"\u041C\u0438\u043D\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435 \u2014 \u043F\u0440\u043E\u0446\u0435\u0441\u0441 \u043F\u043E\u0441\u0442\u0430\u043D\u043E\u0432\u043A\u0438 \u043C\u0438\u043D (\u0442\u0430\u043A\u0436\u0435 \u0441\u043E\u0437\u0434\u0430\u043D\u0438\u0435 \u043C\u0438\u043D\u043D\u044B\u0445 \u043F\u043E\u043B\u0435\u0439, \u0443\u0441\u0442\u0430\u043D\u043E\u0432\u043B\u0435\u043D\u0438\u0435 \u0433\u0440\u0443\u043F\u043F \u043C\u0438\u043D), \u0432 \u0446\u0435\u043B\u044F\u0445 \u043D\u0430\u043D\u0435\u0441\u0435\u043D\u0438\u044F \u043F\u0440\u043E\u0442\u0438\u0432\u043D\u0438\u043A\u0443 \u043F\u043E\u0442\u0435\u0440\u044C, \u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043D\u0435\u043D\u0438\u044F \u0435\u0433\u043E \u043C\u0430\u043D\u0435\u0432\u0440\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043D\u0438\u044F, \u0441\u043E\u0441\u0442\u0430\u0432\u043D\u0430\u044F \u0447\u0430\u0441\u0442\u044C . \u0422\u0430\u043A\u0436\u0435 \u043C\u0438\u043D\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435 \u043E\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043B\u044F\u0435\u0442\u0441\u044F \u0432 \u0446\u0435\u043B\u044F\u0445 \u0441\u043E\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043D\u0438\u044F \u0442\u0435\u0440\u0440\u043E\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u043E\u0433\u043E \u0430\u043A\u0442\u0430, \u0434\u0438\u0432\u0435\u0440\u0441\u0438\u0438, \u0434\u043B\u044F \u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u043D\u0435\u043D\u0438\u044F \u0438 \u0437\u0430\u043F\u0443\u0433\u0438\u0432\u0430\u043D\u0438\u044F \u0440\u0443\u043A\u043E\u0432\u043E\u0434\u0441\u0442\u0432\u0430 \u0438 \u043D\u0430\u0441\u0435\u043B\u0435\u043D\u0438\u044F \u0433\u043E\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432 \u0438 \u0441\u0442\u0440\u0430\u043D (\u043A\u0440\u0430\u0451\u0432, \u0440\u0435\u0433\u0438\u043E\u043D\u043E\u0432), \u0442\u0430\u043A\u0436\u0435 \u043C\u0438\u043D\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435 \u043F\u0440\u0438\u043C\u0435\u043D\u044F\u0435\u0442\u0441\u044F \u0432 \u043F\u0440\u0438 \u0441\u0442\u0440\u043E\u0438\u0442\u0435\u043B\u044C\u0441\u0442\u0432\u0435 \u0438 \u0434\u043E\u0431\u044B\u0447\u0435 \u043C\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043B\u043E\u0432 (\u0432\u0437\u0440\u044B\u0432\u043D\u0430\u044F \u0440\u0430\u0431\u043E\u0442\u0430)."@ru . . "\u041C\u0438\u043D\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435 \u2014 \u043F\u0440\u043E\u0446\u0435\u0441\u0441 \u043F\u043E\u0441\u0442\u0430\u043D\u043E\u0432\u043A\u0438 \u043C\u0438\u043D (\u0442\u0430\u043A\u0436\u0435 \u0441\u043E\u0437\u0434\u0430\u043D\u0438\u0435 \u043C\u0438\u043D\u043D\u044B\u0445 \u043F\u043E\u043B\u0435\u0439, \u0443\u0441\u0442\u0430\u043D\u043E\u0432\u043B\u0435\u043D\u0438\u0435 \u0433\u0440\u0443\u043F\u043F \u043C\u0438\u043D), \u0432 \u0446\u0435\u043B\u044F\u0445 \u043D\u0430\u043D\u0435\u0441\u0435\u043D\u0438\u044F \u043F\u0440\u043E\u0442\u0438\u0432\u043D\u0438\u043A\u0443 \u043F\u043E\u0442\u0435\u0440\u044C, \u0437\u0430\u0442\u0440\u0443\u0434\u043D\u0435\u043D\u0438\u044F \u0435\u0433\u043E \u043C\u0430\u043D\u0435\u0432\u0440\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043D\u0438\u044F, \u0441\u043E\u0441\u0442\u0430\u0432\u043D\u0430\u044F \u0447\u0430\u0441\u0442\u044C . \u0422\u0430\u043A\u0436\u0435 \u043C\u0438\u043D\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435 \u043E\u0441\u0443\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u043B\u044F\u0435\u0442\u0441\u044F \u0432 \u0446\u0435\u043B\u044F\u0445 \u0441\u043E\u0432\u0435\u0440\u0448\u0435\u043D\u0438\u044F \u0442\u0435\u0440\u0440\u043E\u0440\u0438\u0441\u0442\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u043E\u0433\u043E \u0430\u043A\u0442\u0430, \u0434\u0438\u0432\u0435\u0440\u0441\u0438\u0438, \u0434\u043B\u044F \u0443\u0441\u0442\u0440\u0430\u043D\u0435\u043D\u0438\u044F \u0438 \u0437\u0430\u043F\u0443\u0433\u0438\u0432\u0430\u043D\u0438\u044F \u0440\u0443\u043A\u043E\u0432\u043E\u0434\u0441\u0442\u0432\u0430 \u0438 \u043D\u0430\u0441\u0435\u043B\u0435\u043D\u0438\u044F \u0433\u043E\u0441\u0443\u0434\u0430\u0440\u0441\u0442\u0432 \u0438 \u0441\u0442\u0440\u0430\u043D (\u043A\u0440\u0430\u0451\u0432, \u0440\u0435\u0433\u0438\u043E\u043D\u043E\u0432), \u0442\u0430\u043A\u0436\u0435 \u043C\u0438\u043D\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435 \u043F\u0440\u0438\u043C\u0435\u043D\u044F\u0435\u0442\u0441\u044F \u0432 \u043F\u0440\u0438 \u0441\u0442\u0440\u043E\u0438\u0442\u0435\u043B\u044C\u0441\u0442\u0432\u0435 \u0438 \u0434\u043E\u0431\u044B\u0447\u0435 \u043C\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u0430\u043B\u043E\u0432 (\u0432\u0437\u0440\u044B\u0432\u043D\u0430\u044F \u0440\u0430\u0431\u043E\u0442\u0430)."@ru . "Wojna podziemno-minerska"@pl . . . . . "145843"^^ . . "Wojna podziemno-minerska \u2013 prowadzenie dzia\u0142a\u0144 wojennych podczas ataku na silnie umocnione pozycje i du\u017Ce miasta, kt\u00F3rego celem jest zniszczenie (na og\u00F3\u0142 wysadzenie) pozycji ufortyfikowanych, typowo z wykorzystaniem materia\u0142\u00F3w wybuchowych umieszczonych w komorze minowej specjalnie wykonanych pod ziemi\u0105 chodnik\u00F3w minowych. Stara si\u0119 temu zapobiec obrona minerska, os\u0142aniaj\u0105c i broni\u0105c pozycji przed atakiem minerskim. Wojna minerska by\u0142a wykorzystywana ju\u017C w staro\u017Cytno\u015Bci. Do momentu wynalezienia prochu czarnego fortyfikacje niszczono przez podkopanie si\u0119 pod mury, wydr\u0105\u017Cenie obszernej komory, podpartej stemplami, a nast\u0119pnie podpalenie ich; zniszczenie podp\u00F3r powodowa\u0142o zawalenie si\u0119 muru. Spos\u00F3b ten zastosowali np. Rzymianie podczas obl\u0119\u017Cenia Aten. Polibiusz w swoich Dziejach Rzymu (ksi\u0119ga 21, rozdzia\u0142 28) opisuje wojn\u0119 minersk\u0105 i przeciwminersk\u0105 podczas obl\u0119\u017Cenia Ambrakii przez Rzymian. Niemniej, w okresie imperialnym Rzymianie stosowali ten spos\u00F3b walki bardzo rzadko; przyk\u0142adem pora\u017Cki dzia\u0142a\u0144 minerskich by\u0142a pr\u00F3ba podkopu pod murami Massalii przez wojska Cezara, udaremnione przez obro\u0144c\u00F3w przez zalanie chodnik\u00F3w wod\u0105. Podczas obl\u0119\u017Cenia przez armi\u0119 Wschodniej dynastii Wei w 546 roku, napastnicy i obro\u0144cy zastosowali liczne techniki wojny minowej. Pr\u00F3b\u0119 przebicia si\u0119 licznymi tunelami przez otaczaj\u0105cy miasto wa\u0142 z ubitej ziemi udaremniono przez wydr\u0105\u017Cenie wewn\u0105trz wa\u0142u wzd\u0142u\u017Cnego chodnika, poprzecznego wzgl\u0119dem chodnik\u00F3w atakuj\u0105cych, kt\u00F3ry umo\u017Cliwia\u0142 kontratak wewn\u0105trz chodnik\u00F3w. Ponadto przygotowano materia\u0142y palne i miechy, by wype\u0142nia\u0107 tunele truj\u0105cym dymem. Atakuj\u0105cym uda\u0142o si\u0119 nast\u0119pnie podkopa\u0107 pod wa\u0142y, podstemplowa\u0107 je nas\u0105czonym olejem drewnem i podpali\u0107 stemple. Mimo r\u00F3wnoczesnego ataku z kilku stron, obro\u0144cy, najprawdopodobniej dzi\u0119ki nas\u0142uchowi, wiedzieli kt\u00F3re odcinki s\u0105 zagro\u017Cone i zawczasu przygotowali wewn\u0105trz dodatkowe palisady i umocnienia. Mimo zawalenia kilku fragment\u00F3w wa\u0142\u00F3w, szturm ostatecznie si\u0119 nie powi\u00F3d\u0142 Wojna minerska rozpowszechni\u0142a si\u0119 od XV wieku, w zwi\u00E1zku z zastosowaniem prochu czarnego do wysadzania umocnie\u0144. Odt\u0105d upowszechni\u0142y si\u0119 poj\u0119cia komory minowej, miny podziemnej, chodnik\u00F3w minowych i przeciwminowych. O minach pisali Francesco di Giorgio Martini i , a prawdopodobnie pierwsze u\u017Cycie podziemnej miny czarnoprochowej mia\u0142o miejsce podczas , kiedy to obro\u0144cy odpalili kontrmin\u0119 pod pozycjami tureckimi. We wczesnym okresie oba sposoby niszczenia wrogich mur\u00F3w wsp\u00F3\u0142istnia\u0142y, a prochu u\u017Cywano czasem by szybko spali\u0107 stemple, wkr\u00F3tce jednak czysto wybuchowe miny zacz\u0119\u0142y dominowa\u0107 Minowanie by\u0142o elementem regularnego obl\u0119\u017Cenia typu Vaubanowskiego, w zwi\u0105zku z czym twierdze projektowano z uwzgl\u0119dnieniem obrony przeciwminowej, zawczasu przygotowuj\u0105c sieci chodnik\u00F3w kontrminerskich. Sieci chodnik\u00F3w zachowa\u0142y si\u0119 np. w twierdzy g\u0142ogowskiej (rozbudowywane w II po\u0142owie XVIII wieku) czy k\u0142odzkiej. Wojna minowa wykorzystywana by\u0142a w obl\u0119\u017Ceniach wieku XVIII w. (np. podczas w czasie wojny siedmioletniej) i XIX w. (obl\u0119\u017Cenie Br\u0103ili w 1828 roku podczas wojny rosyjsko-tureckiej). Najszersze dzia\u0142ania podziemne w XIX w. mia\u0142y miejsce podczas obl\u0119\u017Cenia Sewastopola podczas wojny krymskiej. Atakuj\u0105cy odpalili 136 min (\u0142\u0105cznie 66 ton prochu), a obro\u0144cy \u2013 94 kontrminy (\u0142\u0105cznie 12 ton prochu). Bitwa o krater, pr\u00F3ba szturmu konfederackich pozycji podczas obl\u0119\u017Cenia Petersburga w czasie wojny secesyjnej przez wy\u0142om uczyniony przez 3,6-tonow\u0105 min\u0119 zako\u0144czy\u0142a si\u0119 kl\u0119sk\u0105 nacieraj\u0105cych, wykazuj\u0105c konieczno\u015B\u0107 dobrej synchronizacji ataku minowego i piechoty. Zainteresowanie wojn\u0105 minow\u0105 wzros\u0142o po wojnie rosyjsko-japo\u0144skiej, ze wzgl\u0119du na pojawienie si\u0119 rozbudowanych umocnie\u0144 polowych, z\u0142o\u017Conych z wielu linii okop\u00F3w, os\u0142oni\u0119tych drutem kolczasym i wzmocnionych konstrukcjami betonowymi, nader trudnymi do zniszczenia; r\u00F3wnocze\u015Bnie za\u015B pojawi\u0142y si\u0119 nowe, du\u017Co silniejsze od prochu czarnego materia\u0142y wybuchowe, takie jak dynamit, bawe\u0142na strzelnicza czy trotyl. Walki minowe mia\u0142y szczeg\u00F3lnie miejsce podczas obl\u0119\u017Cenia Port Artur, i sprowokowa\u0142y fal\u0119 \u0107wicze\u0144 w armiach europejskich, jak francuska, niemiecka czy brytyjska. Zwr\u00F3cono w ich efekcie uwag\u0119 na konieczno\u015B\u0107 lepszego przygotowania wojsk in\u017Cynieryjnych, kt\u00F3rych ranga by\u0142a obni\u017Cona w erze wielkich armii poborowych, i na konieczno\u015B\u0107 ich lepszego wyposa\u017Cenia m.in. w aparaty oddechowe (podczas \u0107wicze\u0144 odkryto, \u017Ce gazy powybuchowe, zw\u0142aszcza czad zalegaj\u0105 w glebie po wybuchu min, zw\u0142aszcza ). Tunele wykorzystywane podczas wojny w Wietnamie, czy na pograniczu izraelsko-palesty\u0144skim raczej s\u0142u\u017Cy\u0142y komunikacji i schronieniu, ni\u017C wojnie minowej."@pl . . . . . . . "45"^^ . "\u041C\u0438\u043D\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u043D\u0438\u0435"@ru . . "797396765"^^ . "Wojna podziemno-minerska \u2013 prowadzenie dzia\u0142a\u0144 wojennych podczas ataku na silnie umocnione pozycje i du\u017Ce miasta, kt\u00F3rego celem jest zniszczenie (na og\u00F3\u0142 wysadzenie) pozycji ufortyfikowanych, typowo z wykorzystaniem materia\u0142\u00F3w wybuchowych umieszczonych w komorze minowej specjalnie wykonanych pod ziemi\u0105 chodnik\u00F3w minowych. Stara si\u0119 temu zapobiec obrona minerska, os\u0142aniaj\u0105c i broni\u0105c pozycji przed atakiem minerskim. Tunele wykorzystywane podczas wojny w Wietnamie, czy na pograniczu izraelsko-palesty\u0144skim raczej s\u0142u\u017Cy\u0142y komunikacji i schronieniu, ni\u017C wojnie minowej."@pl . . . "Mining (military)"@en .