| dbo:abstract
|
- Představa afektová teorie (německy Affektenlehre) vychází už z antického Řecka a říká, že afekty jako radost, smutek či bolest, lze hudebně vyjádřit a hudba může takové pocity a hnutí mysli u posluchače vyvolávat. Afektová teorie je oblastí hudební teorie období baroka, která se zabývá vztahem mezi afektem a možnostmi jeho vyjádření v hudbě. Na základě přijetí společných znaků řeči a hudebního jazyka je úzce spjata s afektovou teorií rétoriky. Původ slova afekt:
* lat. affectus, stav, nálada, pocit, vášeň, touha, , láska
* lat. afficere, affectum: jednat, být v určité náladě, vzrušit, naladit (se) (cs)
- Die Affektenlehre geht auf die griechische Antike zurück und besagt, dass sich Affekte wie Freude, Trauer oder Schmerz musikalisch ausdrücken lassen und die Musik solche Gemütsbewegungen beim Hörer hervorrufen kann. Die Affektenlehre ist ein Gebiet der Musiktheorie der Barockzeit, das sich mit dem Zusammenhang zwischen dem Affekt und den Möglichkeiten der Darstellung in der Musik beschäftigt. Sie ist auf Grund der Annahme einer gemeinsamen Grundlage von Sprache und Musiksprache (Musica Poetica) eng mit der Affektenlehre der Rhetorik verknüpft. (de)
- La afekciinstruo devenas de la greka antikvo kaj diras, ke afekcioj kiel ĝojo, malĝojo aŭ doloro estas muzike esprimeblaj kaj ke muziko povas estigi tiajn emociojn je la aŭskultanto. La afekciinstruo estas fako de la muzikteorio de la barokepoko, kiu okupiĝas pri la konekso inter afekcio kaj la eblecoj, ĝin prezenti per muziko. Ĝi estas pro la supozo de komuna bazo de lingvo kaj muziklingvo (musica poetica) mallarĝe ligita kun la afektinstruo de la retoriko. Deveno de la vorto afekcio:
* lat. affectus, stato, farto, sento, pasio, dezirego, inklino, amo
* lat. afficere, affectum: pritrakti, meti en staton, stimuli la animon, agordi (eo)
- The doctrine of the affections, also known as the doctrine of affects, doctrine of the passions, theory of the affects, or by the German term Affektenlehre (after the German Affekt; plural Affekte) was a theory in the aesthetics of painting, music, and theatre, widely used in the Baroque era (1600–1750) . Literary theorists of that age, by contrast, rarely discussed the details of what was called "pathetic composition", taking it for granted that a poet should be required to "wake the soul by tender strokes of art" (Alexander Pope, cited in , p. 68). The doctrine was derived from ancient theories of rhetoric and oratory. Some pieces or movements of music express one Affekt throughout; however, a skillful composer like Johann Sebastian Bach could express different affects within a movement . (en)
- La teoría o doctrina de los afectos (del término alemán «Affektenlehre», muy en uso en los siglos XVII y XVIII) es una teoría relativa a los afectos característica del periodo Barroco. (es)
- De affectenleer is een esthetische theorie uit de late barok met betrekking tot muziek. De affectenleer koppelt allerlei muzikale middelen, toonsoorten en instrumenten aan gevoelens. De leer werd het meest gedetailleerd behandeld door Johann Mattheson, die een opsomming geeft van meer dan twintig affecten en beschrijft hoe ze moeten worden uitgedrukt in de muziek, bijvoorbeeld: "Verdriet moet worden uitgedrukt met een langzame, lome en slaperige melodie, gebroken met veel zuchten," en "Haat wordt vertegenwoordigd door afstotende, ruwe harmonie en een soortgelijke melodie." Een fundamenteel aspect van de leer is het principe dat elke compositie (of, in het geval van samengestelde vormen, elk deel van een muziekstuk) slechts één affect mag uitdrukken. Dit is om verwarring te voorkomen (bij de luisteraar). In de tijd dat deze theorie in zwang was, gold zij regelmatig als leidraad voor de muziekkritiek. (nl)
- In musica, la teoria degli affetti o Affektenlehre (dal tedesco Affekt; plur. Affekte) è una teoria derivante da formulazioni teoriche di età antica, ampiamente accettata in età tardobarocca. Secondo questa teoria, in un movimento doveva comparire un unico "affetto", che in questo modo veniva razionalizzato. Nell'epoca classica questo stile musicale cadde in disuso in quanto ritenuto eccessivamente meccanico ed innaturale. (it)
- Теория аффектов — музыкально-эстетическая концепция, распространённая в Европе в конце эпохи Возрождения и в эпоху барокко. Под аффектами учёные понимали некие «фиксированные» (поддающиеся категоризации) эмоциональные состояния человека (ср. с понятием аффекта в психологии). Барочная теория аффектов восходит к этическим теориям греческой античности, которые определяли, как вызывать (не только с помощью музыки, но также поэзии, театра, танца и др.) у человека определённые эмоциональные состояния (радость, печаль, страдание и т. д.) с помощью различных средств художественной выразительности. Согласно теории аффектов Нового времени музыка, с одной стороны, призвана возбуждать в человеке различные состояния души, с другой — сама изображает их. Афанасий Кирхер (1650) указывал 8 основных аффектов, которые способна возбуждать в человеке музыка: желание, печаль, отвага, восторг, умеренность, гнев, величие и святость. Передача конкретных аффектов подразумевала использование одних и тех же (установленных теоретиками) средств музыкальной выразительности — гармонии, инструментовки, ритма, темпа и т. д. Со второй половины XVIII века теория аффектов перестала непосредственно влиять на музыкальную практику. Музыкальные термины, первоначально обозначавшие аффекты (например, темповые обозначения Allegro, Adagio и т. п.), стали употребляться вне связи с эмоциональным характером. (ru)
- Teoria afektów (niem. Affektenlehre) – teoria w muzykologii, dotycząca okresu barokowego (lata ok. 1600-1750). Teoria wywodzi się z retoryki muzycznej wcześniejszych okresów. Została rozwinięta przez teoretyków i kompozytorów epoki baroku w ogólnie przyjęty kod, składający się z figur retorycznych. Głównym założeniem teorii afektów jest przypisanie określonej figurze muzycznej z góry określonego pojęcia czy uczucia w celu wzmocnienia relacji pomiędzy muzyką a słowem (np. figura o nazwie "anabasis" stosowana do wyrażenia podniosłych, radosnych zjawisk czy uwielbienia, np. na słowach "et ascendit" [i wstąpił], która ma formę wstępującej melodii. Jej przeciwieństwem jest "catabasis" o melodii zstępującej, wyrażający m.in. smutek, np. na słowach "crucifixus" [ukrzyżowany], "sepultus" [pogrzebion]). Doktryna wypadła z użycia w okresie klasycznym, kiedy kompozytorzy i muzykolodzy uznali ją za nazbyt mechaniczną i nienaturalną. (pl)
- A doutrina dos afetos, conhecida em alemão como Affektenlehre, foi uma teoria de estética musical sistematizada e amplamente aceita pelos músicos do período Barroco, propondo que recursos técnicos específicos e padronizados usados na composição podiam despertar emoções no ouvinte igualmente específicas e comuns a todos. A doutrina teve sua primeira formulação no final do Renascimento através do trabalho de músicos florentinos que estavam engajados na ressurreição da música da Grécia Antiga e que foram os fundadores da ópera. De acordo com sua interpretação de ideias de Platão, procuravam estabelecer relações exatas entre palavra e música. Para eles uma idéia musical não era somente uma representação de um afeto, mas sua verdadeira materialização. Os recursos técnicos da doutrina foram minuciosamente catalogados e sistematizados por vários teóricos do Barroco como Athanasius Kircher, , Johann David Heinichen e Johann Mattheson. Mattheson escreveu com especial detalhe sobre o assunto em seu Der vollkommene Capellmeister (O perfeito mestre de capela, 1739). Como exemplo, disse que os intervalos amplos suscitavam alegria, e a tristeza era despertada por intervalos pequenos, a fúria se descrevia com uma harmonia rude associada a um tempo rápido. A doutrina teve uma aplicação particularmente importante no desenvolvimento da ópera. A opera seria se estruturava sobre diversas convenções, e as árias se construíam sobre modelos padronizados para cada tipo de emoção a ser ilustrada. Por exemplo, árias de fúria tipicamente eram em tempos rápidos com muitas vocalizações em coloratura, intervalos amplos e tempos rápidos, frequentemente na clave de ré menor, enquanto que árias de amor muitas vezes eram compostas em lá maior. Tais convenções eram tão padronizadas que se por qualquer motivo um cantor não apreciasse uma certa ária composta para ele podia sem maiores problemas substituí-la por outra de sua preferência, de outra fonte, desde que expressasse o mesmo afeto. Apesar de formulada no Barroco, ideias similares já eram encontradas na Grécia Antiga na doutrina do ethos aplicada à teoria musical. No período Rococó e no pré-Classicismo a doutrina teve grandes expoentes em Carl Philipp Emanuel Bach e na Escola de Mannheim. Durante o Classicismo a doutrina foi relativamente esquecida, mas retomou vigor com os românticos. Conceitos similares são encontrados também na música não-ocidental, como no sistema de ragas indiano. A música popular contemporânea ainda faz extenso uso da doutrina dos afetos, ainda que o termo seja raramente aplicado, o que se prova na facilidade do público em identificar rapidamente uma melodia triste ou jovial. O cinema e a televisão também se valem do conceito para enfatizar emoções definidas em suas produções visuais através da associação de trilhas sonoras adequadas a cada contexto. (pt)
- Affektläran var en skolbildning inom barockmusiken som behandlade klangens inverkan på det mänskliga psyket. Affektläran går ut på att speciella musikaliska grepp står för vissa känslor, ex. en ren kvart inger glädje, stolthet, hopp, stigande melodi = glädje; små intervall = sorg; tritonusfall = diabolus in musica. Elementärt kan det preciseras i förfarandet hur ett specifikt intervall kan inge en specifik känsla (till exempel ). (sv)
|
| dbp:reference
|
- Nagley, Judith, and Bojan Bujić . "Affections, Doctrine of". The Oxford Companion to Music, edited by Alison Latham. Oxford and New York: Oxford University Press. . (en)
- Mattheson, Johann. 1739. Der Vollkommene Capellmeister, Das ist Gründliche Anzeige aller derjenigen Sachen, die einer wissen, können, und vollkommen inne haben muß, der einer Capelle mit Ehren und Nutzen vorstehen will. Hamburg: Christian Herold. Facsimile reprint, edited by Margarete Reimann. Documenta musicologica 1. Reihe, Druckschriften-Faksimiles 5. Kassel: Bärenreiter, 1954. . Study edition with the text and notes newly typeset, edited by Friederike Ramm. Kassel, Basel, London, New York, and Prague: Bärenreiter, 1999. Third edition, 2012. . (en)
- Mattheson, Johann. 1981. Johann Mattheson's Der vollkommene Capellmeister: A Revised Translation with Critical Commentary, edited and translated by Ernest Charles Harriss. Studies in Musicology, no. 21. Ann Arbor: UMI Research Press. (en)
- Mersenne, Marin . Harmonie universelle, contenant la théorie et la pratique de la musique, 3 vols. Paris: Sebastien Cramoisy. (en)
|
| rdfs:comment
|
- Die Affektenlehre geht auf die griechische Antike zurück und besagt, dass sich Affekte wie Freude, Trauer oder Schmerz musikalisch ausdrücken lassen und die Musik solche Gemütsbewegungen beim Hörer hervorrufen kann. Die Affektenlehre ist ein Gebiet der Musiktheorie der Barockzeit, das sich mit dem Zusammenhang zwischen dem Affekt und den Möglichkeiten der Darstellung in der Musik beschäftigt. Sie ist auf Grund der Annahme einer gemeinsamen Grundlage von Sprache und Musiksprache (Musica Poetica) eng mit der Affektenlehre der Rhetorik verknüpft. (de)
- La teoría o doctrina de los afectos (del término alemán «Affektenlehre», muy en uso en los siglos XVII y XVIII) es una teoría relativa a los afectos característica del periodo Barroco. (es)
- In musica, la teoria degli affetti o Affektenlehre (dal tedesco Affekt; plur. Affekte) è una teoria derivante da formulazioni teoriche di età antica, ampiamente accettata in età tardobarocca. Secondo questa teoria, in un movimento doveva comparire un unico "affetto", che in questo modo veniva razionalizzato. Nell'epoca classica questo stile musicale cadde in disuso in quanto ritenuto eccessivamente meccanico ed innaturale. (it)
- Affektläran var en skolbildning inom barockmusiken som behandlade klangens inverkan på det mänskliga psyket. Affektläran går ut på att speciella musikaliska grepp står för vissa känslor, ex. en ren kvart inger glädje, stolthet, hopp, stigande melodi = glädje; små intervall = sorg; tritonusfall = diabolus in musica. Elementärt kan det preciseras i förfarandet hur ett specifikt intervall kan inge en specifik känsla (till exempel ). (sv)
- Představa afektová teorie (německy Affektenlehre) vychází už z antického Řecka a říká, že afekty jako radost, smutek či bolest, lze hudebně vyjádřit a hudba může takové pocity a hnutí mysli u posluchače vyvolávat. Afektová teorie je oblastí hudební teorie období baroka, která se zabývá vztahem mezi afektem a možnostmi jeho vyjádření v hudbě. Na základě přijetí společných znaků řeči a hudebního jazyka je úzce spjata s afektovou teorií rétoriky. Původ slova afekt: (cs)
- La afekciinstruo devenas de la greka antikvo kaj diras, ke afekcioj kiel ĝojo, malĝojo aŭ doloro estas muzike esprimeblaj kaj ke muziko povas estigi tiajn emociojn je la aŭskultanto. La afekciinstruo estas fako de la muzikteorio de la barokepoko, kiu okupiĝas pri la konekso inter afekcio kaj la eblecoj, ĝin prezenti per muziko. Ĝi estas pro la supozo de komuna bazo de lingvo kaj muziklingvo (musica poetica) mallarĝe ligita kun la afektinstruo de la retoriko. Deveno de la vorto afekcio: (eo)
- The doctrine of the affections, also known as the doctrine of affects, doctrine of the passions, theory of the affects, or by the German term Affektenlehre (after the German Affekt; plural Affekte) was a theory in the aesthetics of painting, music, and theatre, widely used in the Baroque era (1600–1750) . Literary theorists of that age, by contrast, rarely discussed the details of what was called "pathetic composition", taking it for granted that a poet should be required to "wake the soul by tender strokes of art" (Alexander Pope, cited in , p. 68). The doctrine was derived from ancient theories of rhetoric and oratory. Some pieces or movements of music express one Affekt throughout; however, a skillful composer like Johann Sebastian Bach could express different affects within a mo (en)
- De affectenleer is een esthetische theorie uit de late barok met betrekking tot muziek. De affectenleer koppelt allerlei muzikale middelen, toonsoorten en instrumenten aan gevoelens. De leer werd het meest gedetailleerd behandeld door Johann Mattheson, die een opsomming geeft van meer dan twintig affecten en beschrijft hoe ze moeten worden uitgedrukt in de muziek, bijvoorbeeld: "Verdriet moet worden uitgedrukt met een langzame, lome en slaperige melodie, gebroken met veel zuchten," en "Haat wordt vertegenwoordigd door afstotende, ruwe harmonie en een soortgelijke melodie." (nl)
- A doutrina dos afetos, conhecida em alemão como Affektenlehre, foi uma teoria de estética musical sistematizada e amplamente aceita pelos músicos do período Barroco, propondo que recursos técnicos específicos e padronizados usados na composição podiam despertar emoções no ouvinte igualmente específicas e comuns a todos. (pt)
- Teoria afektów (niem. Affektenlehre) – teoria w muzykologii, dotycząca okresu barokowego (lata ok. 1600-1750). Teoria wywodzi się z retoryki muzycznej wcześniejszych okresów. Została rozwinięta przez teoretyków i kompozytorów epoki baroku w ogólnie przyjęty kod, składający się z figur retorycznych. Doktryna wypadła z użycia w okresie klasycznym, kiedy kompozytorzy i muzykolodzy uznali ją za nazbyt mechaniczną i nienaturalną. (pl)
- Теория аффектов — музыкально-эстетическая концепция, распространённая в Европе в конце эпохи Возрождения и в эпоху барокко. Под аффектами учёные понимали некие «фиксированные» (поддающиеся категоризации) эмоциональные состояния человека (ср. с понятием аффекта в психологии). Барочная теория аффектов восходит к этическим теориям греческой античности, которые определяли, как вызывать (не только с помощью музыки, но также поэзии, театра, танца и др.) у человека определённые эмоциональные состояния (радость, печаль, страдание и т. д.) с помощью различных средств художественной выразительности. (ru)
|
