| dbo:abstract
|
- Janko-Muzikanto (pole: Janko Muzykant) estas novelo de Henryk Sienkiewicz. Unuafoje ĝi aperis en la gazeto Kurier Warszawski en 1879. Ĝia Esperanto-traduko de Antoni Grabowski aperis en 1891 kune kun la novelo La nova jaro de Bolesław Prus. La rakonto okazas en la 19-a jarcento, kaj la precipa rolulo estas la malsanema knabo Janko. La propraj nomoj, la uzata lingvaĵo, la agoj de la loĝantoj, la maniero pasigi tempon kaj la funkciado de la bieno indikas, ke la rakonto okazas en la rusa parto de dividita Pollando. Ewa Kosowska emfazas, ke eblas, ke Janko estas ekstergeedza infano, ĉar la rakonto ne enhavas informojn pri la patro de la knabo. Tio, kio distingas Jankon de aliaj kamparaj infanoj estas lia muzika talento. Laŭ interpretoj, ĉi tiu talento ne implicas signifajn ŝanĝojn en la vilaĝo, tamen ĝi subfosas ĝian stabilan strukturon. La vilaĝanoj trovas la muzik-obseditan knabon nekomprenebla kaj nekutima fenomeno. Fascinita de la melodio de violono, Janko enŝteliĝas en palacon por tuŝi la muzikilon. Oni akuzas lin pri provo de ŝtelo kaj kondamnas al vipado. La knabo mortas pro la tro severa puno. La precipa mesaĝo de Sienkiewicz en ĉi tiu verko estas la limigita eblo eduki talentajn infanojn pro ilia deveno. La aŭtoro atentigas pri tragediaj konsekvencoj de la manko de edukado en vilaĝoj kaj pri la malfacilaj vivkondiĉoj de la plimulto de la popolo (simila mesaĝo troviĝas en la noveloj de Prus, Orzeszkowa kaj Konopnicka ). En la novelo de Sienkiewicz indikas tion intenca prezento de kontrastaj scenoj: la konversacio de paro (la posedantoj de la palaco, en kiun enŝteliĝis Janko), kiu, reveninte el vojaĝo al Italujo, ĝuas la kreskantajn artajn talentulojn, precipe junajn, kiuj ankoraŭ bezonas subtenon. La posedantojn de la bieno ne impresis la morto de la loka juna talentulo, kiu ja bezonis subtenon, sed anstataŭ ĝin ricevis nur malhelpon, kaj pri kies ekzisto la nobelaj gesinjoroj tute ne konsciis. Inter la linioj de la teksto ni povas legi la instruon: "vi laŭdas fremdaĵojn, ne konante viajn propraĵojn", kiun Kosowska proponas kompreni: "la poloj ne estimas individuojn, kiuj aperas inter ili, sed serĉas ilin eksterlande". La precipa mesaĝo de la aŭtoro estis kongrua kun la slogano de defundamenta laborado, kiu estis unu el la plej gravaj tendencoj en la pola pozitivismo. En la literaturo pri la temo troviĝas ankaŭ diroj, ke la originon de la precipa mesaĝo de la novelo oni povas serĉi en la filozofiaj atingoj de la franca klerismo. (eo)
- Janko Muzykant (translated into English as Janko the Musician, and less commonly as Yanko the Musician or Johnny the Musician) is a short story (also described as novella) by Polish writer and winner of 1905 Nobel Prize in Literature, Henryk Sienkiewicz. It has been described as one of his most successful works in that genre. Janko Muzykant was first published in the Kurier Warszawski in 1879. The story is representative of the positivism in Poland period in Polish literature, focusing on social injustice and the wasted life chances for peasant children. Other themes include the folk beliefs and superstitions of uneducated peasantry. The story focuses on the unfair treatment of a child, Janko. Janko is a peasant child with a talent for music who becomes fascinated by the fiddle he hears from a nearby noble manor. He sneaks to the manor to touch them, is captured, sentenced to flagellation, and dies from injuries suffered. The story was well received in Poland, and was translated into a number of other languages, including English, Spanish and Russian. It was one of Sienkiewicz works cited by Carl David af Wirsén during his speech presenting Sienkiewicz with the 1905 Nobel Prize in Literature. Others have praised it for transcending national prose, and being universal. As early as 1957 the story had been translated by four different English translators, with seven different editions, the earliest of which was published in 1884. In Poland, it has been often included in the list of required school readings. In 1930 the story was made into a movie , directed by . In 1992 it was adapted as a one-hour television special. (en)
- Janko Muzykant – nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza. Po raz pierwszy ukazała się w „Kurierze Warszawskim” w 1879 roku. Jej akcja toczy się w XIX wieku, a głównym bohaterem jest chorowity chłopiec Janko. Imiona własne mieszkańców, język, wykonywane czynności, sposób spędzania czasu i funkcja dworu wskazują na to, że akcja noweli rozgrywa się w polskiej społeczności, która żyje pod zaborem rosyjskim. podkreśla, że w tekście nie ma przeciwwskazań, aby rozpoznawać Janka jako dziecko nieślubne, zważywszy na fakt, że nowela nie zawiera informacji na temat ojca chłopca. Spośród innych wiejskich dzieci Janka wyróżnia talent muzyczny. Zgodnie z interpretacjami talent ten nie implikuje we wsi znaczących zmian, ale podważa jej ustabilizowaną strukturę. Mieszkańcy wsi widzą w opętanym muzyką chłopcu niezrozumiałe i nietypowe dla siebie zjawisko. Na skutek fascynacji dźwiękiem skrzypiec Janko zakrada się do dworu, by ich dotknąć. Zostaje oskarżony o próbę kradzieży i skazany na karę chłosty. Chłopiec umiera z powodu zbyt surowej kary. Głównym przesłaniem Sienkiewicza w tym utworze jest ograniczanie możliwości kształcenia uzdolnionych dzieci ze względu na ich pochodzenie. Autor zwraca uwagę na tragiczne konsekwencje braku oświaty na wsiach i na trudne warunki życia większości narodu (podobne przesłanie można znaleźć w nowelach Prusa, Orzeszkowej i Konopnickiej). W noweli Sienkiewicza wskazuje na to celowe zestawienie kontrastujących ze sobą scen: rozmowy pary (właścicieli dworku, do którego zakradł się Janko), która wróciwszy z podróży do Włoch, zachwyca się rozkwitającymi tam talentami artystycznymi, zwłaszcza młodymi, które jeszcze wymagają wspierania. Właścicieli dworku nie poruszyła również śmierć miejscowego młodego talentu, który właśnie potrzebował wsparcia, a nikt mu go nie udzielił, a nawet wręcz przeciwnie, i o którego istnieniu jaśniepaństwo wcale się nie dowiedzieli. Między wierszami wyczytujemy w tej noweli: „cudze chwalicie, swego nie znacie”, co Kosowska proponuje czytać tak, że „Polacy nie doceniają rodzących się wśród nich indywidualności. Poszukują ich natomiast za granicą”. Główne przesłanie autora miało być zgodne z hasłem pracy u podstaw, czyli jednego z ważniejszych nurtów polskiego pozytywizmu. W literaturze przedmiotu występują również tezy, że genezy przesłania noweli Sienkiewicza można doszukiwać się w filozoficznych osiągnięciach francuskiego oświecenia. (pl)
|
| rdfs:comment
|
- Janko-Muzikanto (pole: Janko Muzykant) estas novelo de Henryk Sienkiewicz. Unuafoje ĝi aperis en la gazeto Kurier Warszawski en 1879. Ĝia Esperanto-traduko de Antoni Grabowski aperis en 1891 kune kun la novelo La nova jaro de Bolesław Prus. (eo)
- Janko Muzykant (translated into English as Janko the Musician, and less commonly as Yanko the Musician or Johnny the Musician) is a short story (also described as novella) by Polish writer and winner of 1905 Nobel Prize in Literature, Henryk Sienkiewicz. It has been described as one of his most successful works in that genre. Janko Muzykant was first published in the Kurier Warszawski in 1879. In 1930 the story was made into a movie , directed by . In 1992 it was adapted as a one-hour television special. (en)
- Janko Muzykant – nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza. Po raz pierwszy ukazała się w „Kurierze Warszawskim” w 1879 roku. Jej akcja toczy się w XIX wieku, a głównym bohaterem jest chorowity chłopiec Janko. Imiona własne mieszkańców, język, wykonywane czynności, sposób spędzania czasu i funkcja dworu wskazują na to, że akcja noweli rozgrywa się w polskiej społeczności, która żyje pod zaborem rosyjskim. podkreśla, że w tekście nie ma przeciwwskazań, aby rozpoznawać Janka jako dziecko nieślubne, zważywszy na fakt, że nowela nie zawiera informacji na temat ojca chłopca. Spośród innych wiejskich dzieci Janka wyróżnia talent muzyczny. Zgodnie z interpretacjami talent ten nie implikuje we wsi znaczących zmian, ale podważa jej ustabilizowaną strukturę. Mieszkańcy wsi widzą w opętanym muzyką chłop (pl)
|
