rdfs:comment
| - Tionól ársa na nGaeil ba ea aonach (Meán-Ghaeilge óenach), eagraithe tar éis bhás rí, banríona, nó draoi nó gaiscígh mór le rá, mar chuid de nósanna sinsearachta. I dteannta le siamsa a bheith ann, bhuaileadh ríthe agus daoine uaisle agus i réim eatarthu. Bhí trí chuspóir ag an aonach: urraim a thabhairt don duine marbh, dlíthe an Fhéineachais a chur i bhfeidhm, agus a eagrú. Mhaireadh an urraim idir lá amháin agus trí lá, ag braith ar tábhacht an duine. Chantai caointe darb ainm , agus chumadh draoithe amhráin lom láithreach darb ainm in ómós na marbh. Dhóití an duine ansin ar . (ga)
|
has abstract
| - Tionól ársa na nGaeil ba ea aonach (Meán-Ghaeilge óenach), eagraithe tar éis bhás rí, banríona, nó draoi nó gaiscígh mór le rá, mar chuid de nósanna sinsearachta. I dteannta le siamsa a bheith ann, bhuaileadh ríthe agus daoine uaisle agus i réim eatarthu. Bhí trí chuspóir ag an aonach: urraim a thabhairt don duine marbh, dlíthe an Fhéineachais a chur i bhfeidhm, agus a eagrú. Mhaireadh an urraim idir lá amháin agus trí lá, ag braith ar tábhacht an duine. Chantai caointe darb ainm , agus chumadh draoithe amhráin lom láithreach darb ainm in ómós na marbh. Dhóití an duine ansin ar . Cuireadh ansin an tOllamh Éireann dlíthe i bhfeidhm trí bhaird agus draoithe, agus lastaí tine mhór. Tharlaítí ansin , cluichí aithne agus coirp i dteannta le margadh mór. Bhí Óenach Tailten an t-aonach is tábhachtaí a bhí ann, eagraithe faoi choimirce an Ardrí agus clann Uí Néill. Dar le scríbhneoirí meánaoiseacha, bunaíodh é sa ré réamhstaire, agus mhair sé go dtí 1770. Luaitear é i n-annála Éireann má bhí achrann nó aighneas ag an aonach, nó má theip ar an ardrí é a eagrú. Chuir Saorstát Éireann ar siúl idir na blianta 1924 agus 1932. I measc aonach tábhachtach eile, bhí:
* Tlachta, mí na Samhna
* Carman, Contae Loch Garman
* Uisneach, mí na Bealtaine
* Raigne, Osraí. Ní raibh nasc ag gach aonach le féilí págánacha. Ainmníodh Óenach Colmáin, eagraithe is léir ag , as Naomh . (ga)
|