| dbo:abstract
|
- Der Landshuter Erbfolgekrieg 1504/05 (auch Bayrische Fehde oder bayrisch-pfälzischer Erbfolgekrieg genannt) wurde von einem Streit um die Erbfolge in Bayern-Landshut ausgelöst, als der letzte dortige Herzog ohne männliche Nachkommen starb. (de)
- La guerra de sucesión de Landshut resultó de un acuerdo entre los ducados de Baviera-Múnich (en alemán: Bayern-München) y Baviera-Landshut (Bayern-Landshut). El acuerdo concernía la ley de sucesión cuando uno de los dos duques moría sin heredero masculino. Los dos ducados estaban en posesión de diferentes ramas de la Casa de Wittelsbach, y el acuerdo indicaba que si una de las ramas iba a quedar extinta en línea masculina, entonces la otra heredaría ambos ducados. Este acuerdo ignoraba la ley imperial, que estipulaba que el emperador del Sacro Imperio heredaría un territorio en caso de que una línea fallara. Jorge, duque de Baviera-Landshut, y su mujer Eduviges Jagellón fracasaron en su intento de conseguir un heredero varón, así que Jorge nombró a su hija Elisabeth su heredera. Por causa del acuerdo, el duque Alberto de la línea de Múnich no aceptó este hecho, lo que condujo a la guerra en 1503. En el curso de este conflicto de dos años, muchas poblaciones en torno a Landshut fueron reducidas a cenizas, como Ergolding. La guerra finalizó en 1505 con la muerte de Elisabeth y su marido , conde palatino del Rin, y una decisión mediante arbitraje del emperador Maximiliano I el 30 de julio de 1505 en la Dieta de Colonia. Los dos nietos de Jorge, Otón Enrique (Otto-Heinrich) y , retuvieron Palatinado-Neoburgo (Junge Pfalz), una región fragmentada del alto Danubio sobre Franconia hacia la parte norte del Alto Palatinado. Neuburg an der Donau fue elegida como la capital del nuevo Estado. Debido a que los dos herederos todavía no habían alcanzado la mayoría de edad, Federico II, conde palatino del Rin, sirvió como regente en un régimen provisional. El resto del territorio fue a la línea de Múnich de la Casa de Wittelsbach. El emperador cogió el territorio en torno a Kitzbühel, Kufstein y Rattenberg para sí mismo como recompensa por su mediación; la Ciudad Imperial de Núremberg ganó importantes territorios al este de la ciudad, incluyendo las autoridades de Lauf, Hersbruck y Altdorf. Como conde palatino, Otto-Heinrich gastó enormes sumas de dinero para construir un palacio en Neuburg an der Donau. Por herencia, después se convirtió en elector del Palatinado, donde sus adiciones Ottheinrichsbau al castillo de Heidelberg lo hicieron uno de los más importantes constructores alemanes del Renacimiento. (es)
- Pertempuran suksesi Landshut (1503-1505) merupakan sebuah pertempuran yang berlangsung antara kedua belah pihak Kadipaten Bayern: Bayern-München dan . Yang terakhir menerima bantuan dari Elektorat Pfalz, sekutu lamanya. Pertempuran ini memungkinkan penyatuan kadipaten Bayern untuk kepentingan cabang München. (in)
- La guerre de Succession de Landshut (1503-1505) est une guerre qui opposa les deux parties du Duché de Bavière : la Bavière-Munich et la Bavière-Landshut. Cette dernière reçut l'aide du Palatinat du Rhin, un allié de longue date. Cette guerre permit la réunification du duché de Bavière au profit de la branche de Munich. (fr)
- The War of the Succession of Landshut resulted from a dispute between the duchies of Bavaria-Munich (Bayern-München in German) and Bavaria-Landshut (Bayern-Landshut). An earlier agreement between the different Wittelsbach lines, the Treaty of Pavia (1329), concerned the law of succession and stated that if one branch should become extinct in the male line then the other would inherit. This agreement disregarded imperial law, which stipulated that the Holy Roman Emperor should inherit should a line fail. George, Duke of Bavaria-Landshut, and his wife Hedwig Jagiellon failed to produce a male heir, so George—in a breach of both imperial law and the house treaty—named his daughter Elisabeth as his heir. Because of the agreement, Duke Albert of the Munich line did not accept George's decision, leading to war in 1503. Over the course of this two-year war, many villages surrounding Landshut were reduced to ashes, such as Ergolding, Haimhausen and Landau an der Isar. The war ended in 1505 with the death of Elisabeth and her husband Ruprecht, Count Palatine of the Rhine, and a decision through arbitration by Emperor Maximilian I on 30 July 1505 at the Diet of Cologne. George's two grandsons, Otto Henry (Otto-Heinrich) and Philip, retained Palatinate-Neuburg (Junge Pfalz), a fragmented region from the upper Danube extending from above Franconia to the northern part of the Upper Palatinate. Neuburg an der Donau was chosen as the capital of the new state. Because the two heirs had not yet reached their majority, Frederick II, Count Palatine of the Rhine, served as regent in a caretaker regime. The rest of the territory went to the Munich line of the House of Wittelsbach. The emperor took the territory around Kufstein for himself as reward for his mediation; the Imperial City of Nuremberg gained important territories to the east of the city, including Lauf, Hersbruck, and Altdorf. As Count Palatine, Otto-Heinrich spent huge sums of money to build a palace at Neuburg an der Donau. Through inheritance, he later became Elector Palatine, where his additions to Heidelberg Castle, known as the Ottheinrichsbau, made him one of the most important builders of the German Renaissance. (en)
- La guerra di successione di Landshut del 1503 – 1505 (in tedesco: Landshuter Erbfolgekrieg) fu un conflitto dinastico svoltosi tra le fazioni della Baviera-Monaco e della Baviera-Landshut (e rispettivi alleati). (it)
- De Landshuter Successieoorlog (Duits: Landshuter Erbfolgekrieg) was een oorlog tussen de Palts en Beieren-München over de opvolging in Beieren-Landshut. Het conflict duurde van 1503 tot 1505 en werd grotendeels in het voordeel van Beieren-München beslist door middel van een keizerlijke scheidsrechterlijke uitspraak. (nl)
- Wojna o sukcesję w Landshut, zatarg bawarski („Bayrische Fehde“) – spór o sukcesję w po śmierci ostatniego władcy tego regionu, księcia Jerzego Bogatego, który nie pozostawił po sobie męskiego potomka. Konflikt toczył się w latach 1504–1505. Jerzy, ożeniony z polską księżną Jadwigą, nie doczekawszy się męskiego potomka spisał przed śmiercią (14 września 1496) testament, w którym dziedzictwo przekazał swojej córce Elżbiecie i w przypadku urodzenia przez nią synów także jej męskim potomkom. Decyzja została oprotestowana przez księcia Albrechta IV von Bayern-München. Konflikt rozgorzał po śmierci Jerzego (1 grudnia 1503). Książę na krótko przed dokonaniem żywota zdążył jeszcze mianować namiestnikiem państwa małżonka Elżbiety, byłego biskupa Rupperta. W sporze władców bawarskich z Ruppertem udział w roli pośrednika wziął król Maksymilian I Habsburg, który nakłaniał obie strony do ugody. W kwietniu 1504 król przekazał Bawarczykom część spornych terenów. Decyzje rady regencyjnej nie spodobały się Elżbiecie i Ruppertowi, który na czele wojsk palatynackich zajął Landshut, Burghausen i parę innych miast. Po udzieleniu poparcia Ruppertowi przez jego ojca, palatyna Filipa, wojna rozciągnęła się na terytoria Palatynatu. Rupperta wspierali w niej m.in. władcy Francji i Czech oraz margrabia badeński, dzięki których pomocy siły palatynackie wzrosły do 30 000 ludzi. Naprzeciwko nich Albrecht zgromadził 60 000 ludzi, oprócz Maksymiliana księcia poparł Związek Szwabski, książę Ulryk Wirtemberski, margrabia Fryderyk Starszy Hohenzollern oraz miasto Norymberga, które dało do dyspozycji 5000 ludzi. 12 czerwca 1504 Albrecht na czele 12 000 żołnierzy piechoty oraz 2000 jazdy obległ Landau an der Isar, po czym zdobył miasto po gwałtownym ostrzale z dział. 13 lipca na łąkach pod Altdorf doszło do potyczki między siłami Albrechta i Rupperta, zakończonej zwycięstwem wojsk bawarskich. Ruppert musiał wycofać się do Landshut, gdzie zmarł 20 sierpnia na . Wojnę kontynuowała wdowa po Ruppercie, Elżbieta. Dnia 9 sierpnia oddziały palatynackie po oblężeniu zajęły Kufstein, a 14 dni później, po gwałtownej walce, Braunau am Inn. W Górnym Palatynacie wojska margrabiego Fryderyka zdobyły Freystadt i spustoszyły klasztor w Waldsassen, zostały jednak rozbite w starciu pod Ebnat przez wojska badeńskie. W tym czasie siły norymberskie zdobyły Lauf, Hersbruck oraz Altdorf. Po sukcesach pod Landshut Albrecht obległ jeszcze bezskutecznie Neuburg an der Donau. W tym czasie do Palatynatu wkroczyły wojska czeskie, które 12 września 1504 zostały pobite pod Wenzenbach koło Ratyzbony przez siły Albrechta i posiłki Maksymiliana. Trzy dni później zmarła palatynka Elżbieta. W imieniu jej niepełnoletnich synów wojnę kontynuowała Rada Palatynacka, której wojskom dowodzonym przez Georga von Wisbecka udało się zdobyć Vohburg. Równocześnie wojska Maksymiliana zajęły szereg miejscowości, między innymi Kufstein. Wisbeck obległ jeszcze Monachium, jednak bezskutecznie, wobec czego zadowolić musiał się spaleniem pobliskich miejscowości (Neumarkt i Burghausen). W samym Palatynacie wojna przyniosła na tyle poważne zniszczenia, że skłoniło to wielu sąsiednich książąt do wypowiedzenia posłuszeństwa palatynowi. 30 sierpnia 1504 siły hrabiego Emicha IX von Leiningen zrównały z ziemią klasztor Limburg. Łącznie zniszczono około 300 wiosek w Palatynacie. Zniszczenia skłoniły palatyna Filipa do podjęcia rokowań. 10 września zawarto zawieszenie broni, jednak rozmowy pokojowe zakończyły się niepowodzeniem. 23 stycznia 1505 siły Wisbecka zostały pobite pod Gangkofen przez Bawarczyków. Kolejne zawieszenie broni zawarto 9 lutego. Konflikt zakończono 30 lipca 1505 podpisaniem porozumienia w Kolonii. Filip i Otto Henryk (wnukowie Jerzego) otrzymali ziemie palatynackie od górnego Dunaju przez Frankonię, aż po ziemie Górnego Palatynatu. Stolicą nowego państwa obrano Neuburg an der Donau. Do czasu uzyskania przez młodych dziedziców pełnoletniości władzę sprawował Fryderyk II Wittelsbach. (pl)
- A Guerra da Sucessão de Landshut resultou de um acordo entre os ducados da Baviera-Munique (em alemão: Bayern-München) e da Baviera-Landshut (Bayern-Landshut), sobre a sucessão nos respetivos territórios. Estes dois ducados, que eram governados por ramos diferentes da Casa de Wittelsbach, tinham acordado que, em caso de extinção da linha masculina num dos ducados, o outro herdaria ambos os territórios. Este acordo desrespeitava a Lei Imperial, que estipulava que o Sacro Imperador Romano-Germânico deveria herdar um estado do Império caso a linha sucessória masculina se extinguisse. Ora Jorge, duque da Baviera-Landshut e a sua mulher Edviges Jagelão não tiveram filhos varões, pelo que o Duque nomeou a sua filha Isabel da Baviera-Landshut como sua herdeira. (pt)
- Война за Ландсхутское наследство (нем. Landshuter Erbfolgekrieg) — война разразившаяся в 1503—1505 годах между двумя линиями рода Виттельсбахов о праве на владение землёй бывшего Баварско-Ландсхутского герцогства. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Der Landshuter Erbfolgekrieg 1504/05 (auch Bayrische Fehde oder bayrisch-pfälzischer Erbfolgekrieg genannt) wurde von einem Streit um die Erbfolge in Bayern-Landshut ausgelöst, als der letzte dortige Herzog ohne männliche Nachkommen starb. (de)
- Pertempuran suksesi Landshut (1503-1505) merupakan sebuah pertempuran yang berlangsung antara kedua belah pihak Kadipaten Bayern: Bayern-München dan . Yang terakhir menerima bantuan dari Elektorat Pfalz, sekutu lamanya. Pertempuran ini memungkinkan penyatuan kadipaten Bayern untuk kepentingan cabang München. (in)
- La guerre de Succession de Landshut (1503-1505) est une guerre qui opposa les deux parties du Duché de Bavière : la Bavière-Munich et la Bavière-Landshut. Cette dernière reçut l'aide du Palatinat du Rhin, un allié de longue date. Cette guerre permit la réunification du duché de Bavière au profit de la branche de Munich. (fr)
- La guerra di successione di Landshut del 1503 – 1505 (in tedesco: Landshuter Erbfolgekrieg) fu un conflitto dinastico svoltosi tra le fazioni della Baviera-Monaco e della Baviera-Landshut (e rispettivi alleati). (it)
- De Landshuter Successieoorlog (Duits: Landshuter Erbfolgekrieg) was een oorlog tussen de Palts en Beieren-München over de opvolging in Beieren-Landshut. Het conflict duurde van 1503 tot 1505 en werd grotendeels in het voordeel van Beieren-München beslist door middel van een keizerlijke scheidsrechterlijke uitspraak. (nl)
- Война за Ландсхутское наследство (нем. Landshuter Erbfolgekrieg) — война разразившаяся в 1503—1505 годах между двумя линиями рода Виттельсбахов о праве на владение землёй бывшего Баварско-Ландсхутского герцогства. (ru)
- La guerra de sucesión de Landshut resultó de un acuerdo entre los ducados de Baviera-Múnich (en alemán: Bayern-München) y Baviera-Landshut (Bayern-Landshut). El acuerdo concernía la ley de sucesión cuando uno de los dos duques moría sin heredero masculino. Los dos ducados estaban en posesión de diferentes ramas de la Casa de Wittelsbach, y el acuerdo indicaba que si una de las ramas iba a quedar extinta en línea masculina, entonces la otra heredaría ambos ducados. Este acuerdo ignoraba la ley imperial, que estipulaba que el emperador del Sacro Imperio heredaría un territorio en caso de que una línea fallara. (es)
- The War of the Succession of Landshut resulted from a dispute between the duchies of Bavaria-Munich (Bayern-München in German) and Bavaria-Landshut (Bayern-Landshut). An earlier agreement between the different Wittelsbach lines, the Treaty of Pavia (1329), concerned the law of succession and stated that if one branch should become extinct in the male line then the other would inherit. This agreement disregarded imperial law, which stipulated that the Holy Roman Emperor should inherit should a line fail. (en)
- Wojna o sukcesję w Landshut, zatarg bawarski („Bayrische Fehde“) – spór o sukcesję w po śmierci ostatniego władcy tego regionu, księcia Jerzego Bogatego, który nie pozostawił po sobie męskiego potomka. Konflikt toczył się w latach 1504–1505. Naprzeciwko nich Albrecht zgromadził 60 000 ludzi, oprócz Maksymiliana księcia poparł Związek Szwabski, książę Ulryk Wirtemberski, margrabia Fryderyk Starszy Hohenzollern oraz miasto Norymberga, które dało do dyspozycji 5000 ludzi. (pl)
- A Guerra da Sucessão de Landshut resultou de um acordo entre os ducados da Baviera-Munique (em alemão: Bayern-München) e da Baviera-Landshut (Bayern-Landshut), sobre a sucessão nos respetivos territórios. Estes dois ducados, que eram governados por ramos diferentes da Casa de Wittelsbach, tinham acordado que, em caso de extinção da linha masculina num dos ducados, o outro herdaria ambos os territórios. Este acordo desrespeitava a Lei Imperial, que estipulava que o Sacro Imperador Romano-Germânico deveria herdar um estado do Império caso a linha sucessória masculina se extinguisse. (pt)
|
.svg){kind=link}
.svg){kind=link}
