samarkandi— (Herat, 7 de novembre de 1413 - juliol o agost del 1482) fou un historiador i erudit persa dels timúrides al servei principalment de Shah Rukh. Era fill d'un imam i cadi de Shakrukh. Va ocupar alguns càrrec oficials. La seva missió més important fou una ambaixada a l'Índia del gener del 1442 el desembre de 1444. Alguns sobirans indis eren vassalls nominals de Shah Rukh però l'ambaixador va visitar Vijayanagar on governava un sobirà hindú. El 1446 va anar en missió oficial a la seu del governador de Gilan, Muhammad Rashti, per interessar-se per la seva resistència i la de l'emir Nāser Kīa a la revolta del príncep Sultan Muhammad. A la mort de Shah Rukh el 1447 va viure a les corts dels seus successors a Samarcanda Abd al-Latif (1449-1450) i Abdallah Mirza (1450-1451) però va evitar al successor Abu-Saïd (1451-1469) i es va orientar cap a Abu l-Kasim Babur (que va governar a Herat vers 1447 i també a Kabul des de vers 1451, fins a la seva mort el 1457) i el va acompanyar a la seva marxa a Iraq i Fars (1452) i a la campanya contra Abu-Saïd (1454), on finalment, després de lluitar a les portes de Samarcanda, van arribar a un acord de fronteres. Quan Abu-Saïd va ocupar Herat el 1458, va acceptar una missió oficial a Gurgan on va ser testimoni de la conquesta de Ḥusayn Bāykarā. Va retornar amb l'oferta de Huseyn de ser vassall d'Abu-Saïd. Nomenat director d'una madrassa a Herat per consell del visir , va conservar aquest càrrec fins a la mort l'estiu del 1482. Va fer missions per Shakrukh a l'Índia, Gilan i Egipte i fou ulema de la cort amb un salari assignat. En un viatge a Yadz va conèixer al historiador Sharaf al-Din Ali, conegut com a Yazdi Va escriure la crònica anomenada Maṭlaʿ-e saʿdayn va maǰmaʿ-e baḥrayn ("El sorgiment de dues constel·lacions predestinades i la unió de dos mars"), amb dues parts, la primera sobre Abu-Saïd el ilkhànida (naixement 1304, accessió al tron 1316/1317) i sobre el timúrida Abu-Saïd que va viure del 1424 al 1469, cobrint el període del 1417 a la mort de Tamerlà el 1405; la segona part sobre les lluites de Tamerlà fins a la mort d'Abu-Saïd el 1469, amb un annex sobre la pujada al tron de Ḥusayn Bāykarā. També va escriure un relat de la seva ambaixada a l'Índia amb una descripció de la ciutat de Vijayanagar. Una història d'Herat que va escriure s'ha perdut. El 1462 fou nomenat shaikh del monestir de Xah Rukh a Herat on va restar fins a la mort que es va produir el 1482. (ca)
- عبد الرزاق السمرقندي (816 - 887 هـ / 1413 - 1482 م) هو مؤرخ فارسي ورحالة جغرافي. هو كمال الدين عبد الرزاق بن إسحاق السمرقندي. ولد في هراة ولكنه نسب إلى سمرقند لاقامته الطويلة بها. كان والده قد خدم في بلاط تيمور لنك وشاهرج كإمام وقاض. أهم آثاره «مطلع السعدين ومجمع البحرين» والذي أتمه بين عامي 872 - 875 هـ. (ar)
- Abd-ar-Razzagh Samarghandi (persisch عبدالرزاق سمرقندی, DMG ʿAbd ar-Razzāq Samarqandī; geb. 7. November 1413 in Herat; gest. Juli/August 1482), auch Abdur Razzaq Samarqandi oder Abd al Razzak Samarkandi, war ein persischer Historiker. Abd-ar-Razzagh verbrachte die meiste Zeit seines Lebens in Samarkand, lebte aber auch in Indien (1441–1444) und Gilan (1446). 1463 wurde er Scheich von Herat. Sein bekanntestes Werk ist die Chronik Maṭlaʿ as-saʿdain wa-maǧmaʿ al-baḥrain (مطلع السعدين ومجمع البحرين, ‚Aufgang der zwei Glücksterne und Zusammenfluss der zwei Meere‘), geschrieben zwischen 1467 und 1471, welche die Geschichte der Mongolen, von Timur und der Timuriden zwischen 1304 und 1471 erfasst. (de)
- Abd-al-Razzāq Samarqandī (Persian: کمال‌الدین عبدالرزاق بن اسحاق سمرقندی, Kamal-ud-Din Abd-ur-Razzaq ibn Ishaq Samarqandi; 1413–1482) was a Persian Timurid chronicler and Islamic scholar. He was for a while the ambassador of Shah Rukh, the Timurid dynasty ruler of Persia. In his role as ambassador he visited Kozhikode in western India in the early 1440s. He wrote a narrative of what he saw in Calicut which is valuable as information on Calicut's society and culture. He is also the producer of a lengthy narrative or chronicle of the history of the Timurid dynasty and its predecessors in Central Asia, but this is not so valuable because it is mostly a compilation of material from earlier written sources that are mostly available from elsewhere in the earlier form. (en)
- Abd-ar-Razzagh Samarkandi, pers. عبدالرزاق سمرقندی, (pełne imię: Abd-ar-Razzagh Kamal-ad-Din-e Dżalal-ad-Din Eshagh Samarkandi), (ur. 7 listopada 1413 roku w Heracie, zm. tamże lipiec/sierpień 1482 roku) – perski uczony i dyplomata związany z dworem Timurydów, znany przede wszystkim ze swojej perskiej historii Matla-e Sa'dajn wa Madżma-e Bahrajn (Wschód dwóch pomyślnych konstelacji i skrzyżowanie mórz), będącej najważniejszym źródłem dla dziejów Timurydów w latach 1427–1470. Jego ojciec, Dżalal-ad-Din Eshagh, był sędzią i imamem na dworze Szahrucha (1405–1447). Jego rodzina była powiązana z potężnym emirem (zm. 1444/1445) i wpływowym herackim sufim Baha ad-Dinem Umarem (zm. 1453). Podobnie jak jego czterej bracia Abd-ar-Razzagh odebrał wykształcenie w naukach religijnych i posiadał dyplom uprawniający go do przekazywania tradycji (hadis) wydany przez tradycjonistę Mohammada Dżazariego (zm. 1429/1430). W roku 1437/1438 Abd-ar-Razzagh zdecydował się starać o stanowisko na dworze i w tym celu zadedykował Szahruchowi komentarz na temat dzieła . W rezultacie Szahruch mianował go nadwornym sędzią na miejsce jego ojca, który zmarł w roku 1437. Zgodnie z przekazem samego Abd-ar-Razzagha był on krytykowany przez innych ulemów obecnych na dworze że tak wcześnie porzucił swoje studia na rzecz służby u władcy. Dlatego zdecydował się na publiczny egzamin, wspólnie z innym reprezentatywnym ulamą. W wyniku egzaminu wszelkie wątpliwości na temat jego kwalifikacji miały zostać definitywnie rozwiane. Dwóch braci Abd-ar-Razzagha także było ulemami w Heracie, przy czym jeden z nich, Szarif-ad-Din Abd-al-Ghahhar, był szeroko znany. Pomiędzy styczniem 1442 a grudniem 1444 roku wyruszył na czele dyplomatycznej misji do Ormuzu i Indii, razem ze swoim bratem Abd-al-Wahhabem. W jej trakcie odwiedził m.in. Kalikat i Widźajanagar, pozostawiając w swoim dziele bardzo ciekawy opis dworu i stolicy tego hinduskiego państwa. Jego brat zmarł podczas tej wyprawy. W roku 1446 został wysłany z misją dyplomatyczną do Gilanu by zapewnić wsparcie jego namiestnika, Mohammada Rasztiego, przeciwko rebelii Sultana Muhammada (1447–1452). Następnie miał się udać z misją do Egiptu, do tej podróży jednak nie doszło z powodu śmierci Szahrucha. Niemniej Abd-ar-Razzagh w swoim dziele zachował tekst listu, który miał przekazać sułtanowi (1438–1453). Po śmierci Szahrucha udał się do Samarkandy, by pod rządami Abd al-Latifa (1449–1450) zostać nadzorcą urzędów religijnych (sadr), a następnie służyć jego następcy, Abdallahowi (1450–1451). Powrócił do Heratu po zdobyciu Samarkandy przez Abu Sa’ida (1451–1469) i wstąpił na służbę Babura (1447–1457). W roku 1452 wziął udział w jego kampanii w Iraku Perskim i Farsie, a następnie w roku 1454 w jego kampanii przeciwko Abu Sa’idowi. Abd-ar-Razzagh utrzymywał kontakt z czołowym przedstawicielem sufizmu w Azji Środkowej, , z którym spotkał się w pobliżu Samarkandy podczas negocjacji pomiędzy Baburem a Abu Sa’idem w roku 1454 oraz ponownie w roku 1460 w Heracie. Chodża Ahrar miał bezskutecznie wstawiać się za nim u Abu Sa’ida, najwidoczniej po śmierci Babura w roku 1457. Kiedy Abu Sa’id zagroził Heratowi w roku 1458 Abd-ar-Razzagh przyłączył się do niego i został jego wysłannikiem do (1470–1506) w Gorganie. Do Abu Sa’ida, który w międzyczasie zdobył Herat, powrócił z ofertą uznania jego zwierzchności przez Husajna Bajkarę. Wydaje się że był niezadowolony ze swojej pozycji przy Abu Sa’idzie, jednak w styczniu 1463 roku zapewnił sobie stanowisko szejcha chanaghi w kompleksie religijnym Szahrucha, na którym to pozostał aż do śmierci. Jako uczestnik życia dworskiego, urzędnik religijny i dyplomata Abd-ar-Razzagh był bezpośrednim świadkiem wielu politycznych i militarnych wydarzeń okresu. Z racji charakteru jego zaangażowania jego dzieło stanowi na wpół oficjalną relację sporządzoną z timurydzkiego punktu widzenia. Timurydzi przedstawiali swoją dynastię jako sukcesorów Ilchanidów i Abd-ar-Razzagh rozpoczyna swoją historię od narodzin ostatniego ilchana Abu Sa’ida (1316–1335), by doprowadzić ją aż do końca panowania timurydzkiego Abu Sa’ida i relacji z bezpośrednio następującym po nim wydarzeń roku 1470. Tytuł dzieła Abd-ar-Razzagha, z jego dwiema konstelacjami i morzami, miał być właśnie nawiązaniem do dwóch Abu Sa’idów wyznaczających początek i koniec jego historii. Składa się ona z dwóch części, pierwszej doprowadzonej do śmierci Timura (1370–1405) w roku 1405, którą Abd-ar-Razzagh ukończył w roku 1466, i drugiej z roku 1470. Dla wydarzeń do roku 1427 Abd-ar-Razzagh zaadoptował tekst Madżma at-tawarich Hafeza-e Abru, z kilkoma dodatkami. Dla późniejszych wydarzeń zachował on organizację materiału przyjętą w kronice Hafeza-e Abru, jednak zaprzestał opisu wydarzeń dla każdej prowincji w danym roku. Abd-ar-Razzagh zawarł w swoim dziele także materiały o charakterze autobiograficznym i jego osobiste zainteresowania są jasno widoczne – poświęca on mniej miejsca wydarzeniom militarnym niż Hafez-e Abru, za to zwracając większą uwagę na przywódców religijnych. Jego styl jest raczej ozdobny, ale zwłaszcza w drugiej części jego pracy istotne informacje są często przedstawiane w prosty sposób po rozwlekłych paragrafach. Abd-ar-Razzagh nadzorował kopiowanie swojego dzieła i wielokrotnie korygował tekst – manuskrypt drugiej części przechowywany w Oriental College Library w Lahaur to jego własnoręczna kopia. Dzieło Abd-ar-Razzagha to najpełniejsza historia Timurydów w latach 1427–1470 i stanowiło ono bazę dla późniejszych historii i . Zostało także częściowo przetłumaczone na język osmański. (pl)
- Абд ар-Разза́к, полное имя Кемаль-ад-дин Абд ар-Раззак ибн Исхак Самарканди́ (перс. کمال‌الدین عبدالرزاق بن اسحاق سمرقندی; из Самарканда происходил, его отец; 1413—1482) — тимуридский персидский историк, шейх. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Abd Ar-Razzák as-Samarkandí (1413, Herát – 1482, Herát) byl perský historik a cestovatel. Původem byl ze Střední Asie, žil u dvora herátského vládce Šáhrucha. (cs)
- عبد الرزاق السمرقندي (816 - 887 هـ / 1413 - 1482 م) هو مؤرخ فارسي ورحالة جغرافي. هو كمال الدين عبد الرزاق بن إسحاق السمرقندي. ولد في هراة ولكنه نسب إلى سمرقند لاقامته الطويلة بها. كان والده قد خدم في بلاط تيمور لنك وشاهرج كإمام وقاض. أهم آثاره «مطلع السعدين ومجمع البحرين» والذي أتمه بين عامي 872 - 875 هـ. (ar)
- Abd-al-Razzāq Samarqandī (Persian: کمال‌الدین عبدالرزاق بن اسحاق سمرقندی, Kamal-ud-Din Abd-ur-Razzaq ibn Ishaq Samarqandi; 1413–1482) was a Persian Timurid chronicler and Islamic scholar. He was for a while the ambassador of Shah Rukh, the Timurid dynasty ruler of Persia. In his role as ambassador he visited Kozhikode in western India in the early 1440s. He wrote a narrative of what he saw in Calicut which is valuable as information on Calicut's society and culture. He is also the producer of a lengthy narrative or chronicle of the history of the Timurid dynasty and its predecessors in Central Asia, but this is not so valuable because it is mostly a compilation of material from earlier written sources that are mostly available from elsewhere in the earlier form. (en)
- Абд ар-Разза́к, полное имя Кемаль-ад-дин Абд ар-Раззак ибн Исхак Самарканди́ (перс. کمال‌الدین عبدالرزاق بن اسحاق سمرقندی; из Самарканда происходил, его отец; 1413—1482) — тимуридский персидский историк, шейх. (ru)
- Abd al-Razzak Samarkandi —Abd al-Razzak Kaman al-Din ibn Djalal al-Din Ishak al-Samarkandi— (Herat, 7 de novembre de 1413 - juliol o agost del 1482) fou un historiador i erudit persa dels timúrides al servei principalment de Shah Rukh. Era fill d'un imam i cadi de Shakrukh. Va fer missions per Shakrukh a l'Índia, Gilan i Egipte i fou ulema de la cort amb un salari assignat. En un viatge a Yadz va conèixer al historiador Sharaf al-Din Ali, conegut com a Yazdi El 1462 fou nomenat shaikh del monestir de Xah Rukh a Herat on va restar fins a la mort que es va produir el 1482. (ca)
- Abd-ar-Razzagh Samarghandi (persisch عبدالرزاق سمرقندی, DMG ʿAbd ar-Razzāq Samarqandī; geb. 7. November 1413 in Herat; gest. Juli/August 1482), auch Abdur Razzaq Samarqandi oder Abd al Razzak Samarkandi, war ein persischer Historiker. (de)
- Abd-ar-Razzagh Samarkandi, pers. عبدالرزاق سمرقندی, (pełne imię: Abd-ar-Razzagh Kamal-ad-Din-e Dżalal-ad-Din Eshagh Samarkandi), (ur. 7 listopada 1413 roku w Heracie, zm. tamże lipiec/sierpień 1482 roku) – perski uczony i dyplomata związany z dworem Timurydów, znany przede wszystkim ze swojej perskiej historii Matla-e Sa'dajn wa Madżma-e Bahrajn (Wschód dwóch pomyślnych konstelacji i skrzyżowanie mórz), będącej najważniejszym źródłem dla dziejów Timurydów w latach 1427–1470. (pl)
|
