| dbo:abstract
|
- مُغيث الدين أَبا القَاسم محمود بن محمد بن ملكشاه السَّلْجُوْقي أو محمود الثاني (1105م - 1131م) كان السلطان السلجوقي لبغداد خلفا لوالده محمد بن ملكشاه سنة 1118 ومع الوقت أصبح حاكم العراق وفارس، تميَّز حكم محمود الثاني بالفوضى والتمرد، وبدأت مرحلة جديدة من النزاعات الداخلية بين السلاجقة. كَانَ محمود ذكيّاً فَطِناً، لَهُ مَعْرِفَةٌ بِالنَّحْوِ، وَمَيْل إِلَى العِلْم، وَنظر فِي التَّارِيْخ، مَدحه الحَيْصَ بَيْصَ، كَانَ عَمّه السُّلْطَان سَنجر أَعْلَى رُتبة مِنْهُ. وَسَلطَنوا بعدهُ أَخاهُ طُغْرُل، فَمَاتَ بعْد عاميْن، ثمّ تسَلطن أَخُوْهُمَا مسْعُوْد، وَطوَّل. (ar)
- Abu-l-Qàssim Mahmud II ibn Muhàmmad ibn Màlik-Xah Mughith-ad-Dunya wa-d-Din fou un sultà seljúcida de Pèrsia occidental i Iraq (1118-1131). (ca)
- Mughith ad-Dunya wa-d-Din Abu l-Qasim Mahmud (II.) ibn Muhammad ibn Malik-Schah (Muġīṯ ad-Dunyā wa-’d-Dīn Abū ’l-Qāsim Maḥmūd b. Muḥammad b. Malik-Šāh; * 1104/1105; † 10. September 1131 in Hamadan) war ein Sultan aus der Dynastie der Seldschuken. Im Jahre 1118 auf den Thron gekommen, regierte er von 1119 bis zu seinem Tod als Vasall des obersten Sultans Sandschar Westiran und den Irak. Mahmud wurde als ältester Sohn Muhammads I. (reg. 1105–1118) testamentarisch zum Thronerben bestimmt und folglich zum Sultan des großseldschukischen Reiches gekrönt. Sein seit 1097 über Ostiran (Churasan) herrschender Onkel Sandschar war jedoch nicht bereit, Mahmud als neues Dynastieoberhaupt anzuerkennen. Er erklärte sich 1118 selbst zum Sultan und zog mit einem Heer in die Dschibal. Nahe Saveh kam es im August 1119 zu einer großen Schlacht, die Sandschar mit Hilfe von Kriegselefanten gewann. Mahmud floh zunächst nach Isfahan. Es folgten Verhandlungen, in denen Sandschars Mutter Safiyya-Chatun, Mahmuds Großmutter, durchsetzte, dass dem Besiegten vergeben wurde und er die Herrschaft (inkl. Sultanstitel) über die westliche Reichshälfte behalten durfte. Mahmud musste jedoch zu seinem Onkel nach Rey kommen, sich unterwerfen und Sandschar – dessen Tochter er zur Frau bekam – fortan als seinen Oberherrn (mit dem Titel „größter Sultan“) in der Chutba und auf den Münzen anerkennen, was er auch tat. Zudem verlor Mahmud die Provinz Rey sowie weitere Gebiete am Kaspischen Meer. Mahmuds Autorität wurde wiederholt von seinen Brüdern, vor allem von Mas'ud und infrage gestellt. Beide kontrollierten als untergeordnete Teilherrscher wichtige Provinzen und lehnten sich ebenso wie einige Emire und Lokalfürsten gegen Mahmud auf. Hinzu kamen Finanzprobleme, die den Sultan zwangen, viel Land als Iqta (d. h. persönliches Lehen) an seine Gefolgsleute zu vergeben. So wurde Zengi 1127 Atabeg von Mosul. Zu Mahmuds Regierungszeit hörte Georgien unter David IV. auf, Tribut an die Seldschuken zu zahlen; ein Vorstoß Mahmuds nach Schirwan (1123) konnte hieran nichts ändern.1126/1127 ging Mahmud gegen Bagdad vor, wo die Abbasidenkalifen dabei waren, ihre Selbstständigkeit zurückzuerlangen. 1128 marschierte Sandschar aufgrund von Intrigen erneut nach Rey, aber auch dieses Mal endete der Konflikt mit einer Versöhnung. Sultan Mahmud II., ein großer Liebhaber von Jagdvögeln, Jagdhunden und Geparden, galt als gerecht, vernünftig und gelehrt. Er starb am 10. September 1131 im Alter von 27 Jahren. Sein Tod löste abermals Machtkämpfe aus; Sandschar installierte Toghril II. als neuen Vasallensultan des Iraks. Mahmud hinterließ mehrere Töchter und Söhne, darunter künftige Sultane:
* Dawud (reg. 1131/32)
* (reg. 1152/53)
* (reg. 1153–1160)
* Alp-Arslan
* Farruch-Schah
* Chaghri-Schah
* Gauhar-Nasab
* Terken-Chatun (de)
- Ο Μαχμούτ Β΄ (περί το 1105 - 1131), Σουλτάνος των Σελτζούκων της Βαγδάτης (1118 - 1131) ήταν γιος και διάδοχος του Μουχάμαντ Α΄ των Μεγάλων Σελτζούκων. Την εποχή που ο Μαχμούτ Β΄ έγινε στην ουσία κυβερνήτης στο Ιράκ και την Περσία ήταν μόλις 14 ετών. Η βασιλεία του Μαχμούτ Β΄ σημαδεύτηκε από αυξανόμενη αναρχία, πολυάριθμοι τοπικοί εμίρηδες που είχαν καταπιεστεί από τον πατέρα του στο παρελθόν αγωνίζονταν να ξανακερδίσουν την ανεξαρτησία των περιοχών τους. (el)
- Mahmud II (ca. 1105-1131) fue un sultán selyúcida de Bagdad que gobernó en 1118, tras la muerte de su padre Muhammad I. Por entonces Mahmud tenía catorce años, y reinó en Irak y Persia. (es)
- Mahmud II (c. 1105 – 1131) was the Seljuk sultan of Baghdad from 1118–1131 following the death of his father Muhammad I Tapar. At the time Mahmud was fourteen, and ruled over Iraq and Persia. (en)
- Mahmud II est fils du sultan seldjoukide Muhammad Ier. Il lui succède en Irak et dans le Fars à sa mort le 18 avril 1118, à l’âge de 14 ans. Le sultanat seldjoukide est alors en proie à l’anarchie. Les émirs soumis par Muhammad reprennent leur indépendance, et le nouveau calife abbasside Al-Mustarchid profite des divisions pour se révolter contre le jeune sultan. Mahmud II doit reconnaître l'autorité de son oncle Sanjar. En conflit avec son frère Masud, il se réconcilie avec lui en 1121 grâce à l'intervention de l'atabek Aq Sonqor Bursuqî. En 1129 il donne autorité à Zengi sur la Syrie et le nord de l'Irak. Il meurt en 1131 à l’âge de 26 ans et sa mort ouvre une nouvelle guerre de succession.
* Portail du Moyen Âge central
* Portail du Moyen-Orient (fr)
- マフムード2世（Mahmud II、1105年? - 1131年9月10日）は、イラク・セルジューク朝の初代スルタン（在位：1118年4月 - 1131年）。 (ja)
- Махмуд II ибн Мухаммад (перс. محمود دوم سلجوقی; 1105 — 1131) — сельджукский султан Ирака, вошедший на престол в 1118 году после смерти своего отца Мухаммада I. В то время Махмуду было четырнадцать лет. Правил Ираком и Персией. (ru)
- Mahmud-e Mohammad-e Malekszah (pełne imię: Mogis ad-Donja wa-ad-Din Abol-Kasem Mahmud-e Mohammad-e Malekszah) (ur. 1104/1105 - zm. 10 września 1131) – sułtan z rodu Seldżukidów, panujący w Iraku Perskim i Arabskim oraz Azerbejdżanie i Farsie od kwietnia 1118 aż do śmierci. Był najstarszym synem Mohammada Tapara (1105 - 1118), który na łożu śmierci wyznaczył go swoim następcą. W chwili wstąpienia na tron Mahmud miał 13 lat. Na samym początku swojego panowania Mahmud musiał zmierzyć się z najazdem swojego potężnego wuja, panującego w Chorasanie Ahmada Sandżara (1118 - 1157). Oficjalnym powodem ataku Sandżara było przejęcie kontroli nad Mahmudem przez głównego Ali Barę oraz zachęcanie przez Mahmuda Karachanidów do ataku na swego wuja. Sandżar przybył z potężną armią i w sierpniu 1119 roku pokonał Mahmuda w pobliżu Sawe, ścigając go następnie przez Irak Perski aż do Bagdadu. Po tak zdecydowanym zwycięstwie Sandżar podyktował Mahmudowi pokój, zgodnie z którym zatrzymywał , , Demawend i Rej oraz zmuszał bratanka do uznania swojej tytularnej wyższości jako "najwyższego sułtana" (arab. "as-Sultan al-Mu'azzam"). Poza tym warunki były jednak pojednawcze w stosunku do Mahmuda, starszy sułtan bowiem nie tylko uznawał jego władzę nad pozostałymi terytoriami na zachodzie, ale także oddawał mu rękę swojej córki oraz ustanawiał następcą. Mahmud miał czterech braci i walka z dwoma z nich, (1135 – 1152) oraz Toghrilem (1132 – 1134), zdominowała jego panowanie. Zarówno Masud jak i Toghril w momencie objęcia tronu przez Mahmuda byli zaledwie dziećmi, stali jednak za nimi ich tureccy atabegowie, którzy nie zamierzali tracić okazji do realizowania własnych ambicji pod pozorem wspierania roszczeń swoich podopiecznych. Toghril otrzymał od swojego ojca jako nadanie Sawe, Awadż i Zandżan. Toghril zbuntował się pod wpływem swojego atabega Kün-Toghdiego i wykorzystując wojnę Mahmuda z Sandżarem zajął Gilan i oraz Kazwin. Rządząc w tym regionie Toghril nie uznawał nad sobą władzy Mahmuda w zasadzie przez całe jego panowanie. Masud był formalnie malikiem Mosulu, Al-Dżaziry i Azerbejdżanu, zaś jego atabegiem był Aj-Aba Dżujusz Beg. Masud i jego atabeg otwarcie zbuntowali się w roku 1120, zostali jednak pokonani pod Asadabadem przez dowódcę Mahmuda, Ak Sunkura al-Bursukiego. Zarówno Masud jak i Aj-Aba zostali oszczędzeni przez Mahmuda, przy czym ten drugi dwa lata później został nawet dowódcą wojsk wysłanych przeciwko Toghrilowi. Ukarano śmiercią jedynie wezyra Masuda, słynnego arabskiego poetę . Podnosząc bunt Aj-Aba liczył na poparcie (1108 - 1135) z arabskiej dynastii , który był żywotnie zainteresowany rozniecaniem sporów pomiędzy Seldżukami, co wzmacniało jego pozycję w Iraku. Rządzący w Al-Hilli Dubajs odgrywał jednak także pozytywną rolę w polityce Mahmuda, jako szyita zagrażał bowiem kalifowi w Bagdadzie, który tym samym musiał przed nim szukać seldżuckiej ochrony zamiast myśleć o zdobyciu niezależności. Dubajs miał przyrzec że spali Bagdad aż do gołej ziemi. W roku 1122 Mahmud narzucił kalifowi (1118 - 1135) wezyra w osobie , brata swojego własnego wezyra, . Kiedy ten ostatni został stracony w roku 1124 także Ahmad przestał być wezyrem kalifa. Wraz z Ak Sunkurem al-Bursukim w roku 1123 kalif obronił Bagdad przed atakiem Dubajsa, osobiście występując przeciwko niemu w polu. Było to świadectwo rosnącej pewności siebie kalifa i namiestnik Mahmuda w Bagdadzie, Jürün-Ghusz, poczuł się na tyle zaniepokojony że w roku 1126 wysłał sułtanowi ostrzeżenie, iż jeśli ten nie pojawi się osobiście w Iraku jego prawa zostaną zaatakowane. Mahmud przybył do Bagdadu i obległ Al-Mustarszida we wschodniej części miasta, zmuszając go do zawarcia pokoju i zapłacenia przyrzeczonego trybutu. W roku 1125 Dubajs połączył siły z Toghrilem by nękać sułtana i kalifa w Iraku, nowi sprzymierzeńcy nie byli jednak w stanie utrzymać się w regionie i Mahmud ścigał ich przez Irak Perski aż do Chorasanu. Toghril wraz z Dubajsem znaleźli schronienie u Sandżara, któremu naopowiadali o niezadowoleniu Mahmuda z niego i jego bliskości z kalifem. W rezultacie Sandżar w roku 1128 przybył do Reju, gdzie jednak porozumiał się z Mahmudem. Dubajs był zmuszony uciekać kolejno do Al-Hilli, Basry i ostatecznie Syrii, gdzie wpadł w ręce Zengiego (1127 - 1146) i ledwo uniknął śmierci. Dwa lata później Masud przybył do Sawe z Chorasanu, gdzie przebywał u Sandżara, i zawarł z Mahmudem pokój w Kermanszahu. Zgodnie z jego warunkami Mahmud przyznał mu jako iktę Gandżę w Azerbejdżanie. Będąc tak zaabsorbowanym wewnętrznymi trudnościami Mahmud nie mógł poświęcić zbyt wiele uwagi zewnętrznym zagrożeniom. Największym z nich była ekspansja króla Gruzji Dawida Budowniczego (1089 - 1125), który zaprzestał płacenia trybutu Seldżukom. W roku 1121 Mahmud wysłał przeciwko niemu ekspedycję w której wzięli udział Ilghazi, Toghril, Dubajs i Kün-Toghdi, została ona jednak rozbita w bitwie pod Didgori. Triumfujący Gruzini zdobyli Tbilisi, kończąc tym samym historię jego muzułmańskiego emiratu, zaś wkrótce potem zdobyli także Ani, skąd wyrzucili Abol Aswara Manuczehra (1110 - 1123) z miejscowej dynastii . Ani powróciło jednak w ręce Szaddadydów w roku 1126. Mahmud w roku 1123 przybył do także zagrożonego Szyrwanu, przy czym pojmał szyrwanszaha, zaś w chwili zagrożenia atakiem Dawida wycofał się. Za panowania Mahmuda Fars znajdował się w stanie całkowitego zamętu po śmierci jego dawnego namiestnika w roku 1117, z różnymi emirami toczącymi walkę o władzę nad prowincją. Za panowania Mahmuda możemy dostrzec początek dezintegracji sułtanatu, co objawiało się m.in. w bezustannej obecności podważających władzę sułtana innych pretendentów wraz z ich atabegami oraz powstałej stąd konieczności poszukiwania poparcia potężnych tureckich emirów poprzez nadawanie im ciągle nowych ziem lub praw podatkowych w formie . W tym kontekście urzędnik i krótkotrwały wezyr Mahmuda, , lamentując nad stanem sułtanatu pisał: "Państwo, które za rządów sułtana Mohammada potrafiło utrzymać jedność i na które nikt nie odważył się targnąć, teraz, gdy przeszło na jego syna, Mahmuda, uległo rozdrobnieniu i ruinie. Wzięli swój udział w jego władzy, a jemu pozostawili zaledwie tyle by mógł się utrzymać". Anuszerwan Kaszani pozostawił po sobie bardzo surową ocenę administracji i dworu Mahmuda, należy jednak pamiętać, że bezpośrednie rządy sułtana rozciągały się jedynie na Irak Perski, północny Fars i rejon Bagdadu i w tych regionach musiał znaleźć nadania ikta dla swoich żołnierzy. Finanse Mahmuda były ciągle w stanie zagrożenia i wezyr był zobowiązany do znalezienia pieniędzy za pomocą wszelkiego rodzaju nadużyć i konfiskat. Źródła podkreślają natomiast sprawiedliwość i miłosierdzie sułtana w sprawach sądowych, jak również rzadką u seldżuckich książąt znajomość arabskiego i zainteresowanie piśmiennictwem w tym języku. Mahmud patronował wielu czołowym poetom okresu i słynny poświęcił mu niektóre ze swoich panegiryków. Mahmuda należy uznać za pierwszego sułtana z odrębnej linii . Zmarł on 10 września 1131 roku w wieku 27 lat, przed śmiercią wyznaczając następcą tronu swojego syna, Dawuda (1131 - 1132). Oprócz niego sułtanami Iraku miało zostać jeszcze dwóch synów Mahmuda - (1152 - 1153) i (1153 - 1159). (pl)
- Махмуд II (*1104/1105 — 10 вересня 1131) — 8-й султан Сельджуцької імперії (Великих Сельджуків) у 1118—1119 роках, 1-й султан Іраку у 1119—11131 роках. Повне ім'я — Мугліз аль-Даула ад-Дін Махмуд ібн Гіяс аль-Даула ад-Дін Мухаммед. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- مُغيث الدين أَبا القَاسم محمود بن محمد بن ملكشاه السَّلْجُوْقي أو محمود الثاني (1105م - 1131م) كان السلطان السلجوقي لبغداد خلفا لوالده محمد بن ملكشاه سنة 1118 ومع الوقت أصبح حاكم العراق وفارس، تميَّز حكم محمود الثاني بالفوضى والتمرد، وبدأت مرحلة جديدة من النزاعات الداخلية بين السلاجقة. كَانَ محمود ذكيّاً فَطِناً، لَهُ مَعْرِفَةٌ بِالنَّحْوِ، وَمَيْل إِلَى العِلْم، وَنظر فِي التَّارِيْخ، مَدحه الحَيْصَ بَيْصَ، كَانَ عَمّه السُّلْطَان سَنجر أَعْلَى رُتبة مِنْهُ. وَسَلطَنوا بعدهُ أَخاهُ طُغْرُل، فَمَاتَ بعْد عاميْن، ثمّ تسَلطن أَخُوْهُمَا مسْعُوْد، وَطوَّل. (ar)
- Abu-l-Qàssim Mahmud II ibn Muhàmmad ibn Màlik-Xah Mughith-ad-Dunya wa-d-Din fou un sultà seljúcida de Pèrsia occidental i Iraq (1118-1131). (ca)
- Ο Μαχμούτ Β΄ (περί το 1105 - 1131), Σουλτάνος των Σελτζούκων της Βαγδάτης (1118 - 1131) ήταν γιος και διάδοχος του Μουχάμαντ Α΄ των Μεγάλων Σελτζούκων. Την εποχή που ο Μαχμούτ Β΄ έγινε στην ουσία κυβερνήτης στο Ιράκ και την Περσία ήταν μόλις 14 ετών. Η βασιλεία του Μαχμούτ Β΄ σημαδεύτηκε από αυξανόμενη αναρχία, πολυάριθμοι τοπικοί εμίρηδες που είχαν καταπιεστεί από τον πατέρα του στο παρελθόν αγωνίζονταν να ξανακερδίσουν την ανεξαρτησία των περιοχών τους. (el)
- Mahmud II (ca. 1105-1131) fue un sultán selyúcida de Bagdad que gobernó en 1118, tras la muerte de su padre Muhammad I. Por entonces Mahmud tenía catorce años, y reinó en Irak y Persia. (es)
- Mahmud II (c. 1105 – 1131) was the Seljuk sultan of Baghdad from 1118–1131 following the death of his father Muhammad I Tapar. At the time Mahmud was fourteen, and ruled over Iraq and Persia. (en)
- マフムード2世（Mahmud II、1105年? - 1131年9月10日）は、イラク・セルジューク朝の初代スルタン（在位：1118年4月 - 1131年）。 (ja)
- Махмуд II ибн Мухаммад (перс. محمود دوم سلجوقی; 1105 — 1131) — сельджукский султан Ирака, вошедший на престол в 1118 году после смерти своего отца Мухаммада I. В то время Махмуду было четырнадцать лет. Правил Ираком и Персией. (ru)
- Махмуд II (*1104/1105 — 10 вересня 1131) — 8-й султан Сельджуцької імперії (Великих Сельджуків) у 1118—1119 роках, 1-й султан Іраку у 1119—11131 роках. Повне ім'я — Мугліз аль-Даула ад-Дін Махмуд ібн Гіяс аль-Даула ад-Дін Мухаммед. (uk)
- Mughith ad-Dunya wa-d-Din Abu l-Qasim Mahmud (II.) ibn Muhammad ibn Malik-Schah (Muġīṯ ad-Dunyā wa-’d-Dīn Abū ’l-Qāsim Maḥmūd b. Muḥammad b. Malik-Šāh; * 1104/1105; † 10. September 1131 in Hamadan) war ein Sultan aus der Dynastie der Seldschuken. Im Jahre 1118 auf den Thron gekommen, regierte er von 1119 bis zu seinem Tod als Vasall des obersten Sultans Sandschar Westiran und den Irak. Mahmud hinterließ mehrere Töchter und Söhne, darunter künftige Sultane: (de)
- Mahmud II est fils du sultan seldjoukide Muhammad Ier. Il lui succède en Irak et dans le Fars à sa mort le 18 avril 1118, à l’âge de 14 ans. Le sultanat seldjoukide est alors en proie à l’anarchie. Les émirs soumis par Muhammad reprennent leur indépendance, et le nouveau calife abbasside Al-Mustarchid profite des divisions pour se révolter contre le jeune sultan. Mahmud II doit reconnaître l'autorité de son oncle Sanjar. En conflit avec son frère Masud, il se réconcilie avec lui en 1121 grâce à l'intervention de l'atabek Aq Sonqor Bursuqî. En 1129 il donne autorité à Zengi sur la Syrie et le nord de l'Irak. Il meurt en 1131 à l’âge de 26 ans et sa mort ouvre une nouvelle guerre de succession. (fr)
- Mahmud-e Mohammad-e Malekszah (pełne imię: Mogis ad-Donja wa-ad-Din Abol-Kasem Mahmud-e Mohammad-e Malekszah) (ur. 1104/1105 - zm. 10 września 1131) – sułtan z rodu Seldżukidów, panujący w Iraku Perskim i Arabskim oraz Azerbejdżanie i Farsie od kwietnia 1118 aż do śmierci. Mahmuda należy uznać za pierwszego sułtana z odrębnej linii . Zmarł on 10 września 1131 roku w wieku 27 lat, przed śmiercią wyznaczając następcą tronu swojego syna, Dawuda (1131 - 1132). Oprócz niego sułtanami Iraku miało zostać jeszcze dwóch synów Mahmuda - (1152 - 1153) i (1153 - 1159). (pl)
|
