. "2783"^^ . "Nafarroako Gerra Zibila 1451ean hasi zen, Gaztelako eta Aragoiko erresumek bultzatuta. Zuria I.a Nafarroakoa hil eta hamar urtera, bere bigarren senar Joanes II.a Aragoikoa erregekideak koroa usurpatu zuen, semeari, Karlos Bianako Printzeari, eman beharrean. Gaztela eta Aragoiko Erresumei Nafarroako konkista erraztu zien gerrak."@eu . . "Navarresischer B\u00FCrgerkrieg"@de . "\u0413\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043D\u0441\u043A\u0430\u044F \u0432\u043E\u0439\u043D\u0430 \u0432 \u041D\u0430\u0432\u0430\u0440\u0440\u0435 \u2014 \u0443\u0441\u043B\u043E\u0432\u043D\u043E\u0435 \u043D\u0430\u0437\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435 \u043A\u043E\u043D\u0444\u043B\u0438\u043A\u0442\u0430 1451\u20141455 \u0433\u043E\u0434\u043E\u0432 (\u0432 \u0440\u044F\u0434\u0435 \u0438\u0441\u0442\u043E\u0447\u043D\u0438\u043A\u043E\u0432 \u0434\u0430\u0442\u043E\u0439 \u043E\u043A\u043E\u043D\u0447\u0430\u043D\u0438\u044F \u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0435\u0442\u0441\u044F 1464 \u0433\u043E\u0434). \u041F\u0440\u0438\u0447\u0438\u043D\u043E\u0439 \u043A\u043E\u043D\u0444\u043B\u0438\u043A\u0442\u0430 \u0441\u0442\u0430\u043B \u0441\u043F\u043E\u0440 \u043E \u043F\u0440\u0435\u0441\u0442\u043E\u043B\u043E\u043D\u0430\u0441\u043B\u0435\u0434\u0438\u0438 \u0441\u043F\u0443\u0441\u0442\u044F \u0434\u0435\u0441\u044F\u0442\u044C \u043B\u0435\u0442 \u043F\u043E\u0441\u043B\u0435 \u0441\u043C\u0435\u0440\u0442\u0438 \u0411\u043B\u0430\u043D\u043A\u0438 I, \u043A\u043E\u0440\u043E\u043B\u0435\u0432\u044B \u041D\u0430\u0432\u0430\u0440\u0440\u044B; \u0442\u0440\u043E\u043D \u0443\u0437\u0443\u0440\u043F\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043B \u0435\u0451 \u0432\u0442\u043E\u0440\u043E\u0439 \u0441\u0443\u043F\u0440\u0443\u0433, \u0425\u0443\u0430\u043D II \u0410\u0440\u0430\u0433\u043E\u043D\u0441\u043A\u0438\u0439, \u043F\u0440\u0430\u0432\u0430 \u043A\u043E\u0442\u043E\u0440\u043E\u0433\u043E \u043E\u0441\u043F\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u043B \u0435\u0433\u043E \u0441\u044B\u043D, \u041A\u0430\u0440\u043B \u0412\u0438\u0430\u043D\u0441\u043A\u0438\u0439, \u043D\u0435 \u0443\u0434\u043E\u0432\u043E\u043B\u044C\u0441\u0442\u0432\u043E\u0432\u0430\u0432\u0448\u0438\u0439\u0441\u044F \u043F\u0440\u0435\u0434\u043B\u043E\u0436\u0435\u043D\u043D\u044B\u043C \u0435\u043C\u0443 \u043E\u0442\u0446\u043E\u043C \u0442\u0438\u0442\u0443\u043B\u043E\u043C \u043B\u0435\u0439\u0442\u0435\u043D\u0430\u043D\u0442\u0430 \u041D\u0430\u0432\u0430\u0440\u0440\u044B. \u0412\u043E\u0439\u043D\u0430 \u0431\u044B\u043B\u0430 \u0434\u043B\u0438\u0442\u0435\u043B\u044C\u043D\u043E\u0439, \u043D\u043E \u043D\u0435 \u043A\u0440\u043E\u0432\u0430\u0432\u043E\u0439; \u0432 1452 \u0433\u043E\u0434\u0443 \u0432\u043E\u0439\u0441\u043A\u0430 \u041A\u0430\u0440\u043B\u0430 \u0431\u044B\u043B\u0438 \u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0442\u044B, \u0430 \u0441\u0430\u043C \u043E\u043D \u0431\u0435\u0436\u0430\u043B \u0432\u043E \u0424\u0440\u0430\u043D\u0446\u0438\u044E. \u041A 1455 \u0433\u043E\u0434\u0443 \u041D\u0430\u0432\u0430\u0440\u0440\u0430 \u0444\u0430\u043A\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u0438 \u043F\u0435\u0440\u0435\u0448\u043B\u0430 \u043F\u043E\u0434 \u043F\u043E\u043B\u043D\u044B\u0439 \u043A\u043E\u043D\u0442\u0440\u043E\u043B\u044C \u0410\u0440\u0430\u0433\u043E\u043D\u0430."@ru . . . . "Guerra Civil de Navarra"@pt . . . . "Der Navarresische B\u00FCrgerkrieg von 1451 bis 1455 war der Thronfolgekrieg, der durch die Usurpation des navarresischen Throns durch Johann von Arag\u00F3n, den Witwer der K\u00F6nigin Blanka, verursacht wurde. Er endete mit dem Sieg Johanns und f\u00FChrte mittelfristig zum Verlust der Unabh\u00E4ngigkeit Navarras."@de . . . . . "Guerra Civil navarresa"@ca . "\u30CA\u30D0\u30FC\u30E9\u5185\u6226"@ja . . . . "\u30CA\u30D0\u30FC\u30E9\u5185\u6226 \uFF08\u30B9\u30DA\u30A4\u30F3\u8A9E:Guerra Civil de Navarra\uFF09\u306F\u30011451\u5E74\u306B\u59CB\u307E\u3063\u305F\u30CA\u30D0\u30FC\u30E9\u738B\u56FD\u306E\u5185\u6226\u3002"@ja . . "La guerre civile de Navarre est un conflit successoral qui commence en 1451, dix ans apr\u00E8s la mort de la reine Blanche Ire de Navarre, alors que la couronne est usurp\u00E9e par son second \u00E9poux, le roi Jean II d'Aragon, qui refuse de la c\u00E9der \u00E0 leur fils Charles de Viane. Sur ce conflit successoral se greffent la rivalit\u00E9 de deux partis nobiliaires Navarrais, les Agramontais et les Beaumontais, et les app\u00E9tits d'expansion territoriale des puissants royaumes voisins de Castille et d'Aragon. Le conflit est en r\u00E9alit\u00E9 peu sanglant, constitu\u00E9 de sabotages et d'escarmouches, au cours duquel on ne d\u00E9plore que deux assassinats. Ses cons\u00E9quences n'en sont pas moins importantes puisque cette guerre civile ouvre les portes \u00E0 l'annexion du royaume par la couronne castillano-aragonaise un demi-si\u00E8cle plus tard."@fr . . . "1034380704"^^ . . . "La guerra civil de Navarra fue una guerra civil que se inici\u00F3 en el Reino de Navarra en 1451, con motivo del pleito sucesorio que se produjo tras la muerte de la reina Blanca I de Navarra entre su marido don Juan, rey jure uxoris (por matrimonio), apoyado por los agramonteses, y el hijo de ambos el pr\u00EDncipe Carlos de Viana, apoyado por los beaumonteses. En este conflicto intervinieron o se vieron implicadas las Coronas vecinas de Castilla y de Arag\u00F3n. En lo que ser\u00EDa una larga contienda no hubo pr\u00E1cticamente enfrentamientos armados, consistiendo en expediciones, asedios m\u00E1s o menos pasivos, destrucci\u00F3n de cosechas y otros sabotajes. La guerra civil termin\u00F3 con la firma el 22 de noviembre de 1464 de la concordia de Tarragona entre Juan II y los l\u00EDderes beaumonteses por la que estos lo reconoc\u00EDan como rey de Navarra. Sobre la disputada cuesti\u00F3n sucesoria \u2014Carlos de Viana hab\u00EDa muerto tres a\u00F1os antes y sus derechos a la Corona navarra hab\u00EDan pasado a su hermana do\u00F1a Blanca\u2014 se ocupar\u00EDan las Cortes de Navarra. Pero estas no tuvieron oportunidad de tratar el tema porque pocos d\u00EDas despu\u00E9s mor\u00EDa do\u00F1a Blanca en su cautiverio del Bearn.\u200B\u200B"@es . . . . . "La guerre civile de Navarre est un conflit successoral qui commence en 1451, dix ans apr\u00E8s la mort de la reine Blanche Ire de Navarre, alors que la couronne est usurp\u00E9e par son second \u00E9poux, le roi Jean II d'Aragon, qui refuse de la c\u00E9der \u00E0 leur fils Charles de Viane. Sur ce conflit successoral se greffent la rivalit\u00E9 de deux partis nobiliaires Navarrais, les Agramontais et les Beaumontais, et les app\u00E9tits d'expansion territoriale des puissants royaumes voisins de Castille et d'Aragon."@fr . "Nafarroako Gerra Zibila"@eu . "La Guerra Civil navarresa fou un conflicte successori per al tron del Regne de Navarra, que enfront\u00E0 Carles de Viana i el seu pare Joan el Gran. De la uni\u00F3 de Joan el Gran i la seva primera esposa, Blanca I de Navarra, havia nascut Carles de Viana, primer pr\u00EDncep de Viana, que segons les capitulacions matrimonials de 1419 havia d'heretar el regne de Navarra a la mort de la seva mare. Per\u00F2 el 1441, al morir Blanca de Navarra, el rei Joan el Sense Fe li va usurpar el tron navarr\u00E8s i tan sols conced\u00ED al seu fill la lloctin\u00E8ncia del regne."@ca . "19550937"^^ . . "La guerra civile navarrese del 1451 - 1455 fu un conflitto per la successione al trono del Regno di Navarra che contrappose re Giovanni II di Navarra a suo figlio ed erede apparente Carlo. Quando la guerra ebbe inizio, Giovani II era gi\u00E0 stato incoronato re di Navarra dal 1425 tramite il matrimonio con sua moglie, Bianca I di Navarra, che lo aveva sposato nel 1420. Secondo gli accordi matrimoniali stilati nel 1419, il figlio di Giovanni e Bianca sarebbe succeduto al trono della Navarra alla morte di Bianca. Quando Bianca mor\u00EC nel 1441, Giovanni mantenne il governo nelle proprie mani e ne priv\u00F2 pertanto suo figlio Carlo (n. 1421), che venne creato nel 1423 Principe di Viana. Giovanni tent\u00F2 di accontentare suo figlio concedendogli la luogotenenza della Navarra, ma gli alleati francesi di Car"@it . "La guerra civil de Navarra fue una guerra civil que se inici\u00F3 en el Reino de Navarra en 1451, con motivo del pleito sucesorio que se produjo tras la muerte de la reina Blanca I de Navarra entre su marido don Juan, rey jure uxoris (por matrimonio), apoyado por los agramonteses, y el hijo de ambos el pr\u00EDncipe Carlos de Viana, apoyado por los beaumonteses. En este conflicto intervinieron o se vieron implicadas las Coronas vecinas de Castilla y de Arag\u00F3n. En lo que ser\u00EDa una larga contienda no hubo pr\u00E1cticamente enfrentamientos armados, consistiendo en expediciones, asedios m\u00E1s o menos pasivos, destrucci\u00F3n de cosechas y otros sabotajes."@es . . "The Navarrese Civil War of 1451\u20131455 pitted John II of the Kingdom of Navarre against his son and heir-apparent, Charles IV. When the war started, John II had been King of Navarre since 1425 through his first wife, Blanche I of Navarre, who had married him in 1420. By the marriage pact of 1419, John and Blanche's eldest son was to succeed to Navarre on Blanche's death. When Blanche died in 1441, John retained the government of her lands and dispossessed his own eldest son, Charles (born 1421), who had already been made Prince of Viana by his grandfather Charles III of Navarre in 1423. John tried to assuage his son with the lieutenancy of Navarre, but his son's French upbringing and French allies, the , brought the two into conflict. John was supported by the ."@en . . . . "\u0413\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043D\u0441\u043A\u0430\u044F \u0432\u043E\u0439\u043D\u0430 \u0432 \u041D\u0430\u0432\u0430\u0440\u0440\u0435 \u2014 \u0443\u0441\u043B\u043E\u0432\u043D\u043E\u0435 \u043D\u0430\u0437\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435 \u043A\u043E\u043D\u0444\u043B\u0438\u043A\u0442\u0430 1451\u20141455 \u0433\u043E\u0434\u043E\u0432 (\u0432 \u0440\u044F\u0434\u0435 \u0438\u0441\u0442\u043E\u0447\u043D\u0438\u043A\u043E\u0432 \u0434\u0430\u0442\u043E\u0439 \u043E\u043A\u043E\u043D\u0447\u0430\u043D\u0438\u044F \u0441\u0447\u0438\u0442\u0430\u0435\u0442\u0441\u044F 1464 \u0433\u043E\u0434). \u041F\u0440\u0438\u0447\u0438\u043D\u043E\u0439 \u043A\u043E\u043D\u0444\u043B\u0438\u043A\u0442\u0430 \u0441\u0442\u0430\u043B \u0441\u043F\u043E\u0440 \u043E \u043F\u0440\u0435\u0441\u0442\u043E\u043B\u043E\u043D\u0430\u0441\u043B\u0435\u0434\u0438\u0438 \u0441\u043F\u0443\u0441\u0442\u044F \u0434\u0435\u0441\u044F\u0442\u044C \u043B\u0435\u0442 \u043F\u043E\u0441\u043B\u0435 \u0441\u043C\u0435\u0440\u0442\u0438 \u0411\u043B\u0430\u043D\u043A\u0438 I, \u043A\u043E\u0440\u043E\u043B\u0435\u0432\u044B \u041D\u0430\u0432\u0430\u0440\u0440\u044B; \u0442\u0440\u043E\u043D \u0443\u0437\u0443\u0440\u043F\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043B \u0435\u0451 \u0432\u0442\u043E\u0440\u043E\u0439 \u0441\u0443\u043F\u0440\u0443\u0433, \u0425\u0443\u0430\u043D II \u0410\u0440\u0430\u0433\u043E\u043D\u0441\u043A\u0438\u0439, \u043F\u0440\u0430\u0432\u0430 \u043A\u043E\u0442\u043E\u0440\u043E\u0433\u043E \u043E\u0441\u043F\u0430\u0440\u0438\u0432\u0430\u043B \u0435\u0433\u043E \u0441\u044B\u043D, \u041A\u0430\u0440\u043B \u0412\u0438\u0430\u043D\u0441\u043A\u0438\u0439, \u043D\u0435 \u0443\u0434\u043E\u0432\u043E\u043B\u044C\u0441\u0442\u0432\u043E\u0432\u0430\u0432\u0448\u0438\u0439\u0441\u044F \u043F\u0440\u0435\u0434\u043B\u043E\u0436\u0435\u043D\u043D\u044B\u043C \u0435\u043C\u0443 \u043E\u0442\u0446\u043E\u043C \u0442\u0438\u0442\u0443\u043B\u043E\u043C \u043B\u0435\u0439\u0442\u0435\u043D\u0430\u043D\u0442\u0430 \u041D\u0430\u0432\u0430\u0440\u0440\u044B. \u0412\u043E\u0439\u043D\u0430 \u0431\u044B\u043B\u0430 \u0434\u043B\u0438\u0442\u0435\u043B\u044C\u043D\u043E\u0439, \u043D\u043E \u043D\u0435 \u043A\u0440\u043E\u0432\u0430\u0432\u043E\u0439; \u0432 1452 \u0433\u043E\u0434\u0443 \u0432\u043E\u0439\u0441\u043A\u0430 \u041A\u0430\u0440\u043B\u0430 \u0431\u044B\u043B\u0438 \u0440\u0430\u0437\u0431\u0438\u0442\u044B, \u0430 \u0441\u0430\u043C \u043E\u043D \u0431\u0435\u0436\u0430\u043B \u0432\u043E \u0424\u0440\u0430\u043D\u0446\u0438\u044E. \u041A 1455 \u0433\u043E\u0434\u0443 \u041D\u0430\u0432\u0430\u0440\u0440\u0430 \u0444\u0430\u043A\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u0438 \u043F\u0435\u0440\u0435\u0448\u043B\u0430 \u043F\u043E\u0434 \u043F\u043E\u043B\u043D\u044B\u0439 \u043A\u043E\u043D\u0442\u0440\u043E\u043B\u044C \u0410\u0440\u0430\u0433\u043E\u043D\u0430."@ru . . . . . . . . . "\u30CA\u30D0\u30FC\u30E9\u5185\u6226 \uFF08\u30B9\u30DA\u30A4\u30F3\u8A9E:Guerra Civil de Navarra\uFF09\u306F\u30011451\u5E74\u306B\u59CB\u307E\u3063\u305F\u30CA\u30D0\u30FC\u30E9\u738B\u56FD\u306E\u5185\u6226\u3002"@ja . . . "The Navarrese Civil War of 1451\u20131455 pitted John II of the Kingdom of Navarre against his son and heir-apparent, Charles IV. When the war started, John II had been King of Navarre since 1425 through his first wife, Blanche I of Navarre, who had married him in 1420. By the marriage pact of 1419, John and Blanche's eldest son was to succeed to Navarre on Blanche's death. When Blanche died in 1441, John retained the government of her lands and dispossessed his own eldest son, Charles (born 1421), who had already been made Prince of Viana by his grandfather Charles III of Navarre in 1423. John tried to assuage his son with the lieutenancy of Navarre, but his son's French upbringing and French allies, the , brought the two into conflict. John was supported by the . From 1451 to 1455, they were engaged in open warfare in Navarre. Charles was defeated at the in 1452, captured, and released; and John tried to disinherit him by illegally naming his daughter Eleanor, who was married to Gaston IV of Foix, his successor. In 1451, John's new wife, Juana Enr\u00EDquez, gave birth to a son, Ferdinand. In 1452, Charles fled his father first to France, where he vainly sought allies, and later to the court of his uncle, John's elder brother, Alfonso V of Aragon at Naples. Charles was popular in Spain and John was increasingly unpopular as he refused to recognise Charles as his \"first born\", probably planning to make Ferdinand his heir. The Navarrese Civil War presaged the Catalan Civil War of 1462\u201372, in which John's ill-treatment of Charles was a precipitating event."@en . . . "A Guerra Civil de Navarra iniciou-se em 1451, dez anos ap\u00F3s a morte da rainha Branca I. A primeira causa da guerra foi a usurpa\u00E7\u00E3o da coroa por parte do segundo marido de Branca, Jo\u00E3o II de Arag\u00E3o, que continuou no trono em vez de o entregar ao herdeiro leg\u00EDtimo, o seu filho Carlos, Pr\u00EDncipe de Viana. Embora se possa dizer que a guerra civil propriamente dita terminou em 1507, os conflitos n\u00E3o terminaram e desembocariam na conquista de Navarra pelos reinos unificados de Castela e Arag\u00E3o. Apesar da guerra ter sido longa, n\u00E3o foi muito sangrenta, pelo menos de forma direta, mas implicou grandes perdas econ\u00F3micas. Houve muito poucos confrontos armados, consistindo as a\u00E7\u00F5es militares em expedi\u00E7\u00F5es, cercos mais ou menos passivos, destrui\u00E7\u00E3o de colheitas e outros atos de sabotagem. A guerra teve v\u00E1rias perip\u00E9cias e mudan\u00E7as de aliados de ambos os lados. O conflito envolvendo tropas foi iniciado com a entrada de tropas castelhanas em Navarra em 1451, o que, ap\u00F3s negocia\u00E7\u00F5es com Carlos, levou este a enfrentar-se ao seu pai. No in\u00EDcio, o grupo de nobres beaumonteses tomaram o partido de Carlos, enquanto que os seus rivais agramonteses apoiaram Jo\u00E3o II. Em Pamplona, a capital, predominavam os beaumonteses. Jo\u00E3o II tamb\u00E9m contava com apoios em Castela, em grande parte devido ao seu casamento com a ambiciosa Joana Henriques, filha do poderoso Fradrique Henriques, segundo . Em 1460 Jo\u00E3o II aderiu \u00E0 Liga Nobili\u00E1ria, o partido dos nobres castelhanos criado para defender os interesses feudais da nobreza contra o rei Henrique IV. Os conflitos entre a Liga Nobili\u00E1ria e Henrique IV prenunciaram a Guerra de Sucess\u00E3o de Castela, durante a qual foi disputada a coroa castelhana entre a filha de Henrique IV, Joana, a Beltraneja, casada com Afonso V de Portugal, e a sua tia, meia-irm\u00E3 de Henrique, Isabel, a Cat\u00F3lica, casada com Fernando II, filho de Jo\u00E3o II e Joana Henriques. A Catalunha tamb\u00E9m esteve envolvida no conflito. Carlos gozava de muito apoio entre a burguesia catal\u00E3, que se rebelou contra Jo\u00E3o II no princ\u00EDpio da guerra. Carlos morreu em 1461 depois de ter estado preso por duas vezes, a primeira em 1451, ap\u00F3s ter sido capturado na batalha de Aibar, na qual nem sequer houve feridos, e depois em 1460. Esta \u00FAltima pris\u00E3o provocou uma nova revolta na Catalunha, fomentada pelos apoiantes de Carlos. Este foi libertado no ano seguinte, mas morreria 16 dias depois de sair da pris\u00E3o, oficialmente devido a tuberculose, mas houve fortes rumores de que teria sido envenenado pelo seu pai ou pela madrasta Joana Henriques. Esses rumores originaram mais rebeli\u00F5es contra Jo\u00E3o II na Catalunha, apoiadas por Henrique IV. Por sua vez, Jo\u00E3o procurou o apoio de Lu\u00EDs XI de Fran\u00E7a que, paradoxalmente continuou a ser formalmente aliado de Henrique para outros conflitos. Com a morte de Carlos, a disputa da sucess\u00E3o passou ent\u00E3o a ser entre as suas irm\u00E3s, Leonor de Foix, casada com o franc\u00EAs Gast\u00E3o IV, Conde de Foix e que viria a reinar como Leonor I, e Branca II. Branca foi encarcerada pelo pai em Olite em 1461, sendo transferida no ano seguinte para Saint-Jean-Pied-de-Port, onde expressou o seu receio de ser envenenada e escreveu um testamento deixando a coroa de Navarra ao seu primo e ex-marido Henrique IV de Castela, por n\u00E3o concordar com a sucess\u00E3o a favor de Leonor. Em novembro de 1464 assistiu com o pai a uma sess\u00E3o das Cortes de Navarra, mas dez dias mais tarde, em 2 de dezembro de 1464 morreu em Orthez, envenenada por uma dama de Leonor. Em 1464 foram acordadas tr\u00E9guas entre Jo\u00E3o II e , segundo , o l\u00EDder dos beaumonteses, que em 1451 tinha sido preso em Aibar juntamente com Carlos. Leonor assumiu o governo de Navarra em nome de Jo\u00E3o II, mas em setembro de 1468, Jo\u00E3o enviou uma carta a Leonor onde manifesta o seu desacordo numa s\u00E9rie de quest\u00F5es de autoridade e faz amea\u00E7as caso ela atuasse contra o seu interesse. Essa carta exaltou os \u00E2nimos nas cortes reunidas pelo bispo de Pamplona para discutir a resposta a dar ao rei. O bispo seria assassinado pouco depois e Leonor rebelou-se contra o pai e contra a madrasta Joana Henriques. Desta vez foram os beaumonteses a tomarem o partido de Jo\u00E3o, enquanto que os agramonteses tomaram o partido de Leonor. Joana Henriques n\u00E3o escondia os seus planos de uni\u00E3o de Navarra com Castela e Arag\u00E3o na pessoa do seu filho Fernando, o Cat\u00F3lico, herdeiro do trono de Arag\u00E3o e futuro marido da herdeira de Castela, Isabel. Joana Henriques encontrou-se com Leonor em Ejea a 20 de junho de 1467 e acordou formalmente o reconhecimento de Leonor como herdeira de Navarra, enquanto Leonor renunciava \u00E0 coroa aragonesa. Isso mesmo foi confirmado pelas \"capitula\u00E7\u00F5es de Olite\" de 30 de maio de 1471, embora Joana tivesse reafirmado os direitos de sucess\u00E3o do seu filho Fernando em v\u00E1rios documentos oficiais posteriores. O acordo entre a sua m\u00E3e a sua meia-irm\u00E3 n\u00E3o impediu Fernando de intervir nos assuntos de Navarra e em 6 de maio de 1476, um ano ap\u00F3s ter sido aclamado rei de Castela juntamente com Isabel, e tr\u00EAs anos antes da morte do seu pai, assinava um acordo de paz entre agramonteses e beaumonteses intitulando-se \u00ABpela gra\u00E7a de Deus, rei de Navarra, Castela, Le\u00E3o, Portugal, Sic\u00EDlia e primog\u00E9nito de Arag\u00E3o\u00BB. Em 1476, alguns meses depois de desse acordo, Fernando enviou tropas para controlar militarmente uma s\u00E9rie de pra\u00E7as navarras, incluindo a de Pamplona, a pretexto de impedir a penetra\u00E7\u00E3o francesa em Navarra. No mesmo ano, Fernando solicitou ao seu pai o \u00ABencargo das coisas de Navarra\u00BB e nomeou pessoas da sua confian\u00E7a para uma s\u00E9rie de cargos importantes no reino navarro. Ap\u00F3s a morte de Jo\u00E3o II, a 20 de fevereiro de 1479, Leonor de Foix foi proclamada rainha de Navarra como Leonor I, a 1 de mar\u00E7o, mas morreu 15 dias depois, tendo designado como seu herdeiro o seu neto, Francisco I de Foix, menor de idade, a quem aconselhou que se aliasse com o rei franc\u00EAs. Madalena da Fran\u00E7a, m\u00E3e de Francisco, assumiu a reg\u00EAncia. Os Reis Cat\u00F3licos pressionaram no sentido de casar o seu filho e herdeiro Jo\u00E3o com a irm\u00E3 de Francisco, Catarina de Foix, o que nunca chegou a acontecer. Com a morte pramatura de Francisco, Catarina assumiu o trono de Navarra em 1483 e casa-se no ano seguinte com o franc\u00EAs Jo\u00E3o III de Albret. Entretanto, Fernando II continuava a manter tropas em Navarra e em 12 de novembro de 1486 unificou o comando militar da fronteira navarra sob as suas ordens. No ano seguinte suprimiu os salvo-condutos dos mercadores navarros, passando estes a ter que solicitar permiss\u00E3o ao rei castelhano para se deslocarem. Em 1487 a fam\u00EDlia do Conde de Ler\u00EDn, l\u00EDder dos beaumonteses, uniu-se \u00E0 do duque de N\u00E1jera com o casamento dos seus filhos. Em 1488 \u00E9 assinado o , no qual Catarina e Jo\u00E3o de Albret reconhecem a tutela castelhana sobre Navarra em troca do levantamento das restri\u00E7\u00F5es ao com\u00E9rcio impostas pelos Reis Cat\u00F3licos. Nos termos do tratado, as tropas castelhanas continuariam em Navarra, mas n\u00E3o reconhecem Catarina como rainha. Entretanto, Catarina nunca chegou a ser oficialmente coroada. Em 1491, novas negocia\u00E7\u00F5es relacionadas com a coroa\u00E7\u00E3o conduzem a um novo acordo, que pro\u00EDbe a presen\u00E7a de tropas bascas francesas em Navarra, sujeita os alcaides e soldados das fortalezas \u00E0 autoridade dos Reis Cat\u00F3licos e impede o casamento dos filhos dos reis navarros sem autoriza\u00E7\u00E3o pr\u00E9via de Isabel e Fernando. A coroa\u00E7\u00E3o de Catarina e Jo\u00E3o de Albret ocorre finalmente a 13 de janeiro de 1494. Em 1495, o pai de Jo\u00E3o, Alan de Albret, negociou com Fernando II um novo acordo para solucionar as intrigas pol\u00EDticas. No \u00E2mbito desse acordo o Conde de Ler\u00EDn foi obrigado a abandonar Navarra e a ceder todos os seus bens a Fernando, recebendo em troca uma s\u00E9rie de senhorios na Andaluzia. Com isto, Fernando passa a controlar importantes vilas e fortalezas e mant\u00E9m uma guarni\u00E7\u00E3o militar em Olite. A presen\u00E7a dessas tropas entre 1595 e 1500 foi na pr\u00E1tica uma ocupa\u00E7\u00E3o militar, apesar de formalmente n\u00E3o ter ocorrido uma anexa\u00E7\u00E3o. Em 1497 os Reis Cat\u00F3licos tentaram anexar Navarra mediante um acordo com o monarca franc\u00EAs, que em troca receberia o Reino de N\u00E1poles. A situa\u00E7\u00E3o passou de uma guerra interna com interfer\u00EAncia dos estados vizinhos para passar a ser mais abertamente um processo de anexa\u00E7\u00E3o de Navarra pelos reis castelhano-aragoneses. Em 1500 foi assinado um novo acordo em Sevilha, no qual os Reis Cat\u00F3licos se comprometiam a retirar as suas tropas de Navarra em troca do casamento de Madalena, filha dos reis de Navarra Catarina de Foix e Jo\u00E3o III de Albret, com um filho ou neto dos Reis Cat\u00F3licos. Madalena foi viver para a corte castelhana, mas nunca se chegou a acordo quanto aos termos dos acordos pr\u00E9-matrimoniais. Madalena morreu prematuramente em 1504 quando estava ref\u00E9m de Fernando II, o que provocou novos conflitos entre os monarcas navarros e o Conde de Ler\u00EDn. Dois anos ap\u00F3s ter enviuvado, Fernando casou-se em 1505 com Germana de Foix, filha de Jo\u00E3o de Foix, Visconde de Narbona e sobrinha de Lu\u00EDs XII de Fran\u00E7a. Germana tamb\u00E9m reclamava a heran\u00E7a dos Foix e o trono de Navarra. Em 1507 o Conde de Ler\u00EDn, l\u00EDder dos beaumonteses, foi expulso de Navarra com o apoio praticamente un\u00E2nime de todos os navarros, conseguindo-se tamb\u00E9m a sa\u00EDda das tropas estrangeiras. O Conde de Ler\u00EDn morreu no ano seguinte no ex\u00EDlio e o seu filho, planeou recuperar as possess\u00F5es perdidas pelo seu pai em Navarra com o apoio do general Juan Ribera, antigo comandante das tropas castelhanas em Navarra, e do embaixador castelhano Pedro de Onta\u00F1\u00F3n. Na corte de Madrid falava-se j\u00E1 abertamente na invas\u00E3o de Navarra, do B\u00E9arn e de outros dom\u00EDnios dos Foix. A expuls\u00E3o do l\u00EDder dos beaumonteses marcou o fim da guerra civil propriamente dita, mas a situa\u00E7\u00E3o do pequeno reino navarro, encravado entre as duas super-pot\u00EAncias regionais, com a rec\u00E9m-criada Espanha de um lado, tentando expandir o seu imp\u00E9rio, e uma Fran\u00E7a desejosa de afirmar a sua hegemonia na Europa do outro, levou \u00E0 continua\u00E7\u00E3o da guerra, j\u00E1 n\u00E3o interna, mas de conquista, embora com a colabora\u00E7\u00E3o ativa a partir do interior dos beaumonteses."@pt . "\u0413\u0440\u0430\u0436\u0434\u0430\u043D\u0441\u043A\u0430\u044F \u0432\u043E\u0439\u043D\u0430 \u0432 \u041D\u0430\u0432\u0430\u0440\u0440\u0435"@ru . "A Guerra Civil de Navarra iniciou-se em 1451, dez anos ap\u00F3s a morte da rainha Branca I. A primeira causa da guerra foi a usurpa\u00E7\u00E3o da coroa por parte do segundo marido de Branca, Jo\u00E3o II de Arag\u00E3o, que continuou no trono em vez de o entregar ao herdeiro leg\u00EDtimo, o seu filho Carlos, Pr\u00EDncipe de Viana. Embora se possa dizer que a guerra civil propriamente dita terminou em 1507, os conflitos n\u00E3o terminaram e desembocariam na conquista de Navarra pelos reinos unificados de Castela e Arag\u00E3o. Apesar da guerra ter sido longa, n\u00E3o foi muito sangrenta, pelo menos de forma direta, mas implicou grandes perdas econ\u00F3micas. Houve muito poucos confrontos armados, consistindo as a\u00E7\u00F5es militares em expedi\u00E7\u00F5es, cercos mais ou menos passivos, destrui\u00E7\u00E3o de colheitas e outros atos de sabotagem."@pt . "Guerre civile de Navarre"@fr . . . "La guerra civile navarrese del 1451 - 1455 fu un conflitto per la successione al trono del Regno di Navarra che contrappose re Giovanni II di Navarra a suo figlio ed erede apparente Carlo. Quando la guerra ebbe inizio, Giovani II era gi\u00E0 stato incoronato re di Navarra dal 1425 tramite il matrimonio con sua moglie, Bianca I di Navarra, che lo aveva sposato nel 1420. Secondo gli accordi matrimoniali stilati nel 1419, il figlio di Giovanni e Bianca sarebbe succeduto al trono della Navarra alla morte di Bianca. Quando Bianca mor\u00EC nel 1441, Giovanni mantenne il governo nelle proprie mani e ne priv\u00F2 pertanto suo figlio Carlo (n. 1421), che venne creato nel 1423 Principe di Viana. Giovanni tent\u00F2 di accontentare suo figlio concedendogli la luogotenenza della Navarra, ma gli alleati francesi di Carlo, i , portarono i due al conflitto. Giovanni venne supportato dagli . Dal 1451 al 1455 fu guerra aperta in Navarra. Carlo venne sconfitto nella del 1452, catturato e poi rilasciato; e Giovanni tent\u00F2 di diseredarlo nominando quale suo erede legale la figlia Eleonora, la quale aveva sposato Gastone IV di Foix. Nel 1451, la nuova moglie di Giovanni, Juana Enr\u00EDquez, diede alla luce un figlio, Ferdinando. Nel 1452, Carlo abbandon\u00F2 suo padre per recarsi dapprima in Francia per cercare alleati, e po alla corte di suo zio, il fratello maggiore di Giovanni, Alfonso V di Napoli. Carlo era popolare in Spagna e Giovanni stava divenendo sempre pi\u00F9 impopolare dal momento che si era rifiutato di riconoscere Carlo addirittura come primogenito, probabilmente pianificando di nominare Ferdinando quale suo erede. La Guerra civile navarrese presag\u00EC la Guerra civile catalana del 1462\u201372, nella quale ancora una volta i pessimi rapporti tra Giovanni e Carlo precipitarono gli eventi."@it . . "Navarrese Civil War (1451\u20131455)"@en . . . . . . "Nafarroako Gerra Zibila 1451ean hasi zen, Gaztelako eta Aragoiko erresumek bultzatuta. Zuria I.a Nafarroakoa hil eta hamar urtera, bere bigarren senar Joanes II.a Aragoikoa erregekideak koroa usurpatu zuen, semeari, Karlos Bianako Printzeari, eman beharrean. Gaztela eta Aragoiko Erresumei Nafarroako konkista erraztu zien gerrak."@eu . "Guerra civil de Navarra"@es . "La Guerra Civil navarresa fou un conflicte successori per al tron del Regne de Navarra, que enfront\u00E0 Carles de Viana i el seu pare Joan el Gran. De la uni\u00F3 de Joan el Gran i la seva primera esposa, Blanca I de Navarra, havia nascut Carles de Viana, primer pr\u00EDncep de Viana, que segons les capitulacions matrimonials de 1419 havia d'heretar el regne de Navarra a la mort de la seva mare. Per\u00F2 el 1441, al morir Blanca de Navarra, el rei Joan el Sense Fe li va usurpar el tron navarr\u00E8s i tan sols conced\u00ED al seu fill la lloctin\u00E8ncia del regne."@ca . . . . . "Guerra civile navarrese (1451-1455)"@it . . . . . . . "Der Navarresische B\u00FCrgerkrieg von 1451 bis 1455 war der Thronfolgekrieg, der durch die Usurpation des navarresischen Throns durch Johann von Arag\u00F3n, den Witwer der K\u00F6nigin Blanka, verursacht wurde. Er endete mit dem Sieg Johanns und f\u00FChrte mittelfristig zum Verlust der Unabh\u00E4ngigkeit Navarras."@de . . . . . .