| dbo:abstract
|
- Eine Manille (maˈnɪljə), auch Manilla, ist ein Armreif aus Bronze oder Kupfer, in seltenen Fällen auch aus Gold, der einen nicht ganz geschlossenen Kreis bildet. Manillen wurden als vormünzliches Zahlungsmittel (prämonetär) oder Tauschgegenstand und gelegentlich auch als Schmuck unter verschiedenen Völkern Westafrikas, insbesondere der Goldküste, des Königreichs Calabar und weiterer Teile Nigerias, genutzt. Sie wurden auch als „Sklavenhandelswährung“ bekannt, nachdem die Europäer begonnen hatten, sie für den Erwerb von Sklaven für den transatlantischen Sklavenhandel mit Amerika zu verwenden. Manillen waren die erste allgemein austauschbare Währung, die in Westafrika bekannt war. Im Unterschied etwa zum Kaurigeld wurde sie für den Handel auf den Märkten ebenso genutzt wie als Brautpreis, zur Bezahlung von Wahrsagern oder als Grabbeigabe für die nächste Welt. (de)
- La Manilla es una forma de dinero, usualmente hecha de bronce o cobre, que se usaba en África occidental. Se produjeron en grandes cantidades y en una amplia gama de diseños, tamaños y pesos. Se originó antes del período colonial, tal vez como resultado del comercio con el Imperio portugués, la manilla continuó sirviendo como dinero y objeto decorativo hasta finales de la década de 1940 y todavía se utilizan como ornamento en algunos contextos. En la conciencia popular, están particularmente asociados con el Comercio atlántico de esclavos. (es)
- Manillas are a form of commodity money, usually made of bronze or copper, which were used in West Africa. They were produced in large numbers in a wide range of designs, sizes, and weights. Originating before the colonial period, perhaps as the result of trade with the Portuguese Empire, Manillas continued to serve as money and decorative objects until the late 1940s and are still sometimes used as decoration. In popular culture, they are particularly associated with the Atlantic slave trade. (en)
- Une manille ((es) manilla, « bracelet ») est un bracelet en métal composé d'un alliage de cuivre forgé, martelé et incisé, et originaire de l'Afrique de l'Ouest. Il s'agit d'une proto-monnaie qui circula dans toute l'Afrique et qui possédait une valeur d'échange supérieure au cauri monétaire. De forme pénannulaire, la manille ressemble à un torque, mais elle en diffère de par sa rigidité et son poids, qui peut atteindre en moyenne plus d'un kilo. Certaines manilles font plusieurs kilogrammes et n'étaient sans doute pas destinées à être portées comme objet d'apparat. À partir du XVIe siècle, cet objet de transaction a été produit par les Européens afin d'être assimilé au commerce des esclaves. (fr)
- I manillas (sing. manilla) sono una forma di moneta merce, solitamente fatta di bronzo o rame, usata in Africa occidentale. Sono stati prodotti in gran numero in un'ampia gamma di modelli, dimensioni e pesi. Originatisi prima del periodo coloniale, forse come risultato del commercio con l'Impero portoghese, i manillas continuarono a servire come moneta fino alla fine degli Anni '40 e talvolta è ancora usato come decorazione. Nella cultura popolare, sono particolarmente associati alla Tratta atlantica degli schiavi africani. (it)
- Manila (port. manilha, hiszp. manilla) – przedmiot w postaci bransolety, służący jako środek płatniczy, wykonany z miedzi lub z mosiądzu (także z brązu lub żelaza), stosowany w południowej Nigerii jako jedna z form płacidła. Różne wyroby metalowe, jak naszyjniki czy bransolety na ręce lub nogi, stanowiły w Afryce Zachodniej powszechny środek płatniczy jeszcze przed pojawieniem się handlarzy europejskich. Po stwierdzeniu tego faktu zapoczątkowano masową produkcję metalowych bransolet dla potrzeb handlu z ludnością Afryki Zachodniej: najpierw w Portugalii (od II poł. XV w.), następnie w Holandii, Francji, a zwłaszcza w Wielkiej Brytanii (od początku XVIII w., początkowo w Bristolu, potem głównie w Birmingham). Przeznaczone na rynek afrykański wyroby zyskały nazwę wywodzącą się z hiszpańskiego określenia bransolety albo portugalskiego określenia pierścionka. Zazwyczaj miały kształt podkowy o pogrubionych i rozszerzonych zakończeniach i okrągłym przekroju niezdobionej obręczy, na ogół o średnicy 6–9 mm (grubsze były jedynie największe, o wadze powyżej 0,25 kg). Wymieniano je m.in. na i kość słoniową. Szczególnie istotną formą płatności stały się dla handlu niewolnikami od początku XVI stulecia aż do przełomu XVIII/XIX wieku. W XIX stuleciu używano ich w szerokim zakresie do opłacania kosztów na zachodnioafrykańskich plantacjach oleju palmowego i do jego zakupu. Dla miejscowej ludności miały doniosłe znaczenie nie tylko jako podstawowy środek płatniczy, lecz również jako forma lokaty kapitału, gdyż powszechnie gromadzono je i przechowywano. Wyroby te miały różne rozmiary i wagę. Wśród XIX-wiecznych manili wyróżniano pod tym względem 9 typów: abi (63 g), okpoho (75 g), okombo (81 g), ejema (84 g), atoni (90 g), onoudu (116 g), nkobnkob (118 g), popo (150 g) i mkporo (260 g), choć niektóre klasyfikacje wyodrębniają ich więcej. W użyciu były też szczególnie wielkie, zwane igbi, o długości ok. 28 cm i ciężarze (zależnie od odmiany) 2,5 lub 3 kg, i zdobione (jako jedyne). Pod koniec 1948 r., gdy zaczęto wycofywać manile z rynku, w obiegu były tylko trzy typy: abi, okpoho i okombo. Oprócz typu, siła nabywcza manili zależała od metalu, z którego je wykonano (miedziane były droższe od mosiężnych), i od regionu, gdzie dokonywano wymiany. Z biegiem czasu zmieniała się ona, m.in. wskutek inflacji. Cena niewolnika, w zależności od okresu i rodzaju bransolety, wynosiła od kilku do kilkudziesięciu manili. Cios słoniowy w 1505 r. kosztował jedną miedzianą manilę. Manile początkowo były rozpowszechnione w całej południowej, przybrzeżnej części obecnej Nigerii, jednak w połowie XIX w. na obszarach położonych na zachód od delty Nigru ich rolę przejęły inne płacidła. Od tego czasu były podstawowym środkiem płatniczym miejscowej ludności na obszarze delty Nigru i południowo-wschodniej Nigerii. W Brytyjskiej Afryce Zachodniej od końca XIX stulecia zaczęto dążyć (m.in. przez przyjmowanie podatków, opłat sądowych i karnych, a także opłat za niektóre towary wyłącznie w pieniądzu brytyjskim) do stopniowego wycofania lub znacznego ograniczenia tradycyjnych płacideł opartych na metalowych wyrobach takich jak manile. Związane to było z wprowadzaniem na szerszą skalę brytyjskiej waluty do handlu z kolonią, co wobec powszechnego stosowania płacideł oznaczało funkcjonowanie na danym terytorium dwóch niezależnych od siebie systemów płatniczych, co z kolei stwarzało liczne trudności w kontrolowaniu gospodarki, handlu i finansów oraz w polityce podatkowej. Ponadto, ze względu na bardzo niską wartość w stosunku do brytyjskiego pieniądza, np. za towar wartości 20 szylingów otrzymywano w 1934 r. manile o łącznej wadze 34 kg, co rodziło problemy z ich transportem w większej liczbie. Pieniądz brytyjski nie przyjął się jednak wśród autochtonicznej ludności i w r. 1902 władze kolonialne uznały manile za jeden ze środków płatniczych, ustalając oficjalny kurs ich różnych typów względem innych płacideł oraz brytyjskich pieniędzy, a także zezwoliły na uiszczanie nimi opłat urzędowych itp. Niemal tuż po tym zaprzestano też wydawania pozwoleń na przywóz z Europy nowych manili, w 1911 anulowano postanowienia sprzed dziewięciu lat, a w 1919 r. zabroniono korzystać z manili i innych płacideł ludności nieautochtonicznej i jej firmom. Władze wtedy nie zdecydowały się jednak na kosztowne wykupienie zasobów już istniejących manili. Wskutek tego na kilka dziesięcioleci ukształtowała się sytuacja, iż ludność miejscowa używała wyłącznie manili do nabywania lub sprzedaży produktów lokalnych, zaś do wnoszenia opłat urzędowych, podatków i dla nabywania towarów z firm europejskich – wyłącznie waluty brytyjskiej; rozwinęła się również sieć punktów wymiany obu tych środków pieniężnych. Problemy wynikające ze współistnienia dwóch systemów walutowych bardzo nasiliły się podczas II wojny światowej i tuż po jej zakończeniu, gdy nastąpił znaczny wzrost cen, a emisja na rynek funtów wielokrotnie wzrosła, natomiast liczba manili malała wobec wciąż obowiązującego zakazu przywożenia nowych bransolet. W wyniku tego kurs wymiany obu walut ulegał częstym i znacznym wahaniom. Łącznie powodowało to narastające zakłócenia gospodarcze i napięcia społeczne. W rezultacie władze brytyjskie zdecydowały o wykupieniu z obiegu niemal wszystkich manili i zastąpieniu ich masowym wprowadzeniem na miejscowy rynek waluty brytyjskiej w niskich nominałach, co miało istotne znaczenie wobec ubóstwa ludności. Akcję przeprowadzono od października 1948 do końca marca 1949 r., poprzedzając ją kampanią informacyjną skierowaną do ludności. Jednocześnie wydano zarządzenie o karalności od 1 kwietnia 1949 r. za posiadanie manili, z wyjątkiem 200 sztuk na cele ceremonialne. W efekcie tych działań wykupiono ponad 32 mln manili o łącznej wadze metalu 2464 ton za sumę ponad 401 tys. funtów szterlingów. Mimo nielegalności, manila jako środek płatniczy do 1950 r. nadal stosowana była w handlu w niektórych rejonach, zwłaszcza w okolicach . Również legalnie posiadanych w celach ceremonialnych manili używano potajemnie do opłacania przynależności do tajnych męskich stowarzyszeń oraz posagu panny młodej aż do 1956 r.. (pl)
|
| rdfs:comment
|
- La Manilla es una forma de dinero, usualmente hecha de bronce o cobre, que se usaba en África occidental. Se produjeron en grandes cantidades y en una amplia gama de diseños, tamaños y pesos. Se originó antes del período colonial, tal vez como resultado del comercio con el Imperio portugués, la manilla continuó sirviendo como dinero y objeto decorativo hasta finales de la década de 1940 y todavía se utilizan como ornamento en algunos contextos. En la conciencia popular, están particularmente asociados con el Comercio atlántico de esclavos. (es)
- Manillas are a form of commodity money, usually made of bronze or copper, which were used in West Africa. They were produced in large numbers in a wide range of designs, sizes, and weights. Originating before the colonial period, perhaps as the result of trade with the Portuguese Empire, Manillas continued to serve as money and decorative objects until the late 1940s and are still sometimes used as decoration. In popular culture, they are particularly associated with the Atlantic slave trade. (en)
- I manillas (sing. manilla) sono una forma di moneta merce, solitamente fatta di bronzo o rame, usata in Africa occidentale. Sono stati prodotti in gran numero in un'ampia gamma di modelli, dimensioni e pesi. Originatisi prima del periodo coloniale, forse come risultato del commercio con l'Impero portoghese, i manillas continuarono a servire come moneta fino alla fine degli Anni '40 e talvolta è ancora usato come decorazione. Nella cultura popolare, sono particolarmente associati alla Tratta atlantica degli schiavi africani. (it)
- Eine Manille (maˈnɪljə), auch Manilla, ist ein Armreif aus Bronze oder Kupfer, in seltenen Fällen auch aus Gold, der einen nicht ganz geschlossenen Kreis bildet. Manillen wurden als vormünzliches Zahlungsmittel (prämonetär) oder Tauschgegenstand und gelegentlich auch als Schmuck unter verschiedenen Völkern Westafrikas, insbesondere der Goldküste, des Königreichs Calabar und weiterer Teile Nigerias, genutzt. Sie wurden auch als „Sklavenhandelswährung“ bekannt, nachdem die Europäer begonnen hatten, sie für den Erwerb von Sklaven für den transatlantischen Sklavenhandel mit Amerika zu verwenden. Manillen waren die erste allgemein austauschbare Währung, die in Westafrika bekannt war. Im Unterschied etwa zum Kaurigeld wurde sie für den Handel auf den Märkten ebenso genutzt wie als Brautpreis, zu (de)
- Une manille ((es) manilla, « bracelet ») est un bracelet en métal composé d'un alliage de cuivre forgé, martelé et incisé, et originaire de l'Afrique de l'Ouest. Il s'agit d'une proto-monnaie qui circula dans toute l'Afrique et qui possédait une valeur d'échange supérieure au cauri monétaire. De forme pénannulaire, la manille ressemble à un torque, mais elle en diffère de par sa rigidité et son poids, qui peut atteindre en moyenne plus d'un kilo. Certaines manilles font plusieurs kilogrammes et n'étaient sans doute pas destinées à être portées comme objet d'apparat. (fr)
- Manila (port. manilha, hiszp. manilla) – przedmiot w postaci bransolety, służący jako środek płatniczy, wykonany z miedzi lub z mosiądzu (także z brązu lub żelaza), stosowany w południowej Nigerii jako jedna z form płacidła. Manile początkowo były rozpowszechnione w całej południowej, przybrzeżnej części obecnej Nigerii, jednak w połowie XIX w. na obszarach położonych na zachód od delty Nigru ich rolę przejęły inne płacidła. Od tego czasu były podstawowym środkiem płatniczym miejscowej ludności na obszarze delty Nigru i południowo-wschodniej Nigerii. (pl)
|
_(2).jpg){kind=link}
_(2).jpg){kind=link}
