| dbo:abstract
|
- Berdycha neboli berdyše (rusky berdyš (бердыш), polsky berdysz, finsky pertuska) je tyčová obouruční primárně nejvíce připomínající krátkou, ale velmi širokou sekeru (délka ostří i přes 0,5 m) na toporu dlouhém obvykle do 1,5 m. Připevnění čepele berdychy k toporu je typicky buď na dvě oka nebo oko a pásek (uprostřed listu a na spodním „cípu“ čepele). Užívala se hlavně k sekání, ale horní cíp čepele bylo možné použít i k bodání, a to i proti jízdě. Běžněji se vyskytovala od 15. do 18. století zejména v Rusku a Skandinávii, i když zbraně velmi podobné lze nalézt na iluminacích už ze 13. století z prakticky celé Evropy. V Rusku byla používána u , elitních pěších jednotek, a to zejména jako podpěra těžké muškety při střelbě, jíž bylo možné zároveň použít jako zbraň v boji muže proti muži. (cs)
- Berdysch (russ. берды́ш, „Bardiche, Stielaxt, Bartaxt“) ist die russische Bezeichnung für eine langstielige Streitaxt mit großem, halbmondförmigem Axtblatt, die in Skandinavien, Russland und Osteuropa ab dem späten Hochmittelalter Verwendung fand. (de)
- A bardiche /bɑːrˈdiːʃ/, berdiche, bardische, bardeche, or berdish is a type of polearm used from the 14th to 17th centuries in Europe. Ultimately a descendant of the medieval sparth or Danish axe, the bardiche proper appears around 1400, but there are numerous medieval manuscripts that depict very similar weapons beginning c. 1250. The bardiche differs from the halberd in having neither a hook at the back nor a spear point at the top. The use of bardiches started in early 14th century Austria and in Scandinavia in the late 15th century. In the 16th century the bardiche became a weapon associated with streltsy (Russian guardsmen armed with firearms). (en)
- Berdiŝo (ruse бердыш, aŭ stangohakilo) estas la rusa nomo por batalhakilo kun longa stango kaj granda duonluna hakil-klingo, kiu estis uzata en Skandinavio, Rusujo kaj Orienteŭropo ekde la malfrua mezepoko. (eo)
- Un bardiche o berdiche —no hay traducción específica en castellano— es un arma mezcla de hacha y arma enastada, la cual se caracteriza por tener una hoja de forma similar al de un hacha de guerra o guja que, en lugar de estar enastada al final de la vara, está asida por dos puntos a esta, dejando el suficiente espacio para asirla por detrás de la hoja a modo de guarda. El término proviene de la traslación del ruso (cirílico) al alfabeto occidental de «berdiche», que significa 'hacha' enastada o larga, y que es un término arcaico. (es)
- La bardiche est une arme d'hast, équipée d'un fer de hache allongé en forme de croissant. Le fer a deux points de fixation à la hampe : une à l’extrémité basse du croissant, l’autre en son milieu. L’extrémité haute du croissant forme une pointe permettant une utilisation d’estoc. La bardiche fut inventée en Europe orientale dans le courant du XIIe siècle, dans la région de Novgorod faisant partie de l'actuelle Russie. La bardiche était une arme particulièrement efficace du fait de sa polyvalence : pas trop longue ni trop lourde, son fer robuste lui permettait de résister au choc de cavalerie lors de la charge, et sa longueur donnait l'avantage de causer de très profondes blessures, voire de tuer sur le coup les chevaux en les décapitant ou en les échinant, et la pointe permettait de transpercer les plates des armures. La hallebarde, est une modification créée par les pays occidentaux visant à égaler la bardiche. La hallebarde sépare le tranchant et la pointe, maintenant deux fers distincts mais forgés d'une seule pièce. (fr)
- 바디시 혹은 바르디슈는 폴암류 무기의 한 종류로, 주로 동유럽이나 러시아에서 사용되었다. 서유럽에는 중세와 르네상스 시대에 알려졌는데, 당시 서유럽에는 바디시와 비교되는 무기로 핼버드가 있었다. 무기 형태의 유래에 관해서는 많은 설이 있는데, 스칸디나비아 인들이 사용한 폭 넓은 도끼에서 비롯되었을 가능성이 크다. 하지만 정작 스칸디나비아에서는 15세기 말에 이르러서야 이 무기가 사용되었다. 일각에서는 고대와 중세 초기에 만들어졌다고 주장하나, 이것이 주로 사용된 것은 15세기 초반 러시아에서였다. 16세기에 이르러서는 러시아의 스트렐치 부대가 이 무기를 채택하여 사용하였다. (ko)
- バルディッシュ（ロシア語: Бердыш, berdysh, 英語: bardiche）は、16 - 18世紀の東ヨーロッパで主に使用された武器である。 (ja)
- La berdica era un'arma inastata in uso in Europa Orientale e nelle terre del futuro Impero russo (Moscovia, Kiev ecc.). Era una grande ascia da battaglia con asta (manico) di circa un metro e mezzo e lama di scure a mezzaluna, la cui estremità inferiore andava ad agganciarsi all'asta. Derivata con buona probabilità dalla Sparth, variante "gigante" dell'ascia danese, la berdica differisce dall'alabarda perché manca della cuspide superiore e dell'uncino posteriore. (it)
- Berdysz, bardysz (łac. barducium – siekierka) – broń drzewcowa piechoty zdolna zmiażdżyć zbroję, będąca ciężkim, szerokim toporem o zakrzywionym ostrzu i długim drzewcu (ok. 1,8 m). Znany był już w starożytności, ale rozpowszechniać zaczął się w średniowieczu, także w XIV wieku w Europie wschodniej, gdzie był używany przez piechotę do walki z jazdą. W XVI i XVII wieku, szczególnie typowy dla piechoty moskiewskiej, m.in. oddziałów strzelców. W Polsce w 1674 roku król Jan III Sobieski wprowadził w wojsku polskim tak zwany zmodyfikowany „berdysz mały”, używany jako podpórka zamiast forkietu podczas strzelania z muszkietu, a także jako broń biała. Według zaleceń królewskich piechurzy polscy mieli zbliżać się do przeciwnika, oddając tylko jedną salwę, po czym – zawiesiwszy muszkiety na plecach – atakować berdyszami. Zgodnie z analizą rachunków regimentów pieszych z lat 1685–1697 używano berdyszów o trzech długościach – 110, 135 i 155 cm. Należy przypuszczać, że służyły one jako forkiety dla żołnierzy strzelających (kolejno) z pozycji klęczącej, pochylonej i stojącej. W tej konfiguracji stosowano szyk trzyszeregowy, bardzo skuteczny i w obronie, i w natarciu. Berdysze znajdowały się na wyposażeniu wojska polskiego do lat dwudziestych XVIII wieku. (pl)
- A berdiche é uma arma de haste corto-perfurante, usada na Europa de Leste, na Rússia e na Escandinávia, durante os séculos XIV e XVII, que se afigura a um machado de batalha bimanual de lâmina em forma de crescente. (pt)
- Берды́ш (польск. berdysz) — длиннодревковый боевой топор, иногда с гвоздевым обухом и с копьём, с очень широким лунообразным лезвием. Бердыш как холодное или белое оружие, широкий длиннодревковый топор с лезвием в виде полумесяца, различной кривизны, был на вооружении русской пехоты (бердышников) и конных воинов в XV—XVII веках. По сказаниям иностранцев, вооружённые саблями и бердышами военнослужащие русского войска, или «бердышники», считались лучшей пехотой. Практическим аналогом бердыша был западноевропейский бардуций (barducium) и алебарда. По утверждению А. Ф. Вельтмана бердыш перешёл из России на север Европы, где, по свойству готского языка, к слову привесили окончание an: bardis, bardisan; во Франции из этого сделали pertuisane, и слово это позже воротилось на Русь, обратясь в протазан. (ru)
- Берди́ш (пол. berdysz) — сокира з довгим держаком, що також називається древком або ратовищем, і лезом у вигляді півмісяця. Призначалась здебільшого для боротьби з ворожою кіннотою. Є різновидом бойової сокири. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Berdysch (russ. берды́ш, „Bardiche, Stielaxt, Bartaxt“) ist die russische Bezeichnung für eine langstielige Streitaxt mit großem, halbmondförmigem Axtblatt, die in Skandinavien, Russland und Osteuropa ab dem späten Hochmittelalter Verwendung fand. (de)
- Berdiŝo (ruse бердыш, aŭ stangohakilo) estas la rusa nomo por batalhakilo kun longa stango kaj granda duonluna hakil-klingo, kiu estis uzata en Skandinavio, Rusujo kaj Orienteŭropo ekde la malfrua mezepoko. (eo)
- Un bardiche o berdiche —no hay traducción específica en castellano— es un arma mezcla de hacha y arma enastada, la cual se caracteriza por tener una hoja de forma similar al de un hacha de guerra o guja que, en lugar de estar enastada al final de la vara, está asida por dos puntos a esta, dejando el suficiente espacio para asirla por detrás de la hoja a modo de guarda. El término proviene de la traslación del ruso (cirílico) al alfabeto occidental de «berdiche», que significa 'hacha' enastada o larga, y que es un término arcaico. (es)
- 바디시 혹은 바르디슈는 폴암류 무기의 한 종류로, 주로 동유럽이나 러시아에서 사용되었다. 서유럽에는 중세와 르네상스 시대에 알려졌는데, 당시 서유럽에는 바디시와 비교되는 무기로 핼버드가 있었다. 무기 형태의 유래에 관해서는 많은 설이 있는데, 스칸디나비아 인들이 사용한 폭 넓은 도끼에서 비롯되었을 가능성이 크다. 하지만 정작 스칸디나비아에서는 15세기 말에 이르러서야 이 무기가 사용되었다. 일각에서는 고대와 중세 초기에 만들어졌다고 주장하나, 이것이 주로 사용된 것은 15세기 초반 러시아에서였다. 16세기에 이르러서는 러시아의 스트렐치 부대가 이 무기를 채택하여 사용하였다. (ko)
- バルディッシュ（ロシア語: Бердыш, berdysh, 英語: bardiche）は、16 - 18世紀の東ヨーロッパで主に使用された武器である。 (ja)
- La berdica era un'arma inastata in uso in Europa Orientale e nelle terre del futuro Impero russo (Moscovia, Kiev ecc.). Era una grande ascia da battaglia con asta (manico) di circa un metro e mezzo e lama di scure a mezzaluna, la cui estremità inferiore andava ad agganciarsi all'asta. Derivata con buona probabilità dalla Sparth, variante "gigante" dell'ascia danese, la berdica differisce dall'alabarda perché manca della cuspide superiore e dell'uncino posteriore. (it)
- A berdiche é uma arma de haste corto-perfurante, usada na Europa de Leste, na Rússia e na Escandinávia, durante os séculos XIV e XVII, que se afigura a um machado de batalha bimanual de lâmina em forma de crescente. (pt)
- Берди́ш (пол. berdysz) — сокира з довгим держаком, що також називається древком або ратовищем, і лезом у вигляді півмісяця. Призначалась здебільшого для боротьби з ворожою кіннотою. Є різновидом бойової сокири. (uk)
- Berdycha neboli berdyše (rusky berdyš (бердыш), polsky berdysz, finsky pertuska) je tyčová obouruční primárně nejvíce připomínající krátkou, ale velmi širokou sekeru (délka ostří i přes 0,5 m) na toporu dlouhém obvykle do 1,5 m. Připevnění čepele berdychy k toporu je typicky buď na dvě oka nebo oko a pásek (uprostřed listu a na spodním „cípu“ čepele). Užívala se hlavně k sekání, ale horní cíp čepele bylo možné použít i k bodání, a to i proti jízdě. (cs)
- A bardiche /bɑːrˈdiːʃ/, berdiche, bardische, bardeche, or berdish is a type of polearm used from the 14th to 17th centuries in Europe. Ultimately a descendant of the medieval sparth or Danish axe, the bardiche proper appears around 1400, but there are numerous medieval manuscripts that depict very similar weapons beginning c. 1250. The bardiche differs from the halberd in having neither a hook at the back nor a spear point at the top. (en)
- La bardiche est une arme d'hast, équipée d'un fer de hache allongé en forme de croissant. Le fer a deux points de fixation à la hampe : une à l’extrémité basse du croissant, l’autre en son milieu. L’extrémité haute du croissant forme une pointe permettant une utilisation d’estoc. La bardiche fut inventée en Europe orientale dans le courant du XIIe siècle, dans la région de Novgorod faisant partie de l'actuelle Russie. (fr)
- Берды́ш (польск. berdysz) — длиннодревковый боевой топор, иногда с гвоздевым обухом и с копьём, с очень широким лунообразным лезвием. Бердыш как холодное или белое оружие, широкий длиннодревковый топор с лезвием в виде полумесяца, различной кривизны, был на вооружении русской пехоты (бердышников) и конных воинов в XV—XVII веках. По сказаниям иностранцев, вооружённые саблями и бердышами военнослужащие русского войска, или «бердышники», считались лучшей пехотой. Практическим аналогом бердыша был западноевропейский бардуций (barducium) и алебарда. По утверждению А. Ф. Вельтмана бердыш перешёл из России на север Европы, где, по свойству готского языка, к слову привесили окончание an: bardis, bardisan; во Франции из этого сделали pertuisane, и слово это позже воротилось на Русь, обратясь в прот (ru)
- Berdysz, bardysz (łac. barducium – siekierka) – broń drzewcowa piechoty zdolna zmiażdżyć zbroję, będąca ciężkim, szerokim toporem o zakrzywionym ostrzu i długim drzewcu (ok. 1,8 m). Znany był już w starożytności, ale rozpowszechniać zaczął się w średniowieczu, także w XIV wieku w Europie wschodniej, gdzie był używany przez piechotę do walki z jazdą. W XVI i XVII wieku, szczególnie typowy dla piechoty moskiewskiej, m.in. oddziałów strzelców. Berdysze znajdowały się na wyposażeniu wojska polskiego do lat dwudziestych XVIII wieku. (pl)
|
