| dbo:abstract
|
- Daniel Katz (* 25. listopadu 1938 Helsinky, Finsko) je finský humorista židovského původu. Ve svém díle se zabývá osudy finských Židů během 2. světové války. Jde o finského humoristu a jednoho z mála finských židovských autorů. Jeho dílo tak zaujme hlavně čtenáře, který se chce dozvědět něco o historii Židů ve Finsku, hlavně pak tedy o událostech spojených s druhou světovou válkou, čili s holokaustem a „endlösungem“. Narodil se 25. listopadu 1938 v Helsinkách, je to zástupce čtvrté generace Židů, která přišla do Finska. I když své romány píše ve finštině, jeho mateřským jazykem je švédština, tak jako tomu bylo u většiny finských Židů v první polovině 20. století. Jazykem Židů příchozích do Finska byl totiž jidiš, popřípadě i ruština (mnoho jich přicházelo z území dnešního Běloruska, které bylo tehdy pod správou Ruska), který patří stejně jako švédština k jazykům germánským, proto si ji Židé začali osvojovat dříve než finštinu. Na helsinské univerzitě vystudoval literaturu, ale profesionálnímu psaní se začal věnovat až koncem 60. let 20. století, kdy vyšel jeho debut. V mládí vystřídal několik povolání, na židovské škole v Helsinkách vyučoval historii Židů a několik let strávil také v Izraeli, kde pracoval na stavbě tunelu pro první izraelské metro. Tato zkušenost byla určitě důležitým bodem pro jeho pozdější tvorbu. Tehdy v Izraeli ho napadlo, že by tam mohl zůstat, v zemi svých předků, ale později si uvědomil, že jeho domov už je ve Finsku. (cs)
- دانيال كاتس (بالفنلندية: Daniel Katz) (25 نوفمبر 1938، هلسنكي في فنلندا)؛ مؤلِّف، كاتب مسرحي، صحفي، ممثل وروائي فنلندي. (ar)
- Daniel Katz (* 25. November 1938 in Helsinki) ist ein finnischer jüdischer Autor und Freiberufler. (de)
- Daniel Katz (born 1938 in Helsinki) is a Finnish writer. He is a graduate of the University of Helsinki in the Humanities. He worked as a Jewish history teacher at the Jewish School in Helsinki, and in Haifa Israel as a driller on subway construction. He writes in Finnish. His first commercially successful novel, Kun isoisä Suomeen hiihti (When Grandfather Skied to Finland), is a humorous description of Katz's family history and Finland's entry into World War II. As an ethnic minority writer, Katz has written as an outsider regarding life in Finland. He has been awarded and been a finalist for the J. H. Erkko Award (debut novel), Runeberg Prize and others. Katz has four children, including Dunja Katz and the musician Kalle Katz. He lives in Loviisa, Finland. (en)
- Daniel Katz, né le 25 novembre 1938 à Helsinki est un écrivain finlandais de langue finnoise. (fr)
- Daniel Katz (Helsinki, 25 november 1938) is een Finse schrijver. Hij is weleens de eerste Finstalige joodse schrijver genoemd. Hij studeerde aan de letterenfaculteit van de universiteit van Helsinki. Katz is werkzaam geweest als onder andere godsdienstleraar, tunnelboorder en tolk. Tot zijn oeuvre behoren romans, korte verhalen, toneelstukken, hoorspelen en tv-series. Hij is het bekendst van zijn debuutroman Kun isoisä Suomeen hiihti (Toen grootvader op ski's naar Finland kwam), een humoristische familiekroniek over een joods geslacht in Finland en Rusland. Zijn boeken zijn vertaald in meerdere talen, waaronder Duits, Zweeds, Ests, Hongaars en Tsjechisch. Nederlandse vertalingen van zijn boeken bestaan nog niet. Tegenwoordig woont hij in Loviisa, Finland. (nl)
- Daniel Katz (ur. 25 listopada 1938 w Helsinkach) - fiński pisarz i prozaik o żydowskich korzeniach, piszący w języku fińskim. Mieszka w fińskim mieście Loviisa. Studiował na uniwersytecie w Helsinkach. Był nauczycielem historii Żydów, przez krótki czas pracował w Izraelu przy wierceniu tunelu metra, był też tłumaczem. Jego twórczość obejmuje powieści, opowiadania, sztuki teatralne, słuchowiska i seriale telewizyjne. Utwory Katza zostały przetłumaczone na wiele języków: angielski, chorwacki, czeski, estoński, francuski, niemiecki, polski, słowacki, słoweński, szwedzki i węgierski. Debiutował w 1969 roku powieścią Kun isoisä Suomeen hiihti (wyd. polskie: Gdy dziadek do Finlandii na nartach szedł), w której opisał historię swojej żydowskiej rodziny oraz nawiązał do wydarzeń wojny zimowej. Jest to najpopularniejszy utwór Daniela Katza także za granicą. W Polsce ukazała się również jego powieść Laituri matkalla mereen (2001, wyd. polskie: Kobieta pułkownika), w której Katz nawiązał do tragicznych wydarzeń wojny domowej w byłej Jugosławii. Tytułową bohaterką tej tragikomicznej powieści jest córka bośniackiego Serba, którą uratował fiński pułkownik z misji ONZ, pojął za żonę i osiadł z nią w swojej rodzinnej miejscowości w Finlandii. Kobieta pułkownika w 2001 roku była nominowana do najważniejszej fińskiej nagrody literackiej „Finlandia”. Na uwagę zasługuje ostatnia książka Daniela Katza, zbiór opowiadań i bajek zwierzęcych Berberileijonan rakkaus ja muita tarinoita (WSOY, 2008) z racji występujących w nim akcentów polskich: bohaterem opowiadania Sanojen paino (Waga słów) jest mieszkający w Poznaniu biolog, doktor Traugutt Chalupiec. Za ten zbiór Daniel Katz został w roku 2009 uhonorowany fińską nagrodą państwową; książka była też nominowana do prestiżowej Nagrody Runeberga w 2009 roku. Trzy bajki zwierzęce, które później weszły do tego zbioru (Łoś i pisarz, Lis i kruk, Pies i myśliwy) zamieściło czasopismo Midrasz (nr 6/2006). Polskie akcenty pojawiały się w twórczości Katza już wcześniej: Opowiadanie Talo Sleesiassa („Dom na Śląsku”) ze zbioru Satavuotias muna opowiada o próbie odzyskania majątku przez żydowską rodzinę, która przed wojną mieszkała we Wrocławiu. W roku 2005, z okazji promocji polskiego wydania swojej pierwszej powieści, Daniel Katz przyjechał do Polski na zaproszenie swojego wydawcy, Wydawnictwa Akademickiego „Dialog”. Gościł wówczas w Poznaniu, Warszawie i Krakowie. (pl)
- Daniel Katz, född 25 november 1938 i Helsingfors, är en finländsk författare. Katz, som växte upp i en tvåspråkig judisk familj har främst producerat sig på finska, men även skrivit tv-manus direkt för Finlands svenska television. Hans romaner är drastiska, inte sällan humoristiska skrönor, där han vrider upp vardagen i yttersta komik. Judiska traditioner skildras med värme, men inte utan kritiska markeringar. Bland hans prosaverk märks Kun isoisä Suomeen hiihti (1969) och Orvar Kleinin kuolema (1976). Han tilldelades 2009 statens litteraturpris för sin bok Berberileijonan rakkaus ja muita tarinoita som innehåller 26 fabler. Han är även uppmärksammad som dramatiker. Han tilldelades Pro Finlandia-medaljen 2015. (sv)
- Даниэль Кац (фин. Daniel Katz; род. 25 ноября 1938, Хельсинки, Финляндия) — финский писатель еврейского происхождения, награждённый высшей государственной наградой для деятелей искусства — медалью «Pro Finlandia» (2015). (ru)
|
| rdfs:comment
|
- دانيال كاتس (بالفنلندية: Daniel Katz) (25 نوفمبر 1938، هلسنكي في فنلندا)؛ مؤلِّف، كاتب مسرحي، صحفي، ممثل وروائي فنلندي. (ar)
- Daniel Katz (* 25. November 1938 in Helsinki) ist ein finnischer jüdischer Autor und Freiberufler. (de)
- Daniel Katz, né le 25 novembre 1938 à Helsinki est un écrivain finlandais de langue finnoise. (fr)
- Daniel Katz, född 25 november 1938 i Helsingfors, är en finländsk författare. Katz, som växte upp i en tvåspråkig judisk familj har främst producerat sig på finska, men även skrivit tv-manus direkt för Finlands svenska television. Hans romaner är drastiska, inte sällan humoristiska skrönor, där han vrider upp vardagen i yttersta komik. Judiska traditioner skildras med värme, men inte utan kritiska markeringar. Bland hans prosaverk märks Kun isoisä Suomeen hiihti (1969) och Orvar Kleinin kuolema (1976). Han tilldelades 2009 statens litteraturpris för sin bok Berberileijonan rakkaus ja muita tarinoita som innehåller 26 fabler. Han är även uppmärksammad som dramatiker. Han tilldelades Pro Finlandia-medaljen 2015. (sv)
- Даниэль Кац (фин. Daniel Katz; род. 25 ноября 1938, Хельсинки, Финляндия) — финский писатель еврейского происхождения, награждённый высшей государственной наградой для деятелей искусства — медалью «Pro Finlandia» (2015). (ru)
- Daniel Katz (* 25. listopadu 1938 Helsinky, Finsko) je finský humorista židovského původu. Ve svém díle se zabývá osudy finských Židů během 2. světové války. Jde o finského humoristu a jednoho z mála finských židovských autorů. Jeho dílo tak zaujme hlavně čtenáře, který se chce dozvědět něco o historii Židů ve Finsku, hlavně pak tedy o událostech spojených s druhou světovou válkou, čili s holokaustem a „endlösungem“. (cs)
- Daniel Katz (born 1938 in Helsinki) is a Finnish writer. He is a graduate of the University of Helsinki in the Humanities. He worked as a Jewish history teacher at the Jewish School in Helsinki, and in Haifa Israel as a driller on subway construction. Katz has four children, including Dunja Katz and the musician Kalle Katz. He lives in Loviisa, Finland. (en)
- Daniel Katz (ur. 25 listopada 1938 w Helsinkach) - fiński pisarz i prozaik o żydowskich korzeniach, piszący w języku fińskim. Mieszka w fińskim mieście Loviisa. Studiował na uniwersytecie w Helsinkach. Był nauczycielem historii Żydów, przez krótki czas pracował w Izraelu przy wierceniu tunelu metra, był też tłumaczem. Jego twórczość obejmuje powieści, opowiadania, sztuki teatralne, słuchowiska i seriale telewizyjne. Utwory Katza zostały przetłumaczone na wiele języków: angielski, chorwacki, czeski, estoński, francuski, niemiecki, polski, słowacki, słoweński, szwedzki i węgierski. (pl)
- Daniel Katz (Helsinki, 25 november 1938) is een Finse schrijver. Hij is weleens de eerste Finstalige joodse schrijver genoemd. Hij studeerde aan de letterenfaculteit van de universiteit van Helsinki. Katz is werkzaam geweest als onder andere godsdienstleraar, tunnelboorder en tolk. Tot zijn oeuvre behoren romans, korte verhalen, toneelstukken, hoorspelen en tv-series. Hij is het bekendst van zijn debuutroman Kun isoisä Suomeen hiihti (Toen grootvader op ski's naar Finland kwam), een humoristische familiekroniek over een joods geslacht in Finland en Rusland. (nl)
|
