| dbo:abstract
|
- Το δισιλίνιο [ αγγλικά: disilyn(e)] είναι ανόργανη ομοιοπολική χημική ένωση, που περιέχει πυρίτιο και υδρογόνο, και έχει μοριακό τύπο Si2H2, αν και παριστάνεται συχνά και με τον ημισυντακτικό τύπο HSi≡SiH. Αποτελεί το πυριτιούχο ανάλογο του αιθινίου. Το δισιλίνιο δεν είναι καλά γνωστό ή χαρακτηρισμένο και είναι κινητικά ασταθές, γιατί υπάρχει μεταξύ ισομερών: Το πιο σταθερό είναι διγεφυροποιημένο μονής κατάστασης με πλήρη συστηματική ονομασία δις-μH-δισιλίνιο. Ακολουθεί σε σταθερότητα το μονογεφυροποιημένο μH-δισιλίνιο. Τέλος, έχει προβλεφθεί (θεωρητικά) η ύπαρξη και ενός τρίτου μη γερφυροποιημένο μονής κατάστασης ισομερούς. Όμως, ο όρος «(δι)σιλίνιο» επεκτείνεται και πέραν της «μητρικής» ένωσης και σε «θυγατρικές» που περιέχουν έναν τριπλό δεσμό Si≡Si, με γενικό τύπο R2Si2, όπου τα όχι απαραίτητα ίδια R μπορεί να είναι υδρογόνα, αλογόνα ή μια σειρά από μονοσθενείς ανόργανες ή οργανικές ρίζες. Τα (δι)σιλίνια (γενικά) αποτελούν τα πυριτιούχα ανάλογα των αλκινίων. Σε μέρος της χημικής βιβλιογραφίας η χρήση του όρου απαιτεί την ύπαρξη ακριβώς ενός τριπλού δεσμού Si≡Si, αλλά ένα άλλο τμήμα συμπεριλαμβάνει επίσης στα σιλίνια και ενώσεις που περιέχουν τριπλό δεσμό Si≡C. Χρησιμοποιήθηκε, επίσης, και ο όρος «πολυσιλίνια» για πολυμερείς ενώσεις με γενικό τύπο (SiR)n. (el)
- Disilyne is a silicon hydride with the formula Si2H2. Several isomers are possible, but none are sufficiently stable to be of practical value. Substituted disilynes contain a formal silicon–silicon triple bond and as such are sometimes written R2Si2 (where R is a substituent group). They are the silicon analogues of alkynes. The term silyne has two diverse meanings. Some chemists use it to refer to compounds containing a silicon–silicon triple bond, whereas others use the term to refer to compounds containing a silicon–carbon triple bond by analogy to silene, which often refers to compounds containing silicon–carbon double bonds. The term polysilyne can refer to the layer polymer (SiH)n or substituted derivatives. (en)
- Disilinoa konposatu silizikoa da HSi≡SiH formula duena eta azetilenoaren (HC≡CH) antzeko egitura duena. Ez da egonkorra eta ez du balio praktikorik. Kimikari batzuek disilino esaten diete Si≡C lotura duten konposatuei. Hidrogeno-atomoaren ordezkatzaile gisa erraldikal organikoak dituzten disilinoak, ordea, egonkorrak izaten dira. Disilino ordezkatuen lehena 2004an sintetizatu zen eta X-izpiko kromatografiaz ezaugarritu zen. Solido kristalino berdea da, hezetasunarekiko sentibera eta 128 ºC bitartean egonkorra. Molekulak formula hau du: R'2R"S—Si≡Si—SiR"R'2 non R' = HC(Si(CH3)3)2 eta R" = –CH(CH3)2 diren. (eu)
- Le disilyne est un composé chimique de formule semi-développée HSi≡SiH. C'est le plus simple des hydrures de silicium insaturés, possédant une triple liaison –Si≡Si–, analogue structurel silicié de l'acétylène HC≡CH. Par extension, les disilynes constituent une classe de molécules issues de la substitution des atomes d'hydrogène du disilyne par des résidus carbonés. Si ce terme désigne généralement des composés comportant une triple liaison silicium≡silicium, il peut également désigner des composés comportant une triple liaison silicium≡carbone. À l'instar des disilènes, qui sont plus stables que le disilène H2Si=SiH2, certains disilynes sont suffisamment stables pour avoir pu être synthétisés et caractérisés.
* Structure du premier disilyne publié. Le premier disilyne à avoir été publié, en 2004, est un composé de structure R12R2Si–Si2–SiR2R12, avec R1 = HC(Si(CH3)3)2 et R2 = –CH(CH3)2. Il a été obtenu par réduction du précurseur tétrabromé à l'aide de potassium-graphite. Il s'agit d'un composé cristallin vert émeraude sensible à l'humidité et à l'air, qui se décompose en fondant à partir de 128 °C, dans lequel la cristallographie aux rayons X a permis d'identifier que les quatre atomes de silicium centraux ne sont pas alignés mais adoptent une configuration trans avec un angle –Si≡Si–Si– de 137°. La triple liaison Si≡Si a une longueur de 206 pm — environ 4 % de moins qu'une double liaison Si=Si — tandis que les liaisons simples Si–Si ont une longueur de 237 pm. Les calculs prédisent un ordre de liaison de 2,6. Un autre mode de calcul de l'ordre de liaison montre que celle-ci ferait intervenir deux paires d'électrons, avec une troisième paire dans une orbitale non liante. (fr)
|
| rdfs:comment
|
- Το δισιλίνιο [ αγγλικά: disilyn(e)] είναι ανόργανη ομοιοπολική χημική ένωση, που περιέχει πυρίτιο και υδρογόνο, και έχει μοριακό τύπο Si2H2, αν και παριστάνεται συχνά και με τον ημισυντακτικό τύπο HSi≡SiH. Αποτελεί το πυριτιούχο ανάλογο του αιθινίου. Το δισιλίνιο δεν είναι καλά γνωστό ή χαρακτηρισμένο και είναι κινητικά ασταθές, γιατί υπάρχει μεταξύ ισομερών: Το πιο σταθερό είναι διγεφυροποιημένο μονής κατάστασης με πλήρη συστηματική ονομασία δις-μH-δισιλίνιο. Ακολουθεί σε σταθερότητα το μονογεφυροποιημένο μH-δισιλίνιο. Τέλος, έχει προβλεφθεί (θεωρητικά) η ύπαρξη και ενός τρίτου μη γερφυροποιημένο μονής κατάστασης ισομερούς. Όμως, ο όρος «(δι)σιλίνιο» επεκτείνεται και πέραν της «μητρικής» ένωσης και σε «θυγατρικές» που περιέχουν έναν τριπλό δεσμό Si≡Si, με γενικό τύπο R2Si2, όπου τα όχι α (el)
- Disilyne is a silicon hydride with the formula Si2H2. Several isomers are possible, but none are sufficiently stable to be of practical value. Substituted disilynes contain a formal silicon–silicon triple bond and as such are sometimes written R2Si2 (where R is a substituent group). They are the silicon analogues of alkynes. (en)
- Disilinoa konposatu silizikoa da HSi≡SiH formula duena eta azetilenoaren (HC≡CH) antzeko egitura duena. Ez da egonkorra eta ez du balio praktikorik. Kimikari batzuek disilino esaten diete Si≡C lotura duten konposatuei. (eu)
- Le disilyne est un composé chimique de formule semi-développée HSi≡SiH. C'est le plus simple des hydrures de silicium insaturés, possédant une triple liaison –Si≡Si–, analogue structurel silicié de l'acétylène HC≡CH. Par extension, les disilynes constituent une classe de molécules issues de la substitution des atomes d'hydrogène du disilyne par des résidus carbonés. Si ce terme désigne généralement des composés comportant une triple liaison silicium≡silicium, il peut également désigner des composés comportant une triple liaison silicium≡carbone.
* Structure du premier disilyne publié. (fr)
|
