| dbo:abstract
|
- The 21 demands of MKS (Polish: 21 postulatów MKS) was a list of demands issued on 17 August 1980 by the Interfactory Strike Committee (Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, MKS) in Poland. The first demand was the right to create independent trade unions. Other demands called the government to respect the constitutional rights and freedoms, dismantling the privileges for Polish United Workers' Party members, and taking actions to improve the economic conditions of Polish citizens. The demands eventually led to the Gdańsk Agreement and creation of Solidarity. The charter was written up on two wooden boards and hung on the gates of the shipyard on 18 August 1980. To mark the first anniversary of the August unrest, the demands were put on display in Gdańsk’s Maritime Museum. The day after Martial Law was declared one museum worker hid them in his loft, where they remained forgotten until 1996. Now added to the UNESCO Memory of the World Register, they can be found housed in Gdańsk’s Roads to Freedom exhibition. (en)
- La 21 postuloj de MKS estis la listo de postuloj anoncita la 17-an de aŭgusto 1980 de Interfaka Strika Komitato (pole: Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, MKS), kiun komencis la postulo pri kreo de liberaj sindikatoj en Pollando. La ceteraj koncernis respektadon de konstituciaj rajtoj kaj de la libero, forigon de partiaj privilegioj kaj plibonigon de sociaj vivkondiĉoj. La postuloj estis por la regopovoj malfacilaj por akcepto, ĉar ili ne nur koncernis ekonomion. Kiel la unuan postulon la strikantoj formulis certigon de la rajto krei la propran reprezentantaron en la ŝtato. Laboristoj volis memstare organiziĝi en liberaj sindikatoj, kiuj povus alparoli al "laborist-kamparana registaro" nome de la "laboranta popolo de la urboj kaj vilaĝoj". Tiamaniere ili pridubigis kredindecon de la Pola Unuiĝinta Laborista Partio kiel partio, kiu devis regi nome de la proletaro. Laŭvicaj postuloj ankaŭ havis politikan karakteron. Laboristoj postulis respektadon, entenatan en la konstitucio de la Pola Popola Respubliko, de la rajto al esprimlibereco kaj aliron al kontrolataj de la partio amaskomunikiloj. Strikantoj postulis ankaŭ ĉesigon de reprezalio kontraŭ personoj persekutataj pro la konvinkoj. Laboristoj prezentis ankaŭ plurajn postulojn ekonomiajn kaj sociajn. Ili strebis al efektivigo de ŝanĝoj en administrado por ke la lando povu eliri el la ekonomia krizo. Ili postulis pligrandigon de apogo por personoj edukantaj infanojn. Grava afero por ili estis mallongigo de pensiula aĝo kaj reformo de la sanoservo. La lasta postulo koncernis liberajn sabatojn. La postularo de laboristoj ŝajnis al la partio radikalaj, sed ili ne deziris renverson de la "popola registaro". La tiutempa geopolitika situacio ne donis esperon por ruinigo de la muroj apartigantaj Pollandon de la libera mondo. La "Imperio de malbono" estis plu minaca. Laŭ la doktrino de Leonid Breĵnev neniu lando apartenanta al la Varsovia Pakto povis rezigni la vojon kondukantan al komunismo. Registaroj establitaj de Sovetunio en la landoj de la Orienta Bloko povus, ajnkaze, kalkuli al "frata helpo" de kamaradoj el najbaraj landoj. Bona ekzemplo estis ĉi tie la Praga Printempo, kiu estis sufokita de la armea invado de la Varsovia Pakto (kune kun Ruĝa Armeo kaj Popola Pola Armeo). La strikantaro vokis al la kreo de "socialismo kun homa vizaĝo". Ili kredis, ke la "popolan" ŝtaton oni povas reformi por plibonigi la sorton de la ordinara homo. La 31-an de aŭgusto 1980 en Ŝipfarejo de Gdańsk oni subskribis kompreniĝon inter Interfaka Strika Komitato, reprezentanta pli ol 700 entreprenejoj, kaj la registara delegitaro. Disputa problemo estis liberigo de politikaj malliberuloj, kion postulis Lech Wałęsa. Vicĉefministro Mieczysław Jagielski fine konsentis skribe la garantion. Je la 16-a horo estis subskribita la fina dokumento de la interkonsento. En 2003 la liston de la 21 postuloj oni enskribis al la listo de Unesko – Memoro de la Mondo. (eo)
- 21 postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego – lista postulatów ogłoszonych 17 sierpnia 1980 przez Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS). Listę otwierało żądanie utworzenia wolnych związków zawodowych. Pozostałe dotyczyły przestrzegania konstytucyjnych praw i wolności, zniesienia przywilejów partyjnych oraz poprawy warunków bytowych społeczeństwa. Lista żądań powstała na podstawie postulatów strajkujących zakładów pracy, po gorących dyskusjach w gronie liderów strajku, m.in. Andrzeja i Joanny Gwiazdów, Bogdana Lisa, Aliny Pienkowskiej i Lecha Wałęsy (ostatecznie zredagował je Bogdan Borusewicz). 18 sierpnia kierownictwo MKS zdecydowało o podaniu treści postulatów do publicznej wiadomości. Postulaty robotników były dla władz trudne do zaakceptowania, bo nie dotyczyły wyłącznie żądań ekonomicznych. Jako pierwsze żądanie strajkujący postawili zapewnienie im prawa do utworzenia własnej reprezentacji w państwie. Robotnicy chcieli samodzielnie zorganizować się w wolne związki zawodowe, które mogłyby przemawiać do „rządu robotniczo-chłopskiego” w imieniu „ludu pracującego miast i wsi”. W ten sposób stawiali w wątpliwość wiarygodność PZPR jako partii, która miała sprawować rządy w imieniu proletariatu. Kolejne postulaty miały również charakter polityczny. Robotnicy domagali się przestrzegania zawartego w konstytucji PRL prawa do wolności słowa oraz dostępu do kontrolowanych przez partię mediów. Strajkujący żądali też zaprzestania represji wobec osób prześladowanych za przekonania. Robotnicy przedstawili również szereg żądań ekonomicznych i socjalnych. Domagali się przeprowadzenia zmian w gospodarce, aby kraj mógł wyjść z kryzysu gospodarczego. Postulowali zwiększenie wsparcia dla osób wychowujących dzieci. Za ważne uznali też skrócenie wieku emerytalnego i reformę służby zdrowia. W ostatnim postulacie domagali się wolnych sobót. Postulaty robotników wydawały się Partii radykalne, ale nie pragnęli oni obalenia „władzy ludowej”. ZSRR był wciąż groźny. Zgodnie z doktryną Leonida Breżniewa, żaden kraj należący do Układu Warszawskiego nie mógł zawrócić z drogi do komunizmu. Rządy osadzone przez ZSRR w krajach obozu wschodniego mogły w razie problemów liczyć na „bratnią pomoc” od towarzyszy z państw sąsiednich. Przykładem była tutaj Praska Wiosna, która została siłą stłumiona poprzez inwazję wojsk Układu Warszawskiego (w tym Armii Czerwonej oraz Ludowego Wojska Polskiego) na Czechosłowację. Strajkujący wzywali do stworzenia „socjalizmu z ludzką twarzą”. Wierzyli, że państwo „ludowe” można zreformować, aby polepszyć los zwykłych obywateli. 31 sierpnia 1980 r. w sali BHP Stoczni Gdańskiej zostało podpisane porozumienie pomiędzy MKS reprezentującym ponad 700 zakładów oraz delegacją rządową. Kwestią sporną było zwolnienie więźniów politycznych, czego domagał się Lech Wałęsa. Wicepremier Mieczysław Jagielski ostatecznie wyraził zgodę na pisemne gwarancje zwolnienia więźniów. O godzinie 16 podpisano dokument końcowy porozumień. W 2003 lista 21 postulatów wpisana została na listę najbardziej wartościowych dokumentów świata UNESCO – Pamięć Świata. (pl)
|
| dbo:thumbnail
| |
| dbo:wikiPageExternalLink
| |
| dbo:wikiPageID
| |
| dbo:wikiPageLength
|
- 4686 (xsd:nonNegativeInteger)
|
| dbo:wikiPageRevisionID
| |
| dbo:wikiPageWikiLink
| |
| dbp:wikiPageUsesTemplate
| |
| dcterms:subject
| |
| gold:hypernym
| |
| rdf:type
| |
| rdfs:comment
|
- The 21 demands of MKS (Polish: 21 postulatów MKS) was a list of demands issued on 17 August 1980 by the Interfactory Strike Committee (Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, MKS) in Poland. The first demand was the right to create independent trade unions. Other demands called the government to respect the constitutional rights and freedoms, dismantling the privileges for Polish United Workers' Party members, and taking actions to improve the economic conditions of Polish citizens. The demands eventually led to the Gdańsk Agreement and creation of Solidarity. (en)
- La 21 postuloj de MKS estis la listo de postuloj anoncita la 17-an de aŭgusto 1980 de Interfaka Strika Komitato (pole: Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, MKS), kiun komencis la postulo pri kreo de liberaj sindikatoj en Pollando. La ceteraj koncernis respektadon de konstituciaj rajtoj kaj de la libero, forigon de partiaj privilegioj kaj plibonigon de sociaj vivkondiĉoj. La strikantaro vokis al la kreo de "socialismo kun homa vizaĝo". Ili kredis, ke la "popolan" ŝtaton oni povas reformi por plibonigi la sorton de la ordinara homo. (eo)
- 21 postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego – lista postulatów ogłoszonych 17 sierpnia 1980 przez Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS). Listę otwierało żądanie utworzenia wolnych związków zawodowych. Pozostałe dotyczyły przestrzegania konstytucyjnych praw i wolności, zniesienia przywilejów partyjnych oraz poprawy warunków bytowych społeczeństwa. Strajkujący wzywali do stworzenia „socjalizmu z ludzką twarzą”. Wierzyli, że państwo „ludowe” można zreformować, aby polepszyć los zwykłych obywateli. (pl)
|
| rdfs:label
|
- 21 demands of MKS (en)
- 21 postuloj (eo)
- 21 postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (pl)
|
| owl:sameAs
| |
| prov:wasDerivedFrom
| |
| foaf:depiction
| |
| foaf:isPrimaryTopicOf
| |
| is dbo:wikiPageDisambiguates
of | |
| is dbo:wikiPageRedirects
of | |
| is dbo:wikiPageWikiLink
of | |
| is foaf:primaryTopic
of | |
